AΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΝΕΚΔΟΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ ΚΑΜΗΛΑΚΗ

MAXH  KΡΗΤΗΣ. ΑΡΧΗ ΚΑΤΟΧΗΣ

  Με αυτονόητη συγκίνηση ο υπογράφων έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει παρακάτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το αδημοσίευτο μέχρι σήμερα ημερολόγιο τού αξέχαστου πνευματικού ανθρώπου τού Καστελλίου, Λυκούργου Καμηλάκη. Με τις σύντομες, αλλά πολύτιμες καταγραφές του για τις πρώτες ημέρες τής Μάχης Κρήτης και τής Κατοχής, στην περιοχή μας (14 Μαΐου 1941- 2 Νοεμβρίου 1941), αλλά και στον Κόσμο. Με την ευκαιρία εκφράζω τις ευχαριστίες μου προς την οικογένειά του και ιδιαίτερα στον αγαπητό Γιάννη Καμηλάκη, δικηγόρο, υιό τού συγγραφέα, που μου τις εμπιστεύτηκε για δημοσίευση. Ο αείμνηστος Λυκούργος, τόσο κατά την πορεία του, τις πρώτες μέρες τής Μάχης, μαζί με άλλους , από το Καστέλλι προς το Βλάτος μέσω Σηρικαρίου, όσο και μετά την επιστροφή του στο  Καστέλλι , καταγράφει ό,τι βλέπει ό,τι ακούει και ό,τι πληροφορείται από άλλους ή από τα ραδιόφωνα, όπου λειτουργούσαν κρυφά λόγω τής απαγόρευσης. Δίνει όλη την ατμόσφαιρα τής Μάχης και των βομβαρδισμών ,αλλά και των αποτρόπαιων πράξεων εκ μέρους των κατακτητών ήδη από τις πρώτες μέρες τής Κατοχής. Αξιοσημείωτη είναι η προσπάθειά του να καταγράψει τα  τεκταινόμενα και στο άλλα μέτωπα, στην Ευρώπη, στη Ρωσία,  Ιράν, Συρία κλπ.  παρά τα περιορισμένα και σποραδικά νέα πού τού περιέρχονται. Γεγονός πού δείχνει  κυριολεκτικά την δίψα πού υπήρχε στον πληθυσμό των ημερών εκείνων, για  πληροφόρηση σχετικά με την έκβαση των συγκρούσεων.
Ας αποτελέσουν τέλος οι γραμμές αυτές μία σπονδή Μνήμης προς ένα παράγοντα τής εμπορικής και πνευματικής ζωής τού Καστελλίου, όπως ο Λυκούργος Καμηλάκης, με την αδιάκοπη και ουσιαστική του επαγγελματική, οικογενειακή και συγγραφική  συμβολή στα δρώμενα τού τόπου. Ιδιαίτερα με, τα βιβλία του και τις ανταποκρίσεις του προς εφημερίδες και περιοδικά των Χανίων, μετέφερε σε όλη του την ζωή, το μήνυμα τής σύγχρονης αλλά και τής παλαιάς ιστορικής Κισάμου, τόσο μέσα στον Νομό, αλλά στα ΧΡΟΝΙΚΑ ΚΙΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΣΕΛΙΝΟΥ στην Αθήνα, για τρεις δεκαετίες.
Κυριάκος Ροδουσάκης.

14.05.1941*

Πενήντα (50) γερμανικά αεροπλάνα επέδραμον κατά του αεροδρομίου του Μάλεμε. Η επιδρομή διήρκησε πλέον της 1 ½ ώρας. Συνήφθησαν αερομαχίαι, μία των οποίων έγινε εντός του Κόλπου Καστελλίου. Κατ’ αυτήν, ένα (1) αγγλικό αεροπλάνο κατερρίφθη εις την θάλασσα. Ο πιλότος περισυνελέγη ζων και....
.... μετεφέρθη εδώ. Το απόγευμα διήλθον πάλιν δώδεκα (12) αεροπλάνα, τα οποία επέδραμον κατά του Μάλεμε. Εκάησαν και δύο αεροπλάνα επί του εδάφους. Κατά τας αερομαχίας της πρωΐας κατερρίφθησαν εν όλω δύο (2) αγγλικά και δύο (2) γερμανικά. Το σύνολο του εδώ συναγερμού έφθασαν τις είκοσι (20). Όλαι σχεδόν αι οικογένειαι έφυγαν. Νευρικότης μεγάλη επικρατεί. Ο υιός του Προέδρου Ρούζβελτ έφθασε αεροπορικώς εις Χανιά. Συνομίλησε μετά του Βασιλέως Γεωργίου Β’. Ο Εμμ. Τζανακάκης ανέλαβε Υπουργός Στρατιωτικών. 

