ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Οι ορεσίβιοι κτηνοτρόφοι της δυτικής και της κεντρικής Κρήτης φημίζονται για τον επιδεικτικό ανδρισμό τους. Με άλλα λόγια, μια σημαντική όψη της ενδοκοινοτικής ηθικής τους προβάλλεται και ως εξωτερική έκφραση τοπικής ταυτότητας. Χάρη σε πλήθος λογοτεχνημάτων (όπως ιδιαίτερα του Νίκου Καζαντζάκη) αλλά και στην ιστορικά τεκμηριωμένη συμμετοχή τους στις εξεγέρσεις κατά των αλλεπάλληλων ξένων κατακτητών, αποτελούν μια έντονη παρουσία στη θρυλοποιία του ελληνικού εθνισμού. Η κοινωνική τους ιδεολογία εμφανίζει σημαντικές ομοιότητες μ' εκείνη των «κλεφτών» της ηπειρωτικής Ελλάδας πατρογραμμική οργάνωση της συγγένειας, ισχυρά αισθήματα εδαφικής ανεξαρτησίας, δυσπιστία προς κάθε είδους επίσημη αρχή, αλλά συγχρόνως τους φέρνει επανειλημμένως σε αντίθεση με τον κρατικό νόμο. χάρη, κατά μεγάλο μέρος, στην ξακουστή τους αφοσίωση, η οποία συνεχίζεται ακόμη, στη ζωοκλοπή.
Η ζωοκλοπή, κατά συνέπεια, επιφέρει και σοβαρά διλήμματα ταυτότητας. Συνταυτισμένη με τη "ληστεία από τις κρατικές αρχές, αφομοιωμένη όμως απ' τους ίδιους τους βοσκούς στο θρύλο της «κλεφτουριάς» που και οι πιο αγράμματοι ακόμα έμαθαν από μικρά παιδιά του δημοτικού να θεωρούν εθνικό στόλισμα, η ζωοκλοπή παίζει δύο, διαμετρικά αντιπαρατιθέμενους, ρόλους στην καθημερινή εμπειρία τους. Απ' τη μια μεριά δηλαδή, την αποδοκιμάζουν οι ίδιοι πολιτικοί, οι οποίοι όμως την υποθάλπουν ταυτόχρονα μέσω των πελατειακών σχέσεων που αναπτύσσουν με τις πιο δραστήριες κτηνοτροφικές οικογένειες (ή. μάλλον, πατρογραμμικές ομάδες ή «σόγια, «γενιές-, «φάρες"). Στους όρους πάντως του επίσημου λόγου αποτελεί έγκλημα και «μάστιγα» της κτηνοτροφίας. Από την άλλη όμως μεριά, η ζωοκλοπή αποτελεί κοινωνικό θεσμό που επιτρέπει στους κτηνοτρόφους να δοκιμάζουν τη δύναμη εκείνων, με τους οποίους σκοπεύουν να συνάψουν κάποιες συμμαχίες. Από την άποψη εξάλλου και του κράτους η ζωοκλοπή προκαλεί αμηχανία, για η φερόμενη ως ληστρική πράξη αναπαράγει συγχρόνως και τις πιο δοξασμένες ως «εθνικές" αρετές, όπως την άρνηση κάθε μορφής ελέγχου της προσωπικής και της κοινωνικής ελευθερίας.
Οι βοσκοί έχουν από καιρό συνειδητοποιήσει τις πρακτικές και ρητορικές δυνατότητες τις οποίες τους προσφέρει η αμφίσημη έννοια αυτού του θεσμού. Σε μια ζωή άπου η κάθε κοινωνική σχέση ακόμη και μεταξύ πολίτη και κράτους είναι διαπραγματεύσιμη, η ζωοκλοπή λειτουργεί σαν πλούσιο είδος «συμβολικού κεφαλαίου. Είναι ολοφάνερο ότι η κεντρική θέση των ανδροκεντρικών αξιών στον κρατικό λόγο, καθώς και της μυθοποιημένης πια εικόνας του κλέφτη-επαναστάτη δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες για την εσκεμμένη εκμετάλλευση και των τοπικών αξιών στην καλλιέργεια της ισορροπίας μεταξύ επίσημων αρχών και πληθυσμού. Έτσι. εξάλλου, τροφοδοτείται και η καθαρά συνειδητή παραγωγή —ή κοινωνική "παράσταση» —του στερεότυπου ανδρισμού. Το καλούπι είναι έτοιμο, ντόπιο προϊόν, η δε χρήση του εξυπηρετεί, μερικές φορές, την πιο διαυγή σκοπιμότητα. Πολύτιμη η συμβολική επένδυση. Εκεί που κάποτε ο κάθε "καλά κλέφτης» (έκφραση άλλωστε που αποδεικνύει τον θεατρικό χαρακτήρα της δράσης) συνταύτιζε το προσωπικό του γόητρο μ' εκείνο της «γενιάς» του. ο σημερινός ζωοκλέφτης εκμεταλλεύεται συχνά την επίσημη δόξα της «κλεφτουριάς για να δικαιολογηθεί. «Εδώ είναι η ελεύθερη Ελλάδα», ακούγονται να λένε, και καυχιούνται για τους "άγραφους νόμους» τους οποίους αντιπαραθέτουν με τη νομιμοσύνη του κράτους. Σε εκτενέστερη μελέτη μου σ ένα χωριό του Άνω Μυλοποτάμου (Νομού Ρεθύμνης), εξέτασα την καθημερινή αναπαραγωγή, μέσω πράξεων και διηγήσεων, της κοινωνικής ιδεολογίας του ανδρισμού. Σπονδυλική στήλη της ανάλυσης, η καλλιέργεια από τους βοσκούς της κοινωνικής αμφισημίας. Κάθε «κλεψιά" προκαλεί ποικιλία ερμηνειών. Πράξη εκδίκησης, έκφραση καθαρού ανδρισμού, οικονομική αντίσταση, επίδειξη κρητικότητας —ή και όλα μαζί; Ακριβώς όπως συμβαίνει με την ποιητική έκφραση, έτσι και η έννοια όλων των πράξεων πηγάζει από τη συγχώνευση ερμηνειών και από τη μεταφορικότητα της κάθε τέτοιας ενέργειας Σε τέτοιου είδους -κοινωνική ποιητική δεν ισχύει αποκλειστικά μια μόνο εξήγηση. Η παραγωγή του ανδρισμού διέπει την καθημερινότητα και εισχωρεί στα πάντα. Εδώ θέλω να τονίσω ιδιαίτερα τις οπτικές διαστάσεις. Όπως στις «κλεψιές» έτσι και σε κάθε συναλλαγή και σε κάθε «πόζα» οι άντρες του χωριού εκφράζουν μια ποικιλία ταυτοτήτων, που η κάθε μια αντιστοιχεί σ' ένα συγκεκριμένο επίπεδο κοινωνικής αλληλεγγύης. Ομόλογες οι κοινωνικές οντότητες αυτές, αφού όλες οριοθετούνται με βάση την ηθική διαφοροποίηση μεταξύ «ξένων» και «(ε)δικών μας», η εννοιολογική όμως αμφισημία των κοινωνικών "παραστάσεων» επιτρέπει την επιδέξια και ζωηρή διαπραγμάτευση της κάθε περίπτωσης. Στις παρατιθέμενες φωτογραφίες, όπου μερικές φορές οι απεικονιζόμενοι επισημαίνουν την παρουσία του φακού, συχνά όμως όχι, ο αναγνώστης θα διαπιστώσει εύκολα τον κεντρικό ρόλο της χειρονομίας, της γκριμάτσας, της επιδεικτικής κατανάλωσης, του σηκωμένου ποτηριού. Τέτοιου είδους παραστάσεις αποτελούν το κοινό και αποδεκτό νόμισμα της αμοιβαίας επικοινωνίας στο χωριό και φανερώνουν με κυριολεκτικά δραματικά τρόπο τη διαχείριση της ταυτότητας στις καθημερινές συναλλαγές του πληθυσμού. Μέσα στα όρια των καθιερωμένων τύπων, η κοινωνική ζωή ανανεώνεται διαρκώς με την παράβαση και την άρνηση, κατά παραδοξολογία, της συμβατικότητας. Οι παραδοξολογίες είναι άφθονες για όσους επιμένουν στην κυριολεξία της ερμηνείας και στον επίσημο λόγο. Έτσι, παραδείγματος χάριν, το αρνί —κατεξοχήν αντικείμενο της κλεψιάς— λειτουργεί και σον σύμβολο της αγνότητας και της καθαρής ψυχής, υπενθυμίζοντας, κατά πάσα πιθανότητα, την κατά γης παρουσία του Χριστού..........
Michael Herzfeld Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard
Ολάκερο το άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικο Αρχαιολογία στο : www.arxaiologia.gr/assets/media/PDF/migrated/883.pdf

ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣΕ .........ΤΗΝ ΛΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ !!!

Όσκαρ για... σενάριο παραλίγο να κερδίσει ο ιδιοκτήτης του ψιλικατζίδικου από τα Πεζά, ο οποίος την περασμένη Τρίτη, κατήγγειλε, ψευδώς, ότι έπεσε θύμα ληστείας. Η αποκάλυψη της ψεύτικης ιστορίας που είχε πλάσει ο εν λόγω κύριος, έγινε από τις Αστυνομικές Αρχές με τη... βοήθεια του ίδιου του υποτιθέμενου θύματος, μιας και κατά τη διάρκεια των καταθέσεων του, έπεφτε σε αντιφάσεις για το τι ακριβώς είχε συμβεί στα λεπτά που διήρκεσε η ληστεία. Και όλα αυτά για να καθυστερήσει, όπως ομολόγησε, την πληρωμή κάποιων χρεών του, μέχρι να βρει τρόπο να τα ξεπληρώσει.Έτσι, ενώ στην πρώτη του κατάθεση έλεγε, για παράδειγμα, ότι οι ληστές του πήραν τα χρήματα από το ταμείο, έπειτα έλεγε ότι του τα άρπαξαν από το πορτοφόλι του. Έκανε επίσης λόγο για καλάσνικοφ και αρκετά βίαιες κινήσεις από την πλευρά των ληστών, σε τέτοιο όμως βαθμό, ώστε να μη δικαιολογούνται. Γι' αυτό το λόγο οι άνδρες της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας, τον κάλεσαν για να δώσει ξανά κατάθεση.Οι αστυνομικοί από τις αντιφατικές του κουβέντες σε σχέση με την πρώτη κατάθεση και τις περιγραφές του, κατάλαβαν ότι κάτι περίεργο συνέβαινε και μόλις τον πίεσαν λίγο παραπάνω, ομολόγησε ότι είχε ο ίδιος σκηνοθετήσει τη ληστεία του.
«Κατά τη λεπτομερή του εξέταση, ο ιδιοκτήτης του ψιλικατζίδικου, έπεσε σε κάποιες αντιφάσεις, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να ομολογήσει ο ίδιος ότι η καταγγελία του ήταν ψευδής», σχολίασε ο διευθυντής Ασφαλείας Γιώργος Σκανδαλάκης.
Ο καταστηματάρχης συνελλήφθη και οδηγήθηκε στον εισαγγελέα.

H ΚΡΗΤΗ ΛΕΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΥΠΡΟΣ;

Την Πέμπτη το μεσημέρι, οι εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, το ΚΕΝΤΡΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ και ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΧΑΝΙΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ, διοργάνωσαν την παρουσίαση του μυθιστορήματος "ΚΡΗΤΗ ΜΟΥ" της Τουρκάλας συγγραφέως Σαμπά Αλτινσάι στην Αίθουσα Λόγου και Τέχνης της Στοάς Βιβλίου στην οδό Πανεπιστημίου. Η οποία γεννήθηκε το 1961 στο Τσανάκαλε και ο παππούς της ήταν "τουρκοκρητικός"! Η μετάφραση του βιβλίου της έγινε απο κάποια Νίκη Σταυρίδη, η οποία ήταν παρούσα στην παρουσίαση και μετέφρασε τα όσα είχε να πει η Σαμπά στο Ελληνικό κοινό σήμερα. Η μετάφραση επιχορηγήθηκε από το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ!

Η υπόθεση αφορά το πως ζούσαν "αδερφωμένοι" Χριστιανοί και "Κρήτες" μουσουλμάνοι την... κοινή τους μοίρα! Για να έρθουμε στη σημερινή παρουσίαση. Η Σαμπά -μιλώντας στην τουρκική- μας είπε ότι ΔΑΣΚΑΛΟΣ της είναι ο Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ και το βιβλίο του "Καπετάν Μιχάλης"! Απεκάλεσε τον Καζαντζάκη "Κρητικό Χριστιανό" και τον εαυτό της "ΚΡΗΤΙΚΙΑ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΑ". Κάλεσε δε το κοινό, να αφήσει στην άκρη τις θρησκείες και "ΝΑ ΕΝΩΘΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΑΣ"! Προς το τέλος της παρουσίασης, δόθηκε ο λόγος στους παρισταμένος και η πρώτη ερώτηση, ήταν η εξής:

-Ερώτηση :"Θα ρωτήσω την μεταφράστια πως λέγεται στα τουρκικά ο τίτλος του βιβλίου..."

