ΑΠΟ ΤΟ 1985 ΑΛΛΑΞΑΝ ΠΟΛΛΑ

Το παραπάνω κείμενο ήταν απο τα πρώτα κείμενα που γράφτηκαν για την πόλη της Κισάμου (1985) απο αρχαιολογικής απόψεως. Είναι γραμμένο απο το χέρι του Γιάννη Αννουσάκη αγιογράφου και λογοτέχνη και η αλήθεια είναι οτι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα όχι επειδή έγραψε κάτι αναληθές, αλλά απλά δεν υπήρχαν τα στοιχεία εκείνα που υπάρχουν σήμερα και οφείλονται στην αρχαιολογική σκαπάνη.

Γράφει ο κ. Αννουσάκης "Η Κίσαμος ακολούθησε την πολιτική της Πολυρρήνιας, αντιπάλου της Κυδωνίας, δεν αντιτάχθη εις την Ρωμαϊκή εισβολήν. Δι' αυτό ηυνοήθη τα μέγιστα υπό του Ρωμαίου κατακτητή."
Η αλήθεια είναι κάπου στην μέση... η Πολυρρήνια δεν αντιστάθηκε και ως εκ τούτου τους άφησε να κτίσουν μια νέα πόλη στα παράλια της που την έβγαλαν Κίσαμος. Ως και τότε μεμονωμένα σπίτια ίσως να υπήρχαν και μάλιστα μακρυά απο την θάλασσα.
και συνεχίζει "Υπάρχει παράδοσης οτι υπήρχαν επαύλεις Ρωμαίων, και οτι με πλοία ενυδρεία μεταφέροντο οι περίφημοι Κρητικοί σκάροι και ιχθείς της Γραμβούσας ζωντανοί εις τα μαγειρεία των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων".
Εδώ έπεσε μέσα, οι επαύλεις ήταν πολλές, με θαυμάσια ψηφιδωτά μεγάλα δωμάτια και η πόλη ήταν κτισμένη με το ιπποδάμειο σύστημα, με ύδρευση και αποχέτευση, αποκαλύφτηκαν το 1994. Τρανό παράδειγμα η έπαυλης Φειδίας πίσω απο το Κέντρο Υγεία και αυτή βόρεια της Ευαγγελίστριας.

Τώρα για το πλοίο ενυδρείο ας υποθέσουμε οτι υπήρχε και μετέφερε τους σκάρους στην Ρώμη.
Τέλος έπεσε πολύ έξω για την καταστροφή της πόλης μιας και αναφέρει ότι έγινε 60 μ.Χ αν και υπήρχαν μαρτυρίες πολλές για τον σεισμό του 365 μ.Χ που ήταν και η αιτία της καταστροφής της πόλης της Κισάμου.
Σίγουρα η ντόπια ιστορία αλλάζει καθημερινά μιας και υπάρχουν εν εξελίξει ακόμα ανασκαφές μέσα στην πόλη, η εικόνα της πόλης πάντως έχει σχηματιστεί και είναι σίγουρο οτι αν οι προπαππούδες μας έκτιζαν την νεώτερη πόλη ανατολικότερο, θα είχαμε μια επισκέψιμη αρχαία πόλη τώρα ολάκερη.