ΑΡΘΡΟ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΕΙΟ ΤΕΝΕΚΕΔΑΚΙ
Γράφει ο Νίκος Μουντάκης
Αξιωματούχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εγκατέστησε στο κινητό του ένα ringtone που μιμείται το θόρυβο που κάνει ένα άδειο τενεκεδάκι, όταν κάποιος το κλωτσά στην κατηφόρα. Και μπορεί το έγκυρο οικονομικό περιοδικό που μετέφερε την πληροφορία να μην αποκάλυψε ποτέ την ταυτότητά του, όμως, μπορεί κανείς με βεβαιότητα να υποθέσει ότι θα είναι κάποιος από εκείνους που ασχολούνται με την ελληνική κρίση. Μπορεί να μην το παραδέχονται δημόσια, όμως ακόμα και τα στελέχη του ΔΝΤ θεωρούν ότι το μόνο που κάνει η τρόικα είναι να κλωτσά το τενεκεδάκι της Ελλάδας στην κατηφόρα, να μεταθέτει τα προβλήματα και τα χρέη της χώρας στο μέλλον, απλά αναβάλλοντας την ώρα της κρίσης.
Αυτή η τακτική των καθυστερήσεων είναι, όπως αποδεικνύεται, μέρος της στρατηγικής της τρόικας. Ουσιαστικά, περιορίζεται στο να «μπαλώνει» πρόχειρα και για την ώρα τα ελληνικά προβλήματα, ελπίζοντας ότι στο μέλλον .....
... κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο. Τα δύο πακέτα διάσωσης στηρίχτηκαν στην ελπίδα το ελληνικό χρέος θα καταστεί βιώσιμο έως το 2020.
Ωστόσο ο θεμελιώδης στόχος του δεύτερου ελληνικού Μνημονίου, δηλαδή η μείωση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020, δεν είναι πλέον ρεαλιστικός, όπως υποστήριξε η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt επικαλούμενη αξιωματούχους της τρόικας. Σύμφωνα με τις προβλέψεις στις οποίες βασίστηκε το δεύτερο Μνημόνιο, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με το 4,5% του ΑΕΠ το 2014. Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, ο εν λόγω στόχος πλέον μετατίθεται για το 2016. Μια από τις συνέπειες αυτής της αστοχίας είναι ότι η Ελλάδα θα εξαρτηθεί για περισσότερα χρόνια από τη βοήθεια των εταίρων της.
Περίπου στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και το περιοδικό Der Spiegel, ωστόσο ανέδειξε και μια διαφορετική πτυχή. Πρωτίστως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και δευτερευόντως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υιοθετούν πολύ πιο απαισιόδοξη άποψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια, έγραφε το άρθρο του περιοδικού. «Ενώ η Κομισιόν αξιολογεί πολύ θετικά την εξέλιξη της πραγματικής οικονομίας, η ΕΚΤ και κυρίως το ΔΝΤ περιγράφουν με μελανά χρώματα την κατάσταση», αναφερόταν χαρακτηριστικά. Κατέληγε δε στο ίδιο συμπέρασμα με τη Handelsblatt, ότι δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να μειώσει το δημόσιο χρέος στο 120% του ΑΕΠ ακόμη και αν υιοθετήσει τα μέτρα λιτότητας ύψους 11,6 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-2014.
Παρ’ όλα αυτά, η εφημερίδα Le Monde, προέβη στην εκτίμηση ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση, συνεπικουρούμενη από διεθνείς οργανισμούς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εξετάζει το ενδεχόμενο να δώσει περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες του Νότου, προκειμένου να μειώσουν τα ελλείμματά τους.
Σημειώνεται ότι στις εαρινές προβλέψεις που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Μάιο, για το 2013 προβλέπεται ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας 0% από ύφεση περίπου 6% το 2012. Οι επόμενες προβλέψεις για την ευρωπαϊκή οικονομία θα παρουσιαστούν από τις Βρυξέλλες τον Νοέμβριο. Ακριβώς αυτή η αποτυχία της εφαρμοζόμενης πολιτικής ταχύτατης δημοσιονομικής προσαρμογής θα μπορούσε να αλλάξει στη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Monde η άνοδος στην εξουσία του προέδρου Φρανσουά Ολάντ και η συμμαχία που σχημάτισε με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι, σε συνδυασμό με τα αρνητικά αποτελέσματα της λιτότητας στον ευρωπαϊκό Νότο, πιθανώς να οδηγήσουν σε τερματισμό της πολιτικής απόλυτης λιτότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι πιθανό η Ελλάδα να κερδίσει στη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου χρονική παράταση για να μειώσει το έλλειμμά της κάτω από το 3% του ΑΕΠ, ενδεχόμενο στο οποίο αναφέρθηκε την προηγούμενη εβδομάδα και η διευθύντρια του ΔΝΤ. «Υπάρχουν αρκετοί τρόποι (δημοσιονομικής) προσαρμογής και ο χρόνος είναι ένα πιθανό ενδεχόμενο», δήλωσε η κ. Λαγκάρντ.
Υπέρ της επιμήκυνσης του ελληνικού προγράμματος κατά τουλάχιστον δύο χρόνια, τάσσεται ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) Τσαρλς Νταλάρα. Μιλώντας σήμερα σε δημοσιογράφους στο Πεκίνο, ο επικεφαλής του IIF υποστήριξε ότι το πρόγραμμα μπορεί να επιμηκυνθεί κατά δύο χρόνια τουλάχιστον, εφόσον η Ελλάδα τηρήσει τις δεσμεύσεις της για μεταρρυθμίσεις, και υπογράμμισε ότι θα πρέπει να υπάρξει νέα στήριξη προς τη χώρα για να επιστρέψει η οικονομία της σε ανάπτυξη. Μόλις η Αθήνα προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, «που είμαι σίγουρος ότι θα το κάνει», είπε ο κ. Νταλάρα, τότε «η Ευρώπη και το ΔΝΤ θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για να επιμηκύνουν την περίοδο προσαρμογής για τουλάχιστον δύο χρόνια και να παράσχουν την πρόσθετη οικονομική βοήθεια που χρειάζεται για να είναι αποτελεσματική αυτή η επιμήκυνση». «Χρειάζονται μόλις 15-20 δισ. ευρώ», πρόσθεσε.
Αλλά και η Fitch σε σχετική του έκθεση βλέπει μείωση του κινδύνου χρεοκοπίας και εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία για παράταση του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας. "H Eλλάδα επιδιώκει παράταση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόζει. Τυχόν συμφωνία ή αλλαγή του ελληνικού προγράμματος πριν την επόμενη κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, θα σημάνει αυτόματα πως μειώνεται ο κίνδυνος χρεοκοπίας και εξόδου της χώρας από το ευρώ", σχολιάζει στην έκθεσή του ο οίκος. "Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην τρέχουσα συγκυρία φέρεται να ξεκαθαρίζουν την πρόθεσή τους για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση, ήτοι μια πραγματική οικονομική και νομισματική ένωση, προκειμένου να αποτραπούν τα οικονομικά και πολιτικά κόστη τυχόν διάσπασης της Ευρωζώνης. Οι δράσεις αυτές στηρίζουν την άποψή μας πως η Ευρωζώνη θα επιβιώσει", σχολιάζει στην έκθεσή του ο οίκος Fitch.