Απάντηση: "Γκιρίτ ιμ μπενίμ"

-Ερώτηση :"Πείτε στην συγγραφέα παρακαλώ, ότι κι εγώ ετοίμασα τρια βιβλία για να διαβαστούν απο τους Τούρκους: Οι τίτλοι τους είναι "Σμύρνη ιμ μπενίμ", "Κύπρος ιμ μπενίμ" και "Κωνσταντινούπολη ιμ μπενίμ"! (Άρχισε να γίνεται ένας μικρός πανικός στο σημείο αυτό..)

Ερώτηση: "Εξηγήστε δε στη συγγραφέα ότι ο Καζαντζάκης -ο "δάσκαλός" της- ήταν ΕΛΛΗΝΑΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ και όχι "Κρητικός χριστιανός" όπως μας είπε. Και μιας και η ίδια αυτοχαρακτηρίστηκε "Κρητικιά μουσουλμάνα" (που μάλιστα δεν πρέπει να τονίζει την θρησκεία της, όπως κι εμείς την δική μας, κατ' αυτήν) ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ;".

Εδώ άρχισε ο μεγάλος χαμός! Πανικόβλητος ο δημοσιογράφος της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ" Μανώλης Πιμπλής διέκοπτε και έπαιρνε ο ίδιος τον λόγο, μην αφήνοντας την "χανούμ" να απαντήσει! "Πετάγεται" κι ένας πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και λέει: "Μην του απαντάτε! Εμείς σας ευχαριστούμε που ήρθατε εδώ σήμερα. Σας προτρέπω δε, να μοιράσετε το βιβλίο σας και στην μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης"!

Αυτά διάβασα στο : http://www.stoxos.gr/2009/03/blog-post_19.html που μπορεί να είναι ακραίος αλλά πάντα ενημερωμένος !!!

Εμείς βέβαια εδώ στα Χανιά το κάναμε και best seller το ΚΡΗΤΗ ΜΟΥ αν δε το ξέρετε;

Διαβάστε και αυτό: http://aristerospatriotis.blogspot.com/2009/03/blog-post_20.html

Η ΖΩΟΚΛΟΠΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Αναφορές σχετικά με το κοινωνικό φαινόμενο της ζωοκλοπής εντοπίζονται πρώτη φορά στα Ομηρικά έπη, όπου οι σύντροφοι του Οδυσσέα κλέβουν και καταναλώνουν πεινασμένοι καθώς είναι τα ιερά βόδια του θεού Ήλιου. Η ζωοκλοπή εμφανίζεται σε όλες σχεδόν τις ιστορικές περιόδους, στις οποίες οι ανθρώπινες κοινωνίες μαστίζονταν από την πείνα και τις στερήσεις. Η ελληνική ιστορία σημαδεύεται από ανάλογα φαινόμενα κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τα οποία γίνονται πιο έντονα σε συγκεκριμένες περιοχές όπως η Κρήτη και η Πελοπόννησος, και συνδέεται άρρηκτα με κινήσεις αντεκδικήσεων ενάντια στην ξένη κατοχή. Η επιβίωση του εθίμου αυτού μέχρι σήμερα συνδέεται με τις συνθήκες στέρησης και το άγονο και αφιλόξενο περιβάλλον διαβίωσης, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εντάσσεται στο στενό πλαίσιο μιας χρονίζουσας σύγκρουσης (βεντέτα, αντεκδίκηση) ή αποτελεί την αφορμή της. Δεν είναι, ωστόσο, λίγες οι φορές που η ζωοκλοπή αποτελεί έναν εθιμικό τρόπο επίτευξης νέων κοινωνικών σχέσεων ή σύναψης φιλίας με επιφανή μέλη της τοπικής κοινωνίας σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της κοινωνικής θέσης του δράστη, καθώς η επίλυση της σύγκρουσης που ακολουθεί της ζωοκλοπής συνηθίζεται να τερματίζεται με συμβιβασμό των αντιτιθέμενων μερών. Την συχνότητα εμφάνισης ζωοκλοπών καταδεικνύει το πλήθος των δικαστικών αποφάσεων των τοπικών δικαστηρίων, στις οποίες καταγράφεται αναλλοίωτη η εθιμική τελετουργία που ακολουθείται και η συνήθης τακτική της εξωδικαστηριακής επίλυσης των γεγενημένων συγκρούσεων παρά την προσαγωγή τους ενώπιον της κρατικής δικαιοσύνης.

Μαρία Γαλανού

http://users.forthnet.gr/cha/ikd/

ELEONORA

Falco eleonorae

Η Ελεονόρα είναι να μικρό γεράκι, που το όνομά του το πήρε από την εθνική ηρωίδα της Σαρδηνίας, Eleonor των Arborea. Αυτό το είδος του γερακιού απαντάτε σε νησιά της Μεσογείου και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου ζει και αναπαράγονται τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού, συναντάτε ακόμα στις Καναρίους Νήσους, στην Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία, το Μαρόκο και την Αλγερία. Το πάρκο της Τήλου είναι η περιοχή αναπαραγωγής για το δέκα τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού της Eleonoraς. Πενήντα Έξι ζεύγη του είδους ζoυν σ 'αυτό το νησί, σύμφωνα με έρευνα που διεξάγεται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και την Ευρωπαϊκή Ένωση για το πρόγραμμα Natura- Φύση της Τήλου. H ελληνική ονομασία του είναι Μαυροπετρίτης και είναι ένα σκουρόχρωμο, μεσαίου μεγέθους μεταναστευτικό γεράκι με μακριές φτερούγες - 36-42 cm μήκος με εκπέτασμα πτέρυγας 87-104 εκατοστά- το οποίο εμφανίζεται στη Μεσόγειο τον Απρίλιο, επιστρέφοντας από τις περιοχές διαχείμασης του στην Ανατολική Αφρική και ιδιαίτερα τη Μαδαγασκάρη. Ο Μαυροπετρίτης, τιμά με την παρουσία του και την Κρήτη, στη συστάδα των νησιών ‘Διονυσάδες’ έξω από την Σητεία, που τις έκανε διάσημες στους φυσιολάτρες και τους ειδικούς. Οι Διονυσάδες αποτελούνται από τα νησιά, Δραγονάδα, Γιανυσάδα, Παξιμάδα και Παξιμαδάκι, και σε αυτές μένει μεγάλος αριθμός γερακιών. Μπορείτε να τα επισκεφθείτε μόνο ενοικιάζοντας πλοιάριο, καθώς δεν υπάρχουν ειδικά δρομολόγια. Ο λόγος είναι ότι δεν συνιστάται η αποβίβαση πάνω στα νησάκια λόγω των ευαίσθητων οικοσυστημάτων που αναπτύσσονται σε αυτά. Συγκεκριμένα, εδώ έχουν καταγραφεί πολλά ενδημικά είδη φυτών και η παραμικρή ανθρώπινη παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει καταστροφή. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Διονυσάδες έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura και προστατεύονται από τυχόν επεμβάσεις.
Υ.Σ. Χμ......Το ίδιο συμβαίνει και στην Γραμβούσα μας. Για να μην χαλάσουμε το οικοσύστημα αποβιβάζομαι καθημερινά 1500 τουρίστες. Εύγε μας!!!!
Περισσότερα στις : http://www.crete-today.com/sightsgr/dionisades.php και http://www.ornithologiki.gr/life/falcoel/gr/mavropetritis/index.htm

ΑΥΤΗ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ;

Την Τρίτη που μας πέρασε, 10/02/2009 το γνωστό γερμανόγαλλικό κανάλι της τηλεόρασης ARTE, παρουσίασε στη σειρά ντοκιμαντέρ του: Τα νησιά της Μεσογείου.

Μετά το πρώτο γαλλικό νησί της Κορσικής, ακολουθεί στη δεύτερη θέση η Κρήτη μας! Μια μεγάλη βόλτα που αρχίζει από το χωριό Ανώγια, με εικόνες από ένα γάμο και τις κλασσικές πιστολιές ή μπαλοθιές, ως την παραλία του Λουτρού, στην νότια πλευρά του νησιού. Με ένα μεγάλο αλλά κυρίως κακόφημο σχόλιο από τον αφηγητή για το χωριό Ζωνιανά. Ο αφηγητής στο τέλος του πρώτου βίντεο, λέει τα εξής : Στο διπλανό χωριό Ζωνιανά το ποσοστό όπλων έχει φτάσει σε ποσοστά ρεκόρ! Τα Ζωνιανά ένα χωριό με χίλιους εξακόσιους κατοίκους και τρεις οικογένειες όπου η χρήση όπλων έχει ξεπεράσει κάθε όριο!Η αστυνομία θεωρεί το συγκεκριμένο χωριό ως το πιο επικίνδυνο χωριό της Κρήτης!Στο χωριό αυτό παντρευόμαστε και μαλώνουμε μεταξύ μας, όμως απέναντι στον κάθε εξωτερικό παράγοντα όλοι γινόμαστε ένα τοίχος! Μια "κοπριά" που μπορεί να καλλιεργήσει το οργανωμένο έγκλημα! Ένα χωριό όπου το ποσοστό ανεργίας είναι από τα μεγαλύτερα κυρίως στους νέους!Το χωριό ολόκληρο είναι ήδη ανακατεμένο στην καλλιέργεια και διακίνηση κάνναβης, καθώς και άλλων σκληρών ναρκωτικών και όπλων. Ένα χωριό όπου η κυβέρνηση του Ελληνικού κράτους διατυπώνει ότι, τα Ζωνιανά είναι ένας τόπος εκτός νόμου και πολλές φορές αστυνομικοί δέχονται τα πυρά των πολιτών!Τα Ζωνιανά είναι εδώ και καιρό μια Απαγορευμένη Ζώνη. http://plus7.arte.tv/fr/detailPage/1697660,CmC=2427208,scheduleId=2402526.html (το βίντεο)

Αυτά ήταν τα σχόλια του αφηγητή για το μικρό χωριό, Ζωνιανά! Ας ελπίσουμε ότι οι Γάλλοι και Γερμανοί θεατές που παρακολούθησαν αυτό το ντοκιμαντέρ θα θελήσουν να επισκεφθούν το ομορφότερο νησί της Μεσογείου, την ΚΡΗΤΗ μας, έστω και από απλή περιέργεια !

Ελεύθερη μετάφραση: Αristea Μαραγκάκη-Delacroix.

ΠΗΓΗ: http://skorpialogiakaiikones.blogspot.com/2009/02/blog-post_15.html

ΤΑ ΟΠΛΑ ΣΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Του Κώστα Παπαγεωργίου

