Γράφει ο Νίκος Αντωνακάκης
Οι αντιδράσεις της τοπικής Κοινωνίας ενάντια στην επέλαση των (πολλά υποσχόμενων) βιομηχανικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Κρήτη διαρκούν εδώ και χρόνια και συνεχίζονται δυναμικά.
Ο συμπολίτες μας,έχουν εκφράσει εξαρχήςεύλογες ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των μαζικών εγκαταστάσεων διαφόρων ειδών ΑΠΕ, που ήδη λειτουργούν αλλά και πολλών νέωνσυναφών επενδύσεων, που προγραμματίζονται για το άμεσο μέλλον.
Ίσως κάποιοι, έχουν βάλει στόχο να μετατρέψουν την Κρήτη, σταδιακά, σε «απέραντη μπαταρία», δια της ανεξέλεγκτης εγκατάστασης ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών.
Χωρίς καμία απολύτως ενσωμάτωση στην κοινωνική και πολιτική κουλτούρα του Νησιού μας.
Όχι, δεν είμαστε ψεκασμένοι, ούτε λαϊκιστές.
Θέτουμε εύλογα ερωτήματα προς την Κοινωνία και την Επιστήμη.
Ο Λαός πρέπει να αρχίσει να κατανοεί την πραγματικότητα για να αποφασίσει τι θέλει πραγματικά. Συναξιολογώντας όλα τα ζητήματα της αναπτυξιακής βιωσιμότητας του τόπου μας (κλιματική αλλαγή, λειψυδρία, πρωτογενής τομέας, τουριστικό προϊόν) που πρέπει να μπαίνουν στο διάλογο. Μόνο όταν μπουν όλα τα δεδομένα στο δημόσιο debate, θα μπορούμε να αποφασίσουμε τίμια για το κοινό μας μέλλον. Και μόνο τότε θα αποκαλυφθεί κάθε πτυχή της αλήθειας. Χωρίς αυταπάτες.
Στο διάλογο αυτό,είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι και όλοι συμφωνούμε σε ένα.
Ότι το περιβάλλον πρέπει να παραδοθεί στις επόμενες γενιές ζωντανό και βιώσιμο, όχι σαν μια απέραντη,ερημοποιημένη, βιομηχανική ζώνη.
Η Κοινωνία μας μέχρι στιγμής, δεν έχει κάποια ουσιαστική ενημέρωση «από χείλη αρμοδίων» για τις πραγματικές επιπτώσεις της συνεχούς επέκτασης των ενεργειακών υποδομών εις βάρος του φυσικού τοπίου και των τοπικών δραστηριοτήτων.
Αντίθετα, λαμβάνει καθημερινά και με κάθε ευκαιρία επιμελημένα μηνύματα,περί της επαγγελλόμενης ευμάρειαςανάμεσα σε λαμαρίνες και αγρούς σπαρμένους με τζάμια.
Έντεχνα και κλιμακωτά, μεστρατηγικές μεθόδουςοικονομικών συμφερόντων που κατέχουν έτσι κι αλλιώς, την «ιδεολογική ηγεμονία» της άρχουσας τάξης, διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, σύμφωνα με τις λύσεις που φέρνουν «έγκριτοι» τεχνοκράτες, υπάλληλοι των συμφερόντων.
Βεβαίως, τίποτε δεν είναι τυχαίο ούτε τόσο απλό, όσο φαίνεται. Για αυτό και αναρωτιόμαστε.
Η πραγματική εικόνα, που εμείς τουλάχιστον βλέπουμε, είναι τελείως διαφορετική, από αυτή που παρουσιάζεται στα χορηγούμενα συνέδρια, ενώ κάθε αφήγημα των καλοπληρωμένων τεχνοκρατώνμοιάζει να γκρεμίζεται σαν πύργος στην άμμο.
