ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΑΣ

Της Ευαγγελίας Κ. Φραγκάκι
Τα τραγούδια τση στράτας, λιγώτερα από τση τάβλας, τραγουδιούνται, όπως δείχνει και τ’ όνομά τους, στο δρόμο, «εν πορεία». Δημιουργήθηκαν τότε που δεν υπήρχαν τ’ αυτοκίνητα που σήμερα συντόμεψαν τις αποστάσεις, τότε που οι στρατοκόποι πήγαιναν πεζοί ή καβαλλάρηδες κι’ είχαν ανάγκη από συντροφιά. Τραγουδούσαν «για να μην αποφανή η στράτα». Τα τραγούδια τση στράτας τραγουδιούνται ώς το τέλος. Τέτοια τραγούδια είναι «Αλέξαντρος ο Βασιληάς», «Η Αρφανούλα νύφη» (πλήρες εν «Κρητ. Αστήρ» 1-2, σελ. 277), «Ο Προσφύρης», «η γυναίκα του Πρωτομάστορα», «ο καταχανάς η το καλό πουλί» κλπ.
Την ανάγκη να περπατούμε συντροφιασμένοι τη νοιώσαμε κι’ εμείς στη Γερμανική Κατοχή, τότε που δεν είχαμε αυτοκίνητα και κατεβαίναμε με τα πόδια στην Αθήνα. Όταν κατάλαβε ο Γερμανός διοικητής την ανακούφιση που μας χάριζε η συντροφικη πορεία (πριν ακόμη βγουν οι ομάδες αντιστάσεως) διάταξε να μην πηγαίνουν μαζί πάρα πάνω από δυο Έλληνες…

Ειδική κατηγορία τραγουδιών τση στράτας είναι τα τραγούδια του γάμου, που στα Ρεθεμνιώτικα λέγονται «τση συνεπαρσάς» (τα τραγουδούν όταν μεταφέρουν την προύκα, όταν στολίζουν τον παστό [σ.σ.: το νυφικό δωμάτιο], όταν συνοδεύουν τη νύφη στο σπίτι του γαμπρού κλπ.), καθώς και το τραγούδι τση κουλούρας. «Τση κουλούρας» λέγεται το ειδικό τραγούδι που τραγουδιέται όταν οδηγούν τη νύφη και το γαμπρό στην εκκλησία. Επειδή πρέπει να ξεκινήση η συνοδεία αρχίζοντας από δεξιά, αναγκάζονται να κάμουν ανεκουλουρίδα, ένα μεγάλο κύκλο έως να φθάσουν στην εκκλησία.
 ΦΩΤΟ ΑΝΥΦΑΝΤΑΚΗΣ