Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΣΤΡΙΚΑ

Στην ιστορική μνήμη των Ελλήνων έχει καταγραφεί ότι το τέλος της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα ήταν στις 12 Οκτωβρίου του 1944, όταν αποχώρησαν και οι τελευταίοι Γερμανοί από την Αθήνα. Ωστόσο, γερμανικές φρουρές είχαν παραμείνει στην Μήλο, σε ορισμένα νησιά των Δωδεκανήσων και στην Κρήτη, οι οποίες αποχώρησαν με την τελική συνθηκολόγηση της Γερμανίας στις 8 Μαΐου 1945. Η τελευταία μάχη του πολέμου λαμβάνει χώρα στον Άστρικα στις 29 Μαρτίου 1945.
  Ο 6ος λόχος Δελιανών του 3ου συγκροτήματος εθνικών αντάρτικων ομάδων, ο οποίος βρισκόταν σε συνεργασία με τον 3ο λόχο του 609ου τάγματος, ενημερώθηκε μέσω σημειώματος από τον Άγγλο λοχαγό κατασκοπείας Στέφανο, στις 21 Μαρτίου 1945, ότι πρέπει να βοηθήσουν στην αυτομόληση των Ιταλών αιχμαλώτων. Ο κομιστής του σημειώματος, Ιταλός αντιφασίστας, μεταμφιεσμένος σε Άγγλο και σε συνεργασία με τον αντάρτη του λόχου, Εμμ. Παπαδογεωργάκη, μοίρασαν προκηρύξεις στον ιταλικό καταυλισμό της Επισκοπής. Από τις 22 Μαρτίου έως τις 28 Μαρτίου καταστρώθηκε το σχέδιο για την αυτομόληση των Ιταλών. Στις 11 μ.μ της 28ης Μαρτίου οι Ιταλοί αιχμάλωτοι αυτομόλησαν και πήραν τον οπλισμό και τα αυτοκίνητα του στρατοπέδου. Οι Γερμανοί τους καταδίωξαν και στα σύνορα Άστρικα – Δελιανών αντιμετώπισαν ένοπλους αντιστασιακούς και στρατιώτες του πρόσφατα συγκροτούμενου ελληνικού στρατού. Παρά την αριθμητική υπεροχή, οι Γερμανοί υποχώρησαν – με σοβαρές απώλειες – στις 7 μ.μ., στις 29 Μαρτίου 1945.  Αξιοσημείωτο της μάχης του Άστρικα ήταν η συμμετοχή όλων, ανεξαρτήτως πολιτικών φρονημάτων, καθώς  και των κατοίκων της περιφέρειας του λόχου και του χωριού Άστρικα. Στη μάχη του Άστρικα σκοτώθηκαν οι: Μαρκουλάκης Μιχ., Ανθυπολοχαγός και Διοικητής του 3ου λόχου εθνικών ανταρτικών σωμάτων, Σχοινοπλοκάκης Ι., στρατιώτης, καθώς και 3 πολίτες από το χωριό του Άστρικα. Ήταν οι τελευταίοι νεκροί του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα. 
Κουλετάκης Ανδρέας
Εκπαιδευτικός 
Από τις ανακοινώσεις του 1ου συνεδρίου για την Κίσαμο