Στην επιδίωξή μας για ένα πιο πράσινο, πιο βιώσιμο μέλλον, τα ηλιακά πάνελ έχουν αναδειχθεί ως οι ηλιόλουστοι πρωταθλητές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Αυτά τα ανεπιτήδευτα θαύματα, σκαρφαλωμένα σε στέγες και χωράφια, μετατρέπουν το φως του ήλιου σε ηλεκτρική ενέργεια, υποσχόμενοι να μας απελευθερώσουν από τα νύχια των ορυκτών καυσίμων και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Υποτίθεται ότι, η “πράσινη ενέργεια” των ΑΠΕ είναι αυτή που χρειάζεται για την αντιμετώπιση της “ανθρωπογενούς” Κλιματικής Αλλαγής, η οποία έρχεται ως αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη.
Ωστόσο, μελέτες που περνούν τεχνηέντως απαρατήρητες, αναφέρουν ότι το ένα ευρέως διαδεδομένο είδος ΑΠΕ, τα φωτοβολταϊκά, ανεβάζουν σημαντικά την θερμοκρασία του περιβάλλοντος στο οποίο είναι τοποθετημένα.
Οι εγκαταστάσεις Α.Π.Ε.καλύπτουνεκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης, με δεκάδες εκατομμύρια φωτοβολταϊκά πάνελ και δημιουργούν ένα τοπίο που δεν αφήνει χώρο για άλλες δραστηριότητες, υπερθερμαίνοντας παράλληλα και το περιβάλλον.
Ολόκληρες περιοχές του νησιού μας βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της «επέλασης» των βιομηχανικών ΑΠΕ, στο όνομα της «πράσινης μετάβασης».
Παράλληλα, σχεδιάζονται υπεράκτια αιολικά πάρκα στις παράκτιες περιοχές, τα οποία θα μπουν σε εφαρμογή τα επόμενα χρόνια.
Το ενεργειακό σχέδιο που «καλλιεργείται» μεθοδικά, δεν αφορά μόνο την κάλυψη των αναγκών της Κρήτης ή της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά και τη δημιουργία ενός ενεργειακού κόμβου για εξαγωγή ρεύματος προς την Ευρώπη.
Οι απαιτούμενες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τεράστιες μπαταρίες από τοξικά υλικά, αποτελούν επικίνδυνη περιβαλλοντική απειλή για την ευρύτερη περιοχή.
Θα δεχθούμε να φύγουμε εμείς από τον τόπο μας για να παράγεται ρεύμα που θα πηγαίνει αλλού;
Είναι σώφρον, να καταστήσουμε την Κρήτη μπαταρία της Ευρώπης;
Φρονούμε ότι, η Ελλάδα δεν πρέπει να γίνει, τόσο αβίαστα, το εργοστάσιο παραγωγής «ήπιας» (για την Ευρώπη) μορφής ενέργειας.
Ούτε είναι δίκαιο για τη Χώρα μας να θυσιάσουμε το φυσικό, πολιτιστικό, παραγωγικό μας πλούτο, για να έχουν φθηνή (και καθαρή για αυτές) ενέργεια οι υπόλοιπες ενεργοβόρες ευρωπαϊκές χώρες.
Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να ξεκαθαριστεί. Στην πράξη, και όχι με ανούσιατσιτάτα των ατσαλάκωτων επιφανών, των παχυλά αμειβόμενων, των απροσπέλαστων και ψυχρών συστημικών μυστικοσυμβούλων της Κρατικής Εξουσίας.
Το powergame της πολιτικής που εμείς πρεσβεύουμε, είναι ηουσιαστικήπαρέμβαση για την εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ επενδύσεων και τοπικών αναγκώνόσο τα αντισταθμιστικά οφέλη που προσφέρονται από τις εταιρείες είναι ανεπαρκή και οι σχετικές παροχές είναι χωρίς ουσιαστική αντιστάθμιση της περιβαλλοντικής ζημιάς.