15.05.1941

Επιδρομαί αεροπορικαί εξακολουθούν συνεχώς εναντίον της Κρήτης. 

Οι Άγγλοι βομβαρδίζουν τας βιομηχανικάς πόλεις της Γερμανίας. 

16.05.1941 

Οι Γάλλοι επέτρεψαν εις τα γερμανικά αεροπλάνα να κάμουν χρήσιν του αεροδρομίου της Συρίας. Το γεγονός αυτό ενεποίησε αίσθησιν προ πάντων εις τους Αμερικανικούς κύκλους. Προβλέπεται έντονη στάση της Αμερικής έναντι της Κυβερνήσεως Βισύ. 

17.05.1941 

Χθες κατερρίφθησαν εις Μάλεμε τέσσερα (4) Γερμανικά αεροπλάνα. Εις Σούδαν εβλήθησαν δύο φορτηγά. 18 σφοδρές αεροπορικές επιθέσεις ενεργήθησαν εναντίον της Σούδας και του Μάλεμε καθ’ όλην την ημέραν, ως επίσης και εις Ηράκλειον. Η στάσις της Γαλλίας, κατόπιν της χρησιμοποιήσεως των Συριακών αεροδρομίων, είναι πολύ ανησυχητική. Η Αμερική θα παύσει αποστολή σιτοφορτίων.

19.05.1941

Επιδρομαί αεροπορικαί εις μεγάλην κλίμακα ενεργήθησαν σήμερον εναντίον της Σούδας και Μάλεμε. 

20.05.1941

Σήμερον εγένετο μεγάλη αεροπορική επιδρομή εναντίον της Κρήτης. Άνω των χιλίων (1.000) αεροπλάνων διήλθον υπεράνω του Καστελλίου, πολυβολούντα τα πάντα. Φόβος και τρόμος κατέλαβεν τους πάντας. Εντός ολίγων λεπτών, όλοι ευρέθησαν εις τα καταφύγια και εις τον ποταμόν τον Πύργο, φεύγοντας προς τα άνω. Τα αεροπλάνα, αφού επολυβόλησαν και σάρωσαν τα πέριξ, ήρχισαν να ρίπτουν αλεξιπτωτιστάς εις την περιοχήν Κάμπου, εις θέσιν Λάκκα, μέχρι Καλουδιανών. Οι ολίγοι στρατιώται ήρχισαν αμέσως μάχην με τους αλεξιπτωτιστάς. Επίσης έλαβον μέρος και πολλοί πολίται. Η μάχη κράτησε μέχρι των απογευματινών ωρών, οπότε περί τους 70 αλεξιπτωτιστάς εφονεύθησαν. Από τους ιδικούς μας, περί τους 15 απωλέσθησαν. 

21.05.1941

Εγώ έφθασα εις Συρικάρι και όλη την ημέρα φοβερή μάχη διεξήχθη περί την περιφέρεια του Μάλεμε. Συνεχής και αδιάκοπος βόμβος. Δεν μπορεί κανείς να προχωρήσει λόγω των αεροπλάνων, κρύβεται, καθ’ οδόν οπλοπολυβολούν παντού, έστω και ένα άτομο. Ολόκληρος  η περιφέρειά μας έχει μεταβληθεί εις αληθινήν κόλασιν. Δαιμονιώδης βόμβος αντηχεί παντού.

22.05.1941

Ευρίσκομαι εις Βλάτος. Πολλαί οικογένειαι από διάφορα μέρη έχουν φθάσει εδώ. Αεροπλάνα ίπτανται συνεχώς. Τας απογευματινάς ώρας έρριψαν 5 βόμβας εις περιοχήν Μύλων. Εις το Καστέλλι έρριψαν 3 βόμβας.

23.05.1941

Η Μάχη του Μάλεμε συνεχίζεται. Άνω των 200 αεροπλάνων έχουν καταρρι-φθεί. 

