ΚΟΥΝΕΝΙ 1834

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αφήγηση του περιηγητή Πασλευ το 1834,όταν πλησιάζει το χωριό Κούνενι, σχετικά με την κατάσταση που επικρατούσε τότε ανάμεσα σε χριστιανούς και Μουσουλμάνους. Γράφει λοιπόν....
.. Φύγαμε απο το Καμποσελόραχο (Κάμπο) προσπεράσαμε το Κεραμούτι (Κεραμωτή)  και φτάσαμε στο Αμυγδαλοκεφάλι. Συνεχίσαμε στην ίδια κατεύθυνση και αφού περάσαμε τα Μακεριανά και τα Βαβουλιανά φτάσαμε μετά απο μιάμιση ώρα στην Κουνονή (Κούνενι).
Ένα μίλι πριν το χωριό βρήκαμε ένα ντόπιο χριστιανό και ως συνήθως έπιασα την κουβέντα που την συνεχίσαμε ως το χωριό. Καθώς όμως πλησιάζαμε το χωριό είδαμε και ένα αρναούτη*, τον οποίον κανείς μπορεί να αναγνωρίσει αμέσως απο την φορεσιά που διαφέρει απο του κρητικού αλλά και απο το μουσκέτο που κρέμεται στον ώμο και τα πιστόλια στην μέση. Ρώτησα τον χωρικό τότε:
- Ώστε έχετε αρναούτηδες στο χωριό σας πόσοι είναι; Επανέλαβα την ερώτηση και αυτός ο κακομοίρης, προφανώς τρομοκρατημένος, πλησίασε το άλογο μου και μου απάντησε σχεδόν ψιθυριστά ...κάμποσοι.
Ο Αλβανός βρισκόταν 300 βήματα μακρυά αλλά η στάση του Έλληνα είναι ενδεικτική του συστήματος που επικρατεί εδώ. Αναμφίβολα σε μια χώρα που απερισκεψία λόγου μπορεί να γίνει αιτία να χάσεις την ζωή σου, οι άνθρωποι είναι πολύ προσεκτικοί όταν μιλούν. Βέβαια εδώ ο Μουσουλμάνος Τουρκοκρητικός φοβούνται τις αρχές όσο και ο Χριστιανός.

* Το 1834 που έφτασε στην Κίσαμο ο Πάσλευ διοικητής του φρουρίου στο Καστέλι ήταν Αλβανός, που του εκμυστηρεύτηκε οτι απο τους 740 περίπου Αλβανούς της πόλης όταν πολιορκήθηκαν απο τους χριστιανούς, οι 670 πέθαναν απο πανούκλα.