ΣΥΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΧΕΙΡΑ ΚΙΝΕΙ

 Έγραφα σε μια ανάρτησή μου στις 29 του Μάη με αφορμή τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες για τον ΒΟΑΚ ότι  «Η περιοχή μας, η πόλη μας, η επαρχία μας πρέπει να υιοθετήσουν (εκτός των άλλων) ένα διεκδικητικό πλαίσιο, που να γίνει κοινή γνώμη και το οποίο θα περιλαμβάνει ως κύριους άξονες ανάπτυξης 

α) την προγραμματική ανάπτυξη του λιμανιού μας και της παραθαλάσσιας ζώνης του κόλπου 

β) την παράκαμψη και την σύνδεση του Σχεδίου πόλης με τον ΒΟΑΚ και 

γ) την διασύνδεση της περιοχής μας με τα δίκτυα διανομής νερού άρδευσης από τα φράγματα που πρέπει να κατασκευαστούν το ταχύτερο δυνατόν στην Ανατολική Κίσαμο».
Και τα τρία θέματα αυτού του τρίπτυχου, με αντανάκλαση κυρίως στην Δυτική Κίσαμο, η οποία στερήθηκε ή δεν αξιοποίησε ευκαιρίες ανάπτυξης κοινόχρηστης ωφελιμότητας (στον Τουρισμό, στις μεταφορές προϊόντων και επισκεπτών, στην γεωργική παραγωγή κλπ) έχουν καθυστερήσει υπερβολικά μέχρι που κόντεψαν να καταχωνιαστούν στο βάθος του μυαλού μας και στην θέση τους να μπουν διεκδικήσεις με πολύ μικρότερο έως αμφιλεγόμενο κατά την αντίληψή μου αναπτυξιακό αποτέλεσμα. 
Γι' αυτό συμπλήρωνα «Όχι πως δεν υπάρχουν και άλλα σπουδαία θέματα για τα οποία πρέπει να διατηρούμε ενδιαφέρον, αλλά το παραπάνω τρίπτυχο πρέπει κατά την γνώμη μου να γίνει κύρια επιδίωξη όχι μόνο των αντιπροσωπευτικών φορέων - εφόσον βέβαια οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί μας το αποδέχονται και το υιοθετήσουν εντάσσοντας το στα πλαίσια των διεκδικήσεων τους - αλλά και κάθε κάτοικου της περιοχής». 
Η ενεργοποίηση μετά την πανδημία του νεοσύστατου Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε δημιουργεί ιδανικές προϋποθέσεις για την υλοποίηση των στόχων που πρέπει να κατακτηθούν από τα συνοδευτικά έργα του παραπάνω αναπτυξιακού τριπτύχου για την πόλη και γενικότερα για την περιοχή μας. 
 Για το λόγο αυτό πρότεινα και συμπλήρωνα ότι «θα ήταν χρήσιμο όλοι οι αντιπροσωπευτικοί φορείς της Κισάμου να ζητήσουν, με ευρεία δημοσιότητα, από τους βουλευτές του Νομού να υιοθετήσουν και να συστρατευτούν δημόσια με το παραπάνω τρίπτυχο το οποίο στη συνέχεια μέσα στο καλοκαίρι μπορεί να γίνει αντικείμενο τοπικού συνεδρίου τεκμηρίωσης».
Επαναφέρω λοιπόν αυτή την πρόταση προς τον Δήμο και τον Νέο Εμπορικό Σύλλογο Κισάμου, με αφορμή τις ειδήσεις (ευνοϊκές καταρχήν αλλά και με πολλά ερωτηματικά) για την προγραμματική μελέτη ανάπτυξης του λιμανιού μας και το Υδατοδρόμιο, για την Μελέτη (δυστυχώς έκτος ΒΟΑΚ) της παράκαμψης της πόλης και για την επανέναρξη των διαδικασιών για τα Φράγματα του Ντεριανού και του Ταυρωνίτη ποταμού.. 
Με ικανοποίηση διάβασα την είδηση συνεργασίας του Περιφερειάρχη Στ. Αρναουτάκη και του Αντιπερειφερειάρχη Χανίων Ν. Καλογερή με τους Δημάρχους Κισάμου και Πλατανιά Μυλωνάκη και Μαλανδράκη για το τελευταίο θέμα στο πλαίσιο της αρχαίας σοφίας «Συν Αθηνά* και χείρα κίνει»  
(*) Οι τοπικοί αντιπροσωπευτικοί φορείς βέβαια,, πρέπει (αν συμφωνούν με τα παραπάνω) να… ανεβάσουν με ενέργειές τους τον τόνο της Αθηνάς στην παραλήγουσα «Συν… Αθήνα και χείρα κίνει» λοιπόν.  
ΑΝΤ. ΕΛ. ΣΧΕΤΑΚΗΣ
21-6-21

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ

Η εισαγωγή απο το ενημερωτικό φυλλάδιο του Δήμου Κισάμου, για την Μάχης της Κρήτης, γραμμένη απο τον Αντώνη Σχετάκη Μάιος 1997

Καστέλι 20 του Μάη 1941. Η μικροπολιτεία ξυπνά κι ανακλαδίζεται.
Νοικοκυρές πρωί-πρωί, φουρνίζουν πρόσφορα, για τον αποψινό σπερνό στη χάρη της Αγίας Ελένης. Άντρες προσεχτικά στην ακονόπετρα ετοιμάζουν το δραπάνι, για να θερίσουν τ' άγρια τους βάτους και τ' αγκάθια. Κοπελιές και κοπελούρια αγουροξυπνημένα ξεκινούν για το σκολειό. Η νύφη η προχθεσινή απλώνει τα προικιά στο Μαγιανό τον ήλιο να φρεσκάρουν.
   Μάνες συμπαίνουν τη φωτιά το σημερνό φαΐ να μαγειρέψουν. Πέρα στον κάμπο και στους κήπους οργιάζει η ζωή που κάνει γόνιμο τον κόπο. Οι ανοιξιάτικοι χυμοί της γης ορμούν αφηνιασμένοι στους ανθούς πέρα στ' ελιές τ' Άη Αντώνη και στα πανάρχαια αμπέλια της Κίσαμος οι κληματίδες κι έλικες παίζουν τρελά με τον αγέρα. Μέρα ανοιξιάτικη, καθημερνή, συνηθισμένη. Μέρα Μαγιού.
   Οι γέροι όμως, σκεφτικοί τους γλάρους να περνούν θωρούν, κατά το Νότο. Κακό σημάδι. Ξαρμάτωτη η Κρήτη, οι νέοι λείπουν. Στα ξένα πολεμούσανε πάνω στην Αλβανία. Οι παρανοϊκοί δικτάτορες του άξονα ματοκυλούν τον κόσμο. Η λυσσασμένη φασιστική συμμορία τ' άγια τα μάρμαρα πατούσε. Θα φτάνε, αλήθεια, ο αιματόβρεχτος λεκές την Κρήτη να σκεπάσει;
   Πολύπειροι οι γεροκαστρομάχοι ξεθάβουν ψιλοτούφεκα πού 'χάνε χώσει απ' το δικό μας το Δυνάστη. Είχε φροντίσει ο Δικτάτορας την Κρήτη ν' αφοπλίσει. Κι άξαφνα το βουητό. Ανεπαίσθητο στην αρχή, ολοένα πλησιάζει. Άγνωστος ήχος, παράξενος, απειλητικός, δαιμονισμένος, τρυπά τ' αυτιά, κόβει το αίμα.
   Μαύροι κοράκοι στις περήφανες Γραμπουσιανές άκρες, ζυγιάζονται στον ορίζοντα, κρώζουν μονότονα και εξώκοσμα, πλησιάζουν, μεγαλώνουν, αλλάζουν σχήμα, χρώμα, τα πλευρά τους γυαλίζουν στον ήλιο, γιγαντώνονται.
   Τα νιούτσικα αγόρια αφηνιασμένα ροβολούν στην παραλία. Κάποιος τους είπε, αεροπλάνα. Γερμανικά όρνεα σκίζουν τον Κισαμίτικο ουρανό. Οι λεπιδένιες στέγες γεμίζουν γυναίκες, σφιχτά η μια στην άλλη. Κοιτούν υπνωτισμένες. Ο ουρανός ξερνά ατσάλι κι όλεθρο.
  Η γης ανασηκώνεται. Τα σπίτια τρίζουν. Οι πρώτες φωτιές, ριπές. Μια στο σκολειό, δίπλα στο ιερό της εκκλησίας, μια άλλη στην πλατεία και ύστερα άλλη κι άλλη, αμέτρητες.
Βολίδες πυρωμένες, γαζώνουν τους δρόμους, τους κήπους, την παραλία, τις ταράτσες.
Καπνός και μπαρούτι, ατσάλι κι ανατριχίλα θανάτου. Δεν είναι μέρα άνοιξης, καθημερινή, συνηθισμένη.Τρίτη αποφράδα μέρα είναι.
Είναι η Δευτέρα Παρουσία.
   Τα τερατόμορφα σιδεροπούλια σαν πέρασαν σπέρνοντας τον όλεθρο και τη φωτιά, χάνονται κατά τις κορφές του Καναβά. Σε λίγο, άκουτο πάλι το απαίσιο βουητό, απ' το Σελί χυμά την Κίσαμο για να σπαράξει.
   Γιγαντιαία λεπιδόπτερα ξυρίζουν τα καμπαναριά πολυβολώντας την μαρμαρωμένη πόλη, υψώνονται γρυλίζοντας θεριά της αποκάλυψης, κατά τον Κισαμίτικο κάμπο.
Ανοίγουν τα μεταλλικά τους τα πλευρά και σιδερόφρακτους ξερνούν της Κόλασης διαβόλους. Σκορπιοί κι αράχνες κατεβαίνουν κρεμασμένοι σε ιστούς τ' άχραντα τούτα χώματα για να μολέψουν.
   Ώρα 8.00
Στον κάμπο τον Καστελιανό μαύρος καπνός κι αντάρα φωτιά ξερνά ο ουρανός, σκορπιοί πατιούν το χώμα, απού 'χει άρματα ας βαστά κι απού δεν έχει ας βρίσκει. Δεν την πατητέ μωρέ 'σεις την Κρήτη ανάθεμά σας...

Και το εννοούσαν.
   Οι απροσκύνητοι χωριάτες νιώθουν μέσα τους να ξεδιπλώνεται ο Μυθικός Τάλως.
Ξεδιπλώνουν μαζί του το κουρασμένο απ' τον τίμιο κάματο κορμί τους και υψώνονται πελώριοι, όμορφοι, λεβέντες, έτοιμοι όπως πάντα να ριχτούν στ' αλώνι του θανάτου, να μετρηθούν με τα ρομπότ του Χίτλερ.