24.05.1941

Οι Γερμανοί εις Κολυμβάρι επαγιώθησαν.

25.05.1941

Η μάχη συνεχίζεται σφοδρά. Οι Γερμανοί μεταφέρουν συνεχώς στρατεύματα εις Μάλεμε αεροπορικώς. Μεγάλαι αεροναυμαχίαι διεξήχθησαν εις τα δυτικά παράλια της Κρήτης. Ναυμαχίαι μεταξύ Αγγλικού και Ιταλικού στόλου, προσπαθούντος διά νηοπομπών να αποβιβάσει στρατεύματα. 40 πλοία εβύθισεν ο Αγγλικός στόλος, ως επίσης πολυάριθμα βενζινόπλοια. Η Μάχη της Κρήτης ευρίσκεται εις το ζενίθ της. 

26.05.1941

Ο ρόλος τον οποίον έπαιξαν οι χωρικοί κατά τας διαφόρους μάχας υπήρξεν ηρωικός, αν και ημπορεί να τον θεωρήσει κανείς και παράλογο, λόγω της διαφοράς των μέσων πολεμικής τέχνης. Επί παραδείγματι, ομάς χωρικών εις Φλώρια εφόνευσε πολλούς Γερμανούς και ηχμαλώτισε 7. Αποτέλεσμα των ενεργεικών των χωρικών ήτο ότι παντού όπου προεβλήθη αντίστασις, η Γερμανική Αεροπορία κατέστρεψε τα πάντα. Μεταξύ των καταστραφέντων είναι η Κάνδανος, η οποία υπέστη τελεία καταστροφή. Τα Χανιά εβομβαρδίσθησαν, καθώς και τα Καλουδιανά, Καστέλλι, Μεσόγεια. Η μάχη συνεχίζεται δυτικά των Χανίων και φαίνεται ότι οι Άγγλοι συνεπτύχθησαν. 

27.05.1941 

Σήμερον 200 Γερμανοί διήλθον από τον δημόσιο δρόμο, έφθασαν μέχρι το Κούνενι. Στις προκηρύξεις, οι Γερμανοί αναφέρουν ότι διά κάθε φόνον στρατιώτου, θα φονεύουν 10 Κρήτες.

28.05.1941

Η Γερμανική Αεροπορία κατά τους τελευταίους βομβαρδισμούς εις Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο, δεν άφησε λίθον επί λίθου.

30.05.1941

Η Μάχη της Κρήτης εκρίθη. Οι Γερμανοί κατέλαβον όλην την Νήσον. Μέρος του Αγγλικού Στρατού έφυγε από τα Σφακιά. Ο υπόλοιπος εσυνθηκολόγησεν (ούτος ανέρχεται εις 13 χιλιάδας), άλλος διέφυγεν εις τα βουνά. 

31.05.1941

Εις όλας τας πόλεις και κωμοπόλεις που εισήλθαν οι Γερμανοί, ελεηλάτησαν τα πάντα, καταστήματα, οικίας. Τίποτα δεν άφησαν και αυτά τα άπλυτα εσώρουχα υφάρπασαν. Το εμπορικόν μου κατάστημα εξεκενώθη τελείως, η ζημία υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο δραχμών. Από το ταμείο του καταστήματος εκλάπησαν χρήματα και χρυσαφικά, αξίας 100 χιλιάδων δραχμών. Το Καστέλλι κατελήφθη υπό του Λοχαγού Στάιμβερ, όστις διώρισεν έπαρχον τον κ. Φραγκάκη, Υποτελώνην. 

1 – 22 Ιουνίου 1941

Οι Γερμανοί ήρχισαν τα αντίποινα εναντίον των πολιτών Κρητών, που έλαβον μέρος εις τον Αγώνα. Ομαδικαί εκτελέσεις γίνονται εις Γαλατάν, όπου έγινε προ ημερών η μεγαλυτέρα μάχη. 

02.06.1941

Το Δίκαιον των Γερμανών υπερβαίνει κάθε όριο λογικής. Θεωρούν εγκληματικό αν ένας άνθρωπος έλαβε το ντουφέκι να υποστηρίξει το σπίτι του. Με την κατηγορίαν αυτή συλλαμβάνονται αθώοι και εκτελούνται με τραγικό τρόπο, αφού πρώτα μόνοι τους ανοίξουν τον τάφον τους, κλπ. 