Το φαινόμενο της –παράνομης– οπλοφορίας και οπλοχρησίας, το οποίο απαντά με ιδιαίτερη έμφαση και εξάπλωση στην Κρήτη, έχει συγκεκριμένες αιτίες παραγωγής του (ιστορικές, κοινωνικές, εθιμικές, ψυχολογικές) μέσα από τις οποίες κατανοείται αλλά και μέσω των οποίων μπορεί να περιοριστεί. Στην Κρήτη ειδικά, παρατηρείται μια ξεχωριστή στάση της κοινωνικής συνειδήσεως απέναντι στην κατοχή και χρήση των όπλων η οποία, αντιμετωπίζοντας το φαινόμενο στα πλαίσια μιας «εθιμικής» του προελεύσεως, καταλήγει τελικώς να το δικαιολογεί, παρέχοντας επιπόλαια «νομιμοποίηση» σε όσους δεν το αντιμετωπίζουν κριτικά αλλά συναισθηματικά. Ωστόσο, η συναισθηματική φόρτιση δεν μπορεί να ευρίσκει τρόπους εκτόνωσης επικίνδυνους για τη ζωή των συνανθρώπων και τελικά παράνομους. Η συνήθεια της παράνομης οπλοφορίας ή οπλοχρησίας, ως μέσο διασκέδασης ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο, συνιστά ξεκάθαρα και ρητά στοιχείο πολιτισμικού πρωτογονισμού για το νησί της Κρήτης, μια περιοχή μοναδική στην Ελλάδα και την Ευρώπη για την ένδοξη ιστορία και τον απέραντο πολιτιστικό της πλούτο. Η πλέον παράνομη, με τραγικές κοινωνικές συνέπειες, μορφή της χρήσεως των όπλων στην Κρήτη εκδηλώνεται, αναμφίβολα, με το κοινωνικά και εγκληματολογικά ιδιότυπο φαινόμενο της «βεντέτας». Συχνή είναι η λαογραφική ερμηνεία-στάση-εκδοχή της παράνομης οπλοχρησίας, που ιστορικοποιεί το πρόβλημα και το ανάγει σε σύγκρουση μεταξύ αναγνωρίσιμων εχθρών (Τούρκων και Ελλήνων, ντόπιων και ξένων κ.λ.π.), με τους όρους μιας διχοτομίας. Η στάση βέβαια αυτή σκοπό έχει τον εξωραϊσμό του παρελθόντος, ασχέτως της ορθότητάς της. Τόσο η οπλοχρησία, όσο και η βεντέτα, αποτελούν κοινωνικά φαινόμενα που υπάρχουν και αναπαράγονται σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια. Συνδέονται με την κοινωνία, ιδίως την κλειστή οικονομία και κλειστή δομή των κοινωνιών αυτών. Η πλούσια σχετική νομολογία, αποκαλύπτει τη συμβολή της παράνομης οπλοφορίας και οπλοχρησίας στην αύξηση της εγκληματικότητας της Κρήτης. Η στάση των Κρητών σήμερα απέναντι στα όπλα, χαρακτηρίζεται από οξείες αντιθέσεις. Από τη μια πλευρά, η αγάπη τους για τα όπλα είναι αδιαμφισβήτητη, καθώς συνδέεται, όπως από τις προηγούμενες σελίδες έχει καταφανεί, με τις ιστορικές μνήμες και τα αιματηρά επαναστατικά κινήματα, που οδήγησαν στην κατάκτηση της επί αιώνες πολυπόθητης ελευθερίας. Η σύνδεση της οπλοφορίας στην Κρήτη με το ένδοξο ιστορικό παρελθόν και την πατρογονική κληρονομιά έχει οδηγήσει, κυρίως τη λαϊκή συνείδηση, σε μια στάση αποδοχής του φαινομένου, ακόμη και στις παράνομες μορφές του. Σήμερα ωστόσο, στην Κρήτη κυκλοφορούν ακόμη και τα πιο σύγχρονα όπλα, με αποτέλεσμα όχι μόνον επικίνδυνες χρήσεις τους σε κοινωνικές εκδηλώσεις, αλλά και τη συμβολή τους στην αύξηση της εγκληματικότητας. Τα φαινόμενα συνεπώς αυτά, πρέπει να καταπολεμηθούν. Για το λόγο αυτό, τα τελευταία χρόνια εκδηλώνονται όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες, και μάλιστα από τους πλέον έγκυρους φορείς, όπως για παράδειγμα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, για την καταπολέμηση της παράνομης οπλοφορίας και οπλοχρησίας.

ΠΗΓΗ: INSTITUTE FOR CRETAN LAW HANIA, CRETE

ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΣΤΕΙΕΣ και ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ

Η Μυθολογία αναφέρει ότι ο Ραδάμανθυς και ο Σαρπηδόνας ήταν αδέλφια του Μίνωα μας. Πιθανότατα αυτό να μην είναι αλήθεια αλλά να πρόκειται για κάποιο πρωτόκολλο, που ισχύει ακόμα και σήμερα, οι βασιλιάδες να αποκαλούνται μεταξύ τους «αδελφοί».
Είναι φανερό ότι οι δυο αδελφοί του Μίνωα δεν ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μαρινάτο πίσω από τα ονόματα αυτά κρύβονται οι τοπικές κρητικές δυναστείες, του Ραδάμανθυ στην Φαιστό και του Σαρπηδόνα στα Μάλια, όπου υπήρχαν τα σημαντικότερα ανάκτορα μετά αυτά της Κνωσού.
Ο καθηγητής Σπύρος Μαρινάτος υποστηρίζει ότι μετά την καταστροφή του 1500 π.Χ επακολούθησε μια διασπορά των Κρητών στην Μικρά Ασία, η οποία καταγράφεται από τον μύθο της εξορίας του Σαρπηδόνα και του Ραδάμανθυ. Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν οι Κρήτες να μετανάστευσαν μετά την καταστροφή γι αυτό τον λόγο βλέπουμε τον Σαρπηδόνα βασιλιά της Λυκίας και τον Ραδάμανθυ να κατέχει τα νησιά και τα μικρασιατικά παράλια.
Οι εκτός Κρήτης κτήσεις του Σαρπηδόνα και του Ραδάμανθυ χρονολογούνται πριν από την καταστροφή του 1500π.Χ,όταν η Κρήτη ήταν κυρίαρχος στην Θάλασσα. Την εποχή αυτήν η Κρήτη είχε μια συμπολιτειακή αρχή που περιελάμβανε –όπως λένε οι ειδικοί- τα τρία γνωστά βασίλεια, Κνωσό, Φαιστό, Μάλια. Τελικά όμως μήπως δεν ήταν 3 αλλά 10, ένα για κάθε Κουρήτη, ένα για κάθε Άτλαντα βασιλιά.
Κουρήτες ίσον Άτλαντες και όπως λέει ο Πλάτωνας οι Άτλαντες εμφανίζονται σαν βασιλιάδες και άλλοτε σαν πρίγκιπες. Μια ομοσπονδία λοιπόν πριγκίπων, αυτόνομων και ανεξάρτητων αλλά με κάποια είδους συγγένειας μεταξύ των όπως αναφέρει πολλές φορές ο Διόδωρος.
Στο πλατωνικό κείμενο διαβάζουμε για τους νόμους που υπήρχαν ανάμεσα στους βασιλιάδες και τα δικαιώματα που είχε ο ένας για τον άλλο. …..ποτέ δεν έκαναν πόλεμο ο ένας εναντίον του άλλου….ότι θα βοηθούσαν όλοι αν κάποιος προσπαθούσε να ανατρέχει μια βασιλική οικογένεια, αν δεν είχε την συγκατάθεση περισσότερων από τους μισούς βασιλιάδες …
Αν η πρωτόγονη αυτή κοινοβουλευτική δημοκρατία λειτουργούσε και στην Κρήτη, θα δικαιολογούσε άριστα και την παντελή απουσία οχυρωματικών έργων σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Μινωικής Κρήτης. Μινωικός πολιτισμός .
Μήπως όλα αυτά μας σπρώχνουν να συσχετίσουμε λίγο πολύ τους Άτλαντες με τους Κρήτες την Ατλαντίδα με την Κρήτη;

Βιβλιογραφία : ΚΡΗΤΗ -ΧΑΜΕΝΗ ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ M. de Grece, Marinatos Sp., Hirmer M.: "Kreta, Thera und das Mykenische Hellas", München 1973

ΟΙ ΠΟΙΟ ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΚΡΗΤΙΚΟΙ

Minos- ο Μίνωας ήταν ένας μυθικός βασιλιάς της Κρήτης
Idomeneus-Ιδομενέας, μυθικός βασιλιάς της Κρήτης
Epimenides-Επιμενίδης 6ος αιώνας π.Χ. φιλόσοφος και ποιητής
Nearchus-Νέαρχος (4ος αιώνας π.Χ.) αξιωματικός στον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Aenesidemus-Aenesidemus 1ος αιώνας π.Χ. φιλόσοφος
Saint Eumenes-Άγιος Ευμένιος 7ου αιώνα επίσκοπος της Γόρτυνας
Pope Alexander V-Πάπας Αλέξανδρος V (1339-1410)
Francesco Barozzi- Φρατζέσκο Μπαρόζι (1537-1604) μαθηματικός και αστρονόμος
El Greco-Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (1541-1614) ζωγράφος
Vitsentzos Kornaros-Βιτσέντζος Κορνάρος (1553-1613) ποιητής
Giritli Ali Aziz Efendi-Γκιριτλί Aλή Aζίζ Αφέντης, Συγγραφέα του 18ου αιώνα, διπλωμάτης.
Daskalogiannis-Ιωάννης Δασκαλογιάννης (; -1771) Αντάρτης
Dimitri Kalergis-Δημήτρη Καλέργης (1803-1867) πολιτικός
Giritli Sirri Pasha-Γκιριτλί πασάς (1844-1895) συγγραφέας, πολιτικός
Eleftherios Venizelos-Ελευθέριος Βενιζέλος (1864-1936) πολιτικός, πρωθυπουργός
Evangelos Sarris-Ευάγγελος Σαρρής (1881-1917) αξιωματικός του στρατού
Emmanouil Tsouderos-Εμμανουήλ Τσουδερός (1882-1956) οικονομολόγος και πολιτικός
Nikos Kazantzakis-Νίκος Καζαντζάκης (1885-1957) ποιητής και συγγραφέας
Alexis Minotis-Αλέξη Μινωτή (1898-1990) ηθοποιός
Sapfo Notara-Σαπφώ Νοταρά (1907-1985) ηθοποιός
Manos Katrakis-Μάνος Κατράκης (1909-1984) ηθοποιός
Odysseas Elitis- Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996) ποιητής
Stylianos Pattakos-Στυλιανός Παττακός (1912) μέλος της ελληνικής στρατιωτικής χούντας
Konstantinos Mitsotakis -Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918), πολιτικός, πρωθυπουργός
Rena Kyriakou-Ρένα Κυριακού (1918-1994) πιανίστρια
George Psychoundakis-Γιώργος Ψυχουντάκηs (1920-2006) ποιητής και μεταφραστής
Thanasis Skordalos-Θανάσης Σκορδαλός (1920-1998) τραγουδιστής και μουσικός
Kostas Mountakis-Κώστας Μουντάκης (1926), τραγουδιστής και μουσικός
Terpsichori Chryssoulaki-Τερψιχόρη Χρυσουλάκη (1926-1944) μέλος της ελληνικής αντίστασης
Michalis Kounelis-Μιχάλης Κουνέλης (1928-1999) μουσικός
John Aniston-Γιάννης Αναστασάκης 1933) ηθοποιός, πατέρας της ηθοποιού Τζένιφερ Ανιστον
Rika Diallina-Ρίκα Διαλυνά (1934) ηθοποιός
Nana Mouskouri-Νάνα Μούσχουρη (1934), τραγουδιστρια και πολιτικός
Nikos Xilouris-Νίκος Ξυλούρη (1936-1980) συνθέτης και τραγουδιστής
Konstantinos Volanakis-Κωνσταντίνος Βολανάκης (1937) ζωγράφος
Giannis Markopoulos-Γιάννης Μαρκόπουλος 1939 συνθέτη
Yoryis Yatromanolakis (1940) συγγραφέα
Manolis Mavrommatis-Μανώλης Μαυρομμάτης (1941) αθλητικός δημοσιογράφος πολιτικός
Psarantonis-Ψαραντώνης (1942), μουσικός και τραγουδιστής
Christoforos Liontakis-Χριστόφορος Λιοντάκης (1945) ποιητής
Yannis Smaragdis-Γιάννης Σμαραγδής (1946), σκηνοθέτης
Maro Douka-Μάρω Δούκα (1947) συγγραφέα
Giannis Dragasakis-Γιάννης Δραγασάκης (1947), πολιτικός
Fotis Kafatos-Φώτης Καφάτος βιολόγος
Joseph Sifakis-Ιωσήφ Σηφάκης (1946) D. πληροφορικής
Nikolaos Sifounakis-Νικόλαος Σηφουνάκης (1949), πολιτικός
Mimis Androulakis-Μίμης Ανδρουλάκης (1951) συγγραφέας και πολιτικός
Maria Damanaki-Μαρία Δαμανάκη (1952), πολιτικός
Gianna Angelopoulos-Daskalaki-Γιάννα Αγγελόπουλου-Δασκαλάκη (1955) επιχειρηματίας
Manolis Kefalogiannis-Μανώλης Κεφαλογιάννης (1959), πολιτικός
Kostas Hatzidakis- Κώστας Χατζηδάκης (1965), πολιτικός
Nikos Machlas-Νίκος Μαχλάς (1973) ποδοσφαιριστής
Andreas Glyniadakis-Ανδρέας Γλυνιαδάκης (1981) μπασκετμπολίστας
Eleni Daniilidou-Ελένη Δαναιλίδου (1982) τενίστρια
Maria Spiridaki-Μαρία Σπυριδάκη (1984) μανεκέν παρουσιάστρια
Georgios Samaras-Γιώργος Σαμαράς (1985) ποδοσφαιριστής

πηγή : http://www.absoluteastronomy.com/topics/Crete

Φυσικά εγώ πιστεύω οτι είναι πολλοί περισσότεροι και θα αναφέρω τους,
Καγιαλές, Σοφοκλής Βενιζέλος, Ειρηναίος, Κακαουνάκης, Σκουλάκης, Σκουλάς, Μαρκογιαννάκης, Μπακογιάννη, Θαλασσινός Μπότης, Θεοδωράκης Μίκης, Καλλέργης και εκατοντάδες άλλους!!!

