Σε πολλές γωνιές του κόσμου, αυτή την εποχή, οι ρυθμοί αλλάζουν οι πόλεις στολίζονται με τα αποκριάτικά τους, οι κάτοικοι και επισκέπτες μεταμφιέζονται, φορούν μάσκες παίζουν χαρτοπόλεμο, χορεύουν, τραγουδούν και συμμετέχουν για μια ακόμη φορά στη γιορτή του Καρναβαλιού. Οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται στις διάφορες πόλεις παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες μεταξύ τους ως προς τον τρόπο διεξαγωγής (παρελάσεις, παιχνίδια, διαγωνισμοί, άρματα). Κάθε τόπος όμως δίνει παράλληλα και το δικό του στίγμα με τις πολιτιστικές αποχρώσεις, τα διαφορετικά έθιμα, αλλά και την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων.
Μερικά από τα μεγαλύτερα καρναβάλια είναι τα εξής:
ΚΥΠΡΟΣ Λεμεσός: Καντάδες και παρελάσεις
Η πρώτη λέξη, που μας έρχεται στο μυαλό, όταν ακούμε για το Λεμεσιανό καρναβάλι, είναι η διασκέδαση. Οι εορτασμοί του καρναβαλιού στην κυπριακή πόλη άρχισαν από πολύ παλιά, όταν ομάδες "γλεντζέδων", από όλα τα κοινωνικά στρώματα, διοργάνωναν στα σπίτια τους συγκεντρώσεις. Και όταν το κρασί τους άναβε το κέφι, έβγαιναν κατά δεκάδες στους δρόμους για να οργανώσουν αυτοσχέδιες παρελάσεις με γαϊδούρια, άμαξες, καρότσες και ποδήλατα, σατιρίζοντας καταστάσεις της καθημερινής ζωής. Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του Λεμεσιανού Καρναβαλιού έπαιζαν πάντα οι "Κανταδόροι" με τις κιθάρες, και τα μαντολίνα τους. Οι "Κανταδόροι" υπάρχουν ακόμη και σήμερα, οπότε γυρίζουν τους δρόμους τραγουδώντας, ντυμένοι με χρυσαφένια και πολύχρωμα κοστούμια, καθισμένοι πάνω σε μηχανοκίνητα άρματα, ή πεζοί κατά ομάδες. Και επειδή οι απόκριες είναι η αγαπημένη γιορτή των παιδιών, δεν θα μπορούσε να λείπει η μεγάλη παιδική παρέλαση, στην οποία συμμετέχουν εκατοντάδες παιδιά, με πολύχρωμη αμφίεση.
ΒΡΑΖΙΛΙΑ Ρίο: viva la samba!
Ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς των καρναβαλιών, τουλάχιστον όσον αφορά το υπερθέαμα που προσφέρεται. Κάθε χρόνο, αυτές τις ημέρες, μια ολόκληρη πόλη χορεύει στους ρυθμούς της σάμπα, όπου κορυφώνονται οι προετοιμασίες και οι προσπάθειες μηνών. Η μεγάλη γιορτή ξεκίνησε στις 10 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει 17 ολόκληρες ημέρες. Πρόκειται για μια παράδοση που πάει πολύ πίσω. Tο πρώτο καρναβαλικό πάρτι στο Ρίο έγινε γύρω στα 1641. Ο κυβερνήτης της πόλης αποφάσισε να καθιερωθεί μια ολόκληρη εβδομάδα εορτασμού προς τιμήν της στέψης του τότε βασιλιά της Πορτογαλίας, απόφαση που ενθουσίασε το λαό της Βραζιλίας.
ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ Μοντεβιδέο: Παρελάσεις σε ρυθμούς latin!
Το καρναβάλι της Ουρουγουάης είναι το μεγαλύτερο, σε διάρκεια, καρναβάλι στον κόσμο, καθώς διαρκεί σαράντα μέρες, από τα τέλη του Γενάρη έως τα μέσα του Μάρτη. Το καρναβάλι αρχίζει με την εναρκτήρια παρέλαση, η οποία γίνεται στο κέντρο του Μοντεβιδέο και συμμετέχουν όλοι όσοι σχετίζονται με το καρναβάλι. Σημαντικό κομμάτι των εορτασμών είναι η "παρέλαση των φωνών" (Las Llamadas) στις παλιές συνοικίες Σουρ και Παλέρμο και συμβολίζει τους σκλάβους που υπήρχαν στην περιοχή. Επίσης, υπάρχει και το "Καρναβάλι των Υποσχέσεων", στο οποίο συμμετέχουν αποκλειστικά παιδιά και έφηβοι, και γίνεται τον Γενάρη. Το καρναβάλι ολοκληρώνεται με την επιλογή των βασιλισσών (μία για κάθε συνοικία του Μοντεβιδέο). Γενικά, οι εκδηλώσεις του καρναβαλιού περιλαμβάνουν τα ακόλουθα έθιμα: τους "Μούργας", περιπλανώμενοι μουσικοί, που τραγουδούν τραγούδια με σατιρικό στοίχο και το "Καντόμπε", το οποίο πρόκειται για μία αναπαράσταση των Αφρικανών σκλάβων και της αποικιοκρατίας.