03.06.1941

Ολόκληρος η Κρήτη ευρίσκεται εις απόγνωσιν. Πολλοί ευρίσκονται εις τα βουνά. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτισταί εισέρχονται ακόμη εις τα καταστήματα και αποσπούν ό,τι θέλουν, χωρίς να πληρώσουν, με το πιστόλι στο χέρι.

04.06.1941

Φοβερά είναι η κατάστασις. Άνθρωποι αθώοι συλλαμβάνονται και τυφεκίζονται άνευ διαδικασίας. Ούτω, συνελήφθησαν εις Φουρνέ και Αλικιανό πολλοί και ετυφεκίσθησαν ομαδικώς. Περαστικοί από άλλας περιφερείας ετοποθετούντο εις την σειράν διά να συμπληρωθεί ο αριθμός τον οποίον επεθύμουν οι δολοφόνοι. 

05.06.1941

Μεταξύ των τυφεκισθέντων, είναι ιερείς, των οποίων αφού αφήρεσαν το ράσο, τους ξεσήκωσαν τα μαλλιά, διά να φαίνονται αγριάνθρωποι. 

06.06.1941

Προ των εκτελέσεων, οι Γερμανοί απέσπον υπογραφάς από τους μελλοθάνατους, διά να έχουν τεκμήρια ότι επολέμησαν ως πολίται. 

07.06.1941

Ο κόσμος ευρίσκεται έξω στα βουνά και τα δάση, φοβούμενος την σύλληψιν, η οποία συνήθως ενεργείται αδιακρίτως. Καμιά φορά όλους, άλλοτε μερικές δεκάδες, οδηγούν εις το εκτελεστικό απόσπασμα. 

08.06.1941

Σκηνές φρίκης και τρόμου εξετυλίχθηκαν εις Φουρνέ, Αλικιανόν και Κάνδαν,. κατά τις εκτελέσεις, τα χωρία Σκίνο και Κάνδανος εκάησαν.

09.06.1941

Εις 1.700 ανέρχονται μέχρι στιγμής οι τυφεκισθέντες.

10.06.1941

Εις χιλιάδας ανέρχονται οι φυλακισθέντες, εις χιλιάδας οι οδηγηθέντες εις αγγαρείας εις αεροδρόμια και άλλας εργασίας, με ξύλο, νηστικοί, χωρίς να τους επιτρέπεται να έλθουν εις επικοινωνία με κανένα.

11.06.1941

Επιτάξεις ενεργούνται εις τα κτήνη, τροχοφόρα, αυτοκίνητα, βενζινόπλοια. Τα πάντα ετέθησαν υπό Γερμανικόν έλεγχον.

12.06.1941

Τα λάδια θα συγκεντρωθούν και θα χρησιμοποιηθούν διά τας ανάγκας των Γερμανικών Αρχών. 

13.06.1941

Πολλά σπίτια κατελήφθησαν υπό των Γερμανών, οίτινες αδιαφορούν τελείως πού θα στεγασθούν αι οικογένειαι. 

14.06.1941

Απόγνωσις επικρατεί μεταξύ του πληθυσμού της Κρήτης, η οποία είναι αλυσσοδεμένη από το ένα άκρον έως το άλλο.

16.06.1941 έως 22.06.1941

Τραγική είναι η θέσις των κρατουμένων εις τα στρατόπεδα. Δεν αφήνουν κανέναν να πλησιάσει, δεν τους δίδουν τίποτα. Πεινάνε και φωνάζουν, ουρλιάζουν σαν σκυλιά. Αν κανείς περνώντας τους πετάξει τίποτε, οι σκοποί πυροβολούν αμέσως. 

Αναφερόμενος στα διεθνή γεγονότα ενδεικτικά

22.06.1941

Σήμερον την 4η πρωινή, η Γερμανία εκήρυξεν τον πόλεμο κατά της Ρωσίας. Το γεγονός αυτό φέρει τον πόλεμον εις νέαν τελείως φάσιν. Τώρα δύναται να είπει κανείς ότι λαμβάνει την πραγματικήν του μορφήν. 

