ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ ΣΕ ΔΡΑΣΗ

ο κ. Ευσταθίου

Από το βάθος της ιστορίας, ύστερα από 2.000 χρόνια, μία ομάδα ερευνητών του ΑΠΘ κατάφερε να «ανασύρει» τον πρώτο αναλογικό υπολογιστή, το Μηχανισμό των Αντικυθήρων, κατασκευάζοντας ένα πιστό αντίγραφό του το οποίο είναι απολύτως λειτουργικό.
Για την κατασκευή του μοντέλου χρειάστηκε να «συνεργαστούν» τρεις επιστήμες: η Μηχανολογία, η Αστρονομία και η Αρχαιολογία, αλάνθαστη απόδειξη της τεχνολογικής αριστείας που είχαν κατακτήσει οι αρχαίοι Ελληνες.
Ο Μηχανισμός ανασύρθηκε το 1900 από ένα αρχαίο ναυάγιο στις ακτές των Αντικυθήρων. Η εκπληκτική τεχνολογία του έκανε τους επιστήμονες να τον θεωρούν τόσο σημαντικό για την εξέλιξη της τεχνολογίας, όσο σημαντική υπήρξε και η Ακρόπολη για την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής. Μεταξύ άλλων, ο Μηχανισμός, η κατασκευή του οποίου οριοθετείται μεταξύ 150 - 100 π.Χ., χρησιμοποιούνταν για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης του Ηλιου, της Σελήνης και πιθανώς των πλανητών στον ουρανό. Ακόμη, υπολόγιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις και προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης των αρχαίων στεφανιτών αγώνων.
Ολοι αυτοί οι υπολογισμοί είναι ξανά πλέον εφικτοί χάρη στην εντατική εργασία της ομάδας ερευνητών του ΑΠΘ. «Πριν από τρία χρόνια ξεκινήσαμε να μελετάμε το Μηχανισμό των Αντικυθήρων και κατασκευάσαμε το πρώτο πιστό αντίγραφο. Εξετάσαμε τα δομικά και λειτουργικά του χαρακτηριστικά και καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα δεύτερο αντίγραφο, απόλυτα λειτουργικό», εξήγησε ο Κυριάκος Ευσταθίου, καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ και μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Υπέρτατος θαυμασμός
Ο ίδιος μίλησε, μάλιστα, για την εντύπωση που του έκανε το επίπεδο της τεχνολογικής υποδομής που υπήρχε την εποχή που κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός. «Ο τρόπος κατασκευής του μοντέλου μας προκαλεί υπέρτατο θαυμασμό. Είναι πράγματι εντυπωσιακές οι γνώσεις που κατείχαν οι άνθρωποι εκείνη την εποχή και αποδεικνύεται ότι στην αρχαία Ελλάδα η τεχνολογία ήταν πολύ πιο προηγμένη απ' ό,τι θεωρούσαμε μέχρι σήμερα», σημείωσε ο κ. Ευσταθίου.
Ανάμεσα στις δυνατότητες του μοντέλου που κατασκεύασαν οι ερευνητές του ΑΠΘ είναι ο υπολογισμός της θέσης του Ηλιου, της Σελήνης, της φάσης της Σελήνης κ.ά. Οι δραστηριότητες δεν τελειώνουν εδώ όμως, καθώς οι ερευνητές φιλοδοξούν να αποκωδικοποιήσουν κι άλλες από τις δυνατότητες του Μηχανισμού και επιφυλάσσονται για την κατασκευή και τρίτου μοντέλου, το οποίο θα βρίσκεται ακόμη πιο κοντά στις πραγματικές δυνατότητές του. Εκτός από τον κ. Ευσταθίου, στην ομάδα συμμετέχουν, επίσης, οι Ι. Σειραδάκης, Σ. Δρούγου, Μ. Αναστασίου, Θ. Ζαχαροπούλου, Α. Μπασιακούλη και Μ. Ευσταθίου.