ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΑ ΝΕΑ

Γράφει ο Νίκος Μιχελάκης*
Τιμές: Συνεχίζουν βυθισμένες κάτω του κόστους παραγωγής
           Υπαρκτός  ο κίνδυνος εγκατάλειψης της καλλιέργειας

Με μεγάλη αγωνία και έκδηλη ανησυχία πλέον οι ελαιοπαραγωγοί στην Ελλάδα παρακολουθούν όχι την απλή πτώση αλλά ουσιαστικά την κατάδυση των τιμών σε επίπεδα χαμηλότερα και από το κόστος παραγωγής..

Οι τιμές των πολύ καλών ελληνικών έξτρα (0,3 οξύτητα) δυστυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις κυμαίνονται στα 2,40-2,50 €/κ ακολουθώντας απο κοντά, χωρίς λογική εξήγηση, τις τιμές των μεσαίας τάξης έξτρα της Ισπανίας (2,45€) και όχι τις τιμές των έξτρα  Ιταλίας οι οποίες κυριολεκτικά  ίπτανται σε ύψη  διπλάσια (5,05€/κ) Πιν.1)   

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις!! 
Ωστόσο, όπως φαίνεται από το Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 30-7-2019 (www.sedik.gr),  υπάρχουν και  τιμές  υψηλότερες (2,70 €/κ) οι οποίες δίδονται  από τις τυποποιητικές  επιχειρήσεις ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ ΑΕ, και ΑΝΩΣΚΕΛΗ ΑΕ και οπωσδήποτε  υποδηλώνουν ότι η  τυποποίηση επιτρέπει σαφώς καλύτερες τιμές για τους παραγωγούς.
Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις με ανεξήγητα χαμηλές τιμές (2.20€/κ) της ΕΑΣ Πεζών που πιθανώς αποτελούν αποτέλεσμα της λειτουργίας του συστήματος «αποθήκευση -κόψιμο»!  
Σημειώνουμε όμως και την πρόσφατη ανακοίνωση του Α.Σ. Κριτσάς, ο όποιος με ανακοίνωση στην εφημερίδα καλεί τους Συνεταίρους του να πληρωθούν όλο το ελαιόλαδο τους προς 3,10€/κ. 
Ο Συν/σμος αυτός κατά πάγια τακτική του πωλεί όλο το ελαιόλαδο των Συνεταίρων του ως τυποποιημένο η ως χύμα με διαγωνισμούς και στο τέλος της περιόδου κάνει συνολική εκκαθάριση. 
Τιμές κάτω του κόστους παραγωγής οδηγούν σε εγκατάλειψη της καλλιέργειας
Οι τιμές στην Ισπανία και στην Ελλάδα έπεσαν φέτος τόσο πολύ, ώστε να είναι χαμηλότερες και από το κόστος παραγωγής. Αυτό φαίνεται καθαρά από την σύγκριση των σημερινών τιμών με το κόστος παραγωγής το οποίο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ισπανού Καθηγητή Juan Vilar, για τους παραδοσιακούς ελαιώνες της Ισπανίας ανέρχεται σε 2,93€/Κιλό. Είναι όμως φανερό ότι για τους αντίστοιχους ελαιώνες της Ελλάδας, λόγω ανώμαλου εδάφους και μικρού κλήρου, ασφαλώς το κόστος παραγωγής θα είναι κατά πολύ υψηλότερο! 
Έτσι, είναι φανερό ότι, αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί,  η  εγκατάλειψη  της καλλιέργειας συμπτώματα της οποίας από καιρό έχουν ήδη αρχίσει ( ΣΧ.1), θα αποτελέσει πλέον  μόνιμη κατάσταση  με οδυνηρές συνέπειες. 
Είναι επομένως φανερό, ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα θαρραλέα και αποτελεσματικά, ώστε ο τομέας της ελαιοκομίας που  αποτελούσε τον κυριότερο οικονομικό πόρο του νησιού και την βασική απασχόληση των κατοίκων του τις τελευταίες 10ετίες να μην απολέσει την ιστορική αξία του. Η ευθύνη των παραγόντων και πολίτικων του νησιού θα είναι τεράστια!