24.06.1941

Δυστυχώς, λόγω των αυστηρών διαταγών των Γερμανικών Αρχών, δεν είναι δυνατόν να πληροφορούμεθα νέα εδώ (Καστέλλι), δεν υπάρχει κανένα ραδιόφωνο και αι από εφεξής πληροφορίαι είναι συγκεχυμέναι. 

28.06.1941

Η Ρωσσική Αεροπορία βομβαρδίζει συνεχώς το Βερολίνον. Ο Μολότωφ έστειλε μήνυμα εις τον Χίτλερ να φωτογραφήσει διά τελευταία φορά το Βερολίνο.

03.07.1941

Η εδώ Γερμανική Διοίκησις θα προβεί εις συγκέντρωσιν των σιτηρών και εις την διανομήν διά δελτίων 75 δραμίων κατ’ άτομον. Ομοίως, άλλη διαταγή ορίζει όπως εντός τριών (3) ημερών παραδοθούν όλα τα ραδιόφωνα της περιφερείας. 

05.07.1941

Η εδώ Γερμανική Διοίκησις απηγόρευσε το άνοιγμα των εμπορικών καταστημάτων και όρισε όπως εντός 48 ωρών καταγραφούν τα είδη και παραδοθεί κατάστασις εις την Διοίκησιν. 

07.07.1941

Ελλείψεις ήρχισαν εις όλα τα είδη και αι τιμαί είναι υψηλαί. Ζάχαρι: 80 δρχ., καφές: 380 δρχ., στάρι: 25 δρχ. (εννοεί προφανώς την οκά), υποδήματα: 13.000 δρχ. 

08.07.1941

Χθες βράδυ εγένετο επιδρομή εκ μέρους των Άγγλων εις Μάλεμε. Αποτελέσματα: Κατέρρευσαν μερικαί οικίαι, θύματα τρεις (3) πολίται.

09.07.1941

Κατόπιν της επιτάξεως των ραδιοφώνων, δεν έχομεν σαφείς πληροφορίας περί των επιχειρήσεων εις τα διάφορα μέτωπα.

10.07.1941

Σήμερον διαδίδεται ότι οι Ρώσοι έχουν σημαντικάς επιτυχίας και ότι εις το μέτωπον της Ρουμανίας έρριψαν εντός 20 λεπτών της ώρας 60 χιλιάδας αλεξιπτωτιστάς. Το γεγονός αυτό αποτελεί πρωτοφανή άθλον εις την ιστορία του αεροπολέμου. 

16.07.1941

Μεγάλη αισιοδοξία παρατηρείται μεταξύ του λαού, όσον αφορά τον αγώνα της Ρωσίας.

27.04.1941

Η Γερμανική Διοίκησις Κρήτης εξέδωσε διαταγήν, διά της οποίας υποχρεού-νται κάτοχοι ραδιοφώνων να τα παραδώσουν εντός τριών (3) ημερών.

28.07.1941

Οι Γερμανοί υποχωρούν εις πολλά σημεία του μετώπου. 

01.08.1941

Εις τα Τουρκικά σύνορα συγκεντρώνονται Βουλγαρικά και Γερμανικά στρατεύματα. Σήμερον την νύκτα, Αγγλικά αεροπλάνα επέδραμον κατά του αεροδρομίου του Μάλεμε, με αποτέλεσμα την καταστροφήν είκοσι (20) Στούκας. Εκρήξεις βομβών επί του εδάφους και αποκοπή της γέφυρας Ταυρωνίτη.

02.08.1941

Δυστυχώς, λόγω παντελούς ελλείψεως ραδιοφώνων, ειδήσεις δεν υπάρχουν. 

30.08.1941

Οι Άγγλοι κατέλαβον το Ιράν και την Περσίαν ολόκληρον, εκ συμφώνου με την Ρωσίαν, η οποία εισέβαλεν ωσαύτως εις το Ιράν, όπου ενώθησαν Αγγλικά με Ρωσικά στρατεύματα.

31.08.1941

Διά της καταλήψεως του Ιράν απομένει μόνον η Τουρκία, της οποίας η στάσις αναμένεται να διευκρινισθεί.

07.09.1941

Από προχθές, οι εδώ Γερμανοί εξεστράτευσαν από πολλά σημεία εναντίον των Λευκών Ορέων, όπου φαίνεται ότι υπάρχει σώμα από Κρήτας και Άγγλους.