   Δεν τους το 'πε ποτέ', το χρέος λόγος προστακτικός. Το οσμίζονταν πάντα, (συνείδηση της πανάρχαιας μνήμης) στον αγέρα της Κρήτης. Τους διαπερνούσε απ'το μεδούλι των κοκάλων ως το μυαλό, η μυστηριακή δύναμη του τόπου.

Τούς τ' υπαγόρευε το αίμα, στους σίγουρους χτύπους του, μες στις πρισμένες απ' τον κόπο φλέβες. Τους πρόσταξε μόνο η Κρήτη, η Ιστορία και οι παππούδες. Τα άγρια εργαλεία της δουλειάς, το ταπεινό ξινάρι, το σκαπέι, το μακρυδρέπανο και ο κασμάς, η βουκεντίστρα και η κατσούνα του βοσκού υψώνονται ρομφαίες του δικαίου. Γινήκαν ντάργες οι βολόσυροι κι άπαρτο κάστρο κάθε γεροντόβραχος του κάμπου. Αποφορά θανάτου απλώνεται σαν πέφτουν τα φασιστικά στοιχεία κι ακροβολίζονται στον κάμπο τ' Αη Αντώνη. Χτικιά και μηχανές του θανατά, ζωσμένοι μύρια σύνεργα θανάτου. Μα, οι γιοι της φρίκης, η «ανώτερη φυλή», ψηλοί, ξανθοί, ατσάλι ολοζωσμένοι βλέπουν κατάπληχτοι, τ' αμπέλια να γεννούν, δράκους τεράστιους, τους ντόπιους.

Είχανε τρέξει απ' τα διπλανά χωριά, λεβέντες αποφασισμένοι. Κι απλώνει η χλαλοή κι ο ορυμαγδός και πιάνει ολόγυρα τον κάμπο.

    Γυναίκες που στα χέρια τους πέτρες κρατούν, λες και κρατούν προζύμι, ψάχνουνε μες στα κλήματα σκόρπιους να βρουν, για να τους λιώσουν. Γέροι κι αμούστακα παιδιά με ψευτοπίστολα και γκράδες, με ξύλα ελιάς, ξυλόφτυαρα, λιχνίστρες, απ' άγιο ξύλο του σταυρού φτιαγμένα, όρθιοι ξαναμμένοι πολεμούν. Τα κοπελούρια κουβαλούν βιαστικά στις σχολικές στις τσάντες τους τις σφαίρες, κι οι κοπελιές φέρνουν νερό, δρεπάνια και τσεκούρια.

    Με πανικό και μ' έκπληξη οι Γερμανοί θωρούν ολόγυρα νέους Αντρόνικους και Διγενήδες, Δασκαλογιάννηδες και Γιαμπουδάκηδες, Σκαλίδηδες, Κριάρηδες και άλλους, τ' ατσάλι ν' αψηφούν και τις ριπές, τραυματισμένους, να χάσκουν, ν' αναβλήζουν οι πληγές και οι ημίθεοι της Κίσσαμος να πολεμούν ακόμα.

    Σερνικιά η προσταγή της Κρήτης: Λευτεριά κι αξιοπρέπεια ή θάνατος.

   Πριν αποσώσει η μέρα, λίγοι ζούσαν απ' τους εκατό, ιούς Γερμανούς και οι υπόλοιποι δεμένοι οδηγούνται στο Καστέλι.

    Σκίζει λουρίδες τα προικιά, η μικρονύφη και τους εχτρούς σαν να 'ναι δικοί, τους επιδένει, νερό τους δίδουν και τα πρωινά τα πρόσφορα, φαΐ για τους επιδρομείς και για τους ντόπιους.

Ασπροι από φόβο σαν πανί οι Γερμανοί, ριγούν και τρέμουν. Σκέφτονται μαθές με το δικό τους, το πολιτισμένο πνεύμα, με την δικιά τους  ανατροφή και το μυαλό, ίδιοι μ' αυτούς θαρρούν πως ειν' οι ντόπιοι.

    Κάποιος δικός μας κατά πάνω τους ορμά και "θάνατος στους γύπες» με οργή φωνάζει.

Ευτύς οι ίδιοι άντρες που στεκότανε με δαύτους το πρωί κουτελωμένοι, τούς ζώνουν προστατευτικά, τους οδηγούν στη φυλακή τους προστατεύουν απ την οργή. Είν' ιερός ο αιχμάλωτος στην Κρήτη. Κι είναι οι ίδιοι τούτοι, όσοι ζήσανε Ναζί, που καταδότες των Καστελλιανων θα γίνουν. Μετά δυο μέρες, το Καστέλλι απ τη στεριά θα κουρσευτεί και αφού το κατακλέψουν οι σκορπιοί στις φλόγες θα το παραδώσουν.

  Τρίτη 20 του Μάη ένα τέταρτο αργότερα από την πρώτη-φονική επιδρομή στα μέρη της Κισάμου, μιλιούνια τα γερμανικά πουλιά, στο Μάλεμε προβάλλουν. Κι είναι και τώρα ίδιες οι σκηνές. Οι ντόπιοι και οι Σύμμαχοι τους θερίζουν. Ανασταίνονται στιγμές ηρωικές και ώρες μεγαλείου.

   Θερμοπύλες, Μαραθώνες, Σαλαμίνες, οι προμαχώνες της Βασιλεύουσας, Δερβενάκια και Σούλια, Αρκάδια ξαναζούν όλα μαζί. Όλο το βόρειο τμήμα του Νομού καίγεται, σπαράσσει μα δε γονατίζει. Ξεμαλιασμένη, πύρινη η Κρήτη πολεμά εννιά μερόνυχτα αράδα.

  Το πύο του φασισμού λερώνει τ' άγια χώματα, βρωμίζει τον αγέρα και τα 3.000 αεροπλάνα αδειάζουν πάνω απ' το τίμιο σώμα της Κρήτης 15.000 αλεξιπτωτιστές, το άνθος του γερμανικού στρατού 7.000 αλπινιστές και τα πιο τέλεια τα σύνεργα ίου Αρη. Κάτω στην αρχαία στεριά, γιγαντόμαχοι, οι άγιοι της Κρήτης, άντρες, οι άξιοι της Κρήτης, άντρες και γυναίκες και οι σύμμαχοι ηρωικοί νέοι εραστές κι αυτοί της Λευτεριάς, γενναίοι, απ' τη μακρινή Νέα Ζηλανδία, την Αυστραλία και την Αγγλία στελιώνουν γρανίτινο κάστρο τα στήθια τους. Στήθια που τα χαλύβδωνε η αίσθηση του χρέους, ο έρωτας της λευτεριάς, το καθήκον να πολεμήσουν τη σιδερόφραχτη βία. Εννιά μερόνυχτα τους πυρπολούνε με φωτιά, με σίδερο, με μπόμπες και με βόλια, κι αυτοί, με αίμα και μεγαλοσύνη, εννιά μερόνυχτα κριαρωμένοι στ' άγιο χώμα, γράφουν την πιο χρυσή σελίδα του παγκόσμιου πολέμου, τη σελίδα της παραδοξότερης και ενδοξότερης μάχης του, της Μάχης της Κρήτης. Έξι χιλιάδες Γερμανοί νεκροί χαλούν τη ρότα του πολέμου.

   Οι Γιγαντομάχοι της Κρήτης, ήρωες, απέδειξαν και μας επέτρεψαν να επαναλαμβάνομε σίγουρα ότι «στα έθνη η μεγαλοσύνη δε μετριέται με το στρέμμα, αλλά με της καρδιάς το κόρωμα και με το αίμα».

   Και το πότισαν πάλι τούτο το άχραντο χώμα με αίμα πολύ. Μάλεμε, Γαλατάς, Αγιά, Μουρνιές, Φλώρια, Κακόπετρος, Μεσαύλια, Νοχιά, Πλακάλωνα, Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Λασίθι, απ' άκρη σ' άκρη το νησί των γενναίων, το νησί των Ιπποτών της Κρήτης, γίνεται το σώμα που θυσιάζεται και το αίμα που χύνεται σπονδή στον Παγκόσμιο Βωμό της Λευτεριάς.

   Και πέρασαν οι μέρες οι εννιά, κι ο Γερμανικός γύπας μακέλεψε το σώμα του νησιού. Όχι όμως την ψυχή, το φρόνημα. Η μάχη δεν τέλειωσε, ανέβηκε στα βουνά και στα φαράγγια, στις ράχες, στις λέσκες και τα γκρεμνό.

   Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη...

   Απάτητη η κρητική ψυχή αρχίζει την αντίσταση. Την ίδια ώρα που ολάκερη η Ευρώπη ακινητοποιημένη σιωπά, η Κρήτη βράζει. Αντίσταση μέχρις το τέλος. Κλεφτοπόλεμος, δολιοφθορές, απαγωγές στρατηγών και εφοδίων, παρενοχλήσεις, καταστροφές. Και στένανε συνέχεια στον τοίχο οι Ναζί τους Μάρτυρες της Κρήτης.

   Αλικιανός, Μαλάθυρος, Αγιά, Κάνδανος, τόποι θυσίας και αίματος.

   Πού βρίσκει τούτος ο μικρός (ο μέγας) λαός τη δύναμη και πολεμά στο πετρονήσι του και ν' αντιστέκεται;

   Εδώ δε λογαριάζουμε με αναλογίες. Σωβινισμός; Όχι, εδώ ισχύει μόνο η υπέρβαση του μέτρου σαν είναι για την εθνική τιμή.

   Δεν υπακούει ο Κρητικός στο «δυνατόν», υπακούει μόνο στο «πρέπει». Σ' ένα πρέπει που του το υπαγορεύουν οι αιώνες.