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ

ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΜΟΣ
- Λέει ο Πλούταρχος: "Οι (Κρήτες) πολλάκις στασιάζοντες αλλήλοις και πολεμούντες έξωθεν επιόντων πολεμίων διελύοντο και συνίσταντο και τουτ' ην ο καλούμενος υπ' αυτών συγκρητισμός".
Οι Κρήτες, αν και πολλές φορές διχογνωμούσαν και φιλονικούσαν μεταξύ τους, όταν τους επετίθετο εξωτερικοί εχθροί συμφιλιώνονταν και συμπαρατάσσονταν. Και αυτός ήταν ο ονομαζόμενος από τους ίδιους συγκρητισμός.
Ο πρόδρομος της Γαλλικής επανάστασης, Mοντεσκιέ, κρίνοντας το κρητικό πολίτευμα, όπως το διέσωσε ο Αριστοτέλης στα "Πολιτικά" του, υποστηρίζει ότι έγινε ονομαστό, γιατί τους Κρήτες διέκρινε ηθικότητα και φιλοπατρία. "Η δύναμη της ηθικής αρχής παρασύρει το παν...".
- Το κοινό των Κρητών («Κοινόν Κρηταιέων») πρέπει να ξεκίνησε ως θεσμός, όταν διαιρέθηκε η Κρήτη σε κράτη-πόλεις, προκειμένου να αντιμετωπίζει θέματα συνοριακών διαφορών (κάτι ως οι αμφικτιονίες) και συμμαχικών υποθέσεων, όπως δείχνει μια σωζόμενη επιγραφή συνθήκης του 3 αι. π.Χ. Στην επιγραφή αυτή αναφέρονται οι πόλεις: Γόρτυς, Κνωσός, Φαιστός, Λύττος, Ραύκος, Ιεράπυτνα, Ελεύθερνα, Άπτερα, Πολυρρηνία, Σύβριτα, Λάππα, Αξός, Πριανσός, Αλλαρία, Αρκάδες, Κεραία, Πραισός, Λατώ, Βιάννος, Μάλλα, Ερώνος, Χερσόνησος, Απολλωνία, Έλυρος, Υρτακίνα, Ελτυνία, Ανώπολις, Αραδήν, Ιστρών και Τάρρα. Δεν αναφέρονται οι πόλεις Φαλάσαρνα,* Ολούς, Ίτανος, Κυδωνία κ.α.
Το κοινό των Κρητών έκοψε νομίσματα επί Ρωμαιοκρατίας, κάτι που δείχνει ότι ο σκοπός του δεν ήταν απλώς μια απλή αντιπροσωπία ή μια επιτροπή που συνεδρίαζε μόνο για επίλυση συνοριακών διαφορών, αλλά ένα όργανο με αποφασιστικές οικονομικές και στρατιωτικές αρμοδιότητες. Θυμίζει ελαφρώς Ευρωπαϊκή Ένωση !!

Τελευταία ανακαλύφθηκε η αρχαιότερη γνωστή ιστορική επιγραφή με συνθήκη συμμαχίας (κατά τον Αngel Martinez επιγραφολόγο) μεταξύ Πολυρρήνιας με τη γείτονα Φαλάσαρνα, με τη μεσολάβηση του βασιλιά των Λακεδαιμονίων Κλεομένη τον II. Η συμφωνία προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι κάθε κράτος θα πρέπει να στηρίζει το άλλο σε περίπτωση πολέμου αλλά και οι δύο να έχουν τους ίδιους φίλους και εχθρούς.
Από αυτή τη σημαντική συμφωνία υπάρχουν δύο αντίτυπα: το ένα κατακερματισμένο βρέθηκε στον αρχαίο ναό της Δίκτυννας (ICret. II, XI, pp.131-133, N.1) και το άλλο πολύ καλά διατηρημένο σε γενικές γραμμές, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την κ. Σταυρούλα Μαρκουλάκη, στο χριστιανικό ναό της Παναγίας στην Τύλιφο. (Μουσείο Κισάμου 2η αίθουσα ισογείου)

ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΟΥΝ ΤΕΛΙΚΑ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΚΡΗΤΕΣ; (ΚΡΗΤΙΚΟΙ)

Το παρόν το αλίευσα στην περιπλάνηση μου στο διαδίκτυο και σας το μεταφέρω!
-Πιστεύεις πως μπορείς να απαντήσεις με σιγουριά στην ερώτηση; Αν ναι, τότε πιθανότατα είσαι Κρητικός ή κάποιος που τους έχει ζήσει από κοντά. Αν πάλι δεν είσαι σίγουρος, διάβασε παρακάτω για να πάρεις μια ιδέα.
Αρχικά, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι, που ίσως να προβληματίζει τους φοιτητές από την υπόλοιπη Ελλάδα που σπουδάζουν στην Κρήτη. Κρητικός αγαπητοί φίλοι, είναι εκείνος που έχει γεννηθεί στην Κρήτη, όχι εκείνος που φορεί πρωί βράδυ μαύρο πουκάμισο. Τα ρούχα ξέρετε δεν κάνουν τον άνθρωπο, κι είναι καιρός να το καταλάβουν αυτό ορισμένοι. Παραδοσιακά, τα μαύρα ρούχα δηλώνουν πένθος. Σε τούτο το νησί όμως το μαύρο πουκάμισο συμβολίζει και κάτι άλλο. Τον καιρό της Τουρκοκρατίας, πολλοί Κρητικοί φορούσαν μαύρο πουκάμισο σε ένδειξη πένθους, για όσους χάθηκαν στις επαναστάσεις. Λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση του νησιού ακολούθησε ο πόλεμος στην Αλβανία με τους Ιταλούς, και η Γερμανική κατοχή. Οι οικογένειες του νησιού που δεν είχαν χάσει κάποιον δικό τους στους πολέμους και στην αντίσταση μετριόταν στα δάχτυλα του ενός χεριού. Όπως καταλαβαίνετε το μαύρο πουκάμισο κόλλησε για τα καλά πάνω στο πετσί των ανθρώπων. Έγινε τελικά συνήθεια και κράτησε ως τις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Έκτοτε, έχει μείνει στον κόσμο η εντύπωση πως όποιος φορεί μαύρο πουκάμισο είναι Κρητικός. Ή πως οι Κρητικοί φοράνε πάντα μαύρο πουκάμισο. Καλώς ή κακώς, κάποια νέα παιδιά του νησιού όντας υπερήφανα για την ιστορία του τόπου τους, θέλησαν να βρουν κάποιο τρόπο για να ξεχωρίσουν από το πλήθος, να δηλώσουν, να φωνάξουν αν θέλετε, πως είναι από την Κρήτη. Υιοθέτησαν λοιπόν με τη σειρά τους το μαύρο πουκάμισο, και κάπου εκεί, έχασαν το παιχνίδι. Γιατί ενώ οι παλιοί βλέπετε είχαν κάποιο λόγο, οι νέοι σήμερα φαίνεται πως ξέχασαν κι ακόμα χειρότερα, πως δεν έμαθαν ποτέ, ότι ο Κρητικός φαίνεται στην ψυχή και όχι στα ρούχα.
Πάμε παρακάτω. Στο πρώτο μέρος της σειράς θα μιλήσουμε για τη γλώσσα, τη διάλεκτο αν προτιμάτε που τόσο παράξενη φτάνει στα αυτιά όσων συνομιλούν για πρώτη φορά με Κρητικούς. Το ξέρω πως είναι λίγο δύσκολο για εσάς τους καινούργιους στο νησί να μπείτε στη διαδικασία της αποκρυπτογράφησης και της ερμηνείας των άγνωστων λέξεων που ακούτε κάθε μέρα από τους ντόπιους, αν κάνετε όμως λίγη υπομονή θα διαπιστώσετε πως σε λίγο καιρό δεν θα έχετε κανένα απολύτως πρόβλημα. Στο κάτω κάτω αν ρωτήσετε και τους παλιούς θα σας πουν πως οι Κρητικοί δεν είναι Γάλλοι, κι αν δουν πως δυσκολεύεστε να ακολουθήσετε τη συζήτηση δεν έχουν πρόβλημα να μεταφράσουν αμέσως τα λογία τους στα νέα Ελληνικά. Λέω νέα Ελληνικά γιατί στην ουσία τα Κρητικά δεν είναι παρά μια μίξη αρχαίων Ελληνικών λέξεων, καθαρεύουσας, νέων Ελληνικών και με μια δόση από Τουρκικά. Αξίζει τον κόπο μάλιστα και σας το συνιστώ ανεπιφύλακτα, αν υπάρχει Κρητικός στην παρέα σας να του ζητάτε να σας εξηγήσει από που προέρχονται όλες αυτές οι λέξεις που δεν καταλαβαίνετε. Να ψάχνετε δηλαδή τη ρίζα των λέξεων. Κάτι άλλο τώρα που ίσως σας μπερδέψει λίγο είναι πως, πολλές λέξεις που χρησιμοποιούν στη δυτική Κρήτη, δεν τις χρησιμοποιούν στην ανατολική και το αντίστροφο. Επίσης υπάρχει διαφορά στην προφορά των λέξεων, και δεν αναφέρομαι στην προφορά της Αθηνάς με του Ηρακλείου γιατί θα είναι σαν να συγκρίνω τη μέρα με τη νύχτα. Όχι, αναφέρομαι στις διαφορές που υπάρχουν στο νησί. Τη λέξη "χωριό" για παράδειγμα, αλλιώς την προφέρουν στη Μεσαρα και αλλιώς στο Μονοφατσι. Και οι δυο περιοχές ωστόσο βρίσκονται στο νομό Ηρακλείου. Κάτι ακόμα όσον αφορά την προφορά και έχει να κάνει με έμενα άλλα και γενικότερα τους ντόπιους, είναι πως όταν μιλώ δίχως την προφορά μου, νιώθω σαν να γίνομαι κάποιος άλλος, σαν να υποκρίνομαι, κι αυτό δεν το γουστάρω καθόλου. Προσπαθήστε λοιπόν, να μην είστε απαιτητικοί με τους Κρητικούς φίλους σας, να μη σνομπάρετε τη διάλεκτο και προς θεού, μην κάνετε το λάθος να κοροϊδέψετε κάποιον για την προφορά του, γιατί εκεί η υπόθεση σηκώνει ξύλο, και μάλιστα δικαιολογημένα. Από την άλλη έχετε το νου σας, γιατί όπως ξέρετε καλόπαιδα;; υπάρχουν παντού. Αν καταλάβετε λοιπόν πως ένας ντόπιος σας ‘’στολίζει’’ στα Κρητικά, μην μπείτε στον κόπο να ανταποδώσετε τις βρισιές. Εκείνα τα όπλα που ακούτε κατά καιρούς ότι κυκλοφορούν στην Κρήτη; Ε, αυτά τα καλόπαιδα;; τα έχουν.
.
Ο ταλαίπωρος ο φοιτητάκος τι έχει τραβήξει ;

ΚΡΗΤΙΚΑΤΣΙ EDITION

Είναι τα νέα windows που βγήκαν αποκλειστικά για την Κρήτη. Μόνο όσοι είναι από την λεβεντογέννα μπορούν να τα χαρούν αφού έχουν τις ιδιαιτερότητες αλλά και χαρακτηριστικά που δεν έχουν ούτε τα windows του Μπιλ Γκέιτς.

Πληροφορίες : http://troktiko.blogspot.com/2009/01/windows.html

ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ ΔΥΟ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Έπεσαν στα χέρια μου δυο βιβλία που γράφτηκαν με διαφορά κοντά στους 2 αιώνες, το ένα το 1811 και ο άλλο το 2008. Το πρώτο γράφτηκε από τον Γάλλο περιηγητή J.M. Tancoigne και δημοσιεύτηκε το 1817 στο Παρίσι και αποσπάσματα δημοσιεύονται στο βιβλίο "Βιώματα από την Κρήτη του 1811-1814" (μετάφραση Μ. Εκκεκάκη 2008 ) αλλά και το βιβλίο της Τουρκάλας Σαμπά Αλτίνσαϊ, με τίτλο "Κρήτη μου". Σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του Γάλλου σχετικά με τους Τουρκοκρητικούς. - "Ο Τουρκοκρητικός δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στην υπόλοιπη αυτοκρατορία. Η προκατάληψη εναντίον του είναι καθολική. Οι μεν Μουσουλμάνοι του καταλογίζουν μειωμένη επιμέλεια στην τήρηση των προσταγών του κορανιού, οι δε Χριστιανοί τον κατηγορούν για υπέρμετρη αγριότητα και αφόρητη καταπίεση εις βάρος των Ελλήνων Εντούτοις παντρεύονται συχνά με Χριστιανές ....αλλά αντί να μαλακώσει ο χαρακτήρας των, έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα.- Που να οφείλεται άραγε αυτό; Ποια μπορεί να είναι η αιτία; Μου φαίνεται ότι αυτό θα πρέπει να το χρεώσουμε στις προδιαθέσεις με τις οποίες γεννιούνται οι κρητικοί και των δύο θρησκευμάτων. Οι απόγονοι συνδυάζουν κατά τρόπο εκπληκτικό όλα τα έμφυτα ελαττώματα των Ελλήνων, όπως πονηριά, δολιότητα και το ψέμα, με το επίκτητο ύφος και την υπεροψία των Μουσουλμάνων. Από την φυσιογνωμία τους και μόνο, τους αναγνωρίζει κανείς με την πρώτη ματιά. Η ομιλία αλλά και η ιδιάζουσα προφορά τους δεν διαφέρει καθόλου από την ομιλία και την προφορά των γηγενών Ελλήνων. Για ένα παρατηρητή που έχει δει αληθινούς Οσμανλίδες της Κωνσταντινούπολης, ο Τουρκοκρητικός μοιάζει περισσότερο με μεταμφιεσμένο Έλληνα. Η λαιμαργία του και η κατανάλωση κρεάτων (χοιρινό) απαγορευμένων από το νόμο του Μωάμεθ τον κάνουν να ξεπέφτει στα μάτια αυτών που τηρούν με αυστηρότητα το κοράνι."
Στο άλλο η Τουρκάλα συγγραφέας Σαμπά Αλτίνσαϊ, από το Τσανάκαλε, στο βιβλίο της "Κρήτη μου" που είναι μυθιστόρημα, μιας και τα περισσότερα τα άκουσε από τον παππού της, τον Ιμπραήμ Γιαρμακαμάκη, Τουρκοκρητικό γεννημένος στα Χανιά, χρυσοχόο με μαγαζί στην οδό Κανεβάρο των Χανίων. Είναι αναπαράσταση μιας ολόκληρης εποχής με κεντρικό ήρωα τον Ιμπραήμ Γιαρμακαμάκη, όταν τον Νοέμβριο του 1923, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, τον έστειλαν με όλη την οικογένειά του στο Κιουτσούκ-κουγιού, απέναντι από τη Λέσβο. Μιας εποχή που διακρίθηκε για τη σκληρότητά της και για τα έντονα συναισθήματα που βίωσαν οι πρωταγωνιστές της σε όλη την κλίμακα της αγάπης, του μίσους, της ελπίδας, της προδοσίας. Από την κριτική των ΝΕΩΝ παίρνω το σχόλιο για το βιβλίο ..... είναι ένα βιβλίο που συγκινεί και προβληματίζει, σε ένα βαθμό, για τα ζητήματα της συνύπαρξης και των πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Η Κρήτη ως νησί ικανό να παράξει δικό του, ώς ένα βαθμό αυτόνομο, πολιτισμό, θα έπρεπε να είναι το ιδανικό χωνευτήρι. Κι όμως, όπως καλά τα περιγράφει η Αλτίνσαϊ, δεν συνέβη κάτι τέτοιο.

Ιστορικά τώρα στα μέσα του 18ου αιώνα, όταν οι κάτοικοι της Κρήτης ανέρχονταν περίπου σε 260.000, οι περισσότεροι ήταν μουσουλμάνοι, ενώ, στο τέλος του 18ου αι, χάρη στις βελτιωμένες συνθήκες ζωής των χριστιανών, η αναλογία ήταν σχεδόν ένα προς ένα, σύμφωνα με τον Olivier ( G. A. Olivier, Voyage dans l' Empire Ottoman, 6 τόμοι, Παρίσι 1801-1807 ). Μετά το 1821 στη διάρκεια της μάλλον ήπιας αιγυπτιακής κατοχής, οι χριστιανοί αυξήθηκαν- σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Pashley το 1834 (Robert Pashley, Travels in Crete, 2 τόμοι, Λονδίνο 1837 ) και αποτέλεσαν την πλειονότητα το 1858, όταν 60.000 μουσουλμάνοι αντιστοιχούσαν σε 220.000 χριστιανούς και 907 Εβραίους. Αυτή η υπεροχή των χριστιανών αυξήθηκε κι άλλο στις αρχές του 20ου αιώνα: 303.000 χριστιανοί έναντι 34.000 μουσουλμάνων, που με τη σειρά τους υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το νησί το 1923, όταν άρχισε να ισχύει το πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών της συνθήκης της Λωζάννης.
Καλό είναι να τα διαβάσετε και τα δυο.

ΤΑΛΩΣ

Το όνομα Τάλως αποδίδεται τόσο σε ανθρώπινο ον, όσο και σε μια μηχανική κατασκευή, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία του μύθου θα πρέπει να ήταν και το πρώτο ρομπότ της ανθρωπότητας.
Σαν υπαρκτό πρόσωπο, ο Τάλως, θεωρείται γιος της Πολυκάστης αδελφής του Δαιδάλου (του γνωστού μας), κατά άλλους αδελφός του Ροδάμανθυ και τρίτος αδελφός του Μίνωα. Η μυθολογία λέει ότι ο Δίας, έκλεψε την όμορφη κόρη του Αγήνορα από την Τύρο ή τη Σιδώνα, αφού την ξεγέλασε μεταμφιεσμένος σε ταύρο. Την οδήγησε στο νυφικό κρεβάτι κάτω από τη σκιά ενός πλάτανου της Γόρτυνας. Μετά της προσέφερε τρία δώρα, ένα σκύλο που ποτέ δεν του ξέφυγε τίποτα, μια φαρέτρα με αλάνθαστα βέλη και ένα χάλκινο γίγαντα, τον προστάτη της Κρήτης Τάλω. Μεταγενέστερα ο Ι. Κακριδής, βασιζόμενος στο ότι ο Ησύχιος γράφει πως ταλώς σήμαινε ήλιος, ενώ Ταλαιός είναι το όνομα του Δία στην Κρήτη και με βάση και άλλα στοιχεία, εκφράζει την άποψη ότι ήταν ηλιακή θεότητα που αργότερα μεταπλάστηκε σε ήρωα.
Σαν μηχανικό, τεχνικό πλάσμα, οφείλει την ύπαρξη του είτε στον Δαίδαλο είτε στον Ήφαιστο. Επικρατέστερη είναι η άποψη που θέλει τον Τάλω κατασκευασμένο από τον Ήφαιστο κατά εντολή του Δία, ο οποίος τον χάρισε μετά στον Μίνωα για να φυλάει την Κρήτη.
Ήταν κατασκευασμένος από μπρούντζο και διέθετε μια και μοναδική φλέβα, ή οποία ξεκινούσε από τον λαιμό και κατέληγε στον αστράγαλο του, όπου ένα χάλκινο καρφί ή βίδα έκλεινε την έξοδο της. Μέσα στην φλέβα του Τάλω κυλούσε ο ιχώρ (αίμα αθανάτων), θείο υγρό που του έδινε ζωή. Κύριο έργο του Τάλω ήταν να διατρέχει τις ακτές της Κρήτης τρεις φορές την μέρα, να ρίχνει βράχους στα εχθρικά πλοία, να σκοτώνει τους εισβολείς και επί πλέον να περιφέρεται στο εσωτερικό του νησιού, από χωριό σε χωριό, μεταφέροντας τους νόμους που θεσμοθετούσε ο Μίνωας. Τους εισβολείς, λέει ο μύθος, τους αγκάλιαζε και μετά πυρακτωνόταν και τους κατάκαιε.
Χαρακτηριστικός είναι δυο εκδοχές για τον θάνατος του, όταν από την Κρήτη περνούσαν οι Αργοναύτες επιστρέφοντας από την Κολχίδα, η Μήδεια, που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε ο Ιάσονας να του αφαιρέσει το καρφί στη φτέρνα του που έκλεινε τη μια και μοναδική φλέβα που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε ιχώρ, θανατώνοντάς τον. Η άλλη εκδοχή λέει ότι ο Ποίας, πατέρας του Φιλοκτήτη, τόξευσε το χάλκινο βέλος του στην φτέρνα του Τάλω και σπάζοντας την βίδα χύνοντας το πολύτιμο ιχώρ, που του έδινε ζωή.
Ιστορικά ο Τάλως εμφανίζεται σε αρκετά νομίσματα της Φαιστού.

ΠΗΓΗ :

Ρόμπερτ Γρέις Ελληνικοί μύθοι Αθήνα 1988
Χρήστος Λάζος Μηχανική και τεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα 1993
Κρητική Μυθολογία", Νίκος Ψυλλάκης, σελ.: 136-141

ΔΕΝ ΠΑΜΕ ΚΑΘΟΛΟΥ ΚΑΛΑ

Δικογραφία σε βάρος αστυνομικού το όπλο του οποίου εκπυρσοκρότησε στο αεροδρόμιο Χανίων, σχημάτισε το Αστυνομικό Τμήμα Αερολιμένα. Το περιστατικό, που προκάλεσε αμηχανία και αναστάτωση, σημειώθηκε στις 7.30 περίπου το βράδυ του περασμένου Σαββάτου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο συγκεκριμένος αστυνομικός υπηρετεί στην Αθήνα και βρισκόταν στα Χανιά για διακοπές, κάνοντας χρήση της άδειάς του. Έφερε μαζί του το ιδιωτικό του πιστόλι το οποίο κατείχε με νόμιμη άδεια. Το απόγευμα του Σαββάτου επέστρεφε στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου έβγαλε το πιστόλι, τη γεμιστήρα και τις σφαίρες για τον έλεγχο που γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, σε ειδικό δωμάτιο, προκεινένου να εξεταστεί αν είχε "ξεχαστεί" κάποια σφαίρα μέσα στο όπλο. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου το όπλο εκπυρσοκρότησε, από "αδέξιο χειρισμό" του αστυνομικού. Αμέσως ενημερώθηκε η εισαγγελική αρχή ενώ το Αστυνομικό Τμήμα Αερολιμένα σχημάτισε δικογραφία εις βάρος του αστυνομικού, ο οποίος ταξίδεψε για την Αθήνα. Σύμφωνα με αξιωματικούς της Αστυνομίας Χανίων, ο αστυνομικός θα υποστεί πειθαρχική ποινή από την υπηρεσία του ενώ αναμένεται να διαταχθεί και Ενορκη Διοικητική Εξέταση για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Ο αερολιμενάρχης Χανίων Μιχάλης Ξηρουχάκης, τον οποίο ρωτήσαμε σχετικά, δεν είχε ενημερωθεί ενώ στη συνέχεια αφού ερεύνησε το θέμα, επιβεβαίωσε το περιστατικό. Ο ίδιος μας είπε ότι μέχρι χθες το βράδυ επισήμως δεν είχε ενημερωθεί το αρμόδιο γραφείο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, ούτε είχε καταγραφτεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων του αεροδρομίου Χανίων!

ΚΙΣΑΜΟΣ Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Στη ζωντανή χορευτική κληρονομιά της Κρήτης περιλαμβάνονται είκοσι τέσσερις, περίπου, παραδοσιακοί χοροί. Μέχρι πριν μερικά, μόλις, χρόνια οι περισσότεροι από αυτούς ήταν περιορισμένης διάδοσης. Γνωστοί σε όλη την Κρήτη ήταν μόνο: η σούστα, ο σιγανός, ο μαλεβιζώτης, ο χανιώτικος (συρτός) και το πεντοζάλι. Να σημειωθεί, πάντως, ότι και οι χοροί αυτοί (πλην του σιγανού) μέχρι το Μεσοπόλεμο δεν ήταν παγκρήτιας εμβέλειας. Πιο συγκεκριμένα, η σούστα ήταν γνωστή στο νομό Ρεθύμνου, ο μαλεβιζώτης στο νομό Ηρακλείου και ο χανιώτικος και το πεντοζάλι στο νομό Χανίων. Μόνο ο σιγανός ήταν γνωστός, σε παραλλαγές, στους νομούς Ρεθύμνου και Ηρακλείου.
Οι υπόλοιποι, λιγότερο γνωστοί, χοροί είναι: η γιτσικιά σούστα, η γλυκομηλίτσα και το ρόδο, που χορεύονται στην επαρχία Κισάμου, ο φτερωτός συρτός (παραλλαγή του χανιώτικου με διαφοροποιημένη τη χορογραφία του), που ήταν γνωστός σε μερικά χωριά των νομών Χανίων και Ρεθύμνου, ο κουτσαμπαδιανός και ο τριζάλης, που χορεύονται στην επαρχία Αμαρίου, ο πηδηχτός, που συναντάμε στην επαρχία Μυλοποτάμου, ο απανωμερίτης και το μικρό-μικράκι, χοροί γνωστοί σε ορισμένες περιοχές των νομών Ρεθύμνου και Ηρακλείου, ο μπραμιανός - πρινιώτης, ο αγκαλιαστός, ο ξενομπασάρης και ο ζερβόδεξος, που χορεύονται στις επαρχίες Ιεράπετρας και Μιραμπέλλου, ο πηδηχτός, που συναντάμε στο νομό Λασιθίου (με τις παραλλαγές του, στειακός στη Σητεία και ιεραπετρίτικος στην Ιεράπετρα), ο λαζότης και τα ντουρνεράκια, που είναι γνωστοί σε διάφορες περιοχές του νησιού.