08.09.1941

Οι κάτοικοι του Σελίνου ήλθαν στα Εννιά Χωριά για να αποφύγουν την σύλληψιν εκ μέρους των Γερμανών.

09.09.1941

Οι Γερμανοί εις Σέλινον συλλαμβάνουν πολλούς και τους μεταφέρουν εις Παλαιόχωρα. 

10.09.1941 Ο κόσμος είναι πολύ ανήσυχος, μήπως και η νέα αυτή εκστρατεία εναντίον του αγροτικού πληθυσμού επεκταθεί.

12.09.1941

Εις Παλαιόχωραν ετυφέκισαν μερικούς χωρικούς. Επίσης, όσους εντοπίζουν φεύγοντας προς τα βουνά, τους πυροβολούν αδιακρίτως. Συνεπεία των άνω, πολλοί εφονεύθησαν. 

30.09.1941

Το Λονδίνο ανήγγειλε ότι έφθασαν σήμερον εις Μόσχαν οι Ρούζβελτ και Τσώρτσιλ, διά να συνεργασθούν μετά του Στάλιν, διά την από κοινού πάταξιν του Χιτλερισμού. 

18.10.1941

Οι Ρώσοι απέκρουσαν την προέλασιν των Γερμανών προς την Μόσχαν, προξενήσαντες εις αυτούς τεραστίας απωλείας. Πολλοί και προ πάντων από τα ξένα εκστρατευτικά σώματα (Ιταλοί, Ισπανοί κλπ.), έπαθον κρυοπαγήματα λόγω των χιονιών. 

19.10.1941

ΑΙ απώλειαι των Γερμανών κατά τας τελευταίας μάχας είναι τρομακτικαί. Το αεροδρόμιον Μάλεμε έγινε Σχολή Αεροπόρων Στούκας. Εδώ, εις την τοποθεσία (δεν αναγράφει την ονομασία της), έχουν στόχον και κάθε μέρα παρακολουθούμε τα στουκαρίσματα.

29.10.1941

Όλος ο κόσμος παρακολουθεί με εξαιρετικό ενδιαφέρον τον αγώνα της Ρωσίας. Εβομβαρδίσθη η Σούδα σήμερον.

02.11.1941

Τηλ/κή διαταγή ελήφθη υπό του εδώ Γερμανού Διοικητού Στάιμβερ, διά της οποίας διατάσσεται εντός δέκα (10) ωρών να αναχωρήσει μετά των εδώ ανδρών, ανερχομένων εις 500 περίπου, της Μεραρχίας Αλπινιστών. 

Αξίζει εδώ να σημειωθεί κάτι περί των ειδών διατροφής: Κρέας δεν παρουσιάζεται πουθενά εις την αγοράν. Πωλείται κρυφίως προς 400 δρχ. η οκά. Ψάρια επίσης 300 δρχ. η οκά. 

Ρύζι δεν υπάρχει και αν βρεθεί, προς 2.500 δρχ. η οκά.  Φασόλια δεν υπάρχουν και αν βρεθούν, προς 150 δρχ. η οκά. Ζάχαρη δεν υπάρχει και αν βρεθεί, προς 750 δρχ. η οκά.

Καφέ δεν υπάρχει και αν βρεθεί, προς 2.000 δρχ. η οκά. Σιτάρι δεν υπάρχει και αν βρεθεί, προς 200 δρχ. η οκά.

Τίποτα όμως δεν βρίσκεται εύκολα. Τα πάντα προμηθεύει η λεγόμενη μαύρη αγορά. Εις τας πόλεις, η κατάστασις είναι πολύ χειροτέρα. Εις Αθήνας, το λάδι έχει φθάσει 1.200 δρχ. η οκά. Ψωμί δεν υπάρχει. Το χαρούπι πωλείται προς 200 δρχ. η οκά. Πολλοί θάνατοι από πείνα σημειώνονται κατά εικοσιτετράωρο. Η κατάσταση δεν είναι δυστυχώς εύκολον να περιγραφεί. Ζωή γεμάτη αθλιότητα, σε κάθε βήμα συναντάς δράματα, τραγωδίες, φοβερό να τα βλέπεις. 

03.11.1941

Ανεχώρησαν σήμερον οι εδώ Γερμανοί αλπινισταί, ήλθον περί τους 25 στρατιώτας του Πεζικού.