ΑΝΤ. ΕΛ. ΣΧΕΤΑΚΗΣ

MΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΛΙΝΑ

 ΣΤΗ ΜΕΛΙΝΑ 
Σ΄ώμους γυναίκας άσπρο απλώσαμε μαντήλι
Κατά που λεν΄τα έθιμα της Κρήτης σε χαρές 
Ακόμη και στην προσμονή θανάτου.
Σημάδι ελπίδας
Βραβείο το λένε σήμερα. 
Κι αν το γιατί σ΄Αυτήν ρωτάτε
Ψάξτε μοναχοί
Μην είν΄η Παναγιά μπροστά στο σταυρωμένο Γιο της 
Ή και μην είναι Κρητικιά που κουνενούς κρασί κερνά 
Μαζί με το τουφέκι
Ή μη Σουλιώτισσα που κουβαλά στο μετερίζι βόλια
Να μη μολέψουν τις ξερολιθιές
Σκορπιοί ξενόφερτοι και φίδια…
Μπορεί και να ‘ν’ Μανιάτισσα γυναίκα
Που θρηνεί, αδέρφια, κόρες, άντρα ;.
Ίντιρα λέγανε την αδερφή;
Ούλοφ τον άντρα;
Μη τα μαλλιά της άσπρισε η τέφρα η ραδιενεργή
Μάνα Γιαπωνέζα στη Χιροσίμα;
Ή μη θρηνεί μπροστά στο ακέφαλο κουφάρι του παιδιού της
της Αρμενίας γυναίκα;
Ξεριζωμένη πάλι βρέθηκε
μακρυά απ’την Εστία, Κυπριοτοπούλα κόρη
αναφτή κρατώντας την φωτιά της πατρίδας;
ή μάνα Παλαιστίνια, σκυφτή μαζεύει λείψανα του γιού
στη παγκόσμια Γκουέρνικα
στ’Ανώγεια και στην Κάντανο
στη Μαλάθυρο της Κίσσαμος;….
Στην αιώνια γυναίκα 
Μάνα, αδερφή, νύφη, ειρηνεύτρα, βυζάστρα ή μοιρολογίστρα
Εμείς εδώ για τις γυναίκες
όλου του κόσμου
όλου του χρόνου
καλούδι της αγάπης μας, σπονδή ελπίδας
για το μέλλον, τα παιδιά, για τον Πολιτισμό και την Ειρήνη
χαρίζουμε από καρδιάς με εκτίμηση σε μια Γυναίκα:
Στη Μελίνα Μερκούρη
Στη Μελίνα του Κόσμου
Στην ύστατη αυτή πετρογωνιά της Κρήτης
δίπλα σε Κύκλωπες και σε Αττίλες βάρβαρους
τούτες τις πυρωμένες κι άγριες μέρες
που χωροφύλακες του Κόσμου
αδιάντροπα
της δύναμης και της αλαζονείας
το καμουτσί χτυπούν 
για να λουφάξουν οι μικροί
να προσκυνήσουν τον Μεγάλο Αδερφό
Κατάντικρυ στον κόλπο του θανάτου*
δίπλα στην γραμμή του θανάτου
εδώ
στον κόλπο της Ειρήνης
τον Κισσαμόκορφο
χαρά μας να σας βλέπουμε, να σας γροικούμε
δεήσεις να υψώνετε για την Ειρήνη.
Σήμερα που το είδος του ανθρώπου μακελεύεται…
σκορπιοί και φίδια, ύαινες, ερπετά και όρνια
ξεχύθηκαν στις παγκόσμιες στράτες καρτέρι
για γιουρούσι στη ζωή και την ελπίδα…
Σήμερα που το είδος άνθρωπος παραφρονεί
στοιβάζοντας όπλα θανάτου κι εργαλεία φονικά
μαστορεύοντας βιαστικά την τελευταία ταφόπλακα…
ποιος θα διαβάσει άραγε το «ενθάδε κείται»;
Της Γής εσπάσαν οι αρμοί
Προφήτες του ανθρωπισμού δολοφονούνται
Λούθερ Κινγκ, Καμίλο Τόρρες, Ούλοφ Πάλμε
αύριο ποιος…;
Και για ποιο αύριο…;
Μέσα σ’ αυτό το μακελειό 
την αγωνιά και την ζάλη
Την πείνα και την δυστυχία που αφήσαμε να ζει το μισό της Γής
Παρέα κάθε μέρα με χιλιάδες θανάτους
Παρασκευάζοντας τον ολικό θάνατο
Τούτη η ξερολιθιά της Κρήτης η Κίσσαμος
τούτος ο τόπος ο μικρός κι ακρινός
σας καλωσορίζει με αγάπη, κουράγιο κι ελπίδα
πως δεν θα ‘ρθουν λειψές μέρες και μεγάλες νύχτες…
Με προσμονή, ότι το μόνο κόκκινο 
που θα χτυπά στο μάτι
θα’ ναι το κόκκινο της ανοιξιάτικης παπαρούνας
το λυγερό κόκκινο της χειμωνιάτικης φωτιάς στο τζάκι
ή το κόκκινο που βάφει τα μάγουλα του θηλυκού
προσμένοντας το ταίρι του στο αιώνιο αλισβερίσι του πόθου
Καλώς ορίσατε Κυρία Υπουργέ  Καλώς ήλθες Μελίνα
Αντ. Ελ. Σχετάκης
Διαβάστηκε στο Δημαρχείο Κισσάμου, στα εγκαίνια πανελλήνιας έκθεσης ζωγραφικής, με την ευκαιρία της απονομής από τον μακαριστό Ειρηναίο του βραβείου «ΛΕΥΚΌ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ» στην Μελίνα  
*Τις ίδιες μέρες υπήρχε μεγάλη ένταση και ανησυχία από πιθανή εμπλοκή Αμερικανικών αεροπορικών δυνάμεων με Λιβυκές του Καντάφι  στον Κόλπο της Μεγάλης Σύρτης.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΝΟΥ ΚΑΤΡΑΚΗ

Γράφει ο Αντώνης Σχετάκης, ο πρώην δήμαρχος Καστελίου Κισάμου, μια πολύ σωστή σκέψη του, σχετικά με την δημιουργία Μουσείου Μάνου Κατράκη στην Κίσαμο και την ανάγκη εξαγοράς του πατρικού του επί της Σκαλίδη.  

- Ο δραστήριος Ποταμιδιανός κ. Αντρέας Πνευματικάκης μου γνώρισε χθες ότι το πατρικό σπίτι στο Καστέλι στο οποίο γεννήθηκε ο μέγας Κισσαμίτης Μάνος Κατράκης πουλιέται μαζί με το ισόγειο μαγαζί με πρόσοψη στην οδό Σκαλίδη το οποίο είναι κενό εδώ και καιρό.

Δεν ξέρω αν ισχύει και αυτό που θυμάμαι από παλιά ότι δηλαδή μετά τον θάνατο της Λίντας Άλμα της γυναίκας του μεγάλου ηθοποιού, τα ενθυμήματα, προσωπικά είδη, κουστούμια από ρόλους του, τιμητικά διπλώματα, μετάλλια, βραβεία, προσωπικές σημειώσεις, αφιερώματα, δημοσιεύματα, μικροαντικείμενα κλπ παραδόθηκαν στον Δήμο Πειραιά και φυλάσσονται σε μια αποθήκη.
Αν αυτές οι πληροφορίες ισχύουν δημοσιοποιώ σήμερα μια σκέψη μου, προτείνοντας στο Δήμο, στους Συλλόγους Κισσαμιτών της άλλης Ελλάδας, σε τυχόν Χορηγούς και σε μεμονωμένους Κισσαμίτες, να διερευνήσουμε την δυνατότητα ίδρυσης «Μουσείου Μάνου Κατράκη» στην Κίσσαμο στο σπίτι που γεννήθηκε ο μεγάλος καλλιτέχνης.
Πιστεύω ότι με την βοήθεια της Περιφέρειας Κρήτης και του υπουργείου Πολιτισμού θα βρεθούν τα χρήματα για την εξαγορά και αναπαλαίωση του πατρικού σπιτιού του σπουδαίου συντοπίτη μας και με την ευγενική προσφορά του Δήμου Πειραιά προς τον Δήμο Κισσάμου θα μεταβιβαστεί στο Μουσείο Κατράκη στην γενέτειρα του το υλικό μνήμης του ανδρός.
Ο Κατράκης μπορεί να γίνει έτσι ένα χαρακτηριστικό «τοπόσημο» για την περιοχή μας, από αυτά που έγραφα πριν λίγο καιρό. Όσοι πιστοί…
ΑΝΤ. ΕΛ. ΣΧΕΤΑΚΗΣ

ΠΟΣΟ ΔΙΚΙΟ ΕΧΕΙΣ ΑΝΤΩΝΗ

Γράφει ο Αντώνης Σχετάκης

  Από παλιά υποστηρίζω πως ένας σημαντικός παράγοντας της τόνωσης της αυτογνωσίας μας για τον γενέθλιο τόπο με ταυτόχρονη θετική επήρεια στην ποιότητα ζωής μας και στο Τουριστικό πρόσωπο της περιοχής μας είναι η καθιέρωση «Τοπόσημων» (σήματα του τόπου)  τα οποία θα αποτελούν αναγνωριστικά στοιχεία που θα ταυτίζονται αυτόματα με την Κίσσαμο.
Τοπόσημα είναι για παράδειγμα ο Φάρος στο παλιό λιμάνι των Χανίων, ο Λευκός Πύργος στην Θεσσαλονίκη, το Σφακιανό Γιαχνί, ο χαλβάς Φαρσάλων, ο Μαλεβυζιώτης χορός κλπ. Η αναφορά σε κάθε ένα από αυτά παραπέμπει αμέσως στο συνοδευτικό τοπωνύμιο, Χανιά, Θεσσαλονίκη, Σφακιά, Φάρσαλα, Μαλεβύζι κλπ.
Εμείς εδώ ακολουθώντας μια κακώς εννοούμενη πορεία «εξέλιξης» κατεδαφίσαμε το φρούριο («Καλές Κισσάμου»), αφήσαμε από πολύ παλιά να χαθεί από τις αγορές το «Κρασί Κισσάμου», με αποτυχημένες πολιτικές χρεοκοπήσαμε και το «Όστρια» και όλοι μας, ατομικά ή ανεπαρκώς συλλογικά συμβάλαμε στο να χαθούν στοιχεία που στέρησαν την Κίσσαμο από πολλά τοπόσημα αυτογνωσίας, έλξης και προβολής (αρχαιότητες, τοπίο, έθιμα, προϊόντα).
Στην διάρκεια της δημοτικής μας θητείας και με στόχο την αντιστροφή της τάσης εγκατάλειψης του παρελθόντος προσπαθήσαμε εκτός των άλλων να συμφιλιώσουμε την πόλη με το αρχαιολογικό της παρελθόν (Ανασκαφές, Μουσείο, προγραμματική σύμβαση με το ΥΠΠΟ), να αναδείξουμε προσωπικότητες της Κισσάμου (Κατράκης, Κουτσουρέλης, Κουνέλης), να προσεγγίσουμε τον Λαϊκό πολιτισμό (Σχολές ριζίτικου, Κρητικών χορών, Λαϊκό Πανεπιστήμιο), να προβάλουμε την ιστορία της περιοχής (εκδόσεις και αφιερώματα, ονοματοθεσίες δρόμων κλπ), Βέβαια όλα τα παραπάνω , πέραν της ανάγκης επίλυσης προβλημάτων και προσφοράς υπηρεσιών προς την νεολαία κυρίως, δεν ήταν αποτελέσματα της αναζήτησης Τοπόσημων πλην αυτό της καθιέρωσης ως σήματος της πόλης των Δελφινιών που για την ώρα έχει αναγνωριστεί ως σήμα στην συνείδηση των δημοτών αλλά όχι ευρύτερα.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά ; Αφορμή μου έδωσε το εξαιρετικά πρωτότυπο και χρήσιμο για τους vegetarians πόνημα του φίλου Κώστα Χαρτζουλάκη «Τα βρώσιμα χόρτα της Κισσάμου» το οποίο θεωρώ χρήσιμο  για το πλασάρισμα της ονομασίας «ΚΙΣΣΑΜΟΣ», στο Ελληνικό παραδοσιακό τραπέζι. Μια πρώτη ιδέα θα ήταν οι διακεκριμένοι Κισσαμίτες μάγειροι (Μανόλης Παπουτσάκης, Λευτέρης Δερμιτζάκης κ.α) να «ανακαλύψουν» και να λανσάρουν ένα Κισσαμίτικο γκουρμέ πιάτο που θα συμπεριληφθεί ως σπεσιαλιτέ στους καταλόγους των. Το σταμναγκάθι, η αγριαγκινάρα, ο ασκρόλυμπας πρέπει να αποκτήσουν Κισσαμίτικο επίθετο, μαζί με το παξιμάδι του Τσατσαρωνάκη, τα κρασιά του Πνευματικάκη και του Καραβιτάκη, το ζυλοκούπι, το εκλεκτό μέλι και λάδι από τα ορεινά της Επαρχίας μας.
Αλλά να μη μείνουμε μόνο εκεί κι ας μας πουν ανεδαφικούς.  Ας προχωρήσουμε στο τοπίο, ας μην αρκεστούμε μόνο στον Μπάλο και το Λαφονήσι. Ας αξιοποιήσουμε τα κομολιθοτρούλια στην Ποταμίδα, το καστανόδασος στο Σηρικάρι, το ακρωτήρι της Γραμπούσας σαν οικολογικούς παράδεισους δίνοντας το όνομα τους σε προϊόντα και εκδηλώσεις. Όχι σε «Αυγούστους» όπου πουλούν πιάτα, γυαλικά και παντόφλες αλλά σε εκθεσιακές εκδηλώσεις βράβευσης των καλύτερων προϊόντων και των παραγωγών τους ώστε το σήμα «ΚΙΣΣΑΜΟΣ» να γίνει τίτλος ποιότητας.
Ας πάμε και λίγο παραπέρα, στην τέχνη και στον πολιτισμό. Οι ποιητάρηδες και οι λαϊκοί οργανοπαίχτες, να συνθέσουν τους νέους Κισσαμίτικους σκοπούς, τις νέες λαϊκές μελωδίες που να αποπνέουν Κίσσαμο, όχι από σωβινισμό αλλά υποδηλώνοντας ότι εδώ είναι μια από τις εκατό πόλεις του Ομήρου, του Αγαμέμνονα, των 12 Αρχοντόπουλων, του Τομπάζη, των γιγάντων που κουτέλωσαν τους κατακτητές στη Μάχη της Κρήτης, του Ειρηναίου.
Η Κίσσαμος που προσπαθεί να βρει το πρόσωπό της, χωρίς να χάσει την ψυχή της.  Αναζητούνται ιδέες λοιπόν...

ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ: Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΕΛΙΟΥ

Καστέλι 20 του Μάη 1941. 
Η μικροπολιτεία ξυπνά κι ανακλαδίζεται. Νοικοκυρές πρωί-πρωί, φουρνίζουν πρόσφορα, για τον αποψινό σπερνό στη χάρη της Αγίας Ελένης. Άντρες προσεχτικά στην ακονόπετρα τοιμαζουν το δραπάνι, για να θερίσουν τ' άγρια τους βάτους και τ' αγκάθια. Κοπελιές
και κοπελούρια αγουροξυπνηµένα ξεκινούν για το σκολειό. Η νύφη η προχθεσινή απλώνει τα προικιά στο Μαγιανό τον ήλιο να φρεσκάρουν.
Μάνες συμπαίνουν τη φωτιά το σημερινό φαΐ να μαγειρέψουν. Πέρα στον κάμπο και στους κήπους οργιάζει η ζωή που κάνει γόνιµο τον κόπο. Οι ανοιξιάτικοι χυμοί της γης ορμούν αφηνιασµένοι στους ανθούς πέρα στ' ελιές τ' Άη Αντώνη και στα πανάρχαια αμπέλια της Κίσαμος οι κληματίδες κι έλικες παίζουν με τον αγέρα… Μέρα ανοιξιάτικη, καθημερινή, συνηθισμένη. Μέρα Μαγιού.
Οι γέροι όµως, σκεφτικοί τους γλάρους να περνούν θωρούν, κατά το Νότο. Κακό σημάδι. Ξαρμάτωτη η Κρήτη, οι νέοι λείπουν.Στα ξένα πολεμούσανε πάνω στην Αλβανία. Οι παρανοϊκοι δικτάτορες του άξονα ματοκυλούν τον κόσμο. Η λυσσασμένη φασιστική συμμορία τ' άγια τα μάρμαρα πατούσε. Θα 'φτανε, αλήθεια, ο αιματόβρεχτος λεκές την Κρήτη να σκεπάσει;

Πολύπειροι οι γεροκαστρομάχοι ξεθάβουν ψιλοτούφεκα που 'χανε χώσει απ το δικό μας το Δυνάστη. Είχε φροντίσει ο Δικτάτορας την Κρήτη ν' αφοπλίσει. Κι άξαφνα το βουητό. Ανεπαίσθητο στην αρχή, ολοένα πλησιάζει. Άγνωστος ήχος, παράξενος, απειλητικός, δαιμονισμενος, τρυπά τ' αυτιά, κόβει το αίμα.
Μαύροι κοράκοι στις περήφανες Γραμπουσιανές άκρες, ζυγιάζονται στον ορίζοντα, κράζουν μονοτονα και εξώκοσμα, πλησιάζουν, μεγαλώνουν, αλλάζουν σχήμα, χρώμα, το πλευρά τους γυαλίζουν στον ήλιο, γιγαντώνονται.
Τα νιούτσικα αγόρια αφηνιασμένα ροβολούν στην παράλια. Κάποιος τους είπε, αεροπλάνα. Γερμανικά όρνεα σκίζουν τον Κισαμίτικο ουρανό. Οι λεπιδένιες στέγες γεμίζουν γυναίκες, σφιχτά η μια στην άλλη, κοιτούν υπνωτισμένες. Ο ουρανός ξερνά ατσάλι κι όλεθρο.
Η γης ανασηκώνεται. Τα σπίτια τρίζουν. Οι πρώτες φωτιές, ριπές. Μια στο σκολειό, δίπλα στο ιερό της εκκλησιάς, µια άλλη στην πλατεία και ύστερα άλλη κι άλλη, αμέτρητες.
Βολίδες πυρωμένες, γαζώνουν τους δρόµους, τους κήπους, την παραλία, τις ταράτσες.
Καπνός και μπαρούτι, ατσάλι κι ανατριχίλα θανάτου. Δεν ειναι μέρα άνοιξης, καθημερινή,
συνηθισμένη. Τρίτη αποφράδα μέρα είναι. Είναι η Δεύτερο Παρουσία
Τα τερατόμορφα σιδεροπούλια σαν πέρασαν σπέρνοντας τον όλεθρο και τη φωτιά, χάνονται κατά τις κορφές του Καναβά. Σε λίγο, άκουτο πάλι το απαίσιο βουητό, απ' το Σελί χυμά την Κίσαμο για να σπαράξει.
Γιγάντια λιπιδόπτερα ξυρίζουν τα καμπαναριά πολυβολώντας την μαρμαρωμένη πόλη, υψώνονται γρυλίζοντας θεριά της αποκάλυψης, κατά τον Κισσαμίτικο κάμπο.
Ανοίγουν τα μεταλλικά τους τα πλευρά και σιδερόφρακτους ξερνούν της κολασης διαβόλους. Σκορπιοί κι αράχνες κατεβαίνουν κρεμασμένοι σε ιστούς τ' άχραντα τούτα χώματα για να µολέψουν.
Ώρα 8.00
Στον κάμπο τον Καστελιανό μαύρος καπνός κι αντάρα
φωτιά ξερνά ο ουρανός, σκορπιοί πατιούν το χώμα,
απού 'χει άρματα ας βαστά κι απού δεν έχει ας βρίσκει.
Δεν την πατήτε μωρέ 'σεις την Κρήτη ανάθεμα σας…
και το εννοούσαν.
Οι απροσκύνητοι χωριάτες νιώθουν μέσα τους να ξεδιπλώνεται ο Μυθικός Τάλως. Ξεδιπλώνουν μαζί του το κουρασμένο απ' τον τίμιο κάματο κορμί τους και υψώνονται πελώριοι, όμορφοι, λεβέντες, έτοιμοι όπως πάντα να ριχτούν στ' αλώνι του Θανάτου, να μετρηθούν µε τα ρομπότ του Χίτλερ.
Δεν τους το ΄πε ποτέ, το χρέος λόγος προστακτικός. Το οσμίζονταν πάντα, (συνείδηση της πανάρχαιας μνήμης) στον αγέρα της Κρήτης. Τους διαπερνούσε απ' το μεδούλι των κοκάλων ως το μυαλό, η μυστηριακή δύναμη του τόπου. Τους το υπαγόρευε το αίμα, στους σίγουρους χτύπους του, μες στις πρησμένες απ' τον κόπο φλέβες. Τους πρόσταξε µόνο η Κρήτη, η Ιστορία και οι παππούδες. Τα άγια εργαλεία της δουλειάς, το ταπεινό ξινάρι, το σκαπέτι, το μακρυδράπανο και ο κασμάς, η βουκεντίστρα και η κατσούνα του βοσκού, υψώνονται ρομφαίες του δικαίου. Γινήκαν ντάργες οι βολόσυροι κι άπαρτο κάστρο κάθε γεροντόβραχος του κάμπου. Αποφορά θανάτου απλώνεται σαν πέφτουν τα φασιστικά στοιχειά κι ακροβολίζονται στον κάμπο τ΄ Άη Αντώνη. Χτικιά και μηχανές του θανατά, ζωσμένοι μύρια σύνεργα θανάτου. Μα, οι γιοι της φρίκης, η «ανώτερη φυλή», ψηλοί, ξανθοί, ατσάλι ολοζωσμένοι βλέπουν κατάπληχτοι, τ΄ αμπέλια να γεννούν, δράκους τεράστιους, τους ντόπιους.