Η γιτσικιά σούστα είναι χορός της επαρχίας Κισάμου του νομού Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Χορεύεται μόνον από άνδρες. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4, τα βήματά του 6 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων (με λυγισμένους τους αγκώνες).
Τα τελευταία χρόνια ο χορός λέγεται και Ρουματιανή σούστα. Την ονομασία αυτή έδωσε στο χορό ο πρωτομάστορας της κρητικής μουσικής Κωνσταντίνος Παπαδάκης, ο περίφημος Ναύτης (1920-2003) από το Καστέλι Κισάμου, επειδή τις τελευταίες δεκαετίες χορευόταν μόνο στο χωριό Παλαιά Ρούματα.

Ο χανιώτικος είναι χορός του νομού Χανίων. Η πρωταρχική μορφή του εντοπίζεται στην επαρχία Κισάμου. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες ακούγεται περισσότερο ως χανιώτικος συρτός. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε κύκλο. Το μουσικό μέτρο του είναι 5/8, τα βήματα του 11 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, την οποία κατέγραψε ο Ναύτης στο βιβλίο του Κρητική λύρα, ένας μύθος (1989), ο χορός διαμορφώθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα στην επαρχία Κισάμου Χανίων (σ.σ. πιθανόν μετασχηματίζοντας τα βήματα κάποιου παλαιότερου συρτού χορού). Κατά τη λαϊκή μαρτυρία, η παλαιότερη μελωδία του χανιώτικου, «ο πρώτος», δημιουργήθηκε με βάση δύο μελωδίες που είχαν συνθέσει οι Κρήτες εθελοντές μαχητές της Κωνσταντινούπολης στα 1453, οι οποίοι, ως γνωστόν, ήταν και οι τελευταίοι υπερασπιστές της. Οι μελωδίες αυτές, που όσοι από τους αγωνιστές σώθηκαν επιστρέφοντας τις έφεραν στην Κρήτη, διατηρήθηκαν για δύο αιώνες ως τραγούδια.
Σύμφωνα, πάντα, με τη λαϊκή πίστη, η πρώτη μουσική εκτέλεση του χορού αποδίδεται στον Κισαμίτη βιολάτορα Στέφανο Τριανταφυλλάκη ή Κιώρο (18ο αιώνα) και η πρώτη χορευτική απόδοση από Κισαμίτες στον οικισμό Πατεριανά του χωριού Λουσακιές. Ο χανιώτικος έγινε ευρέως γνωστός στην υπόλοιπη Κρήτη την περίοδο του Μεσοπολέμου, αποκτώντας στη συνέχεια παραλλαγές στο ύφος και την έκφραση της μουσικής και του βηματισμού του
Είναι χορός μοναδικός και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω του ξεχωριστού χορευτικού τρόπου απόδοσης της πρωταρχικής μορφής του στην επαρχία Κισάμου, όπου στον κύκλο του χορού χορεύουν πάντα οι εκάστοτε δύο πρώτοι ενώ οι υπόλοιποι περπατάνε, καθώς και του πολύ μεγάλου αριθμού συνοδευτικών μελωδιών (μουσικών σκοπών), που οι περισσότερες είναι δημιουργίες σπουδαίων μουσικών του 19ου και του 20ου αιώνα.

Το πεντοζάλι είναι χορός του νομού Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Στις μέρες μας αποδίδεται από άνδρες και γυναίκες. Παλαιότερα, όμως, χορευόταν κυρίως από άνδρες. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 1ο και η λαβή από τους ώμους με τα χέρια τεντωμένα.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, την οποία επίσης κατέγραψε ο Ναύτης στο βιβλίο του, αλλά και τα πολλά ιστορικά στοιχεία που συμφωνούν με αυτήν, ο χορός έλαβε τη σημερινή μουσικοχορευτική μορφή και ονομασία του στην επαρχία Κισάμου, την περίοδο της Επανάστασης του Δασκαλογιάννη στα 1770-71 (σ.σ. ίσως, βέβαια, μετασχηματίζοντας έναν παλαιότερο πυρρίχιο ή υπορχηματικό χορό) και αποκτώντας συμβολισμούς στην ονομασία, το βηματισμό και τη μουσική του.
Ονομάστηκε πεντοζάλι, και όχι πεντοζάλης, γιατί συμβολίζει το πέμπτο ζάλο (δηλαδή βήμα), όπως ειπώθηκε η θεωρούμενη πέμπτη κατά σειρά απόπειρα των Κρητικών για απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους και όχι γιατί έχει πέντε βήματα, όπως αβασάνιστα έχουν πει αρκετοί. Έχει δέκα βήματα, σε ανάμνηση της 10ης Οκτωβρίου του 1769, οπότε λήφθηκε η απόφαση των Σφακιανών για την πραγματοποίηση της επανάστασης, και η μουσική του αποτελείται από δώδεκα πάρτες, δηλαδή δώδεκα μουσικές φράσεις (γυρίσματα-σκοπούς), προς τιμήν των δώδεκα πρωτεργατών της εξέγερσης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 οι κάτοικοι των επαρχιών Κισάμου και Σελίνου όταν χόρευαν το πεντοζάλι, στο άκουσμα κάθε σκοπού της μουσικής του χορού, φώναζαν το όνομα του καπετάνιου που αντιστοιχούσε ο μουσικός σκοπός, τιμώντας έτσι τη μνήμη του Δασκαλογιάννη των βασικών συνεργατών του και της εξέγερσής των.

Το ρόδο είναι χορός της επαρχίας Κισάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Στις μέρες μας, αποδίδεται μόνο από γυναίκες. Παλαιότερα, όμως, ήταν μικτός χορός. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 17 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Χορεύεται σε κύκλο.
Το όνομά του συνδέεται με τις πάμπολλες μαντινάδες με αναφορά στο ρόδο, που τραγουδιόνται κατά την εκτέλεση του χορού. Παρακάτω, αναφέρουμε ορισμένες σχετικές παλαιές μαντινάδες

Ρόδο μου μη μαραίνεσαι, μη χάνεις τη θωριά σου,
κράτα τη δροσεράδα σου, την τόση ομορφιά σου.

Ρόδα και τριαντάφυλλα κι άνθη του παραδείσου
εσύναξεν ο έρωτας κι έφτιαξεν το κορμί σου.

Ρόδο και ‘συ, ρόδο κι εγώ, μαζί να φυτευτούμε,
να σμίξουμε τους κλώνους μας να σφιχταγκαλιαστούμε.

Η γλυκομηλίτσα είναι χορός της επαρχίας Κισάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Στις μέρες μας, αποδίδεται μόνο από γυναίκες. Παλαιότερα, όμως, ήταν μικτός χορός. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4 , τα βήματά του 12 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Χορεύεται σε κύκλο.
Ο χορός παίρνει το όνομά του από ένα ριζίτικο τραγούδι με τίτλο Το μήλον όσο κρέμεται εις τη γλυκομηλίτσα, με το οποίο μοιράζεται και την ίδια μελωδία.
Η αναβίωση του χορού, η οποία είναι εξαιρετικά πρόσφατη, είναι αποτέλεσμα της ερευνητικής προσπάθειας του πολιτισμολόγου Θρασύβουλου Τσουχλαράκη.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Ιωάννη Τσουχλαράκη
ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, μύθος, ιστορία, παράδοση, Αθήνα 2000,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - www.megalakakis.gr/..

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟΥΣΑΣ ΚΑΙ Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΙΑΣ

Ο θρύλος της Χρυσομαλλούσας έχει τη βάση του σε ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στα Σφακιά επί Ενετοκρατίας, το έτος 1319. Πρωταγωνιστές, ο οίκος των Σκορδιληδων, που σύμφωνα με το θρύλο ήταν μια από τις δώδεκα Βυζαντινές αρχοντικές οικογένειες που εποίκισαν την Κρήτη μετά τον διωγμό των Αράβων και η Ενετική φρουρά του κάστρου των Σφακιών. Η μοναδική κόρη της οικογένειας του Σκορδυλη, ονομαζόταν Χρυσή και ήταν γνωστή σε όλη την περιοχή για την ομορφιά της. Ακόμα και τα μέλη της φρουράς του Ενετικού κάστρου δεν έκρυβαν το θαυμασμό τους για την όμορφη Ξανθιά κοπελιά. Κάποια μέρα, η δεκαεξάχρονη τότε Χρυσή, αποφάσισε να πάει στη βρύση του χωριού συνοδευόμενη από τις υπηρέτριες του σπιτιού της. Συναντήθηκε όμως με τον αρχηγό της φρουράς του Ενετικού κάστρου και το κακό δεν άργησε να συμβεί. Ο Καπουλέτος του κάστρου με μια απότομη κίνηση την αγκάλιασε και τη φίλησε. Η Χρυσή, με περίσσια τόλμη σήκωσε το χέρι της και τον χαστούκισε. Τότε ο Καπουλέτος έσυρε το μαχαίρι του και έκοψε τα μακριά μαλλιά της και τα πήρε για λάφυρο. Όταν ο πατέρας της μικρής έμαθε τα νέα πηρέ μετρικούς δικούς του και ανέβηκε προς το κάστρο. Κατάσφαξε τον υπαίτιο και το μεγαλύτερο μέρος της φρουράς. Γνωρίζοντας τι επρόκειτο να συμβεί, η οικογένεια των Σκορδιληδων έφυγε προς τη Σαμάρια. Την ακολούθησαν και κάποια πρωτοπαλίκαρα από τις οικογένειες των Ψαρομίληγγων και των Πατέρων. Ισχυρό σώμα Ενετών έφτασε στην περιοχή και απέκλεισε τις εξόδους του Φαραγγιού προσπαθώντας να εξοντώσει τους εξεγερθέντες. Όμως οι Σφακιανοι έβρισκαν πάντα τρόπο να εφοδιάζουν με τα απαραίτητα τους Σκορδιληδες, χρησιμοποιώντας τα αμέτρητα δασωμένα και ανήλιαγα μονοπάτια του Φαραγγιού, που μοναχά αυτοί γνώριζαν. Οι κυνηγημένοι, κατέφευγαν στις απόκρημνες πλαγιές του Φαραγγιού και είναι πολύ πιθανόν να είχαν σαν βάση τους τη θρυλική χώρα της Σαμαριάς που ακόμα σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί. Την περίγραψε με λεπτομέρειες ο Pashley το 1834. Τις πληροφορίες τις απέσπασε στο Σέλινο, μια περιοχή δυτικά της Αγίας Ρουμελης. Μάλιστα οι πληροφορίες του μιλούσαν και για κρυμμένο θησαυρό. Την τοποθετεί βορειοδυτικά της Αγίας Ρούμελης με πορεία περίπου τριών ωρών. Απογοητεύτηκε όταν έφτασε στο σημείο συνοδευόμενος από Σαμαριωτη και είδε κάποια ερείπια, αλλά νεότερα των Ελληνιστικών χρόνων. Πάντως το σημείο που υποδεικνύει ο Pashley δεν έχει ακόμη εντοπιστεί. Περίπου ένα χρόνο διήρκεσε η άκαρπη πολιορκία των Ενετών που τελικά λύθηκε με την παρέμβαση και της ισχυρής οικογένειας των Καλλέργηδων, υπέρ των Σκορδιληδων. Πίσω στη Χρυσομαλλούσα όμως, που είχε υποστεί μεγάλο σοκ από το χαλασμό που άθελα της είχε προκαλέσει. Δεν ήθελε να γυρίσει πίσω στον τόπο που ατιμάστηκε και αποφάσισε να μείνει στο Φαράγγι για το υπόλοιπο της ζωής της. Η οικογένεια της δεν μπόρεσε να την πείσει να γυρίσει. Έμεινε εκεί την υπόλοιπη ζωή της και μόνασε κάτω από το πάντα άγρυπνο βλέμμα της οικογένειας της. Λίγο πιο πάνω από το παλιό και εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό της Σαμαριάς που βρίσκεται μέσα στην κοίτη του Φαραγγιού, υπάρχει το εκκλησάκι της Όσιας Μαρίας. Εικάζεται ότι το Φαράγγι πήρε το όνομα του από την παραφθορά της λέξης Όσια Μαρία - Σα Μαρία - Σαμάρια. Ο θρύλος λέει ότι η εκκλησία ήταν ένα τάμα λυτρωμού της Χρυσομαλλούσας από τα αδέρφια της. Επίσης λίγο πιο πάνω από το εκκλησάκι της Όσιας Μαρίας υπάρχει ένα μικρό σπήλαιο που οι ντόπιοι το ξέρουν ως "τση καλογρές ο σπήλιος" ενώ πιο δίπλα υπάρχει η τοποθεσία "τση καλογρές τ’αρμι".