Να μην ξεχνάμε, επίσης, ότιοι μαζικές ενεργειακές εγκαταστάσεις επιδεινώνουν το πρόβλημα της λειψυδρίας στην Κρήτη, επηρεάζοντας τα υπόγεια νερά και τις βροχοπτώσεις στο ήδη ξηρό περιβάλλον.
Το νερό είναι ήδη ελάχιστο στην περιοχή, και οι ενεργειακές υποδομές θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αυτό, πώς αντιμετωπίζεται κατά τους «τεχνοκράτες» με τις αξιοζήλευτες περγαμηνές;
Προτείνουν τα συστήματα αφαλάτωσης, τα οποίαεφαρμόζονται, ήδη, σε άνυδρες χώρες όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία.
Εφαρμοσμένη τεχνολογία. Τι πιο λογικό;
Υποκρύπτεται άραγε παράλληλα και προτεινόμενη ερημοποίηση της υπαίθρου, για να είναι εφαρμόσιμη η μέθοδος της αφαλάτωσης στο νησί μας;
Καταρχάς, η αφαλάτωση σε υφάλμυρους ποταμούς, έχει νόημα, μόνο όταν έχουμε νερό στα ποτάμια.
Άρα αυτή η πιθανότητα περιορίζεται σημαντικά, με βάση τα κλιματικά δεδομένα ανομβρίας για την Κρήτη. Από την άλλη, η αφαλάτωση της θάλασσας έχει δύο αγκάθια.
Το πρώτο που θα πρέπει να μας απασχολήσει είναι, το πού θα απορρίπτεται το παραγόμενο απόβλητο αλάτι.
Οι χώρες που εφαρμόζουν την αφαλάτωση, «πετάνε» το απόβλητο στη Νεκρά Θάλασσα ή στην έρημο. Εμείς πού θα το πετάμε; Τι προβλέπουν οι μελέτες των «ειδικών»;
Πίσω στη θάλασσα; Θα διαταραχθούν οι ισορροπίες θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας, με κίνδυνο εξαφάνισης. Ξεχνάμε την αλιεία;
Στη στεριά; Υπάρχουν αντίστοιχες οικονομικές και τεχνικές μελέτες;
Ποιος θα κληθεί σε απολογία, αν αυτές αποδειχθούνανεπαρκείς;
Το δεύτερο αγκάθι είναι ότι, η αφαλάτωση του νερού απαιτεί μεγάλα ποσά ενέργειας.
Τι προτείνεται σε αυτή την περίπτωση;
Φωτοβολταϊκά;
Φαύλος κύκλος δηλαδή, με τις ΑΠΕ, μειώνεται το νερό, που για να έχουμε, πλέον, θα απαιτηθεί να καταφύγουμε σε νέες ΑΠΕ.
Και δεν είναι πάλι, τόσο απλό το θέμα.
Για τη δυνατότητα παραγωγής νερού ποσότητας 58 κυβικών μέτρων ημερησίως (δηλαδή για την κάλυψη περίπου 58 νοικοκυριών ημερησίως) απαιτείται σύστημα ηλιακών συλλεκτών με πάνελ διπλής όψεως, που καλύπτει 10.800 τετραγωνικά μέτρα(!!!)
Δηλαδή, για να έχουμε νερό με αφαλάτωση ικανό για την κάλυψη των αναγκών της Κρήτης, θα πρέπει να καλυφθεί με τζαμαρίες και λαμαρίνες, η μισή τουλάχιστον Κρήτη.
Ξεχνάμε και τη γεωργία- κτηνοτροφία;;;
Και σ΄αυτό, όμως, έχει προταθεί μία λύση που κυκλοφορεί, τελευταία, στα επιστημονικά σαλόνια.