Ανάγκη για ριζικές αλλαγές στην δομή της Ελληνικής αγοράς 
Θα τις  τολμήσει άραγε η νέα Κυβέρνηση!
Η κατάσταση που επικρατεί  στην χώρα μας στον τομέα της ελαιοκομίας έχει φθάσει πλέον στο απροχώρητο. Οι εξελίξεις θα πρέπει να απασχολήσουν σοβαρά και τους παραγωγούς με τις οργανώσεις τους, αν υπάρχουν πλέον, αλλά και  όλους τους παράγοντες του τόπου και βέβαια ιδιαίτερα την Κυβέρνηση.
Η υψηλή διαφορά τιμών παραγωγού μεταξύ Ιταλίας (5,05 -4.20 €/κ) και  Ελλάδας ( 2,70-2,20€/κ), η οποία υπάρχει συνεχώς τον τελευταίο χρόνο, καταδεικνύει σαφώς ότι ο ρόλος που παίζουν οι συνθήκες της τοπικής αγοράς κάθε χώρας για τις τιμές παραγωγού, είναι  απολύτως αποφασιστικός. 
Επομένως είναι σαφές ότι άμεσα θα πρέπει να θεσμοθετηθούν μέτρα που θα ανατρέπουν τα κακώς κείμενα και τις αγκυλώσεις της ελληνικής αγοράς ελαιολάδου στο επίπεδο του παραγωγού, πράγμα που, ανεξάρτητα από τα αίτια του, αναγκαστικά πέφτει στις υποχρεώσεις της νέας Κυβέρνησης. 
Αλλαγές και μέτρα εξορθολογισμού της αγοράς 
 Τα κυριότερα από τα μέτρα αυτά που έχουν αναλυθεί και αναφερθεί πολλές φορές στο παρελθόν συνοπτικά είναι:
- Η  άμεση αγορά προϊόντος τοις μετρητοίς από παραγωγούς, πρέπει να γίνεται σε τιμές ενιαίες και όχι αλλά καρτ, με όρους και τιμές αναρτημένες στο διαδίκτυο και στους χώρους αγοράς.   
- Η διάθεση με «αποθήκευση και κόψιμο» πρέπει να εξορθολογιστεί και θεσμοθετηθεί ώστε να γίνεται με βάση έγγραφες συμφωνίες για τον χρόνο, τον τρόπο, την ασφάλεια, το ενοίκιο και την διαδικασία διάθεσης ή επιστροφής. Η διάθεση προϊόντος σε χρόνο και τιμές που δεν γνωρίζει ο παραγωγός, οδηγεί σε εκτροπές, φοροδιαφυγές, και δικαστικές διενέξεις.    
- Οι Συνεταιρισμοί αλλά και ιδιώτες που τυγχάνουν δανειοδοτήσεων και επιχορηγήσεων πρέπει να διαθέτουν το χύμα προϊόν των παραγωγών με διαγωνισμούς με άμεσες, κατά διαγωνισμό η καλύτερα με συνολικές εκκαθαρίσεις στο τέλος.
- Η προώθηση της τυποποίησης από ιδιώτες, πρέπει να επιτευχθεί όχι με την αύξηση του αριθμού αλλά με την αύξηση τη δυναμικότητας των μονάδων, με στόχο να αντέχουν το κόστος  τυποποίησης, διακίνησης και προβολής του προϊόντος. Η παροχή  δανειοδοτήσεων και ενισχύσεων για υποδομές η κεφάλαια κίνησης πρέπει να γίνεται με κριτήριο την βιωσιμότητα και εξέλιξη της επιχείρησης και όχι απλά την εξασφάλιση της επιστροφής των δανείων.   
- Η προώθηση της τυποποίησης από Συν/σμους πρέπει να επιδιωχθεί με διάθεση του προϊόντος των Συνεταίρων τους με διαφάνεια και  σταδιακή η τελική εκκαθάριση. Έτσι, θα δικαιούνται και αυτοί να συμμετέχουν στην υπεραξία της τυποποίησης.
Βέβαια, όλα τα παραπάνω αποτελούν προσωπικές απόψεις που δεν διεκδικούν το αλάθητο. Καλό είναι όμως παραγωγοί και Κυβέρνηση να τις εξετάσουν και ας κάνουν και αυτοί τις προτάσεις τους. Αναμένομε!  
   ========
  *Ο  Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και  Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές  απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά από άδεια του ίδιου. (nmixel@otenet.gr)