ΙΤΑΛΙΑ Βενετία: dolce vita στα palazzi
Το πιο διάσημο καρναβάλι της Ευρώπης. Κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες συρρέουν στην πόλη της Βενετίας και συγκεκριμένα στους δρόμους γύρω από την Piazza San Marco για να απολαύσουν τις εντυπωσιακές στολές και τη διεξαγωγή των εκδηλώσεων με τις σαφείς αντιστοιχίες στην comedia del arte. Οι εορτασμοί διαρκούν 12 ημέρες. Η αρχή της παράδοσης τοποθετείται περίπου στον 18ο αιώνα και τότε διαρκούσε 6 ολόκληρες εβδομάδες. Ωστόσο η γέννηση αυτού του θεσμού κρύβει τη δική της μελαγχολική ιστορία. Λέγεται ότι ξεκίνησε για να κρυφτούν πίσω από τις μάσκες τα μελαγχολικά πρόσωπα των Βενετσιάνων, οι οποίοι πενθούσαν το χαμένο μεγαλείο της πόλης τους, που κάποτε ήταν η ηγετική φυσιογνωμία στο εμπόριο. Η Βενετία αποτελεί αγαπημένο προορισμό και των Ελλήνων. Οπως μας ενημέρωσαν από τα ταξιδιωτικά γραφεία, δεν έχει μείνει καμία θέση κενή για τις οργανωμένες εκδρομές
προς Βενετία το τελευταίο σαββατοκύριακο της Αποκριάς.
ΚΟΥΒΑ Αβάνα: Ρούμι, πούρα και σάλσα
Οι απόκριες είναι στην Κούβα η μεγαλύτερη παραδοσιακή γιορτή, όπως εξάλλου συμβαίνει και σε πολλές άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Το καρναβάλι είναι ένα πολύ μεγάλο χαρούμενο γεγονός, που χρειάζεται μεγάλη προετοιμασία. Οι ρίζες του πηγαίνουν πίσω στο Φεβρουάριο του 1895, οπότε έγινε το πρώτο καρναβάλι στην Αβάνα. Κατά τη διάρκεια του καρναβαλιού, γίνονται παραστάσεις χορευτών και συγκροτημάτων, υπό τους έντονους ρυθμούς της Salsa και του Son. Η μεγάλη παρέλαση ξεκινά από τον παραλιακό δρόμο Malecon, με την συμμετοχή πολλών χορευτών και δεκάδων αρμάτων. Στο τέλος της παρέλασης η επιτροπή του Καρναβαλιού βραβεύει το καλύτερο άρμα, την "Κομπάρσα" και το καλύτερο
συγκρότημα μουσικής. Επίσης υπάρχουν παραδοσιακά περίπτερα με κουβανέζικα εδέσματα και ποτά, όπως ρούμι και μπύρα. Σε αυτές τις καρναβαλικές εκδηλώσεις συμμετέχουν μασκαράδες, που κατακλύζουν τους δρόμους και τις πλατείες, χορεύοντας και δίνοντας ένα ξεχωριστό χρώμα χαράς και διασκέδασης διατηρώντας την παράδοση από γενιά σε γενιά, δίνοντας στο Καρναβάλι της Κούβας ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον.
