ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΠΑΝΟΣ

Η μουσική, είναι επικοινωνιακό μέσο. Είναι μια γλώσσα που εξαιτίας της αμεσότητας της στο συναίσθημα, γίνεται εύκολα αντιληπτή από όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από χρώμα, ήπειρο εθνότητα. Από τον καιρό που τα τελευταία αρχαιολογικά ευρήματα (Γερμανία 2010) μας αποκάλυψαν μουσικά όργανα ηλικίας 45.000 ετών, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πως και για πόσο καιρό η μουσική επέδρασε με τον δικό της τρόπο πάνω στον άνθρωπο, και συντέλεσε σε μεγάλο βαθμό στην δημιουργία του εσωτερικού του κόσμου. Βέβαια αυτό από μόνο του μαρτυρεί ότι η μουσική και τα μουσικά όργανα δεν είναι με κανένα τρόπο δημιούργημα ενός. Είναι φανερό ότι η πανανθρώπινη συλλογική μνήμη είναι η αιτία της ύπαρξης των τοπικών και εθνικών μουσικών ιδιωμάτων.
Τα μουσικά όργανα και μέσα σε αυτά και η κρητικοί λύρα με την οποία ασχολούμαι για πολλά χρόνια τώρα, είναι και αυτή παράγωγο της ίδιας συλλογικής μνήμης. Οι μετακινήσεις, άλλοτε νομαδικών άλλοτε συγκροτημένων εθνικών και φυλετικών ολοτήτων, επέφεραν και την διάδοση από παντού και προς όλες τις δυνατές κατευθύνσεις της όμορφης αυτής γλώσσας, της Μουσικής.
Δεν λέω ότι όλοι μας πρέπει να εντρυφήσουμε στα βαθιά με τις λεπτομέρειες, από πού. Προς που, πότε, και γιατί ένας σημερινός συγκροτημένος κρατικός εθνικός η φυλετικός χώρος, πήρε η έδωσε κάτι , αλλά αρκεί να συνειδητοποιήσει κανείς ότι τίποτα δεν έγινε από μόνο του. Το κάθε τι έχει τον λόγο του για να είναι στη μουσική και στα μουσικά όργανα έτσι όπως είναι. Με τη σειρά της και η Κρητική λύρα ήρθε, στον χώρο έδωσε και πήρε ταυτόχρονα, μεγάλωσε, ναι έγινε όπως την βλέπουμε σήμερα. Και αυτό έγινε μέσα στα τελευταία 1000 χρόνια. περίπου, όταν πρώτο πάτησε στην ήπειρο μας το τόξο. Δεν έχει καμιά σημασία αν είναι 1000 η 5000 τα χρόνια. Σημασία έχει ότι δεχτήκαμε και δεχόμαστε ακόμα πολιτισμικές αλλαγές, που συντελούνται μπροστά στα μάτια μας καθημερινά Αποτελούμε μέρος της τρομερής δύναμης της προσαρμοστικότητας του ανθρώπου στο νέο, στο καινούργιο. Παράλληλα με αυτό δίνουμε και εμείς κάτι. Έτσι και η λύρα πήρε από την Κρήτη ίσως πολύ περισσότερα από αυτά που έδωσε.

TO ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ

ΛΥΡΑΚΙ

ΛΥΡΑ ΑΠΟ ΚΕΡΑΣΙΑ

Ο γλύπτης Λεωνίδας Σπανός, γεννήθηκε στο κατεχόμενο χωριό Άγιος Βασίλειος το 1955. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και μετά τη στρατιωτική του θητεία, έφυγε με κρατική υποτροφία για σπουδές στην Πράγα. Μετά από επτάχρονη φοίτηση στην Ακαδημία Καλών Τεχνών Πράγας, πήρε τον τίτλο του Ακαδημαϊκού Γλύπτη, κάτω από την καθοδήγηση του professor Axmann. Ερχόμενος στην Κύπρο το 1983 εγκαταστάθηκε στο Δάλι όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα.
Παράλληλα με τη Γλυπτική ασχολείται με την κατασκευή παραδοσιακών λαϊκών οργάνων. Ένα από αυτά είναι και η Κρητική λύρα, της οποίας η μορφή και ο ήχος, από την αρχή της εμφάνισης της στον κρητικό χώρο, τον απασχολεί με τρόπο όχι τόσο σαν πατροπαράδοτου οργανοκατασκευαστή, αλλά και ερευνητή.
Σκοπός, η διατήρηση της μνήμης του θαυμάσιου αυτού οργάνου,στην αρχική του μορφή, και στις φόρμες με τις οποίες πρωτοεμφανίστηκε στον χώρο, αλλά και μια προσπάθεια βιωματικής ενσωμάτωσης της ξανά στον χώρο, αφού η συνειδητοποίηση του χαμού της φόρμας της είναι για τον ίδιο απαράδεκτη. Αντιστέκεται στην επανάληψη ενός και μόνο ""είδους"" της σύγχρονης κατασκευής, και στην εννοια ""τυποποίηση"" η οποία έννοια είναι κάθετα αρμοζουσα στην παράδοση, όποια και να είναι αυτή.