Θα εγκαταλείψουμε, λέει, την «παρωχημένη»πρωτογενή παραγωγή όπως την ξέραμε εδώ και χιλιάδες χρόνια, θα αφήσουμε να ρημάξουν τα χωράφια και οι περιουσίες μας και θα καταφύγουμε στην κάθετη γεωργία σε εσωτερικούς χώρους (verticalfarming, επιστημονικά). Κοινώς, πρόκειται γιαπολυόροφασολάριουμμε γλάστρες.
Η κάθετη γεωργία, με την τόσο trendy ονομασία, απέχει πολύ από το να είναι ιδανική λύση για την πραγματικότητα του νησιού μας.
Υπάρχουν πολλά μεγάλα μειονεκτήματα που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας εάν θέλουμε να συζητήσουμε ειλικρινά αυτήν τη «συναρπαστική» τεχνολογία.
Ζητήματα όπως :
• Υψηλό αρχικό κόστος: Η δημιουργία κάθετων αγροκτημάτων απαιτεί τεράστιες επενδύσεις σε τεχνολογία όπως ο φωτισμός LED και ο αυτοματισμός.
• Κατανάλωση Ενέργειας: Τα συστήματα τεχνητού φωτισμού και κλιματισμού καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Στη Βικτώρια της Αυστραλίας υπολογίστηκε, ένα «υποθετικό κάθετο αγρόκτημα 10 επιπέδων» θα κόστιζε πάνω από 850 φορές περισσότερο ανά τετραγωνικό μέτρο καλλιεργήσιμης γης από ένα παραδοσιακό αγρόκτημα στην αγροτική περιοχή της Βικτώρια. Πώς το λύνουμε; Πάλι με Α.Π.Ε.;
• Περιορισμένη ποικιλία καλλιεργειών: Καλλιεργήσιμα είναι μόνο για μικρά ποώδη φυτά, όπως οι φράουλες. Ξεχνάμε ελιές, αμπέλια, εσπεριδοειδή, κερασιές ;;;
• Τεχνική Εμπειρογνωμοσύνη: Η λειτουργία προηγμένων συστημάτων απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, και μέχρι να αποκτηθεί η εμπειρία, θα χαθούν πολλές σοδειές.
Τελικά, μήπως όλοι οι δρόμοι (Υπερθέρμανση, Λειψυδρία, Πρωτογενής Παραγωγή) οδηγούν στα φωτοβολταϊκά;
Ίσως δεν είναι τυχαία η σταδιακή υποβάθμιση της υπαίθρου και η κατάρρευση της τιμής των γεωργικών προϊόντων, που θα οδηγήσει τους παραγωγούς σε εγκατάλειψη της γης των προγόνων μας και την κοινωνία μας σε επισιτιστική κρίση.
Κι ίσως, πάλι, να μην είναι καθόλου τυχαία, η διαχείριση των ενυπόθηκων αγροτικών δανείων της Παγκρητίου Τράπεζας.
Εγείρονται ερωτήματα, μήπως ο στόχος κάποιων είναι να καταλήξουν οι περιουσίες μας σε ενεργειακούς ομίλους,έναντι πινακίου φακής.
Γιατί, ποιος άλλος μπορεί να είναι ο λόγος που τα αγροτικά δάνεια της Παγκρητίου Τράπεζας, τίθενται εκτός των ευνοϊκών ρυθμίσεων που θα ισχύσουν για τα αντίστοιχα δάνεια της πρώην Αγροτικής Τράπεζας;
Έχει κάποιος συνυπολογίσει υπεύθυνα το σύνολο των επιπτώσεων όλου του παραπάνω αφηγήματος, που θα φέρει κέρδη σε κάποιες μόνο τσέπες, με ταυτόχρονη εξαθλίωση μέχρι και εξαφάνιση της πρωτογενούς παραγωγής, του τουριστικού προϊόντος, του Πολιτισμού, της Ιστορίας μας;;
Μήπως κινδυνεύουμε να γίνουμε θύματα του πράσινου ξεπλύματος(«greenwashing»),μιας «πράσινης» προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών που χρησιμοποιούνται παραπλανητικά για να πειστούν οι καταναλωτές ότι το προϊόν είναι φιλικό προς το περιβάλλον;
Μήπως τελικά όλο το αφήγημα για πράσινη ενέργειαλειτουργεί ως συγκάλυψη των μη βιώσιμωνατζεντών και πολιτικών;
Αλλά, μήπως και το«χρηματιστήριο» της αφαλάτωσης με τους τόσο ένθερμους υποστηριχτές, δεν θα καταλήξει να είναι η νέα «φούσκα» της εποχής μας;
Μήπως είναι η πίσω πόρτα, ο καλός σκοπός που αγιάζει τα μέσα, ο Δούρειος Ίππος για την κοινωνική συναίνεση στην επέλαση των Α.Π.Ε.;
Όταν θα έχουν εγκατασταθεί οι Α.Π.Ε. αφαλάτωσης, ακόμη και αν στη συνέχεια οι ιθύνοντες αποκηρύξουν με ευκολία την ίδια τεχνική που με πάθος υπερασπίζονταν (βλέπε wokeagenda), τότε θα είναι αργά, γιατί θα μας έχουν πνίξει τα σίδερα και οι καθρέφτες.
Θα νοιώσουμε όπως οι Ιθαγενείς της Αφρικής που αντάλλασσαν τα καθρεφτάκια με διαμάντια.
Γιατί ό,τι λάμπει (στον ήλιο)…δεν είναι χρυσός!
Και τότε, δεν θα υπάρχει επιστροφή.
Τότε, θα είναι αργά…Θα αναζητούμε όλοι μαζί το χαμένο Παράδεισο…
Στη διεθνή πρακτική, εφαρμόζεται η πολιτική “zoomout - zoomin”
Στοχεύουμε, πρώτα, στο αποτέλεσμα που θέλουμε για τα επόμενα 50 χρόνια, και μετά ξανακάνουμε zoom στο σχεδιασμό των επόμενων μηνών.
Στην Ελλάδα οι καταστάσεις, ως φαίνεται, δρομολογούνται αντίστροφα….
Αλλά, πλέον, έχουμε φτάσει στο «μη περαιτέρω», για να καταπίνουμε την ενεργειακή «Κάμηλον».
Το θέμα είναι σύνθετο και πολυσδιάστατο.
Προφανώς δεν εξαντλείται με το παρόν κείμενο...
Προφανώς και, απάντηση δεν θα πάρουμε καμία από τις κυβερνήσεις, τους “ειδικούς” και την πράσινη επιχειρηματικότητα.
Κατά τα άλλα, το φταίξιμο θα πέσει πάλι πάνω στους πολίτες, που συνεχώς πιέζονται να μεταβούν στην πράσινη ενέργεια, ή τους επιβάλλεται με το ζόρι.
Μακριά από μας κάθε είδους ισοπεδώσεις, θεωρίες συνομωσίας και αφορισμούς.
Ανεβάζουμε κοινωνική πλατφόρμα που απευθύνεται προς κάθε ενεργό πολίτη.
Ελπίζουμε να γίνει το εφαλτήριο αναζήτησης ορθών πρακτικών.
Καλούμε όλους τους ενεργούς πολίτες που έχουν στοιχεία, να τα θέσουν στο δημόσιο διάλογο στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνικής δημοκρατικής συμμετοχής.
Γιατί το μέλλον πρέπει να είναι βιώσιμο για όλους μας.
Να μην επιτρέψουμε να υποθηκευθεί το μέλλον των παιδιών μας και όλων των επόμενων γενιών.
Να μην επιτρέψουμε την εγκατάλειψη και ερημοποίηση της υπαίθρου.
Να αγωνιστούμε για τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων και για την αναχαίτιση της επισιτιστικής ένδειας.
Είναι ο μόνος δρόμος για κοινωνική ειρήνη και πολιτική σταθερότητα.
.jpeg)
.jpg)
.jpeg)
