ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Για την αποφυγή της μετάδοσης της πυρκαγιάς του εμφυλίου πολέμου σε ολόκληρη την Κρήτη (οι πρώτες εστίες ένοπλων ομάδων φυγόδικων είχαν ήδη εμφανιστεί στη Δυτική Κρήτη) έγινε σύσκεψη στα Χανιά όλων των πολιτικών παρατάξεων. Στη σύσκεψη μετείχε εκ μέρους του ΚΚΕ ο νέος Γραμματέας της περιοχής Γιώργης Τσιτήλος, ο οποίος είχε αντικαταστήσει τον Βλαντά και προσωπικά ο Σοφοκλής Βενιζέλος. Κατά τη σύσκεψη εκείνη συμφωνήθηκε να κρατηθεί η Κρήτη έκτος της δίνης του εμφυλίου πολέμου, ο δε Σοφοκλής Βενιζέλος υποσχέθηκε αμνηστία στους ένοπλους φυγόδικους και μεταφορά τους σε οποιοδήποτε μέρος εκλέξουν αυτοί με δική του ευθύνη.
Βέβαια η πρόταση Βενιζέλου ήταν πολιτικά ύποπτη και ήθελε προφανώς να απογυμνώσει την  Αριστερά από τα δυναμικά της ερείσματα, που χωρίς να έχουν ειδική εντολή, είχαν σπεύσει να φυγοδικήσουν (για μη πολιτικά αδικήματα οι περισσότεροι, όπως η ζωοκλοπή) στην ύπαιθρο. Ωστόσο, αντί να αποτελέσει εκείνη η σύσκεψη την αφετηρία μιας.....
...... γενικότερης μεθόδευσης να κρατηθεί η Κρήτη έξω από τον εμφύλιο, αφού άλλωστε δεν είχε και προβλήματα τρομοκρατικής δραστηριότητας της Δεξιάς που να δικαιολογούν το αντάρτικο, είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Ο Καπετάν Γιάννης Ποδιάς
Και το Π.Γ. του ΚΚΕ διεμήνυσε στην οργάνωση της Κρήτης και τον Τσιτήλο αντί να διοργανώνουν μαζικούς απεργιακούς αγώνες να προετοιμάζουν τα πνεύματα και ένοπλες ομάδες για να πιάσουν τα βουνά! Χαρακτηριστικό των προθέσεων της ηγεσίας υπήρξε το γεγονός ότι έστειλαν στην Κρήτη (Ηράκλειο) τον παλιό αντιστασιακό καπετάνιο Γιάννη Ποδιά, υπό συνθήκες παρανομίας, για να οργανώσει το αντάρτικο στην Ανατολική Κρήτη και να βγει στο βουνό στην περιοχή Βιάνου, ενώ ένας άλλος γνωστός καπετάνιος ο Ανωγειανός Γιώργης Σμπώκος κατέφυγε στον Ψηλορείτη με κέντρο το χωριό του τα Ανώγεια, στρατολογώντας μεθοδικά ένοπλους αντάρτες. Ήδη ο Ποδιάς έδινε τα πρώτα σημεία της παρουσίας του στο βουνό, καταλαμβάνοντας με την ομάδα του την Ιεράπετρα, για να εξοντωθεί αργότερα, τον Αύγουστο του 1947 σε μια ενέδρα στον Ψηλορείτη μαζί με την ομάδα του.
Την Α. Κρήτη στους πρώτους μήνες του εμφύλιου πολέμου το ΓΕΣ είχε χρησιμοποιήσει ως στρατόπεδο συγκεντρώσεως στρατιωτικών μονάδων που είχαν χαρακτηριστεί ως μη πιστές από το καθεστώς της Δεξιάς.Πράγματι, κάπου τρία τάγματα είχαν σταλεί εκεί με αποτέλεσμα πολλοί από τους στρατιώτες που τα απαρτίζανε, αριστερών φρονημάτων, να βγουν στα βουνά. Έτσι το αντάρτικο ενισχύθηκε από καινούργιες κατατάξεις που ολοένα πλήθαιναν, τόσο που το καλοκαίρι του 1947 να απειλούνται τα μεγάλα αστικά κέντρα του νησιού.
Τότε ο Βενιζέλος ανήσυχος, υπακούοντας στις εκκλήσεις των κομματαρχών του, έστειλε στην Κρήτη ένα τάγμα από πιστούς οπαδούς του καθώς και μια διλοχία Κρητικών χωροφυλάκων, έμπειρων στις επιχειρήσεις κατά των ανταρτών από τον υπόλοιπο ελληνικό χώρο ,τοποθετώντας ως στρατιωτικό διοικητή τον συνταγματάρχη Γιάννη Φραγκιαδάκη αυτόχθονα. Ένα τυχαίο έναυσμα θα έφερνε ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης. Και το έναυσμα δόθηκε, με την αψυχολόγητη εκτέλεση, από τον Μπαντουρογιάννη και το γιατρό Μανόλη Σιγανό και την ομάδα τους, στο δήμο Κεραμιών του παράγοντα του χωριού Γερόλακκος Νίκου Παπαδάκη. Το γεγονός εκμεταλλεύτηκε ο γνωστός οπλαρχηγός της Δεξιάς Παύλος Γύπαρης και διέταξε την εκτέλεση δύο διαπρεπών μελών της κοινωνίας των Χανίων του συνταγματάρχη σε τιμητική αποστρατεία  Γιώργη Παπουτσάκη και του επίσης σε τιμητική αποστρατεία ταγματάρχη Γεωργίου Σταματάκη, ανάπηρου με ξύλινο πόδι, που οι δεσμοί τους με την αριστερά ήταν γνωστοί στα Χανιά.
Τον Σεπτέμβριο του 1947 έγινε μεγάλη  εκκαθαριστική επιχείρηση στην περιοχή Κίσσαμου.  Το συγκρότημα Μπαντουρογιάννη έπεσε σε ενέδρα του στρατού και υπέστη μεγάλη φθορά, σκοτώθηκε δε και ο  ίδιος ο αρχηγός του Μπαντουρογιάννης. Έτσι ένα μεγάλο και ισχυρό τμήμα που κρατούσε την περιοχή Λευκών Όρων και το οροπέδιο του Ομαλού εξοντώθηκε και το κουφάρι του αρχηγού του περιφερόταν με κανιβαλικές εκδηλώσεις στα Χανιά ασυνήθιστες για την Κρήτη.
Τάσος Βουρνάς
Πηγή: Τα Νεα