ΝΗΣΙΑ ΑΝΤΙΛΛΕΣ Τρινιντάντ και Τομπάγκο calypso και βουτιές
Σε αυτά τα νησιά των Μικρών Αντίλλων στήνεται κάθε χρόνο ένα ξέφρενο γλέντι με αφορμή τους εορτασμούς για το καρναβάλι. Αυτό που μαγεύει τους επισκέπτες είναι το πόσο εύκολο είναι να συμμετέχεις στις εκδηλώσεις, πόσο γρήγορα ενσωματώνεσαι στο σύνολο των καρναβαλιστών. Η γιορτή διαρκεί μερόνυχτα και δεν είναι τυχαίο που το καρναβάλι ονομάζεται "Το Φεστιβάλ των Δρόμων". Παρελάσεις, τραγούδια και χορός που διαρκεί ατέλειωτες ώρες είναι τα απαραίτητα συστατικά μιας φιέστας που θεωρείται από όσους συμμετέχουν ως το παραλήρημα των αισθήσεων. Τενερίφη: Πολλοί θεωρούν το καρναβάλι της Τενερίφης το δεύτερο καλύτερο στον κόσμο, μετά από αυτό του Ρίο. Η Τενερίφη, που αποτελούσε ναυτικό σταθμό για τα καράβια που ταξίδευαν από την Ευρώπη προς την Αμερική, απέκτησε γρήγορα ιστορικούς δεσμούς με την Καραϊβική, αλλά και χώρες της Νοτίου Αμερικής. ΄Ετσι μεταφέρθηκε και η παράδοση του καρναβαλιού, καθώς οι αναφορές και οι ομοιότητες είναι σαφείς. Η φιέστα διαρκεί τρεις εβδομάδες. Η πιο διάσημη εκδήλωση είναι η ανάδειξη της Βασίλισσας του Καρναβαλιού. Ο διαγωνισμός αυτός πάντα μεταδίδεται και από την τηλεόραση. Ντομίνικα: Για το καρναβάλι της φημίζεται και η Καραϊβική. Κάθε νησί έχει και τη δική του γιορτή. Στη Ντομίνικα, το πανέμορφο φυσικό τοπίο και η ιδιαιτερότητα των κατοίκων ενισχύουν με έναν μοναδικό τρόπο τους εορτασμούς του καρναβαλιού. Στις 28 Φεβρουαρίου ολοκληρώνεται το ξέφρενο γλέντι που έχει ξεκινήσει από τις 10 του μήνα. Η εκδήλωση που κερδίζει τις εντυπώσεις είναι ο διαγωνισμός ομορφιάς για την ανάδειξη της βασίλισσας του καρναβαλιού, όπου συμμετέχουν επτά νεαρές κοπέλες.
ΚΑΝΑΔΑΣ Κεμπέκ: παιχνίδια στο χιόνι
Κάθε χρόνο η ζεστή ατμόσφαιρα του Καρναβαλιού έρχεται να "σπάσει" το κρύο του Κεμπέκ. Το καρναβάλι του Κεμπέκ είναι το διασημότερο καρναβάλι του Καναδά. Σημαντικό ρόλο στις εκδηλώσεις παίζει ο "Μπονόμ Καρναβάλ", ο αγαπημένος χιονάνθρωπος των παιδιών. Για δεκαεπτά ημέρες η πόλη του Κεμπέκ προσφέρει ένα πλούσιο καλλιτεχνικό, πολιτιστικό αλλά και αθλητικό θέαμα, το οποίο προσελκύει περισσότερους από 1.000.000 επισκέπτες. Το πρώτο καρναβάλι στο Κεμπέκ έγινε το 1894. Αλλά ήταν το 1954, όταν το Καρναβάλι άρχισε να παίρνει τη μορφή μίας λαμπρής διοργάνωσης. Στα πλαίσια των εορτασμών διοργανώνονται παρελάσεις με άρματα και μπάντες, πάρτι και παιχνίδια στο χιόνι, όπως αγώνες ταχύτητας με έλκηθρα, μέχρι και κολύμπι στο χιόνι! Στα πλαίσια της γιορτής διοργανώνεται και η διεθνής έκθεση γλυπτών από πάγο, καθώς και πολλοί διαγωνισμοί που ξετρελαίνουν μικρούς και μεγάλους.
