Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑ

Ο πατέρας των θεών και ανθρώπων που γεννήθηκε στην Κρήτη πέθανε και τάφηκε κατά τους Κρητικούς..στην Κρήτη. Που είναι όμως ο τάφος του; Άλλοι τον ψάχνουν στο Γιούχτα, άλλοι στα Λασιθιώτικα βουνά και άλλοι στον Ψηλορείτη.
Ο τελευταίος από τους "ενδιαφερόμενους" ο Ρ. Πάσλευ το 1834 τον έψαξε στον Γιούχτα και από τα λεγόμενα του συμπεράνουμε, ότι δεν τον βρήκε !
Γράφει λοιπόν στο βιβλίο του:
"Από τις Αρχάνες μια ώρα γεμάτη δρόμο προς το βουνό Γιούχτα, είναι λέει ο τάφος του Δία. Βρήκα ένα χωρικό που θα με οδηγήσει στον τάφο που τον είχε δει όταν έβοσκε τα πρόβατα του. Στην βορεινή πλευρά του βουνού είδα θεμέλια μεγάλων τοίχων, ενός κτηρίου μήκους 80 περίπου ποδών. Στο εσωτερικό του βλέπουμε ένα άνοιγμα που ίσως να οδηγούσε κάποτε σε μια μικρή σπηλιά.Όμως η σπηλιά είναι παραγεμισμένη, ώστε ούτε ένας άνθρωπος δεν μπορεί να σταθεί τώρα μέσα. Στέκομαι λοιπόν στο σημείο που σύμφωνα με την παράδοση αναπαύεται ο Δίας, απ΄ολες τις ουράνιες και γήινες φροντίδες."
Σίγουρα η σπηλιά είναι η Σπηλιάρα Σιλάμου που αυτήν είχε επισκεφτεί και ο άλλος περιηγητής, ο Buodelmonti 1415, που αναφέρει και αυτός:
"Τρία μίλια νότια στο δρόμο που οδηγεί στον Γιούχτα, βλέπουμε μια σπηλιά λαξευμένη στον βράχο. Έχει 42πόδια και 4 πλάτος. Στο βάθος αναγνωρίζουμε τον τάφο του Δία με μια επιτύμβια πλάκα τόσο φθαρμένη, που δεν μπορέσαμε με κανένα τρόπο να διαβάσουμε τα χαραγμένα στο μάρμαρο γράμματα."
Τουλάχιστον αυτός είδε την ταφόπλακα χωρίς να την διαβάσει. 

Ο Βelon το 1550 τον έψαξε, αλλά δεν τον βρήκε, άκουσε όμως την ίδια ιστορία και ότι ο τάφος σωζόταν ολάκερος στην σπηλιά. Γεγονός πάντως είναι ότι οι περιηγητές έψαχναν τον τάφο του Δία έχοντας φυσικά μια δυσπιστία ως προς την σοβαρότητα της πληροφορίας αυτής.
Πρέπει ακόμα να αναφέρουμε, ότι ο Καλλίνικος κατ' άλλους ο Επιμενίδης, κατηγορεί τους Κρητικούς σαν ψεύτες γιατί λέει δείχνουν τον τάφο του Δία, ενώ αυτός δεν πέθανε ποτέ, αφού είναι αθάνατος.
"Κρήτες αεί ψεύσται, και γαρ τάφον,ώ άνα σείο
Κρήτες ετεκτήναντο, συ δ' ού θάνες, εσσί γαρ αεί"
Και δίνει την ακόλουθη ερμηνεία για τον τάφο του Δια στο έργο του "Ύμνος στον Δία" που αναφέρει ότι ο τάφος είναι του κρητικού νομοθέτη Μίνωα και η επιγραφή που υπήρχε στον τάφο, στην μαρμάρινη πλάκα, έγραφε "Μίνωος του Διός τάφος". Ίσως αυτός είναι ο λόγος που τα φθαρμένα γράμματα στην ταφόπλακα να μπέρδεψαν τους χωρικούς, οι οποίοι είχαν ακούσει ότι κάπου θα υπάρχει και ο τάφος του Δια.
  
Βιβλιογραφία Les observations de plusieurs singularitez et choses memorables trouuees en Crece, Asie, Judee, Egypte, Arabie etc. Paris 1554.Pashley