ΚΑΛΛΕΡΓΙΑΝΑ ΚΑΙ ΚΑΡΑΓΚΙΟΥΛΕΣ

Μεγάλος Τουρκοκρητικός μουσικός από τα Χανιά, που το έργο του έμεινε ανεξίτηλο στην κρητική μουσική παράδοση, ήταν ο Μουσταφάς Καραγκιουλές (1845-1930;) από τα Καλλεργιανά Κισάμου, δημιουργός του πασίγνωστου συρτού του Καραγκιουλέ, ενός από τα περισσότερο δισκογραφημένα κρητικά μουσικά κομμάτια. Για τον Καραγκιουλέ διαβάζουμε στο βιβλίο του Αθανασίου Π. Δεικτάκη Χανιώτες Λαϊκοί Μουσικοί που δεν υπάρχουν πια, Καστέλι Κισάμου 1999, σελ. 56-58: Οθωμανός ήταν πάππου προς πάππου. Ο ανώτερος πολιτισμός των υποδούλων τον κατέκτησε. Έμαθε τη μουσική μας και την υπηρέτησε σωστά. Τρεις τέσσερις τούρκικες οικογένειες συναποτελούσαν τα Μαντονιανά. Ξέχωρα από τη χριστιανική γειτονιά'
Πλούσιος, είχε σαράντα μαζώχτρες στη βεδέμα και πολλούς μετοχάρηδες στα σπαρτά του και τ' ανοιχτά χωράφια του, αφανάτιστος. Παραχώρησε κομμάτι από το χωράφι του για να επεκταθεί ο περίβολος της εκκλησίας του χωριού. Ήταν κοντά το αλώνι του, λυχνίζοντας τ' άχυρα οι «κουμούρες» έμπαιναν στο χριστιανικό ναό. Μετέφερε αλλού το αλώνι και χάρισε στον Άγιο το χωράφι του, λέγεται πως ο Άι Γιώργης ένα βράδυ τον έδειρε και συμμορφώθηκε. Μερακλής. Έπαιζε το βιολί του και τραγουδούσε γλυκά σε κάθε χαροκοπιά. Δεν έκανε διάκριση σε χριστιανούς και Τούρκους Σκορπούσε τη γλυκάδα του δοξαριού του σε οντάδες και κατώγια και των δυο αντίπαλων φυλών. Έσβηναν τα μίση, σιγούσαν τα πάθη. Σε κάποιες περιπτώσεις συνδιασκέδαζαν χριστιανοί και Τούρκοι Ήταν όμορφος σωματικά, επιβλητικός, λεβαντάνθρωπος, με ωραίο μουστάκι. Ο μουσαφίρ-οντάς του Καραγκιουλέ σώζεται και σήμερα στα Καλλεργιανά. Με τις τελευταίες κρητικές επαναστάσεις οι Τούρκοι της υπαίθρου κρύφτηκαν στα κάστρα. Έφυγε και ο Καραγκιουλές, πήγε πρώτα στο Καστέλι κι ύστερα στα Χανιά... Ακολούθησε η ανταλλαγή των πληθυσμών. Ο Καραγκιουλές πήγε στη Σμύρνη άνοιξε ένα καφενείο και πέθανε το 30΄.
Γνωστοί σκοποί του είναι:
1ος συρτός Καραγκιουλές το 1882.
2ος συρτός Καραγκιουλές το 1886.
Γιουσούφης συρτός το 1888.
Καλεργιανός συρτός το 1890
Το 2016 πήρα το παρακάτω e-mail απο κάποιον μακρινό πρόγονο του Μουσταφά που δυστυχώς και αυτός ψάχνει πληροφορίες
My name is Ali Orhan Karagulle. My ancestors are originally from Chania, Crete and moved to Symirna (İzmir) at the beginning of 1900's.. I will appreciate if anyone provide more info about Moustapha Karagioules and his successors....
(aokaragulle@gmail.com)

Βιβλιογραφία: Νικολάου Π. Ανδριώτη Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα, Εθνική Βιβλιοθήκη, δημοσιεύματα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1974.
Γιάννη Δ. Τσίβη Χανιά 1252-1940, εκδ. Γνώση, Αθήνα 1993.
Αθανασίου Π. Δεικτάκη Χανιώτες Λαϊκοί Μουσικοί που δεν υπάρχουν πια, Κίσαμος 1999