Είχανε τρέξει απ' τα διπλανά χωριά, λεβέντες αποφασισμένοι. Κι απλώνει η χλαλοή κι ο ορυμαγδός και πιάνει ολόγυρα τον κάμπο.
Γυναίκες που στα χέρια τους πέτρες κρατούν, λες και κρατούν προζύµι, ψάχνουνε μες στα κλήματα σκορπιούς να βρουν, για να τους λιώσουν. Γέροι κι αμούστακα παιδιά µε ψευτοπίστολα και γκράδες, με ξύλα ελιάς, ξυλόφτυαρα, λιχνίστρες, απ΄ άγιο ξύλο του σταυρού φτιαγμένα, όρθιοι ξαναμμένοι πολεμούν. Τα κοπελούρια κουβαλούν βιαστικά στις σχολικές στις τσάντες τους τις σφαίρες, κι οι κοπελιές φέρνουν νερό, δρεπάνια και τσεκούρια.
Με πανικό και μ' έκπληξη οι Γερμανοί θωρούν ολόγυρα νέους Αντρόνικους και Διγενήδες, Δασκαλογιάννηδες και Γιαμπουδάκηδες, Σκαλιδηδες, Κριάρηδες και άλλους, τ΄ ατσάλι ν'
αψηφούν και τις ριπές, τραυματισμένους, να χάσκουν, ν΄ αναβλύζουν οι πληγές και οι ηµίθεοι της Κισάμου να πολεμούν ακόμα.
Σερνικιά η προσταγή της Κρήτης: Δευτεριά κι αξιοπρέπεια ή θάνατος.
Πριν αποσώσει η μέρα, λίγοι ζούσαν απ΄ τους εκατό, τους Γερμανούς και οι υπόλοιποι δεμένοι οδηγούνται στο Καστέλι.
Σκίζει λουρίδες τα προικιά, η μικρονύφη και τους οχτρούς σαν να 'ναι δικοί, τους επιδένει, νερό τους δίδουν και τα πρωινά τα πρόσφορα, φαΐ για τους επιδρομείς και για τους ντόπιους. Άσπροι από φόβο σαν πανί οι Γερμανοί, ριγούν και τρέμουν. Σκέφτονται μαθές με το δικό τους, το πολιτισμένο πνεύμα, με τη δικιά τους ανατροφή και το μυαλό, ίδιοι μ' αυτούς θαρρούν πως είν΄ οι ντόπιοι.
Κάποιος δικός μας κατά πάνω τους ορμά και «θάνατος στους γύπες» µε οργή φωνάζει.
Ευτύς οι ίδιοι άντρες που στεκότανε µε δαύτους το πρωί κουτελωμένοι, τους ζώνουν προστατευτικά, τους οδηγούν στη φυλακή τους προστατεύουν απ' την οργή. Είν΄ ιερός ο αιχμάλωτος στην Κρήτη. Κι είναι οι ίδιοι τούτοι, όσοι ζήσανε Ναζί, που καταδότες των Καστελλιανών Θα γίνουν. Μετά δυο μέρες, το Καστέλλι απ' τη στεριά θα κουρσευτεί και αφού το κατάκλέψουν οι σκορπιοί στις φλόγες θα το παραδώσουν.
Τρίτη 20 του Μάη ένα τέταρτο αργότερα από την πρώτη φονική επιδρομή στα µέρη της Κισάμου, μιλιούνια τα γερμανικά πουλιά, στο Μάλεμε προβάλλουν. Κι είναι και τώρα ίδιες οι σκηνές. Οι ντόπιοι και οι Σύμμαχοι τους θερίζουν. Ανασταίνονται στιγμές ηρωικές και ώρες μεγαλείου.
Θερμοπύλες, Μαραθώνες, Σαλαµίνες, οι προμαχώνες της Βασιλεύουσας, Δερβενάκια και Σούλια, Αρκάδια ξαναζούν όλα μαζί. Όλο το βόρειο τμήμα του Νομού καίγεται, σπαράσσει µα δε γονατίζει. Ξεμαλιασμένη, πύρινη η Κρήτη πολεμά εννιά μερόνυχτα ομάδα.
Το πύο του φασισμού λερώνει τ' άγια χώματα, βρωµίζει τον αγέρα και τα 3.000 αεροπλάνα αδειάζουν πάνω απ' τα τίμιο σώμα της Κρήτης

15.000 αλεξιπτωτιστές, το άνθος του γερμανικού στρατού 7.000 αλπινιστές και τα πιο τέλεια τα σύνεργα του Άρη. Κάτω στην αρχαία στεριά, γιγαντόμαχοι, οι άγιοι της Κρήτης, άντρες, οι άξιοι της Κρήτης, άντρες και γυναίκες και οι σύμμαχοι ηρωικοί νέοι εραστές κι αυτοί της Λευτεριάς, γενναίοι, απ΄ τη μακρινή Νέα Ζηλανδία, την Αυστραλία και την Αγγλία στελιώνουν γρανίτινο κάστρο τα στήθια τους. Στήθια που τα χαλύβδωνε η αίσθηση του χρέους, ο έρωτας της λευτεριάς, το καθήκον να πολεμήσουν τη σιδερόφραχτη βία. Εννιά μερόνυχτα τους πυρπολούνε µε φωτιά, με σίδερο, με μπόμπες και με βόλια, κι αυτοί, με αίμα και μεγαλοσύνη, εννιά μερόνυχτα κριαρωμένοι στ' άγιο χώμα, γράφουν την πιο χρυσή σελίδα του παγκόσμιου πολέμου, τη σελίδα της παραδοξότερης και ενδοξότερης μάχης του, της Μάχης της Κρήτης. Έξι χιλιάδες Γερμανοί νεκροί χαλούν τη ρότα του πολέμου.
Οι γιγαντομάχοι της Κρήτης, ήρωες, απέδειξαν και µας επέτρεψαν να επαναλαμβάνοµε σίγουρα ότι «στα έθνη η µεγαλοσύνη δε μετριέται µε το στρέμμα, αλλά µε της καρδιάς το πύρωμα και µε το αίμα».
Και το πότισαν πάλι τούτο το άχραντο χώμα µε αίμα πολύ. Μάλεµε, Γαλατάς, Αγιά, Μουρνιές, Φλώρια, Κακόπετρος, Μεσαύλια, Νοχιά, Πλακαλώνα, Χανιά, Ρέθεμνος, Ηράκλειο, Λασίθι, απ' άκρη σ' άκρη το νησί των γενναίων, το νησί των Ιπποτών της Κρήτης, γίνεται το σώμα που Θυσιάζεται και το αίμα που χύνεται σπονδή στον Παγκόσμιο Βωμό της Λευτεριάς.
Και πέρασαν οι μέρες οι εννιά, κι ο Γερμανικός γύπας μακέλεψε το σώµα του νησιού. Όχι όμως την ψυχή, το φρόνημα. Η μάχη δεν τέλειωσε, ανέβηκε στα βουνά και στα φαράγγια, στις ράχες, στις λέσκες και τα γκρεµνά.
Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη...
Απάτητη η κρητική ψυχή αρχίζει την αντίσταση. Την ίδια ώρα που ολάκερη η Ευρώπη ακινητοποιημένη σιωπά, η Κρήτη βράζει. Αντίσταση μέχρις το τέλος. Κλεφτοπόλεμος, δολιοφθορές, απαγωγές στρατηγών και εφοδίων, παρενοχλήσεις, καταστροφές. Και στένανε συνέχεια στον τοίχο οι Ναζί τους Μάρτυρες της Κρήτης.
Αλικιανός, Μαλάθυρος, Αγιά, Κάνδανος, τόποι Θυσίας και αίματος.
Πού βρίσκει τούτος ο μικρός (ο μέγας) λαός τη δύναμη και πολεμά στα πετρονήσι του και ν' αντιστέκεται;
Εδώ δε λογαριάζουμε με αναλογίες. Σωβινισμός; Όχι, εδώ ισχύει μόνο η υπέρβαση του μέτρου σαν είναι για την εθνική τιµή.
Δεν υπακούει ο Κρητικός στο «δυνατόν», υπακούει µόνο στο «πρέπει». Σ' ένα πρέπει που του το υπαγορεύουν οι αιώνες.
ΑΝΤ. ΕΛ. ΣΧΕΤΑΚΗΣ
Ομιλία του Αντώνη Σχετάκη για την Μάχη του Καστελιού τον Μάιο του 1997

 

NATURA.......

Χρόνια τώρα ακούμε και ξανακούμε για τις περιοχές Natura και την προστασία των οικοτόπων και διαπιστώνουμε ότι όλη η προσπάθεια επικεντρώνεται στην απαγόρευση κάθε δραστηριότητας πλην της ασύδοτης κυκλοφορίας λαθροκυνηγών και αιγοπροβάτων που αφανίζουν ό,τι είναι φυσικώς διατηρήσιμο και χρήζει προστασίας. Για τους οικοτόπους της περιοχής μας, όπως φαντάζομαι και για πολλούς άλλους, δεν είδα από πλευράς κράτους να υπάρχει ουσιαστικός και εξειδικευμένος σχεδιασμός ευέλικτων και πρακτικών πολιτικών που θα διευκολύνουν την απόλαυση και την πραγματική συνύπαρξη του ανθρώπου με την φύση και τα είδη του ζωικού και φυτικού κόσμου που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Κάθε «αρμόδιος» από την πάνσοφη Αθήνα εξαπολύει τα «απαγορεύεται» του και γυρίζει πλευρό στο μαξιλάρι του αμέριμνος και σίγουρος ότι έκανε το καθήκον του. Ποιος και πώς θα επιβλέψει και θα πληρώνει για την επιτυχή εφαρμογή και την αειφορεία των «μέτρων», ουδέν πρόβλημα. Υπάρχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία στα πλαίσια της «πάντα πρόθυμης» αλλά όχι πάντα καλής και αμοιβαίως ειλικρινούς συνεργασίας με την κεντρική εξουσία, θα αναλάβει αυτό τον ρόλο. Με ενοίκιο βέβαια γιατί το μεγάλο κράτος (η Αθήνα) παραχωρώντας στο μικρό κράτος (την Τ.Α.) την χρήση, πρέπει να βγάλει κι αυτό το κατιτίς του από τα έσοδα. Κι ύστερα… ναααα σου για παράδειγμα, ένα χρέος 1.100.000 ευρώ (!) του τέως Δήμου Ιναχωρίου προς την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου για την χρήση της ακτής του Λαφονησιού. Επιτυχής συνεργασία Κράτους – Τ.Α.! Και μιας και η συζήτηση πήγε στο Λαφονήσι, το δούλεμα που πέφτει από όλες τις πλευρές είναι αφάνταστο. Διάβασα πρόσφατα ότι η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) της περιοχής έχει υπογραφεί από τον τέως υπουργό κ. Σταθάκη, αλλά όπως διάβασα επίσης, αυτή (η υπογεγραμμένη ΕΠΜ;) δεν κοινοποιήθηκε πουθενά, σε καμιά υπηρεσία, ούτε καν στο Δήμο. !!! Ταυτόχρονα διαβάζω ότι, το κράτος, που πρώτο αυτό έπρεπε να σέβεται τις κανονιστικές μελέτες που υπογράφει υπουργός του, παραχωρεί δικαίωμα «ερευνών» για γύψο, σε μια περιοχή που απαγορεύει και η ΕΠΜ (φαντάζομαι) και το σε πολυετή εκκρεμότητα ΣΧΟΑΠ, το οποίο εξακολουθεί να εκκρεμεί ανυπόγραφο από τους εκάστοτε «αρμοδίους», παρά τις αυτοπρόσωπες και κατηγορηματικές και επιτόπιες και αναντίρρητες  δεσμεύσεις του τέως πρωθυπουργού, τις οποίες ξέχασε και αυτός και οι υπουργοί του επί πέντε χρόνια στην κυβέρνηση. Διαβάζω πρόσφατα ότι η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη και ο κύριος Μανούσος Βολουδάκης, κυβερνητικοί βουλευτές και οι δυο, μίλησαν στη Βουλή για την ανάγκη προστασίας των διακεκριμένων παραλιών της Κισσάμου, το Ελαφονήσι και τον Μπάλο. Φοβάμαι ότι, ανεξάρτητα από το καλοδεχούμενο βουλευτικό ενδιαφέρον, θα ξανακούσομε πάλι μερικές αλληλοκατηγορίες και αλληλεπίρριψη ευθυνών από την κυβερνητική πλειοψηφία ότι η σημερινή αντιπολίτευση ξεχνά τις υποσχέσεις που είχε δώσει και την αναποτελεσματικότητα της για τα τοπικά μας θέματα όταν ήταν κυβέρνηση και από την αντιπολίτευση ότι η κυβέρνηση φέρνει στην Βουλή αναποτελεσματικούς και επικίνδυνους για το περιβάλλον νόμους.

