Γράφει ο Μιχάλης Ανδριανάκης
Όπως είναι γνωστό από τις πηγές και τις παλιότερες απεικονίσεις των χρόνων της Βενετοκρατίας, στο λιμάνι των Χανίων κτίστηκαν δυο συγκροτήματα νεωρίων, από τα οποία το δυτικό περιελάμβανε δεκαεπτά. Από αυτά για διάφορους λόγους κατέρρευσαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα εννέα και σώθηκαν το δυτικότερο (γνωστό ως Μεγάλο Αρσενάλι, τώρα ΚΑΜ) και τα επτά, συνεχόμενα ανατολικότερα. Οι διαστάσεις των νεωρίων ήταν περίπου 49 μήκος επί 9 πλάτος. Αρχικά δεν υπήρχε δρόμος μπροστά από τα νεώρια, αφού έμπαινε μέσα η θάλασσα, προκειμένου να μπορούν να τραβούν μέσα τα πλοία και να επισκευάζονται. Το προς τη θάλασσα μέρος λοιπόν των νεωρίων είχε κατασκαφεί, ώστε να έχει αρκετό βάθος για να χωρούν τα πλοία. Αυτό συμβαίνει και σήμερα με τα νεώρια της Βενετίας, όπου πολλά από από αυτά διατηρούν την αρχική τους μορφή ακόμη. Στη θέση όπου υπήρχαν τα νεώρια, δημιουργήθηκε ένας ελέυθερος χώρος, που χρησιμοποιήθηκε για διάφορες εμπορικές-αποθηκευτικές ανάγκες του λιμανιού. Στο πλήθος των φωτογραφιών που σώζονται (η παλιά πόλη των Χανιών είναι μια από τις πιο φωτογραφημένες πόλεις), φαίνονται τα κατά καιρούς κτίσματα και η χρήση του χώρου, πριν από την οικοδόμηση του Τελωνείου. Τα νεώρια χρησιμοποιούνταν "ως στρατιωτικαί αποθήκαι και σταύλοι του ιππικού" (Γεώργιος Σταυράκης, "Στατιστική του πληθυσμού της Κρήτης", Αθήνησι 1890, σελ.169), αφού μπαζώθηκε το βόρειο τμήμα τους και κτίστηκε τοίχος προς την πλευρά της θάλασσας.
Στην πρώτη φωτογραφία φαίνεται ένα πολύ μακρόστενο κτήριο, παράλληλο με το νεώριο, κατασκευασμένο πρόχειρα, πιθανώς για αποθηκευτική χρήση.
Στην δεύτερη .....
..(προγενέστερη) φωτογραφία φαίνεται ο χώρος πριν από την οικοδόμηση του ευτελούς ως προς τη μορφή κτίσματος και είναι περίπου στο μέσο του πλάτους του νεωρίου, που υπήρχε εκεί. Στην τελευταία, μεταγενέστερη, φωτογραφία φαίνονται και άλλα κτίσματα στη θέση του νεωρίου. Στη θέση αυτή είχε δώσει η 28η ΕΒΑ πριν από τρία χρόνια (αναλαμβάνω το μέρος της ευθύνης που μου αναλογεί) άδεια στη ΔΕΥΑΧ να τοποθετήσει το απαραίτητο για τη λειτουργία της αποχέτευσης της περιοχής αυτής της παλιάς πόλης ΥΠΟΓΕΙΟ αντλιοστάσιο, του οποίου το "κακάσχημο" τσιμεντένιο κέλυφος βλέπουν εκεί εδώ και πολύν καιρό οι συμπολίτες και με ρωτούν "πως το επέτρεψε η Αρχαιολογία", η οποία όμως δεν ευθύνεται και για την επί μακρό διατήρηση της εικόνας (όπως και στην οδό Σήφακα). Ο λόγος της επιλογής του συγκεκριμένου χώρου ήταν η ύπαρξη αρκετού ελεύθερου χώρου, που δεν υπήρχε σε άλλο κοντινό σημείο και η βέβαιη απουσία σημαντικών αρχαίων, αντίθετα με οποιοδήποτε άλλο σημείο της παλιάς πόλης, όπου υπάρχουν σημαντικά λείψανα κυρίως της μινωϊκής εποχής. Η ίδια λογική ισχύει και για το άλλο ΥΠΟΓΕΙΟ αντλιοστάσιο στην οδό Σήφακα, που τοποθετείται μέσα στον ήδη κατασκαμμένο από τον 7ο αιώνα χώρο της τάφρου, όπου επίσης δεν υπάρχουν αρχαία. Αυτά για να μην ξαναρωτήσει κανείς φίλος γιατί δόθηκαν τότε οι άδειες, εκτός και αν έχει να υποδείξει καταλληλότερο μέρος, ή αν επιθυμεί να μη λειτουργεί το αποχετευτικό σύστημα της παλιάς πόλης..
Όπως είναι γνωστό από τις πηγές και τις παλιότερες απεικονίσεις των χρόνων της Βενετοκρατίας, στο λιμάνι των Χανίων κτίστηκαν δυο συγκροτήματα νεωρίων, από τα οποία το δυτικό περιελάμβανε δεκαεπτά. Από αυτά για διάφορους λόγους κατέρρευσαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα εννέα και σώθηκαν το δυτικότερο (γνωστό ως Μεγάλο Αρσενάλι, τώρα ΚΑΜ) και τα επτά, συνεχόμενα ανατολικότερα. Οι διαστάσεις των νεωρίων ήταν περίπου 49 μήκος επί 9 πλάτος. Αρχικά δεν υπήρχε δρόμος μπροστά από τα νεώρια, αφού έμπαινε μέσα η θάλασσα, προκειμένου να μπορούν να τραβούν μέσα τα πλοία και να επισκευάζονται. Το προς τη θάλασσα μέρος λοιπόν των νεωρίων είχε κατασκαφεί, ώστε να έχει αρκετό βάθος για να χωρούν τα πλοία. Αυτό συμβαίνει και σήμερα με τα νεώρια της Βενετίας, όπου πολλά από από αυτά διατηρούν την αρχική τους μορφή ακόμη. Στη θέση όπου υπήρχαν τα νεώρια, δημιουργήθηκε ένας ελέυθερος χώρος, που χρησιμοποιήθηκε για διάφορες εμπορικές-αποθηκευτικές ανάγκες του λιμανιού. Στο πλήθος των φωτογραφιών που σώζονται (η παλιά πόλη των Χανιών είναι μια από τις πιο φωτογραφημένες πόλεις), φαίνονται τα κατά καιρούς κτίσματα και η χρήση του χώρου, πριν από την οικοδόμηση του Τελωνείου. Τα νεώρια χρησιμοποιούνταν "ως στρατιωτικαί αποθήκαι και σταύλοι του ιππικού" (Γεώργιος Σταυράκης, "Στατιστική του πληθυσμού της Κρήτης", Αθήνησι 1890, σελ.169), αφού μπαζώθηκε το βόρειο τμήμα τους και κτίστηκε τοίχος προς την πλευρά της θάλασσας.
..(προγενέστερη) φωτογραφία φαίνεται ο χώρος πριν από την οικοδόμηση του ευτελούς ως προς τη μορφή κτίσματος και είναι περίπου στο μέσο του πλάτους του νεωρίου, που υπήρχε εκεί. Στην τελευταία, μεταγενέστερη, φωτογραφία φαίνονται και άλλα κτίσματα στη θέση του νεωρίου. Στη θέση αυτή είχε δώσει η 28η ΕΒΑ πριν από τρία χρόνια (αναλαμβάνω το μέρος της ευθύνης που μου αναλογεί) άδεια στη ΔΕΥΑΧ να τοποθετήσει το απαραίτητο για τη λειτουργία της αποχέτευσης της περιοχής αυτής της παλιάς πόλης ΥΠΟΓΕΙΟ αντλιοστάσιο, του οποίου το "κακάσχημο" τσιμεντένιο κέλυφος βλέπουν εκεί εδώ και πολύν καιρό οι συμπολίτες και με ρωτούν "πως το επέτρεψε η Αρχαιολογία", η οποία όμως δεν ευθύνεται και για την επί μακρό διατήρηση της εικόνας (όπως και στην οδό Σήφακα). Ο λόγος της επιλογής του συγκεκριμένου χώρου ήταν η ύπαρξη αρκετού ελεύθερου χώρου, που δεν υπήρχε σε άλλο κοντινό σημείο και η βέβαιη απουσία σημαντικών αρχαίων, αντίθετα με οποιοδήποτε άλλο σημείο της παλιάς πόλης, όπου υπάρχουν σημαντικά λείψανα κυρίως της μινωϊκής εποχής. Η ίδια λογική ισχύει και για το άλλο ΥΠΟΓΕΙΟ αντλιοστάσιο στην οδό Σήφακα, που τοποθετείται μέσα στον ήδη κατασκαμμένο από τον 7ο αιώνα χώρο της τάφρου, όπου επίσης δεν υπάρχουν αρχαία. Αυτά για να μην ξαναρωτήσει κανείς φίλος γιατί δόθηκαν τότε οι άδειες, εκτός και αν έχει να υποδείξει καταλληλότερο μέρος, ή αν επιθυμεί να μη λειτουργεί το αποχετευτικό σύστημα της παλιάς πόλης..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου