ΟΙ ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΕΣ

Οι Λουσακιές είναι μια περιοχή η οποία πρόσφερε τα μέγιστα στην γνήσια κρητική μουσική παράδοση.
Περιοχή που έχει συνδέσει το όνομά της με τον κρητικό συρτό, με τα ταλίμια και τις μελωδίες αυτού, με τα θρυλικά ονόματα καλλιτεχνών που διάβηκαν τα λουσακιανά μονοπάτια αιώνες τώρα.
Γειτονιές γειτονιές, Ζαχαριανά, Πιπεριανά, Γαλουβάς, Μεράδα, Τζανακιανά, Φτερολάκκα και βέβαια τα ξακουστά Πατεριανά, η λαϊκή «Μέκκα» του συρτού.
Οι Λουσακιές βίωσαν το παραδοσιακό μοτίβο χορού και τραγουδιού και έτσι δεν ήταν δυνατόν να μην γεννηθούν εκεί οι γνήσιοι εκφραστές της κισαμίτικης μουσικής, της κρητικής μουσικής!
Παραθέτουμε μια σειρά από τους πλέον γνωστούς καλλιτέχνες λουσακιανής καταγωγής που άφησαν κυριολεκτικά εποχή στα μουσικά δρώμενα της περιοχής.
 Στεφανής Τριανταφυλλάκης ή Κιόρος Α', βιολάτορας
Θρυλείται ως ο «πρωτομάστορας» του συρτού στα Πατεριανά το 1750.
Από τον Γαλουβά Λουσακιών, άκμασε από το 1740 -1790, συνθέτης του 'Α Λουσακιανού συρτού, του Β' Λουσακιανού συρτού, του Μελισιανού συρτού, του 12στροφου Πεντοζαλιού, του Τυλιφιανού συρτού και του Περβολιανού συρτού. Το παρατσούκλι «Κιόρος» προήλθε από το πρόβλημα όρασης (στραβισμού) που είχε.
 Αντώνης Τριανταφυλλάκης ή Κιόρος Β', βιολάτορας
Υιός του Στεφανή Τριανταφυλλάκη από τον Γαλουβά Λουσακιών.
Κληρονόμησε το πρόβλημα όρασης από τον πατέρα του αλλά και το ταλέντο του. Άκμασε από το 1785-1830 συνθέτοντας αξιόλογες μελωδίες συρτών όπως ο Παλαιοκαστρινός συρτός, ο Γ' Λουσακιανός, ο Λυριδιανός συρτός, ο Σασαλιανός συρτός και ο Εσπερινός συρτός.
 Στεφανής Τριανταφυλλάκης ή Κιόρος Γ', βιολάτορας
Γιος του Αντώνη Τριανταφυλλάκη από τον Γαλουβά Κισάμου.
Θρυλείται ως δεινός δεξιοτέχνης του βιολιού, ίσως ο καλύτερος από την μουσική αυτή οικογένεια. Άκμασε από το 1840-1890 και πρόσφερε μεγάλο έργο στην διάσωση και διάδοση των παλαιών σκοπών στις νεώτερες γενιές. Το βιολί του ήταν ένα από τα έργα τέχνης του θρυλικού Στραντιβάριους, το οποίο μετέπειτα ήρθε στα χέρια του βιολάτορα Κουνελοκωστή. Συνέθεσε μια σειρά από αθάνατους σκοπούς όπως ο Μεραδιανός συρτός, ο Γαλουβιανός συρτός, ο Συρτός της Νύχτας, ο Συρτός του Κιόρου και ο Λοξός συρτός.
 Βαρδής Γιωργακάκης, λαγουτιέρης
Από τους παλαιότερους λαγουτιέρηδες, καταγόταν από τις Λουσακιές και άκμασε από το 1900-1940. Έπαιξε με τα «θηρία» της εποχής του, τον Βασίλη Παπαδάκη (Κοπανίδη), με τον Νικηφόρο Μαυροδημητράκη κ.α.
 Κωστής Κουνελάκης ή Κουνελοκωστής, βιολάτορας
Ο Κουνελοκωστής ήταν από τα κορυφαία δοξάρια της εποχής του.
Καταγόταν από τον Γαλουβά Λουσακιών και από νέος μπολιάστηκε με την μακραίωνη παράδοση των συγχωριανών του Κιόρων.
Άκμασε από το 1890 -1940 και σε όλη την διαδρομή της πορείας του γλέντισε χιλιάδες κόσμου με τις δοξαριές του αλλά και με τα χαρακτηριστικά ανέκδοτα του. Ο Κουνελοκωστής ήταν πατέρας του αειμνήστου δάσκαλου του βιολιού Μιχάλη Κουνέλη.
 Μανώλης Γαλανάκης, λαγουτιέρης

Λουσακιανής καταγωγής και ο Μανώλης Γαλανάκης, άκμασε στις αρχές του περασμένου αιώνα, καλός δεξιοτέχνης, «ζύγιασε» με τα βιολιά του Κουνελοκωστή, και του Χάρχαλη.
 Γιάννης Τζανακάκης, λαγουτιέρης
Από τους εκφραστικότερους σόλο λαγουτιέρηδες, καταγόταν από τα Ζαχαριανά Λουσακιών. Έπαιξε με πολλούς Λουσακιανούς καλλιτέχνες, πέθανε όμως πολύ νέος. Σκοτώθηκε το 1940 στον ελληνοϊταλικό πόλεμο στην Αλβανία.
 Στέλιος Χαρτζουλάκης, βιολάτορας
Ο Στέλιος Χαρτζουλάκης, λουσακιανής καταγωγής, ήταν από τους τοπικούς βιολάτορες του χωριού του, άκμασε από το 1930 - 1960 και έχει αφήσει ένα καλό όνομα στα μουσικά πράγματα της Κισάμου.
 Αντώνης Στρατάκης, βιολάτορας
Λουσακιανής καταγωγής και ο Αντώνης Στρατάκης, βιολάτορας με παλαιικό παίξιμο, άκμασε στα χρόνια του μεσοπολέμου και έπαιξε στα τοπικά γλέντια της Κισάμου.
 Αριστείδης Φαραντάκης, βιολάτορας
Ο Αριστείδης Φαραντάκης από τις Λουσακιές ήταν ένας παραδοσιακός Λουσακιανός βιολάτορας με πολλά γλέντια στο ενεργητικό του σε όλη την «λουσακιανή μπάντα» αλλά και σε πολλά χωριά της Κισάμου.
Η πιο γόνιμη περίοδός του ήταν από το 1930 -1965. Συνεργάτης του ο μοναδικός Καρεφυλλομανώλης.
ΠΗΓΗ