Βιβλιογραφία

Περιοδικό Κρητικό Πανόραμα τευχ. 15

Robert Pashley, Travels in Crete

Θεοχαρη Δετοράκη, Ιστορία της Κρήτης

ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΡΗΤΗ

Η εκστρατεία του Νικηφόρου Φωκά και η απελευθέρωση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς Άραβες το 961, υπήρξε ένα ιδιαίτερης σημασίας γεγονός όχι μόνο για τη μεγαλόνησο, αλλά και για την ίδια τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Παρά τις περιορισμένες πληροφορίες των πηγών, είναι φανερό ότι η επανένταξη της Κρήτης στον κορμό της αποτελεί μία υψηλή προτεραιότητα της σε όλα τα επίπεδα. Στον εκκλησιαστικό τομέα προσωπικότητες, όπως ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης, ο Νίκων ο Μετανοείτε και αργότερα ο Ιωάννης Ξένος ο Ερημίτης κινούνται δραστήρια με την ενθάρρυνση της Πολιτείας για την ενίσχυση του θρησκευτικού φρονήματος των κατοίκων του νησιού που είχε χαλαρώσει κατά τη μακροχρόνια κατάκτηση. Η προσπάθεια αυτή είχε τις επεκτάσεις της και στον καλλιτεχνικό τομέα.
Η έρευνα των μεσοβυζαντινών ναών τα τελευταία χρόνια δείχνει ότι η Κρήτη δέχεται ισχυρές τις επιδράσεις της παράδοσης της Κωνσταντινούπολης, τόσο στον τομέα της αρχιτεκτονικής, όσο και της ζωγραφικής και επιβεβαιώνει από τη νότια εσχατία τον οικουμενικό χαρακτήρα της. Με τα στοιχεία που έχουμε πλέον στη διάθεση μας και παρά το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός από μνημεία χάθηκε στις μακροχρόνιες περιπέτειες του νησιού, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι κατά τη λεγόμενη Δεύτερη Βυζαντινή Περίοδο (961-1204), αλλά και κατά τον πρώτο αιώνα της Βενετοκρατίας, ασκήθηκε μία διαρκής, υψηλού επιπέδου καλλιτεχνική δραστηριότητα, εξίσου σημαντική, αν όχι σημαντικότερη από άλλες γνωστές περιοχές. Η αποκοπή της Κρήτης στη συνέχεια από τον κορμό της Αυτοκρατορίας, ως συνέπεια της τέταρτης Σταυροφορίας, συνέτεινε και στην καλλιτεχνική απομόνωσή της, αν και ορισμένα μνημεία της κυρίως στο δυτικό τμήμα της, δείχνουν ότι εξακολούθησε να υπάρχει μια ενδιαφέρουσα πορεία εξέλιξης, που διακόπηκε γύρω στα μέσα του 13ου αιώνα.
Το πρώτο στρώμα ζωγραφικής του μικρού καθολικού της Μονής Αντιφωνήτριας των Μυριοκεφάλων, ενός από τους πολλούς ναούς που έκτισε κατά την τρίτη και τέταρτη δεκαετία του 11ου αιώνα ο Ιωάννης ο Ξένος, όπως και ο λαϊκότερος διάκοσμος του ναού του Αγίου Παύλου στους "Οπίσω Αιγιαλούς" των Σφακίων, κτίσμα του ίδιου λίγα χρόνια αργότερα, δείχνουν το επίπεδο της τέχνης, όπως είχε διαμορφωθεί μετά της απελευθέρωση της Κρήτης. Λαϊκές τάσεις του λεγόμενου "μοναστικού" ρεύματος εκφράζουν οι λίγες τοιχογραφίες στους ναούς του Αγίου Ευτύχιου και της Παναγίας Κεράς στο Χρωμοναστήρι Ρεθύμνου. Η υψηλή ποιότητα του τοιχογραφικού διάκοσμου στον εξίσου ενδιαφέροντα από αρχιτεκτονική άποψη μεγάλο ναό της Αγίας Βαρβάρας στα Λατζιανά Κισάμου από το δεύτερο μισό του 11ου αιώνα και η επικράτηση και στην Κρήτη των νέων εικονογραφικών προγραμμάτων, βεβαιώνουν την συνεχιζόμενη επιρροή της πρωτεύουσας, όπως μας είναι γνωστή από άλλα μνημεία της περιφέρειας. Ανάλογα ισχύουν και για τη βασιλική του Αγίου Παντελεήμονα στο Μπιζαριανώ και για το πρώτο στρώμα ζωγραφικής στον ίδιο ναό, ενώ περί το 1100 μπορούν να χρονολογηθούν οι τοιχογραφίες του πρώτου στρώματος του σταυροειδούς ναού της Παναγίας του Φόδελε στην κεντρική Κρήτη.
Από τα τέλη του 12ου αιώνα χρονολογείται το τρίτο στρώμα τοιχογράφησης του ιδιόρρυθμου αρχιτεκτονικά παλαιοχριστιανικού ναού του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στην Επισκοπή Κισάμου. Τις ίδιες τάσεις της ύστερης Κομνήνειας παράδοσης συναντούμε στην τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Γεωργίου στον Κουρνά, αλλά και στο δεύτερο στρώμα ζωγραφικής στον Άγιο Παντελεήμονα στο Μπιζαριανώ, στο πρώτο στρώμα στην Παναγία τη Λαμπηνή και στο ναό του Σωτήρα στον Πρινέ Μυλοποτάμου.
Στις αρχές του 13ου αιώνα μπορεί να τοποθετηθούν οι λίγες σωζόμενες τοιχογραφίες στο ναό του Αγίου Γεωργίου στον Καλαμά, ενώ ένας συντηρητισμός χαρακτηρίζει τις λίγες σωζόμενες παραστάσεις στα τόξα της βασιλικής των Αγίων Δέκα στο ομώνυμο χωριό της Μεσαράς (τόπο μαρτυρίου και λατρείας των αγίων) και το δεύτερο στρώμα του ναού των Μυριοκεφάλων. Υψηλής ποιότητας είναι και τα σωζόμενα σπαράγματα στο μονόκλιτο ναό του Χριστού, που προστέθηκε κατά το πρώτο τέταρτο του 13ου αιώνα στη βασιλική του Αγίου Γεωργίου στον Κουρνά. Ξεχωριστή σημασία για την ποιότητα και τις πρώιμες ανανεωτικές τάσεις, που εκφράζει, έχει και ο διάκοσμος του μονόχωρου με τρούλο ναού του Αγίου Νικολάου στα Κυριασέλια, που χρονολογείται στην τέταρτη δεκαετία του 13ου αιώνα. Ανάλογη διάθεση, που συνυπάρχει με μία πιο συντηρητική, απαντάται στο ναό της Αγίας Κυριακής στην Αργυρούπολη. Τέλος εξαίρετο δείγμα ζωγραφικής που συνδέει την Κρήτη με τις εξελίξεις των χρόνων των Παλαιολόγων, αποτελούν οι παραστάσεις, που αποκαλύπτονται τον τελευταίο καιρό στο μεγάλο ναό του Αγίου Γεωργίου στον Καμαριώτη Μαλεβυζίου, ο οποίος κτίστηκε από τη γνωστή οικογένεια των Καλλεργών. Ο διάκοσμος μπορεί να αποδοθεί στο ευνοϊκό κλίμα που διαμορφώθηκε από τη γνωστή Συνθήκη του 1291 μεταξύ του Αλέξιου Καλλέργη και της Βενετίας.

Μιχάλης Ανδριανάκης

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

“Ράγες” για να λειτουργήσει σιδηρόδρομος στην Κρήτη “στρώνουν” συγκοινωνιολόγοι, δήμαρχοι, βιοτέχνες
και τουριστικοί επιχειρηματίες του νησιού.
Οπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ της εφημερίδας: "Τα Νέα" του Σαββάτου, "το... υπεραιωνόβιο αίτημα-σχέδιο για τη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου στην Κρήτη που θα συνδέσει τις περιοχές Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου, το τελευταίο διάστημα επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο, ενώ ήταν ένα από τα βασικά θέματα που συζητήθηκαν στο προηγούμενο συνέδριο των απόδημων Κρητών.
Το πρώτο βήμα για τη δημιουργία σιδηροδρομικής γραμμής στην Κρήτη ετοιμάζεται να κάνει η Περιφέρεια Κρήτης, που σχεδιάζει να προχωρήσει στην εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας -με προκαταρκτική χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής- και σε λειτουργική μελέτη του κρητικού σιδηροδρόμου. Από την πλευρά του ο ΟΣΕ δηλώνει πρόθυμος να συνδράμει στην προσπάθεια αυτή.
Όσον αφορά το κόστος του εγχειρήματος, οι ειδικοί εκτιμούν ότι πρόκειται για μια επένδυση λιγότερο δαπανηρή από αυτή ενός σύγχρονου αυτοκινητόδρομου. Σε ό,τι αφορά τα κεφάλαια -όπως αναφέρουν- μπορούν να εξασφαλιστούν από δράσεις της Ε.Ε. ή μέσω Συμπράξεων Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Οι συγκοινωνιολόγοι κ. Γιώργος Νάθενας και κ. Βασίλης Οικονομόπουλος προτείνουν την ανάπτυξη σιδηροδρόμου στην Κρήτη, κυρίως στη διαδρομή Χανιά - Ρέθυμνο - Ηράκλειο, την οποία το τρένο θα διανύει σε 50 λεπτά (20+30 λεπτά), ενώ προβλέπονται επεκτάσεις προς Κίσαμο, Νέο Αεροδρόμιο Καστελλίου Πεδιάδος και Άγιο Νικόλαο. Επίσης θα μπορεί να δρομολογηθεί rail ferry (φέρι μπόουτ που μεταφέρει τρένα) από το Καστέλλι Κισάμου προς τη Νεάπολη Λακωνίας. "Πρόκειται για ένα έργο που θα συμβάλει στην οικονομική, τουριστική και δημογραφική ανάπτυξη της Κρήτης" λέει χαρακτηριστικά ο κ. Στρατής Σταυρουλάκης, μέλος της ομάδας πρωτοβουλίας που ασχολείται συστηματικά με την προώθηση της υπόθεσης του κρητικού σιδηροδρόμου.
Η πρώτη μελέτη για το θέμα του κρητικού σιδηροδρόμου χρονολογείται από την περίοδο της αυτονομίας του νησιού (1898 - 1913)! Μάλιστα, από τότε είχε προβλεφθεί η λειτουργία σιδηροδρομικής γραμμής στην ενδοχώρα και όχι παραλιακά. "Αρκεί να πούμε ότι σήμερα μιλάμε και πάλι για καινούργιο οδικό άξονα που θα διασχίζει την Κρήτη κατά μήκος της ενδοχώρας, άρα λοιπόν το θέμα δεν είναι καινούργιο ώστε να το χαρακτηρίσει κανείς όνειρο απατηλό", λέει ο κ. Σταυρουλάκης. Ο σιδηρόδρομος, προσθέτει, "δεν θα υποκαταστήσει κανένα από τα υπάρχοντα μεταφορικά μέσα. Θα συμβάλει όμως στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου και στην αναβάθμιση των περιοχών που θα διασχίσει, όπως συμβαίνει σήμερα και με το οδικό δίκτυο".
Η πρώτη νύξη για σιδηρόδρομο στην Κρήτη χρονολογείται από το 1893, όταν ο Οθωμανός γενικός διοικητής Κρήτης, Μαχμούτ Τζελάλ υπόσχεται μεταξύ διαφόρων έργων και την κατασκευή σιδηροδρόμου.
Ακολουθεί το 1895 επίσκεψη του Βέλγου προξένου στην Αθήνα Louis Rochelle, ο οποίος, μαζί με τον μηχανικό Σαββάκη και κλιμάκιο ξένων και ντόπιων μηχανικών, περιοδεύουν σε περιοχές της διαδρομής Χανίων - Ηρακλείου και καταλήγουν σε σχέδιο γραμμής που θα άρχιζε από τα Χανιά και θα διερχόταν από το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, θα κατέβαινε προς Μεσαρά και Κόκκινο Πύργο.
Το 1903, στην αυτόνομη πλέον Κρήτη, ο μηχανικός Ε. Μεϊμαράκης είχε εκπονήσει μελέτη σιδηροδρομικής σύνδεσης του Ηρακλείου με τη Μεσαρά.
Το 1908 εκπονείται μελέτη από τον μηχανικό Σ. Πεζανό σύμφωνα με την οποία, σε πρώτη φάση προβλεπόταν σιδηροδρομική γραμμή από το Καστέλλι Κισάμου προς Χανιά, Ρέθυμνο, Μυλοπόταμο, Άγιο Μύρωνα, Ηράκλειο, Αρχάνες, Καστέλλι Πεδιάδος, Άγιο Νικόλαο και διακλάδωση από Καστέλλι Πεδιάδος προς Ίνι. Σε δεύτερη φάση προβλέπονταν επεκτάσεις από Άγιο Νικόλαο προς Ιεράπετρα και Σητεία, από Ίνι προς Τυμπάκι, Άγιο Βασίλειο και Ρέθυμνο, από Ίνι προς Βιάνο και από Καστέλλι Κισάμου προς Κάντανο.
Το 1913, μετά την Ένωση με την Ελλάδα, υποβάλλονται δύο προτάσεις για σιδηρόδρομο στην πεδιάδα της Μεσαράς και τραμ στα Χανιά, με τη συμμετοχή και Γάλλων τεχνοκρατών.
Το 1921, ο ήδη γνωστός Σαββάκης πρότεινε, εν όψει της από τότε προγραμματιζόμενης διαπλάτυνσης των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, το υλικό του δικτύου που θα αποξηλωνόταν (επιδομή, τροχαίο υλικό, σήματα), να μεταφερθεί στην Κρήτη και να χρησιμοποιηθεί για κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου μετρικού εύρους, στη διαδρομή: Κίσαμος - Χανιά - Γεωργιούπολη- Ρούστικα - Άγιος Βασίλης - Τυμπάκι - Καστέλλι Πεδιάδος - Αρχάνες - Ηράκλειο.
Το 1990, επί των ημερών της κυβέρνησης Μητσοτάκη, το θέμα του σιδηροδρόμου αναζωπυρώνεται με την πρόταση Ιαπώνων επενδυτών για συνδυασμένη δημιουργία τουριστικών επενδύσεων και σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας, κατά μήκος της βόρειας ακτής, όπου βρίσκονται τα μεγάλα αστικά κέντρα του νησιού. Μάλιστα, συμπληρώθηκε από πρόταση για δημιουργία Σταθμού Διαλογής στο Ηράκλειο και σύνδεσή του μέσω σιδηροδρομικών πορθμείων με την Ιταλία, για προώθηση με βαγόνια-ψυγεία (Ιnterfrigo) των κρητικών προϊόντων, ιδιαίτερα των πρώιμων.

ΠΗΓΗ: http://www.haniotika-nea.gr/index.php?art_id=27162

http://cretanrail.wordpress.com/

ΦΡΑΓΚΟΚΑΣΤΕΛΟ ΚΑΙ ΔΡΟΣΟΥΛΗΤΕΣ

Το Φραγκοκάστελο!

Πάνω από 600 χρόνια σε τούτη την απόμερη γωνιά της Κρητικής γης υψώνεται το ρημαγμένο σήμερα κάστρο.που το 'χτισαν οι Βενετσιάνοι για να κρατούν σε υποταγή τους απροσκύνητους Σφακιανούς.Οι εκατοντάδες Έλληνες επισκέπτες που έρχονται για να χαρούν τη θάλασσα, το παρατηρούν με μια αδιαφορία που φτάνει συχνά στα όρια της αποστροφής, λες κι ασυναίσθητα συνεχίζουν την περιφρόνηση και την εχθρότητα που έδειξαν οι ντόπιοι στο φανέρωμα του.Ας ξαναθυμηθούμε την ιστορία του; Στα 1340 οι φεουδάρχες των Χανιών ζήτησαν από τη Βενετία να χτιστεί ένα φρούριο κοντά στην εκκλησιά του Αγίου Νικήτα, στα Σφακιά, για ν' ασφαλίσουν, απ' τις κουρσάρικες επιδρομές, τον ορμίσκο που βρίσκεται εκεί κοντά, μα προπαντός για να 'χουν ένα στήριγμα στην «καταστολή των εξεγέρσεων» των κατοίκων της περιοχής. Η Γαληνότατη Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου δεν είχε αντίρρηση στο χτίσιμο, μα δεν έδιδε τ' απαραίτητα χρήματα. Μπροστά όμως στην επιμονή των φεουδαρχών υποχώρησε και στα 1371 αποφασίστηκε η ανέγερση του φρουρίου. Έτσι, ξαφνικά, η άλλοτε ερημική περιοχή γίνηκε σωστό μελισσολόι. Οι Βενετσιάνοι έφεραν εργάτες και μαστόρους, πετροκόπους και κουβαλητάδες, κόσμο και κόσμο και τους έριξαν στη δουλειά. Άλλοι άνοιγαν θεμέλια; άλλοι κουβαλούσαν υλικά, άλλοι έκοβαν ξύλα. άλλοι έφτιαχναν ασβεστοκάμινα. Βιάζονταν να τελειώσω μιαν ώρα γρηγορότερα, γιατί φοβούνταν να μένουν σ' αυτό τον επικίνδυνο τόπο. Κι είχαν δίκιο να φοβούνται. Οι Σφακιανοί που ποτέ δεν κάθονταν με σταυρωμένα χέρια, κινήθηκαν και τώρα. Μόλις συνειδητοποίησαν τις προθέσεις των καταχτητών έκαμαν επιδρομή κι έσφαξαν αρκετούς. Οι απώλειες συμπληρώθηκαν και ταυτόχρονα πάρθηκαν ισχυρά μέτρα ασφαλείας: Στρατός φύλαγε όλη μέρα τους εργαζόμενους και το βράδυ όλοι έμπαιναν σε βάρκες, πήγαιναν στα καράβια που ήσαν στ' ανοιχτά αγκυροβολημένα και αυτά περνούσαν τη νύχτα. Μα οι Σφακιανοί με αρχηγούς τα έξι ηρωικά αδέρφια, τους Πατσούς, γκρέμιζαν τη νύχτα ό,τι οι Βενετσιάνοι έχτιζαν την ημέρα και συγχρόνως χαλούσαν τ' ασβεστοκάμινα. Πώς να χτιστεί έτσι το κάστρο που «ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν;».
Οι καταχτητές τότε φέρανε πολύ στρατό, ζώσανε τον τόπο γύρω, μέρα νύχτα, και το κάστρο χτίστηκε. Σ' αυτό το διάστημα κατάφεραν κι έπιασαν τα έξι αδέρφια, τους Πατσούς, και τους κρέμασαν στους πύργους και στην είσοδο του φρουρίου.........Μα η ιστορία του κάστρου δεν τελειώνει εδώ: Στα χρόνια της τουρκοκρατίας πέρασε, όπως ήταν φυσικό, στα χέρια των καινούριων καταχτητών κι εδώ ήρθε ο πρωτομάρτυρας της Λευτεριάς, ο Δασκαλογιάννης με τις 70 κεφαλές του σηκωμού και παραδόθηκε στους Τούρκους.Με δραματική λιτότητα το ιστορεί ο ριμαδόρος: «...Φτάνουν στο Φραγκοκάστελο και στον πασά ποσώνου, κι εκείνος δούδει τ' όρντινο κι ευτύς τσοι ξαρματώνου. Ούλους τσοι ξαμαρτώσασι και τσοι μπισταγκωνίζου και τότες δα το νιώσασι πως δεν ξαναγυρίζου...».Μα η μέρα που στάθηκε σφαδιακή για το κάστρο ήταν η 18 του Μάη του 1828. Εκείνη την ημέρα γίνηκε ολοκαύτωμα ο Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης, ο Ηπειρώτης αγωνιστής, που συνεπαρμένος από τους αγώνες και τις θυσίες των προγόνων μας, ήρθε στο αιματόβρεχτο νησί μας με 100 καβαλάρηδες και 600 πεζούς, να βοηθήσει την επανάσταση που τρεμόσβηνε. Και στάθηκε μπροστά σ’ αυτό το κάστρο, αποφασισμένος να σταματήσει το Μουσταφά πασά Κι έδωσε τη ζωή του για τη λευτεριά της Κρήτης, μαζί με 385 παλικάρια του.............Μπροστά στο Φραγκοκάστελο γίνηκε άγριο μακελειό. Κι οι πολεμίστρες του κάστρου είδαν ηρωισμούς που γλώσσα δεν μπορεί να περιγράψει. Από το χαροπάλεμα αναταράχτηκε ο τόπος κι έτρεξε ποταμός το αίμα και βάφτηκε η γης...Ύστερα, όπως γίνεται πάντα, όλα ησύχασαν. Και τα σημάδια το μακελειού κάθε μέρα λιγοστεύουν. Κι ίσως να 'σβηναν κάποτε, αν έλειπαν οι Δροσουλίτες που διατηρούνε ζωντανή στη μνήμη, τη θυσία των γενναίων. Το μήνα Μάη, 17-18 με το παλιό ημερολόγιο, την ώρα π' αρχίζει να αχνοφέγγει τότε που παιχνιδίζουν οι σκιές των θάμνων, καθώς ετοιμάζονται να δεχτούν τον ήλιο που θα φανεί, κείνη την ώρα που η δροσούλα σκεπάζει τα κλαδιά που μένουν ακίνητα μέσα στην ηρεμία του πρωινού, παρουσιάζεται ένας αυλός στρατός, μια συνοδεία από ίσκιους, μια σειρά από φιγούρες που δεν ξεχωρίζουν καλά καλά αν είναι ανθρώπινες ή όχι και προχωρούν, σαν σε παρέλαση, από το μοναστήρι του Άι-Χαραλάμπη στο Φραγκοκάστελο. Είναι ντυμένοι με μαύρα, άλλοι πεζοί και άλλοι καβαλάρηδες, φορούν περικεφαλαίες, κρατούν όπλα και ξίφη που αστράφτουν. Είναι οι Δροσουλίτες.Όταν τους πλησιάσει κανείς, φεύγουν και χάνονται προς τη θάλασσα...Εκείνοι που τους βλέπουν - γιατί δεν τους βλέπουν όλοι - πιστεύουν ότι είναι οι ψυχές των σκοτωμένων που ξαναγυρίζουν στο Φραγκοκάστελο κάθε επέτειο της σφαγής:«Μ' ακόμα και το σήμερα στση 17 τον Μάη,ούλο τ' ασκέρι φαίνεται με το Χατζημιχάλη. Και πολεμούν στα σύννεφα κι ακούγονται οι μπορμπάδες,φωναίς κι αλογοπεταλιαίς στον καστελλιού τση μπάνταις.Ούλοι οι γι' αλαφρόστρατοι θωρούν τση και τρομάζουν,μα κείνοι ο θεός σχωρέσει των κανένα δεν πειράζουν...».

Οι επιστήμονες δε συμφωνούν μ' αυτή την εξήγηση, αλλά μήπως όλα μπορεί να τα εξηγήσει η επιστήμη; Υπάρχουν τόσα και τόσα μυστήρια γύρω μας...Ένα τέτοιο μυστήριο είναι ασφαλώς κι οι Δροσουλίτες. Κι άμα βρεθείς εκεί που φανερώνονται, δεν μπορείς παρά θα συμφωνήσεις με το Γιώργη Μανουσάκη, ότι «Οι Δροσουλίτες είν' οι νεκροί του Φραγκοκάστελου, καθώς τους βλέπουνε με την απλή την αδιάφθορη ματιά τους οι Σφακιανοί και καθώς τους εξηγούνε με τη μυθοπλαστική φαντασία τους. Ποιος βεβαιώνει πως δεν υπάρχει θύρα απ' όπου να επικοινωνεί το εδώ με το επέκεινα;Για όσους ζούνε στην πλατύστερνη αγκαλιά της φύσης συνταιριασμένοι με το ρωμαλέο ρυθμό της, οι δυο κόσμοι, τούτος των σωμάτων κι ο άλλος των ίσκιων βρίσκονται σ' αδιάκοπη επικοινωνία. Οι ψυχές των σκοτωμένων ανεβαίνουνε στο χώμα που ζήσανε και πεθάνανε, να ξαναδούνε τη θάλασσα και το φως, ν' ανασάνουνε την ευωδιά του θύμου και του φασκόμηλου που 'ρχονται από τη Μαδάρα, να νιώσουνε την αυγινή δροσιά και να θυμηθούνε τις ομορφιές της γης και την αιματερή θυσία τους. Κι οι ζωντανοί «θωρούσι και τρομάσου» με την παρουσία μέσα στο χώρο της καθημερινής ζωής τους τούτης της αυλής συνοδείας, που 'ρχεται από τον άγνωστο μεταθανάτιο κόσμο, σαν να επιβεβαιώνει την ύπαρξη του. Άνθρωποι και υπερφυσικοί ίσκοι βαδίζουνε πάνω στα ίδια χώματα απόλυτα φιλιωμένοι»…………………………

ΠΗΓΗ: Απο το βιβλίο "Η Κρήτη των Θρύλων" του συγγραφέα Χαρωνίτη Βασίλη