Εμείς, οι πολίτες, οι χρήστες, οι πραγματικοί ιδιοκτήτες των περιοχών Natura θα αποξενωθούμε εν πολλοίς πάλι από αυτές με κάμποσα καινούργια «απαγορεύεται». Απαγορεύεται η διάνοιξη βόθρου ή η εγκατάσταση μιας μικρής μονάδας βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων στο Μπάλο ή στην Γραμπούσα, αλλά επιτρέπεται η αφόδευση πίσω από τους σκίνους και η ούρηση εντός της λιμνοθάλασσας. Απαγορεύεται η δημιουργία μιας μικρής εγκατάστασης θέασης στην κορυφή του ακρωτηρίου προς το Μπάλο και το μαγικό ηλιοβασίλεμα, αλλά επιτρέπεται η μεταφορά «σακουλικών» από εποχούμενους τουρίστες που θα μαγειρέψουν και θα σκουπιδολογήσουν την παραλία. Εκεί δεν απαγορεύεται η ημερήσια κατασκήνωση, αλλά σε όσους δεν αντέχουν την κατάβαση στη λιμνοθάλασσα και την ανάβαση μετά, απαγορεύεται η παραμονή στο αφιλόξενο τοπίο του ακρωτηρίου που παρά τα Lieder παραμένει αναξιοποίητο για τους ηλικιωμένους, τα ΑΜΕΑ και τους Χαπίτες (όπως η αφεντιά μου).
Φοβάμαι ότι με παρασέρνει ο έρωτας για την πατρώα γη και πολυλογώ χωρίς επαρκείς προτάσεις. Γι αυτό κλείνω εδώ το κείμενό μου ελπίζοντας ότι θα υπάρξει ευαισθητοποίηση να γράψουν και άλλοι για το θέμα και ο Δήμος ιδιαίτερα να αναλάβει μια πρωτοβουλία για ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και προτάσεων για αυτό και για άλλα θέματα, περιβαλλοντικά ή όχι, που θα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των δημοτών και θα προσελκύουν συνεχώς επισκέπτες στην περιοχή.   
7/5/20 ΑΝΤ. ΕΛ. ΣΧΕΤΑΚΗΣ 

ΣΚΟΤΙΔΙ ΗΤΑΝΕ ΣΥΝΤΕΚΝΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΑΜΑ ΔΕΝ ΕΙΔΑ

Δυο σεφήδες κτηνοτρόφοι στα ψηλά της Κισάμου, ο ντελικανής Πολιός κι ο μεσοκαιρίτης Ανέστης είχαν τα μιτάτα τους σιμά-σιμά.
   Ένα βραδύ ο Πολιός αναζητώντας ένα φουριάρικο, που είχε ξεκόψει από τα άλλα ωζά, πέρασε από το μιτάτο του Ανέστη και τον βρήκε να ξεκοκαλίζει ένα ριφάκι που σιγόβραζε στο τέντζερη.
-  Κάτσε γείτονα να πιεις μια κούπα κρασί.
-  Μα το ναι και θα την πιω.
Κούπα στην κούπα, μπουκιά στην μπουκιά, τελειώσανε το ρίφι, ήπιανε δυο μίστατα κρασί και τέλος πλήρεις ευθυμίας, έδωσαν τα χέρια να βαφτίσει ο Πολιός το αναμενόμενο τέκνο του Ανέστη.
 Κάνει να φύγει ο μουσαφίρης και βλέπει στο καλάμι απλωμένη την προβιά του ριφακιού και τα δυο αυτιά κομμένα σύριζα. Τα αυτιά όμως δεν είχαν την σαμά του γειτόνου αλλά την δική του.
-  Μπρε σύντεκνε Ανέστη, το ρίφι είναι από τα δικά μου ωζά:
-  Μα ήντα λες εδά σύντεκνε Πολιό;
-  Ότι σου λέω να γρικάς.
Κοιτάζουν την σαμά και πράγματι το ρίφι ήταν σημαδεμένο με τον τρόπο που σάμωνε τα ζωντανά του ο σύντεκνος Πολιός. Τι να πει ο Ανέστης; Αμήχανος ψελλίζει,
-   Σκοτίδι ήτανε σύντεκνε και την σαμά δεν είδα.
Θεία πρόνοια είχε φροντίσει και είχαν δώσει τα χέρια να βαφτίσει ο Πολιός το κοπέλι του Ανέστη και έτσι η οργή υπεχώρησε μπροστά στην μεγάλη φιλία που προοιώνιζε η συντεκνιά.
Η σχέση της οικογένειας του αναδεξιμιού με τον σύντεκνο, είναι μια σχέση που έχει σημαδέψει ζωηρά τον λαϊκό πολιτισμό της Κρήτης και εκφράζεται ιδιαίτερα έντονα στα ριζίτικα τραγούδια και τις μαντινάδες.
               « Εμήνυσε μου ο σύντεκνος παιδί να του βαφτίσω,
                  εμήνυσά του το κι εγώ με τον αμπασιαδόρο
                  Δεν το κατέεις σύντεκνε πως σ΄ εκκλησιά δεν μπαίνω;   
                  μη σε χωριό, μη σ΄ εκκλησιά, μήδε σε μοναστήρι;
                  Μα πάλι φέρετε μου το κάτω στον Αϊ Γιώργη»
Στο κατόπι, σφαχτά και πιλάφια, βώλοι καναβόχορτο, Κισσαμίτικο κρασί ......

Ο ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛΗΣ

Το καφενείο του χωριού, ήταν ένα δωμάτιο απλό. Στο ταβάνι σχίζες ελιάς συγκρατούν καλάμια και εκείνα με την σειρά τους φύκια και βούρλα που συγκρατούν την λεπίδα. Ενίοτε, όχι σπάνια, στάζει. Ένα τζάκι δεξιά στο βάθος κι αριστερά ο πάγκος με τα μπουκάλια τα ποτά αραδιασμένα πάνω του. Λεμονάδα, πορτοκαλάδα, σουμάδα, τσικουδιά, ούζο, κονιάκ, χαρουπία. Ένα βάζο με γλυκό βανίλια, άλλο ένα με αλατσολιές και ένα με πασατέμπο. Πίσω ένα κλειστό ράφι με τα τσιγάρα, τα σπίρτα και το ραδιόφωνο. Ένα τάβλι, μια δυο τράπουλες και οι τσόχες για το χαρτοπαίγνιο. Στο βάθος το τεζιάκι με τα μπρίκια και τα σύνεργα του καφέ, που ψηνόταν στην χόβολη. Ο καφετζής έσπρωχνε το μπρίκι του καφέ πάνω στην στάχτη που άφηνε η σπίθα, κάνοντας μικρά τούνελ, ώστε η θερμοκρασία να διαχέεται σ΄ όλο το σώμα του καφέ. Φλυντζάνια, ποτήρια, πιατάκια και κουταλάκια του γλυκού.

Στους τοίχους η φωτογραφία του Βενιζέλου, ο χάρτης της Ελλάδας, η διαφήμιση της μπύρας Φιξ με τους τσολιάδες που τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους και μια ανακοίνωση της κοινότητας για την κατανομή της προσωπικής εργασίας κάποιου απροσδιόριστου, από το ξεθώριασμα, έτους.

Ένας κορνιζωμένος καθρέπτης ξεφτισμένος στις άκρες από την υγρασία και στο περιθώριο στερεωμένες φωτογραφίες του φαντάρου γιου, της κόρης με τον γαμπρό, τα εγγόνια, φίλους. Απέναντι μια λιθογραφία. Ο πωλών της μετρητοίς, ένας στρουμπουλός κύριος, με το χρηματοκιβώτιο δίπλα του να ξεχειλίζει λεφτά και ο πωλών επί πιστώσει, ένας λιπόσαρκος απελπισμένος, με τον μπεζαχτά του ανοιχτό αραχνιασμένο και άδειο, παιδική χαρά για τα ποντίκια που μπαινόβγαιναν ανενόχλητα. Στην οροφή ένα λουξ για τις ώρες που δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα.

Λιγοστές καρέκλες και σιδερένια τραπεζάκια .....

Ο ΜΠΑΡΜΠΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ

 Στους περασμένους αιώνες, το κάστρο της ήμερης  Γραμβούσας ξεχείλιζε από ζωή. Στο σταυροδρόμι όλων των θαλάσσιων δρόμων, στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, συγκέντρωνε όλους τους ονομαστούς πειρατές και τα λοιπά κουμάσια της θάλασσας.
Πλοιοκτήτες της απάτης που πουλούσαν τράνζιτ πετρέλαιο στη ζούλα. Καπετάνιοι τσιγαράδικων, ναύτες που άλλαξαν επάγγελμα κι έγιναν λαθρέμποροι και διακινούσαν ποτά μπόμπες, hi-fi και παράνομα CD. Βαποράκια «μαύρης» που τα κονόμησαν και έγιναν…εφοπλιστές. Δουλέμποροι που μετέφεραν (χίλια δολάρια το κεφάλι) απελπισμένους μετανάστες από Πακιστάν μεριά. Μεσάζοντες όπλων που τα έκλεβαν από τις αποθήκες της Γαληνότατης Δημοκρατίας η οποία κατέρρεε (λες και ήταν ο πάλαι ποτέ υπαρκτός Σοσιαλισμός). Καϊκτσήδες που ψάρευαν παράνομα με αφρόδικτα και δυναμίτες. Αρχαιοκάπηλοι, καταχραστές τραπεζίτες, φοροφυγάδες, οικονομικοί μετανάστες, παρδαλές μπαργούμεν, κάθε καρυδιάς καρύδι. 
    Πάνω στο κάστρο έμεναν οι ευυπόληπτοι, οι ματσωμένοι μπουκαδόροι δηλαδή. Η νομεγκλατούρα. Έτσι και τους στραβοκοίταζες, χρατς το κεφάλι σου στο παλούκι παρίστανε το λιόκαφτο χταπόδι. Είχαν ανοίξει κλεπταποδοχεία, καπηλειά, τσιπουράδικα,λουκουματζίδικα, καφετέριες, κέντρα αδυνατίσματος, γυμναστήρια. Έχτισαν και εκκλησία, Παναγία η Κλεφτρίνα την έλεγαν και την λειτουργούσε ένας παλαιοημερολογίτης. Είχαν βγάλει Δήμαρχο ένα κομπογιαννίτη, γερό ποτήρι και αντιδήμαρχο ένα μετανοήσαντα καταχραστή του Δημοσίου, που όπως ήταν μπασμένος στα πράματα, είχε ανοίξει πλυντήριο χρήματος και τα ξέπλυνε εγγυημένα. Φορολογικός παράδεισος το νησί. Περνούσαν καλά.
    Οι ανυπόληπτοι ζούσαν έξω από το κάστρο, στα χαμηλά, ακόμη και μέχρι τον αφρό της θάλασσας.  

    Η Γραμπούσα είχε φρακάρει από κόσμο. Στην παραλία γινόταν χαμός. Τενεκεδάκια της κοκακόλα, μπυρομπούκαλα, τελειωμένα αντηλιακά, αποτσίγαρα, καρπουζόφλουδα, νάιλον σακούλες, μπέιμπυ λίνο, συσκευασίες από γαρεδάκια, ξυλάκια του παγωτού, διαφημιστικά ταμπλό, πινακίδες «αγαπάτε την καθαριότητα» που έβαλε ο εξωραϊστικός σύλλογος, φέιγ βολάν για το μπήτς πάρτι του επόμενου Σαββάτου, καλαθάκια τίγκα στο σκουπίδι που δεν άδειασαν ξανά από τότε που τα τοποθέτησε ο Δήμος, κονσερβοκούτια, τρύπιες μπάλες, πίσσες, σωσίβια ότι μπορείς να φανταστείς.           
 Ο Χαΐρης ο Ρέντας ή Γιουρούσης ή Μπούκας ή Σπίνος ή Μοσκιός ή Τριαμάτης πιο γνωστός σαν Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσας, ήταν πλοίαρχος σε πειρατικό. Ένα απόβρασμα της θάλασσας με ένα φάκελο χοντρό σαν διαφήμιση ινστιτούτου καλλονής πριν το αδυνάτισμα, είχε ξωμείνει στην Γραμπούσα ξέμπαρκος έξη μήνες. Είχε τραβήξει στην στεριά το σκάφος του,  την «Εστρελίτα» και το τσούρμο του το καλαφάτιζε, το έβαφε, μπάλωνε τα πανιά, έβαζε πίσσα στην καρίνα και τα ύφαλα, λάδωνε.....

ΜΕΡΗΣ Ο ΚΑΛΥΒΙΟΣ

Ο Μέρης Μάρκελλος Καλύβιος, ήταν ένας Ρωμαίος ιχθυέμπορος που είχε το μεγαλύτερο ψαρομανάβικο στην Ρώμη. Στους πάγκους του, έβρισκες ότι ψάρι τράβαγε η όρεξή σου από την Κίσσαμο. Σαργούς και φαγκρόπουλα από το ξέπεσμα του Αϊ Σώστη  ροφούς και στείρες από τους πάγκους του Βαλεντή, χταπόδια, καλαμάρια και σουπιές από το αυλόχι του Αϊ Γιώργη, κυδώνια και γυαλιστερές από το Μπάλλο , αστακούς και καραβίδες, από το Σφηνάρι, γαύρο και μαρίδα από τα κρεμαστά του φαναριού στην Άγρια Γραμβούσα, σκάρους από την Πεταλίδα, πετρομπάρμπουνα από την Μαγγανίστρα, αχινούς και πεταλίδες από τα Βιγγλιά, μπαλάδες και βλαχοσφυρίδες από τον Ποντικό, μπακαλιάρους και σκαθάρια από το Σιγκλιό, ότι επιθυμεί η ψυχή σου.
Κάθε Παρασκευή, ο Μέρης είχε άφιξη πλοίου που μετέφερε φορτία και φορτία με ψάρια και θαλασσινά από την Κίσσαμο στην Ρώμη. Το πλοίο όμως δεν ήταν συνηθισμένο. Ήταν κατάλληλα διασκευασμένο ώστε να μπορεί να μεταφέρει ζωντανά τα ψάρια που ψαρεύονταν στην περιοχή του κόλπου Μυρτίλου (του κόλπου Κισάμου) και στα ανοιχτά της Γραμπούσας. Ήταν ένα πλοίο ενυδρείο, ένα δεξαμενόπλοιο μεταφοράς των ψαριών που πιανόταν ζωντανά στα δίκτυα.
Εκεί λοιπόν, στο ψαράδικο του Μέρη, ......

ΣΑΚΗΣ Ο ΚΟΜΝΗΝΟΣ

Τα 12 Αρχοντόπουλα σε μια σπέσιαλ εκδοχή, "Κισαμίτικη", γραμμένα απο τον πρώην Δήμαρχο Καστελίου Κισάμου κ. Σχετάκη Αντώνη.

Η δυναστεία των Κομνηνών έβγαλε σπουδαίους στρατηγούς και αυτοκράτορες του Βυζαντίου που διαμόρφωσαν όπως γούσταραν την Ιστορία επί πέντε αιώνες. Είχε όμως και μερικά κακαντράκια που λες και ξεφύτρωσαν από άλλο ανέκδοτο.
  Ένας από αυτούς ήταν και ο γιος του αυτοκράτορα Αλέξιου, Ισαάκιος Κομνηνός, ο Σάκης με το όνομα, ένα βερεμιάρικο, ένας άσωτος άλλο να σου λένε κι άλλο να ξέρεις. Άλλο να σου λένε, γιατί βέβαια οι μεγαλειότατοι είχαν προσωπικούς γραμματείς που έγραφαν και κανόνιζαν την ιστορία κατά που τους βόλευε και άλλο να ξέρεις, όπως κάποιοι δραστήριοι ρεπόρτερ σκανδαλοθηρικών εντύπων αποκάλυπταν.
(σ.σ. Θα μου πείτε, εσύ κ. κοντυλοφόρε δεν κανονίζεις την Ιστορία κατά που σε βολεύει ; Ε και λοιπόν; κοντυλοφόρο κρατώ, ότι θέλω γράφω)     
Κάθε βράδυ που λέτε λοιπόν, ο Σάκης με την παρέα του, άλλα καλόπαιδα αυτοί, γύριζαν από κότερο σε κότερο και από μπαγλαματζίδικο σε μπαγλαματζίδικο.
Όποιο νυμφίδιο φωτογραφιζόταν στα μηνιαία.....

ΑΝΤΡΕΣ ΚΙΣΣΑΜΙΤΕΣ

Το 1976 επισκέφτηκε την Κίσαμο ο Αδαμάντιος Πεπελάσης, ως διοικητής της ΑΤΕ. Στο τραπέζι που του έκανε ο Δήμος Καστελίου Κισάμου, επειδή χρηματοδότησε με 150.000 δρχ  τις στολές του χορευτικού ομίλου που είχε ο Δήμος, ο τότε Δήμαρχος κ. Σχετάκης έκανε δώρο την παραπάνω φωτογραφία, σε μεγάλο μέγεθος, με αφιέρωση και ένα ποίημα του Δημάρχου.
 "Φρύδια σμιχτά, βλέμμα τσακμακόπετρα
Στις χαράδρες της πείρας ίδρως και γνώση
Σπέρνουν σαν να πετούν λεμονανθούς κι ανθόνερο στον Επιτάφιο
Σαν να προσκομίζουν στην Αγία γη τίμια δώρα
Αίμα βιαστικό βουχάται στα στριμωχτά μπράτσα
Δίαυλοι λάβας οι φλέβες
Αγκαλιάζονται με τον Διγενή
Ζυγιάζονται σαν αετοί
στο φρύδι του ανέμου
Πατούν την γη με σεβασμό - κοιμούνται οι γέροι-
Κι αντρειοσύνη -δικός μας είναι ο κόσμος-
Άντρες Κισσαμίτες."

ΑΝΤΙ ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΥ

στον Γιώργη Ανυφαντή
Πάνε πολλά χρόνια ακριβέ μου φίλε Γιώργη που μου ζήτησες τίτλους για τρεις φωτογραφίες που είχες ξεχωρίσει για να στείλεις σε ένα φωτογραφικό διαγωνισμό στην Μόσχα.
Έμεινα έκπληκτος από την εσωτερική συνοχή που είχες διαβλέψει ότι τις χαρακτήριζε αν και τα θέματα τους ήταν παντελώς ξένα. Ξένα επιφανειακά, γιατί εσύ, μεγάλε ποιητή του φακού, έβλεπες πίσω από τα φαινόμενα, ανέλυες το βάθος και ανακάλυπτες την ουσία του θέματος που φωτογράφιζες.
Η πρώτη φωτογραφία ήταν πλοία του Αμερικάνικου στόλου αραγμένα έξω από ένα λιμάνι της Κρήτης όπου οι πολίτες δεν άφησαν τους ναύτες να αποβιβαστούν.. (Δεν υπάρχει στο αρχείο)
Η δεύτερη φωτογραφία έδειχνε ένα νιούτσικο παλληκαράκι να παίζει λύρα ερωντοχτυπημένο και

η Τρίτη φωτογραφία έδειχνε μια κυρτωμένη γριά να τραβά ασθμαίνοντας ένα φορτωμένο με ξύλα γαϊδουράκι. (Δεν υπάρχει στο αρχείο)
Δώσαμε μαζί τα ονόματα : Εχθρός Λαός, Εχθρός καημός, Εχθρός χρόνος. Η δουλειά σου πήρε έπαινο με διάκριση από τους διοργανωτές του διαγωνισμού στη Μόσχα.
Τότε Γιώργη, αγνοήσαμε τον τέταρτο εχθρό. Το ατύχημα, την αρρώστια. Την αρρώστια που στέρησε την οικογένειά σου από την προστασία σου και την Κίσσαμο από την ματιά σου.

