ΕΛΙΑ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ

Γράγει ο Κώστας Χαρτζουλάκης
Κατά τους μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο είναι απαραίτητο να περάσει η ελιά από µιά χρονική περίοδο με χαμηλές θερμοκρασίες (180 ώρες με θερμοκρασία < 7 ºC ή 10 εβδομάδες με θερμοκρασία < 12,2 ºC, αν και υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ποκιλιών) για να διακοπεί ο λήθαργος και να γίνει η διαφοροποίηση των οφθαλμιών. Αν κατά την περίοδο αυτή οι θερμοκρασίες είναι πάνω από τους 10 ºC δεν γίνεται διαφοροποίηση των οφθαλμών με αποτέλεσμα την μείωση των ανθοταξιών ή την παραγωγή ατελών ανθέων, αν και αυτό εξαρτάται και από την ποικιλία. Η μείωση της παραγωγής μπορεί να φτάσει μέχρι και 80%. Το ζήσαμε ήδη την ελαιοκομική περίοδο 2012-13 και 2015-16.

Ωστόσο θερμοκρασίες κάτω από -7ºC προκαλούν ζημιές στα ελαιόδεντρα, αν και η αντοχή τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η διάρκεια των χαμηλών θερμοκρασιών, η ατμοσφαιρική υγρασία, ο άνεμος, η ποικιλία της ελιάς, το στάδιο βλάστησης και η υγιεινή κατάσταση των δένδρων.
Τα φύλλα της ελιάς παγώνουν στους -3 έως -6ºC, ο φλοιός στους -7ºC και το ξύλο στους μεγαλύτερης ηλικίας βλαστούς στους -13ºC.
Η διαδικασία ωρίμανσης του καρπού μειώνεται όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 10°C και διακόπτεται κάτω από 5°C.
Χαμηλές θερμοκρασίες μέχρι 0°C προκαλούν συρρίκνωση του καρπού, που είναι αναστρέψιμη αν βελτιωθούν οι θερμοκρασίες. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, μέχρι -2°C έως -4°C διάρκειας μερικών ωρών, ο ελαιόκαρπος συρρικνώνεται μόνιμα. Ο πράσινος ελαιόκαρπος είναι πιο ευαίσθητος από το μαύρο και λαμβάνει καφέ χρώμα μετά από παγετό και η ζημιά δεν είναι αναστρέψιμη. Οι παγωμένοι καρποί, ανεξάρτητα από την ποικιλία, χρησιμοποιούνται μόνο για παραγωγή λαδιού, που συνήθως είναι υποβαθμισμένη. Τόσο οι παγωμένοι όσο και οι χαλαζόπληκτοι καρποί πρέπει να συγκομίζονται το ταχύτερο δυνατό, για να αποφευχθεί η περαιτέρω υποβάθμιση του παραγόμενου ελαιολάδου.