ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ

Της Ελένης Βακεθιανάκη
Τον Ιούλιο και Αύγουστο πρόκειται φέτος να πραγματοποιηθούν οι ανασκαφικές εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο της Φαλάσαρνας που μέχρι σήμερα, και μετά από είκοσι και πλέον χρόνια ανασκαφών, έχουν φέρει στο φως πολύ σημαντικά ευρήματα που μαρτυρούν τη σπουδαιότητά της κατά την αρχαιότητα.
Υπενθυμίζεται ότι η αρχαία Φαλάσαρνα χτίστηκε το 333 π.Χ. με χρήματα Περσών και Σπαρτιατών, προκειμένου να αναχαιτιστεί η προέλαση του Μ. Αλεξάνδρου στην Ανατολή εναντίον του Δαρείου και αποτέλεσε την ισχυρότερη ναυτική δύναμη της δυτικής Κρήτης μετά την αρχαία Κυδωνία.
Οι αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει το αρχαίο λιμάνι που θεωρούνταν χαμένο, με σπουδαία αρχιτεκτονική, καθώς και πληθώρα αμφορέων, νομισμάτων, αγγείων αλλά και δεκάδες τάφους στο αρχαίο νεκροταφείο.
Σύμφωνα με την υπεύθυνη των εργασιών, αρχαιολόγο Ελπίδα Χατζηδάκη, το φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει ανασκαφές στην ανατολική προκυμαία και τις «δεξαμενές»,
καθώς και διάνοιξη νέας τομής στη δυτική πλευρά του λιμανιού όπου υπάρχουν ενδείξεις συνέχισης της προκυμαίας περιμετρικά.
Ιδιαίτερα σημαντικές ήταν, ωστόσο, οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν πέρυσι το καλοκαίρι (14 Ιουλίου-8 Αυγούστου) οι οποίες επικεντρώθηκαν στην περιοχή του πολεμικού λιμανιού και στον άμεσα περιβάλλοντα χώρο όπου διατηρούνται συγκροτήματα εγκαταστάσεων που σχετίζονται με τη λειτουργία του λιμανιού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα ερείπια του στρώματος της ρωμαϊκής καταστροφής το 67 π.Χ. και πάνω σε θαλάσσιες αποθέσεις από τσουνάμι, βρέθηκε μαρμάρινη κεφαλή που προέρχεται από μεγάλο επιτύμβιο ανάγλυφο.
Πρόκειται για πρωτότυπο γλυπτό ντόπιου εργαστηρίου που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αι. Η όψη του φέρει χαρακτηριστικά θλίψης ενώ είναι εμφανής η επίδραση καλλιτεχνών που μαθήτευσαν σε αττικά εργαστήρια. Η κεφαλή παραδόθηκε στο Μουσείο Κισάμου προς συντήρηση και μελέτη.
Το μαρμάρινο γλυπτό φαίνεται ότι παρασύρθηκε από το παρακείμενο νεκροταφείο με τη δύναμη των παλιρροϊκών κυμάτων κατά τη διάρκεια των κατακλυσμιαίων γεγονότων που έπληξαν την δυτική Κρήτη το 65 μ.Χ. και το 365 μ.Χ.