Τι να πρωτοπεί κανείς και τι να περιγράψει από το έργο σου, που κλείνει μέσα του όλη την παράδοση, όλη την κοινωνική ιστορία, όλη την καθημερινή ζωή, τις παρελάσεις, τις σχολικές γιορτές, τα πανηγύρια, τους γάμους, τα ξόδια, όλο το παρελθόν της επαρχίας μας όλο τον έρωτά σου για το φως και το περιβάλλον της Κρήτης.
Ό,τι και όσα κι αν πούμε, θα παραλείψουμε άπειρα από όσα εσύ έβλεπες και αποτύπωνες στα φιλμ σου και τα οποία εμείς αγνοούσαμε αν και τα ζούσαμε. Τώρα νοσταλγοί του χαμένου κόσμου που εσύ ευτυχώς κράτησες ως ανάμνησή μας, έχουμε τις φωτογραφίες σου. Μας χάρισες το παρελθόν μας.

Εσύ μας ξυπνούσες και εσύ μας κατέγραφες με επιμέλεια φαντασία, χιούμορ και ευρηματικότητα.
Και όπως συμβαίνει συνήθως με τους σπουδαίους, δεν σε τιμήσαμε αρκετά Γιώργη, εκτός από την ανάδειξη μικρού μόνο μέρους από το έργο σου Κρίμα μας..
Αλλά τούτη την σημαδεμένη μέρα του θανάτου σου Μεγάλε Κισαμίτη, Μεγάλε Καστελιανέ, μια υπόσχεση. Το λεύκωμα που θα αποτυπώνει μεγάλες φωτογραφικές δημιουργίες σου, για το οποίο οι πρώτες συζητήσεις άρχισαν ήδη προχθές, θα εκδοθεί με την συνεργασία του Δήμου στον οποίο υπήρξες Σύμβουλος στο πρώτο μεταχουντικό Δημοτικό Συμβούλιο και των άλλων συλλογικών φορέων του τόπου, αλλά και όλων των θαυμαστών σου, εις αιώνια μνήμη σου.
Αντ.Ελ.Σχετάκης
Σημείωση
Το παραπάνω κείμενο περιείχε τμήμα με εύλογη αναφορά στους οικείους του εκλιπόντος, τμήμα το οποίο παρέλειψα μετά την απαγόρευσή της οικογένειας να εκφραστεί με επικήδειους στην εκκλησία η οδύνη μας για τον χαμό του μεγάλου συγχωριανού μας. Απαγόρευση να σημειώσω που όλοι στην αυλή της εκκλησίας θεώρησαν τουλάχιστον ακατανόητη.

ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Τον τελευταίο καιρό, χωρίς επίσημη ενημέρωση από τον Δήμο ακούγονται διάφορες φήμες περί τοποθέτησης ανδριάντα του παππού Ειρηναίου στην πλατεία Δημαρχείου, περί μετονομασίας της σε πλατεία Ειρηναίου και άλλα πλειοδοτικά περί το όνομα του-κοινωνικό και θεολογικό- και τις ευεργεσίες στην περιοχή μας (και όχι μόνο) από την Άγια παρουσία του στον τόπο.
Παρακαλώ ευσεβάστως να μου επιτραπεί να μπω ακάλεστος στην συζήτηση και να εκφέρω την άποψη μου με το δικαίωμα του επί 28 χρόνια αυτοδιοικητικού εκπροσώπου της πόλης.
Από την μέχρι τώρα φιλολογία για το θέμα μου έχει δοθεί η εντύπωση ότι και εδώ συμβαίνει ότι και σε πολλές τιμητικές εκδηλώσεις οι οποίες γίνονται βιαστικά περισσότερο για να τιμηθούν οι τιμώντες παρά οι τιμώμενοι. Αλλά βέβαια, σε τέτοιες αποφάσεις που αφορούν την πόλη και προσωπικότητες του μεγέθους του μακαριστού Ειρηναίου δεν χωρούν ούτε βιασύνες αλλά και ποτέ προχειρότητες.
Δεν ξέρω αν υπάρχει συμφωνία του σεβασμιότατου κ.κ Αμφιλόχιου και του μητροπολιτικού συμβουλίου για την .... εξορία αλλά σημειώνω ότι μετά και κάποια χρόνια θα παρατηρηθεί το φαινόμενο στο χώρο που ο Ειρηναίος αγόρασε (και με τον μισθό του) που έκτισε  (και με τον ώμο του) που λειτούργησε (και με την διδασκαλία του) τα πρώτα ιδρύματα της ΙΜΚΣ δηλαδή, εκεί λέω θα υπάρχουν (και δικαίως) οι προτομές των ευεργετών Φαλδαμή και Τσατσαρωνάκη και όχι του Ειρηναίου!! Αυτός θα έχει βρει πολιτικό άσυλο στην αυλή του Δημαρχείου! Θα ήθελα πάντως να ακούσω την δικαιολογία της μη επιλογής κάποιου χώρου στα ιδρύματα της ΙΜΚΣ.
Και επειδή κάποιοι ίσως μου πουν "ποια η λύση που δεν πειράζει ούτε την Μητρόπολη ούτε το Δήμο ενώ ταυτόχρονα τιμά το ίδιο τον Ειρηναίο: την διατυπώνω όπως θα την καταθέσω και στην επιτροπή ονοματοθεσίας.
"Να αναθεωρηθεί η απόφαση του Δημοτικού συμβουλίου για τοποθέτηση του ανδριάντα του μακαριστού Ειρηναίου στην πλατεία Δημαρχείου και να τοποθετηθεί λίγο παραπέρα επί της κεντρικής οδού στην νησίδα που βρίσκεται σήμερα η προτομή του Σκαλίδη, η οποία να επιστρέψει στον Μιχαήλ Αρχάγγελο όπου η αρχική και φυσική της θέση. Ταυτόχρονα η πλατεία που σχηματίζεται στην συμβολή των οδών Λελεδάκη, Εφέδρων Πολεμιστών, Ηρώων Πολυτεχνείου και προς τον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας μαζί με τον χώρο πρασίνου στου Λαγού το Ρυάκι να ονομαστεί πλατεία Ιεράρχου Ειρηναίου όπως και ο δρόμος απο την νησίδα προς τον Ναό όπου και ο τάφος του Μακαριστού Ειρηναίου. Η δε πλατεία έμπροσθεν του Δημαρχείου να ονομαστεί πλατεία Δημοκρατίας."
Αντώνης Σχετάκης

ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ

..πρέπει να γίνει λαϊκή συνέλευση με ευρεία δημοσιότητα και συμμετοχή στην Κίσαμο, η οποία να δώσει εντολή στους επικεφαλής των συνδυασμών που απαρτίζουν τα δημοτικά συμβούλια Κισάμου και Πλατανιά να επισκεφτούν τους βουλευτές, τον Αντιπεριφερειάρχη και τους αρμόδιους υπουργούς και να ζητήσουν να συμπεριληφθεί στις επικείμενες εργολαβίες και το τμήμα Λιμάνι Καβονησίου Κισάμου -Χανιά στον νέο ΒΟΑΚ ή Μινωική οδό όπως θέλουν να την ονομάσουν.
Ας αφήσουν τις ψεύτικες δικαιολογίες, μελέτες υπάρχουν μόνο οικονομική επικαιροποίηση χρειάζεται. Όσο για τον ρόλο των Χανίων στην ανάπτυξη του Νομού... έ ποτέ δεν ήταν Μητρόπολη πάντα ήταν μικρόπολη όχι οι πολίτες, αλλά οι πολιτικοί αρχοντες της.
Αντώνης Σχετάκης 
Πρώην δήμαρχος Καστελίου Κισάμου

ΤΙ ΣΥΜΦΩΝΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΙ ΟΧΙ!!

Απάντηση στο Δελτίο τύπου του Δήμου Κισάμου σχετικά με το τι συμφωνήθηκε, έδωσε και ο πρώην Δήμαρχος Καστελίου Κισάμου και μέλος της επιτροπής ονοματοδοσίας του Δήμου, Αντώνης Σχετάκης.
- Επειδή το δελτίο τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα ο Δήμος Κισάμου σχετικά με την πρώτη συνεδρίαση της πενταμελούς επιτροπής ονοματοδοσιας οδών και πλατειών του Δήμου Κισάμου ομιλεί για πράγματα που δεν συμφωνήθηκαν και δεν ομιλεί για πράγματα που συμφωνήθηκαν, θεωρώ απαραίτητες τις παρακάτω παρατηρήσεις.
1. Δεν συμφωνήθηκε ότι τις επίσημες ανακοινώσεις θα κάνει ο Φιλολογικός σύλλογος, ο οποίος, κακώς, όπως και εκπρόσωποι των άλλων συνδυασμών του Δ.Σ δεν συμμετέχουν στην επιτροπή.
2. Κανένα, πιστεύω, από τα πέντε μέλη της επιτροπής δεν εξουσιοδότησε τον Δήμο να το "δανείσει" στον Φιλολογικό ο οποίος παρουσιάζεται ως "φορέας - εργολάβος" του έργου.
3. Δεν αναφέρθηκε καν, πολύ περισσότερο δεν αποφασίστηκε ότι, ο Φιλολογικός θα "ορίσει" άλλα δυο μέλη ώστε η επιτροπή να γίνει... πενταμελής .
Κάνω αυτές τις παρατηρήσεις για να ξεκαθαριστεί ότι η επιτροπή ονοματοδοσίας θα λειτουργήσει αυτοτελώς και ανεξαρτήτως από επηρεασμούς.
Γιαυτό εξάλλου έγιναν αποδεκτά τα παρακάτω.
1. Θα δοθούν ονόματα και πέραν από ιστορικά πρόσωπα-τόπους-γεγονότα.
2. Όποιος επιθυμεί να τιμηθεί πρόγονος του θα απευθύνει το αίτημα του στην επιτροπή. Όσα αιτήματα έχουν υποβληθεί στο Δήμο πρέπει να υποβληθούν ξανά μαζί με τα σχετικά στοιχεία στην επιτροπή.
3. Η όποια τελική πρόταση της επιτροπής που θα παραδοθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο θα περάσει χωρίς τροποποιήσεις.
4. Στο παλιό σχέδιο πόλης θα γίνουν μόνο διορθώσεις και συμπληρώσεις όπου απαιτείται και όχι ριζικές αλλαγές.
5. Θα εκδοθεί σχετικό βιβλίο με εγκυκλοπαιδικά στοιχεία σχετικά με κάθε όνομα.
6. Εκτός από δρόμους και πλατείες θα δοθούν ονόματα και σε δημόσια κτίρια (σχολεία κλπ).
Περισσοτερες πληροφοριες και λεπτομερειες θα δοθούν μετα την συνεδρίαση της επιτροπής
στο τέλος Φλεβάρη.