ΚΡΟΑΤΙΑ Ριτζέκα: Η βασίλισσα του Καρναβαλιού των Δαλματικών Ακτών
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, οι κάτοικοι της Ριτζέκα φορούσαν άσχημες μάσκες και έκαναν τρομακτικούς θορύβους για να διώξουν τις κακές δυνάμεις και να καλέσουν την άνοιξη. Τα καρναβαλικά έθιμα αποτελούν ένα μίγμα του αστικού καρναβαλιού, που προέρχεται κυρίως από την Αυστρία και την Βενετία, αλλά και από τις σλαβικές παραδόσεις. Το καρναβάλι ξεκινά με το διαγωνισμό για την ανάδειξη της βασίλισσας, όπου το κοινό επιλέγει την πιο γοητευτική εκπρόσωπο του ωραίου φύλου, η οποία θα συμμετέχει σε όλες τις καρναβαλικές εκδηλώσεις. Έπειτα, ο δήμαρχος παραδίδει τα κλειδιά της πόλης στον "Αρχηγό του Καρναβαλιού" γεγονός που σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη. Κατά τη διάρκεια των εορτασμών, εδέσματα και ποτά περιμένουν τους επισκέπτες στις κεντρικές πλατειές της πόλης. Επίσης, την περίοδο εκείνη γίνεται και ο "Χορός του Καρναβαλιού", στον οποίο συμμετέχουν πολιτικοί, άνθρωποι της δημόσιας ζωής, καθώς και οι πρεσβευτές, που βρίσκονται στην Κροατία. Τέλος, στα πλαίσια των εκδηλώσεων εντάσσονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως μουσικές συναυλίες, εκθέσεις φωτογραφίας κ.α.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ Κολωνία: η πέμπτη εποχή του χρόνου
Το ενδέκατο λεπτό της ενδέκατης ώρας της ενδέκατης ημέρας του ενδέκατου μήνα, είναι η στιγμή που όλοι οι Γερμανοί ανεξαιρέτως αναγνωρίζουν ως την πιο αγαπημένη του έθνους τους. Ναι, το καρναβάλι στην Κολωνία ξεκινάει από το Νοέμβριο. Τότε ο χρόνος μπαίνει στην "πέμπτη εποχή", όπως αποκαλούν τις μέρες του καρναβαλιού. Το ωράριο των pubs παρατείνεται μέχρι πρωίας και η περίφημη
ΜΕΞΙΚΟ Μαθατλάν: xάλκινο καρναβαλικό μετάλλιο
Μύστες της λατινοαμερικάνικης κουλτούρας του κεφιού, οι Μεξικάνοι δεν θα μπορούσαν να μην έχουν παράδοση στα καρναβάλια. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που πάνω από 300.000 άνθρωποι συρρέουν στο Μαθατλάν, ένα θέρετρο στη δυτική ακτή, ανακηρύσσοντάς το σε τρίτο καρναβαλικό προορισμό παγκοσμίως. Οι λαμπερές παρελάσεις στις 10 και 12/2 είναι μόνο το κερασάκι στην τούρτα. Εν τω μεταξύ οι Μεξικάνοι έχουν καταφέρει να παντρέψουν τη διονυσιακή παράδοση με την αγάπη τους για τα καλλιστεία και την κουλτούρα. Πώς; Καίγοντας ένα ομοίωμα του λιγότερο δημοφιλούς διάσημου της εποχής (πληροφορίες που φέρουν τον Μπιν Λάντεν ως υποψήφιο ελέγχονται ως ανακριβείς), παραχωρώντας 23,5 ώρες στους καταπιεσμένους συζύγους για να βγάλουν τα απωθημένα τους, διοργανώνοντας διαγωνισμούς ομορφιάς ακόμα και για πιτσιρίκια και απονέμοντας ειδικά βραβεία λογοτεχνίας. Highlights των εκδηλώσεων, τα πυροτεχνήματα και η εντυπωσιακή αναπαράσταση μιας ιστορικής ναυμαχίας στον κόλπο Olas Altas. Η γερμανική αυστηρότητα πάει περίπατο. Η Κολωνία, που από το Μεσαίωνα ακόμα αποτελεί το αποκριάτικο "οχυρό" της χώρας, μπαίνει στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Εκτός από τα επίσημα events της γιορτής και την παρέλαση, όπου πρωταγωνιστούν οι ήρωες της γερμανικής παράδοσης, μας προσκαλεί στις φιέστες του εναλλακτικού καρναβαλιού, που σατιρίζει το επίσημο καρναβάλι, αλλά και σε αυτοσχέδια θεάματα δρόμου.
ΓΑΛΛΙΑ Νίκαια: λουλούδια και ευρώ
Τι θα μπορούσε να είναι φέτος ο καρνάβαλος στη Γαλλία, αν όχι "βασιλιάς της Ευρωχώρας" (roi de l' Euroland); Στις 31/1 θα πάρει για 118η φορά το δρόμο για την πλατεία Massena, απ' όπου θα διαφεντεύει και φέτος το βασίλειό του. Ως τις 12/2 βέβαια που θα τον κάψουν εσείς θα έχετε μάθει απ' έξω το δρόμο για την Promenade des Anglais, θα έχετε ερωτευτεί τα πανέμορφα κορίτσια της Κυανής Ακτής που παρελαύνουν με τα λουλουδοστολισμένα άρματα, θα τους έχετε πετάξει μπουκέτα και μπουκέτα μιμόζες, το σύμβολο της πόλης της Νίκαιας, στον παραδοσιακό λουλουδοπόλεμο.
www.ert.gr/afieromata/apokries