Δεν χρειάζεται βέβαια και μεγάλη φαντασία για να δει κανείς στον χορό των νεαρών Κρητών μια εικόνα που διατηρεί επί τρεις χιλιάδες χρόνια ορισμένα σημαντικά χαρακτηριστικά του κνωσιακού χορού. Όπως σήμερα οι χωρικοί τραγουδούν σε παρόμοιες περιστάσεις, έτσι και στην αρχαιότητα υπήρχε το υπόρχημα ή μπαλάντα με το οποίο οι Κρήτες, περισσότερο από τους άλλους Έλληνες, χαίρονται να συνοδεύουν τις κινήσεις του χορού.
Οι σύντομοι στίχοι που τραγουδιούνται σήμερα από τους Κρήτες ονομάζονται μαντινάδες. Μάζεψα πολλές κατά την παραμονή μου στην Κρήτη.
Είσαι ως μια βασίλισσακ' όλον τον κόσμο ορίζεις
κι αν θέλεις πέρνεις τζη ψυχαίς
κι αν θέλεις τζη χαρίζεις.
Λιγνό κυπαρισσάκι μου
με κόκκινο κορφάτοποιος θέλει να κοιμηθή
στον ισχίο σου 'ποκάτω.
Τάζω σου, Παναγιά μου
μιαν ασημεαν ζώστρα
να μας συσμίξης και τζη δυώ
εις ένα κρεββατοστρώσι.
Θα ανάβω στους ουρανούς
να διπλωθώ, να κάτσω
να πάρω πέννα και χαρτί
τα κάλλη σου να γράψω.
Πρέπει ωστόσο να προσέξουμε ότι καμιά γυναίκα δεν τραγουδάει, ποτέ. Οι Σφακιανές των οποίων η απομόνωση και η επιφυλακτικότητα είναι μεγαλύτερη απ΄ότι στις άλλες Κρητικές, δεν χορεύουν ποτέ, εκτός από ορισμένες μεγάλες γιορτές και τότε μόνο με στενούς συγγενείς.
Τα κάλλη σου κρεμούν Πασά
τα φρύδια σου Βεζίρη
το αγγελικό σου το κορμί
κρεμά Καραβοκύρη.
Δεν θέλω παρά μια φορά
την χέρα μου να βάνω
στα μαρμαρένια σου βυζιά
κ΄απέκει, ας ποθάνω!
Robert Pashley 1834
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου