Ο,ΤΙ ΛΑΜΠΕΙ (ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ)! ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΥΣΟΣ!

Γράφει ο Νίκος Αντωνακάκης
Οι αντιδράσεις της τοπικής Κοινωνίας ενάντια στην επέλαση των (πολλά υποσχόμενων) βιομηχανικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Κρήτη διαρκούν εδώ και χρόνια και συνεχίζονται δυναμικά.
Ο συμπολίτες μας,έχουν εκφράσει εξαρχήςεύλογες ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των μαζικών εγκαταστάσεων διαφόρων ειδών ΑΠΕ, που ήδη λειτουργούν αλλά και πολλών νέωνσυναφών επενδύσεων, που προγραμματίζονται για το άμεσο μέλλον.
Ίσως κάποιοι, έχουν βάλει στόχο να μετατρέψουν την Κρήτη, σταδιακά, σε «απέραντη μπαταρία», δια της ανεξέλεγκτης εγκατάστασης ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών.
Χωρίς καμία απολύτως ενσωμάτωση στην κοινωνική και πολιτική κουλτούρα του Νησιού μας.
Όχι, δεν είμαστε ψεκασμένοι, ούτε λαϊκιστές.
Θέτουμε εύλογα ερωτήματα προς την Κοινωνία και την Επιστήμη.
Ο Λαός πρέπει να αρχίσει να κατανοεί την πραγματικότητα για να αποφασίσει τι θέλει πραγματικά. Συναξιολογώντας όλα τα ζητήματα της αναπτυξιακής βιωσιμότητας του τόπου μας (κλιματική αλλαγή, λειψυδρία, πρωτογενής τομέας, τουριστικό προϊόν) που πρέπει να μπαίνουν στο διάλογο. Μόνο όταν μπουν όλα τα δεδομένα στο δημόσιο debate, θα μπορούμε να αποφασίσουμε τίμια για το κοινό μας μέλλον. Και μόνο τότε θα αποκαλυφθεί κάθε πτυχή της αλήθειας. Χωρίς αυταπάτες. 
Στο διάλογο αυτό,είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι και όλοι συμφωνούμε σε ένα.
Ότι το περιβάλλον πρέπει να παραδοθεί στις επόμενες γενιές ζωντανό και βιώσιμο, όχι σαν μια απέραντη,ερημοποιημένη, βιομηχανική ζώνη.
Η Κοινωνία μας μέχρι στιγμής, δεν έχει κάποια ουσιαστική ενημέρωση «από χείλη αρμοδίων» για τις πραγματικές επιπτώσεις της συνεχούς επέκτασης των ενεργειακών υποδομών εις βάρος του φυσικού τοπίου και των τοπικών δραστηριοτήτων.
Αντίθετα, λαμβάνει καθημερινά και με κάθε ευκαιρία επιμελημένα μηνύματα,περί της επαγγελλόμενης ευμάρειαςανάμεσα σε λαμαρίνες και αγρούς σπαρμένους με τζάμια.
Έντεχνα και κλιμακωτά, μεστρατηγικές μεθόδουςοικονομικών συμφερόντων που κατέχουν έτσι κι αλλιώς, την «ιδεολογική ηγεμονία» της άρχουσας τάξης, διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, σύμφωνα με τις λύσεις που φέρνουν «έγκριτοι» τεχνοκράτες, υπάλληλοι των συμφερόντων. 
Βεβαίως, τίποτε δεν είναι τυχαίο ούτε τόσο απλό, όσο φαίνεται. Για αυτό και αναρωτιόμαστε.
Η πραγματική εικόνα, που εμείς τουλάχιστον βλέπουμε, είναι τελείως διαφορετική, από αυτή που παρουσιάζεται στα χορηγούμενα συνέδρια, ενώ κάθε αφήγημα των καλοπληρωμένων τεχνοκρατώνμοιάζει να γκρεμίζεται σαν πύργος στην άμμο.
Στην επιδίωξή μας για ένα πιο πράσινο, πιο βιώσιμο μέλλον, τα ηλιακά πάνελ έχουν αναδειχθεί ως οι ηλιόλουστοι πρωταθλητές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. 
Αυτά τα ανεπιτήδευτα θαύματα, σκαρφαλωμένα σε στέγες και χωράφια, μετατρέπουν το φως του ήλιου σε ηλεκτρική ενέργεια, υποσχόμενοι να μας απελευθερώσουν από τα νύχια των ορυκτών καυσίμων και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Υποτίθεται ότι, η “πράσινη ενέργεια” των ΑΠΕ είναι αυτή που χρειάζεται για την αντιμετώπιση της “ανθρωπογενούς” Κλιματικής Αλλαγής, η οποία έρχεται ως αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη.
Ωστόσο, μελέτες που περνούν τεχνηέντως απαρατήρητες, αναφέρουν ότι το ένα ευρέως διαδεδομένο είδος ΑΠΕ, τα φωτοβολταϊκά, ανεβάζουν σημαντικά την θερμοκρασία του περιβάλλοντος στο οποίο είναι τοποθετημένα.
Οι εγκαταστάσεις Α.Π.Ε.καλύπτουνεκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης, με δεκάδες εκατομμύρια φωτοβολταϊκά πάνελ και δημιουργούν ένα τοπίο που δεν αφήνει χώρο για άλλες δραστηριότητες, υπερθερμαίνοντας παράλληλα και το περιβάλλον.
Ολόκληρες περιοχές του νησιού μας βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της «επέλασης» των βιομηχανικών ΑΠΕ, στο όνομα της «πράσινης μετάβασης». 
Παράλληλα, σχεδιάζονται υπεράκτια αιολικά πάρκα στις παράκτιες περιοχές, τα οποία θα μπουν σε εφαρμογή τα επόμενα χρόνια.
Το ενεργειακό σχέδιο που «καλλιεργείται» μεθοδικά, δεν αφορά μόνο την κάλυψη των αναγκών της Κρήτης ή της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά και τη δημιουργία ενός ενεργειακού κόμβου για εξαγωγή ρεύματος προς την Ευρώπη. 
Οι απαιτούμενες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τεράστιες μπαταρίες από τοξικά υλικά, αποτελούν επικίνδυνη περιβαλλοντική απειλή για την ευρύτερη περιοχή.
Θα δεχθούμε να φύγουμε εμείς από τον τόπο μας για να παράγεται ρεύμα που θα πηγαίνει αλλού;
Είναι σώφρον, να καταστήσουμε την Κρήτη μπαταρία της Ευρώπης;
Φρονούμε ότι, η Ελλάδα δεν πρέπει να γίνει, τόσο αβίαστα, το εργοστάσιο παραγωγής «ήπιας» (για την Ευρώπη) μορφής ενέργειας.
Ούτε είναι δίκαιο για τη Χώρα μας να θυσιάσουμε το φυσικό, πολιτιστικό, παραγωγικό μας πλούτο, για να έχουν φθηνή (και καθαρή για αυτές) ενέργεια οι υπόλοιπες ενεργοβόρες ευρωπαϊκές χώρες.
Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να ξεκαθαριστεί. Στην πράξη, και όχι με ανούσιατσιτάτα των ατσαλάκωτων επιφανών, των παχυλά αμειβόμενων, των απροσπέλαστων και ψυχρών συστημικών μυστικοσυμβούλων της Κρατικής Εξουσίας. 
Το powergame της πολιτικής που εμείς πρεσβεύουμε, είναι ηουσιαστικήπαρέμβαση για την εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ επενδύσεων και τοπικών αναγκώνόσο τα αντισταθμιστικά οφέλη που προσφέρονται από τις εταιρείες είναι ανεπαρκή και οι σχετικές παροχές είναι χωρίς ουσιαστική αντιστάθμιση της περιβαλλοντικής ζημιάς.
Να μην ξεχνάμε, επίσης, ότιοι μαζικές ενεργειακές εγκαταστάσεις επιδεινώνουν το πρόβλημα της λειψυδρίας στην Κρήτη, επηρεάζοντας τα υπόγεια νερά και τις βροχοπτώσεις στο ήδη ξηρό περιβάλλον. 
Το νερό είναι ήδη ελάχιστο στην περιοχή, και οι ενεργειακές υποδομές θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αυτό, πώς αντιμετωπίζεται κατά τους «τεχνοκράτες» με τις αξιοζήλευτες περγαμηνές;
Προτείνουν τα συστήματα αφαλάτωσης, τα οποίαεφαρμόζονται, ήδη, σε άνυδρες χώρες όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία.
Εφαρμοσμένη τεχνολογία. Τι πιο λογικό;
Υποκρύπτεται άραγε παράλληλα και προτεινόμενη ερημοποίηση της υπαίθρου, για να είναι εφαρμόσιμη η μέθοδος της αφαλάτωσης στο νησί μας;
Καταρχάς, η αφαλάτωση σε υφάλμυρους ποταμούς, έχει νόημα, μόνο όταν έχουμε νερό στα ποτάμια.
Άρα αυτή η πιθανότητα περιορίζεται σημαντικά, με βάση τα κλιματικά δεδομένα ανομβρίας για την Κρήτη.  Από την άλλη, η αφαλάτωση της θάλασσας έχει δύο αγκάθια.
Το πρώτο που θα πρέπει να μας απασχολήσει είναι, το πού θα απορρίπτεται το παραγόμενο απόβλητο αλάτι.
Οι χώρες που εφαρμόζουν την αφαλάτωση, «πετάνε» το απόβλητο στη Νεκρά Θάλασσα ή στην έρημο. Εμείς πού θα το πετάμε; Τι προβλέπουν οι μελέτες των «ειδικών»;
Πίσω στη θάλασσα; Θα διαταραχθούν οι ισορροπίες θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας, με κίνδυνο εξαφάνισης. Ξεχνάμε την αλιεία;
Στη στεριά; Υπάρχουν αντίστοιχες οικονομικές και τεχνικές μελέτες;
Ποιος θα κληθεί σε απολογία, αν αυτές αποδειχθούνανεπαρκείς;
Το δεύτερο αγκάθι είναι ότι, η αφαλάτωση του νερού απαιτεί μεγάλα ποσά ενέργειας.
Τι προτείνεται σε αυτή την περίπτωση;
Φωτοβολταϊκά;
Φαύλος κύκλος δηλαδή, με τις ΑΠΕ, μειώνεται το νερό, που για να έχουμε, πλέον, θα απαιτηθεί να καταφύγουμε σε νέες ΑΠΕ.
Και δεν είναι πάλι, τόσο απλό το θέμα.
Για τη δυνατότητα παραγωγής νερού ποσότητας 58 κυβικών μέτρων ημερησίως (δηλαδή για την κάλυψη περίπου 58 νοικοκυριών ημερησίως) απαιτείται σύστημα ηλιακών συλλεκτών με πάνελ διπλής όψεως, που καλύπτει 10.800 τετραγωνικά μέτρα(!!!)
Δηλαδή, για να έχουμε νερό με αφαλάτωση ικανό για την κάλυψη των αναγκών της Κρήτης, θα πρέπει να καλυφθεί με τζαμαρίες και λαμαρίνες, η μισή τουλάχιστον Κρήτη.
Ξεχνάμε και τη γεωργία- κτηνοτροφία;;;
Και σ΄αυτό, όμως, έχει προταθεί μία λύση που κυκλοφορεί, τελευταία, στα επιστημονικά σαλόνια.
Θα εγκαταλείψουμε, λέει, την «παρωχημένη»πρωτογενή παραγωγή όπως την ξέραμε εδώ και χιλιάδες χρόνια, θα αφήσουμε να ρημάξουν τα χωράφια και οι περιουσίες μας και θα καταφύγουμε στην κάθετη γεωργία σε εσωτερικούς χώρους (verticalfarming, επιστημονικά). Κοινώς, πρόκειται γιαπολυόροφασολάριουμμε γλάστρες.
Η κάθετη γεωργία, με την τόσο trendy ονομασία, απέχει πολύ από το να είναι ιδανική λύση για την πραγματικότητα του νησιού μας.
Υπάρχουν πολλά μεγάλα μειονεκτήματα που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας εάν θέλουμε να συζητήσουμε ειλικρινά αυτήν τη «συναρπαστική» τεχνολογία.
Ζητήματα όπως :
• Υψηλό αρχικό κόστος: Η δημιουργία κάθετων αγροκτημάτων απαιτεί τεράστιες επενδύσεις σε τεχνολογία όπως ο φωτισμός LED και ο αυτοματισμός.
• Κατανάλωση Ενέργειας: Τα συστήματα τεχνητού φωτισμού και κλιματισμού καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Στη Βικτώρια της Αυστραλίας υπολογίστηκε, ένα «υποθετικό κάθετο αγρόκτημα 10 επιπέδων» θα κόστιζε πάνω από 850 φορές περισσότερο ανά τετραγωνικό μέτρο καλλιεργήσιμης γης από ένα παραδοσιακό αγρόκτημα στην αγροτική περιοχή της Βικτώρια. Πώς το λύνουμε; Πάλι με Α.Π.Ε.;
• Περιορισμένη ποικιλία καλλιεργειών: Καλλιεργήσιμα είναι μόνο για μικρά ποώδη φυτά, όπως οι φράουλες. Ξεχνάμε ελιές, αμπέλια, εσπεριδοειδή, κερασιές ;;;
• Τεχνική Εμπειρογνωμοσύνη: Η λειτουργία προηγμένων συστημάτων απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, και μέχρι να αποκτηθεί η εμπειρία, θα χαθούν πολλές σοδειές.
Τελικά, μήπως όλοι οι δρόμοι (Υπερθέρμανση, Λειψυδρία, Πρωτογενής Παραγωγή) οδηγούν στα φωτοβολταϊκά;
Ίσως δεν είναι τυχαία η σταδιακή υποβάθμιση της υπαίθρου και η κατάρρευση της τιμής των γεωργικών προϊόντων, που θα οδηγήσει τους παραγωγούς σε εγκατάλειψη της γης των προγόνων μας και την κοινωνία μας σε επισιτιστική κρίση.
Κι ίσως, πάλι, να μην είναι καθόλου τυχαία, η διαχείριση των ενυπόθηκων αγροτικών δανείων της Παγκρητίου Τράπεζας.
Εγείρονται ερωτήματα, μήπως ο στόχος κάποιων είναι να καταλήξουν οι περιουσίες μας σε ενεργειακούς ομίλους,έναντι πινακίου φακής.
Γιατί, ποιος άλλος μπορεί να είναι ο λόγος που τα αγροτικά δάνεια της Παγκρητίου Τράπεζας, τίθενται εκτός των ευνοϊκών ρυθμίσεων που θα ισχύσουν για τα αντίστοιχα δάνεια της πρώην Αγροτικής Τράπεζας;
Έχει κάποιος συνυπολογίσει υπεύθυνα το σύνολο των επιπτώσεων όλου του παραπάνω αφηγήματος, που θα φέρει κέρδη σε κάποιες μόνο τσέπες, με ταυτόχρονη εξαθλίωση μέχρι και εξαφάνιση της πρωτογενούς παραγωγής, του τουριστικού προϊόντος, του Πολιτισμού, της Ιστορίας μας;;
Μήπως κινδυνεύουμε να γίνουμε θύματα του πράσινου ξεπλύματος(«greenwashing»),μιας «πράσινης» προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών  που χρησιμοποιούνται παραπλανητικά για να πειστούν οι καταναλωτές ότι το προϊόν είναι φιλικό προς το περιβάλλον;
Μήπως τελικά όλο το αφήγημα για πράσινη ενέργειαλειτουργεί ως συγκάλυψη των μη βιώσιμωνατζεντών και πολιτικών;
Αλλά, μήπως και το«χρηματιστήριο» της αφαλάτωσης με τους τόσο ένθερμους υποστηριχτές, δεν θα καταλήξει να είναι η νέα «φούσκα» της εποχής μας;
Μήπως είναι η πίσω πόρτα, ο καλός σκοπός που αγιάζει τα μέσα, ο Δούρειος Ίππος για την κοινωνική συναίνεση στην επέλαση των Α.Π.Ε.;
Όταν θα έχουν εγκατασταθεί οι Α.Π.Ε. αφαλάτωσης, ακόμη και αν στη συνέχεια οι ιθύνοντες αποκηρύξουν με ευκολία την ίδια τεχνική που με πάθος υπερασπίζονταν (βλέπε wokeagenda), τότε θα είναι αργά, γιατί θα μας έχουν πνίξει τα σίδερα και οι καθρέφτες. 
Θα νοιώσουμε όπως οι Ιθαγενείς της Αφρικής που αντάλλασσαν τα καθρεφτάκια με διαμάντια. 
Γιατί ό,τι λάμπει (στον ήλιο)…δεν είναι χρυσός!
Και τότε, δεν θα υπάρχει επιστροφή.
Τότε, θα είναι αργά…Θα αναζητούμε όλοι μαζί το χαμένο Παράδεισο…
Στη διεθνή πρακτική, εφαρμόζεται η πολιτική “zoomout - zoomin”
Στοχεύουμε, πρώτα, στο αποτέλεσμα που θέλουμε για τα επόμενα 50 χρόνια, και μετά ξανακάνουμε zoom στο σχεδιασμό των επόμενων μηνών. 
Στην Ελλάδα οι καταστάσεις, ως φαίνεται, δρομολογούνται αντίστροφα….
Αλλά, πλέον, έχουμε φτάσει στο «μη περαιτέρω», για να καταπίνουμε την ενεργειακή «Κάμηλον».
Το θέμα είναι σύνθετο και πολυσδιάστατο. 
Προφανώς δεν εξαντλείται με το παρόν κείμενο...
Προφανώς και, απάντηση δεν θα πάρουμε καμία από τις κυβερνήσεις, τους “ειδικούς” και την πράσινη επιχειρηματικότητα. 
Κατά τα άλλα, το φταίξιμο θα πέσει πάλι πάνω στους πολίτες, που συνεχώς πιέζονται να μεταβούν στην πράσινη ενέργεια, ή τους επιβάλλεται με το ζόρι.
Μακριά από μας κάθε είδους ισοπεδώσεις, θεωρίες συνομωσίας και αφορισμούς.
Ανεβάζουμε κοινωνική πλατφόρμα που απευθύνεται προς κάθε  ενεργό πολίτη.
Ελπίζουμε να γίνει το εφαλτήριο αναζήτησης ορθών πρακτικών.
Καλούμε όλους τους ενεργούς πολίτες που έχουν στοιχεία, να τα θέσουν στο δημόσιο διάλογο στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνικής δημοκρατικής συμμετοχής. 
Γιατί το μέλλον πρέπει να είναι βιώσιμο για όλους μας.
Να μην επιτρέψουμε να υποθηκευθεί το μέλλον των παιδιών μας και όλων των επόμενων γενιών.
Να μην επιτρέψουμε την εγκατάλειψη και ερημοποίηση της υπαίθρου.
Να αγωνιστούμε για τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων και για την αναχαίτιση της επισιτιστικής ένδειας.
Είναι ο μόνος δρόμος για κοινωνική ειρήνη και πολιτική σταθερότητα.

Η ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

 

Ο Νίκος Αντωνακάκης για τον απόηχο της Ημερίδας για την Διαχείριση Καιρού. Αναμένοντας την επόμενη κίνηση στη σκακιέρα των αρμοδιοτήτων.
Όποιος τολμήσει, θα είναι ο gamechanger της νέας εποχής. Όποιος απορρίπτει, θα πρέπει να αποδείξει τις ενστάσεις του.
Δε χρειάζεται να επαναλάβω όσα έχουν ήδη ακουστεί για την κλιματική αλλαγή και τα προβλήματα που αυτή δημιουργεί. Είναι μία πραγματικότητα που δεν αμφισβητείται από κανένα. Μία κατάσταση που δείχνει να έχει εδραιωθεί και δυστυχώς επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο. Οι προβλέψεις για την επόμενη εικοσαετία είναι εφιαλτικές και μη αναστρέψιμες, με συνεχώς αυξανόμενες απώλειες σε ζωές και περιουσίες. Οι αρμόδιοι φορείς σε κάθε ευκαιρία τονίζουν την κλιματική κρίση. Στο όνομα της κλιματικής αλλαγής, μας επιβάλλονται πράσινα χαράτσια. Σχεδιάζεται διανομή νερού με δελτίο ή και αύξηση τιμολογίων στην κατανάλωση. Η αγορά νερού που όπως ξέρουμε είναι δημόσιο αγαθό κινδυνεύει, θέλω να πιστεύω όχι σκόπιμα, να γίνει ανταγωνιστική  ενώ κλιμακώνονται τα τεχνητά διλήμματα μεταξύ δωρεάν χρήσης και ιδιωτικοποίησης του νερού. Επαναλαμβάνω, θέλω να πιστεύω ότι, δεν υπάρχει παρασκήνιο οικονομικών συμφερόντων και μεθοδεύσεων. 
Εκπονούνται μελέτες για τη διαχείριση των υδάτων στην Κρήτη. Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μας πληροφόρησε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κρήτη ότι, έχει στα χέρια του τις προτάσεις της «Ολλανδικής» Εταιρείας. Εδώ είμαστε να τις αξιολογήσουμε. Και να δούμε, επίσης, τα προτεινόμενα χρονοδιαγράμματα.
Εφόσον, βεβαίως, περιέλθουν τα παραδοτέα της μελέτης στη γνώση μας. Γιατί ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί κάποια στοιχεία σε δημόσια βάση. Κι έχουν περάσει 7 μήνες από τη μέρα που ανατέθηκε η μελέτη. Αλλά μέσα σε αυτούς τους 7 μήνες η ξηρασία έκανε επέλαση στην Κρήτη. Λόγω της λειψυδρίας συρρικνώθηκε η πρωτογενής παραγωγή. Οι προβλέψεις για το, όχι πολύ μακρινό, μέλλον μας είναι δυσοίωνες. Θα είμαστε αναγκασμένοι, για την επιβίωσή μας, να εισάγουμε τα προϊόντα βασικής διατροφής που σήμερα παράγουμε.
Η έλλειψη νερού δημιουργεί προβλήματα και στην τουριστική ανάπτυξη της Κρήτης. Ήδη, οι βρετανοί τουρίστες έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια για το ενδεχόμενο πλήρωσης των πισίνων με θαλασσινό νερό στην Κρήτη.
Η λήψη άμεσων μέτρων είναι επιβεβλημένη. Οι δράσεις δεν μπορούν πια να περιμένουν σχεδιασμούς με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Το ξέρουμε πλέον όλοι. Χωρίς νερό δεν υπάρχει ζωή. Και νερό δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο ερημοποίηση κι εγκατάλειψη της υπαίθρου.
Είναι ένα θέμα που αφορά όλους μας, αλλά τους νέους ανθρώπους πιο πολύ. Και τους νέους πολιτικούς ακόμη περισσότερο. Γιατί είναι αυτοί που θα σχεδιάσουν το μέλλον του τόπου μας για τα επόμενα 40 χρόνια.
Θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι. Όχι διασκεδαστικοί.
Και αυτό δεν είναι πάντα το πιο εύκολο.
Λύσεις έχουμε ακούσει πολλές. Τα υδραυλικά έργα που σχεδιάζονται είναι καλοδεχούμενα. Είναι, πράγματι, κρίμα να χάνονται στη θάλασσα χιλιάδες κυβικών μέτρων νερού. Γι αυτό και έχουμε προτείνει την κατασκευή φράγματος που θα συλλέγει τα νερά του Αναποδάρη και του Γεροπόταμου για την κάλυψη των αναγκών της νοτιοανατολικής Κρήτης. Ελπίζω να το έχει συμπεριλάβει στην πρότασή του ο «Ολλανδός» μελετητής. Όμως τα φράγματα και οι φαραωνικοί αγωγοί δεν προσφέρουν άμεσες λύσεις στην Κοινωνία. Αν και όποτε τελικά κατασκευαστούν, θα λειτουργήσουν μετά από χρόνια και με την επιφύλαξη της συνεχούς τεχνικής προσαρμογής τους στην ταχύτατη τροποποίηση των κλιματικών συνθηκών. Επίσης, τα φράγματα δεν φέρνουν βροχή.
Οι γεωτρήσεις και γεωματεύσεις, από την άλλη, υποβαθμίζουν τον υδροφόρο ορίζοντα και είναι ανταγωνιστικές των φραγμάτων. Επίσης και αυτές δεν δημιουργούν βροχή.
Από την άλλη, η αφαλάτωση της θάλασσας που είναι μία πολύ κοστοβόρα λύση, και συνδέεται άμεσα με την κατασκευή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να μας προβληματίσει.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι, η αφαλάτωση δεν θα είναι το άλλοθι για την απόβαση και εισβολή φωτοβολταϊκών συστημάτων και ανεμογεννητριών στην Κρήτη, για λογαριασμό κρυφών και φανερών τοπικών και περιφερειακών οικονομικών συμφερόντων. Δυστυχώς, ο δρόμος για την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Ούτε θα μπούμε, επί το παρόντος, στην ανάλυση της επίδρασης των φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών στην αισθητική του τοπίου  και τη συνακόλουθη υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Αυτό μπορεί να είναι θέμα μιας άλλης ανάλυσης. Για να ξαναγυρίσουμε στην αφαλάτωση, ένα ακόμη θέμα είναι να δούμε και τι προβλέπεται με τα απόβλητα της αφαλάτωσης και αν υπάρχει κίνδυνος να διαταράξουν τις περιβαλλοντικές ισορροπίες είτε στη θάλασσα είτε στη στεριά.
Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ που αναμένονται για την ξηρασία, όταν τροποποιηθεί ο Κανονισμός του ΕΛΓΑ, καλοδεχούμενες, αλλά δεν είναι η λύση στο πρόβλημα. Τώρα μας ενδιαφέρει η πρόληψη και όχι η αποζημίωση.
Μας ενδιαφέρει η αξιοποίηση της τεχνολογίας στην υπηρεσία των σύγχρονων αναγκών. Μίας τεχνολογίας που αξιοποιείται ήδη σε πολλές χώρες του κόσμου με αντίστοιχα προβλήματα λειψυδρίας. Αραβικά Εμιράτα, Κίνα, Ρουμανία χρησιμοποιούν τη μέθοδο σποράς νεφών. Για αύξηση βροχοπτώσεων. Η μέθοδος είναι απόλυτα επιστημονική και έχει ελεγχθεί πειραματικά, αλλά και στο πεδίο. Είναι μία τεχνική που βοηθάει περιοχές με έντονη ξηρασία να αντιμετωπίσουν την έλλειψη νερού.
Στο πλαίσιο της Ημερίδας είδαμε με τα μάτια μας τι γίνεται σε άλλες περιοχές της Χώρας και πειστήκαμε ότι μπορεί να εφαρμοστεί και στην Κρήτη.
Και είναι απορίας άξιον που, κανένας αρμόδιος δεν έχει κάνει, μέχρι σήμερα, για την Κρήτη, αυτό που γίνεται εδώ και χρόνια σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Εξάλλου η Περιφέρεια Κρήτης δεν μπορεί να είναι αμέτοχη στο διάλογο. Σχετικές μελέτες έχουν ήδη παρουσιαστεί επισήμως ήδη το 2016 και στην Περιφέρεια Κρήτης, η οποία αναγνώρισε τη σοβαρότητα της μεθόδου.
Στην Ημερίδα για τη διαχείριση του καιρού ακούσαμε, τοποθετηθήκαμε, λάβαμε από τους ειδικούς επιστήμονές πειστικές απαντήσεις, σε κάθε επιφύλαξη που μπορεί να είχαμε.
Αλλά η είδηση που βγήκε από την Ημερίδα ήταν ότι, η Κοινωνία αγκαλιάζει το συγκεκριμένο εργαλείο.
Και ότι, έπεσαν προτάσεις στο τραπέζι. Προτάσεις που μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα.
Όπως η δημιουργία χιονιού στα Όρη της Κρήτης και η πιλοτική εφαρμογή της μεθόδου για την πλήρωση του ταμιευτήρα της Πλακιώτισσας, όπως πρότεινε ο Δήμαρχος Αρχανών Αστερουσίων.
Η τελευταία, εξάλλου, πρόταση, θα μπορούσε να περιλαμβάνει ταυτόχρονα και την εφαρμογή της μεθόδου στους όμορους Δήμους Μινώα Πεδιάδος και Βιάννου. 
Μας δημιουργεί, μάλιστα, εντύπωση το γεγονός ότι, αρμόδιοι παράγοντες με κρητική καταγωγή, δεν είχαν δρομολογήσει, τουλάχιστον, την πιλοτική εφαρμογή στην Κρήτη του εργαλείου που διέθετε ο ΕΛΓΑ στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται το ανάλογο αίτημα της Περιφέρειας προς το Κεντρικό Κράτος, ώστε να συντονιστούν οι απαιτούμενες δράσεις.
Το θέμα της χρήσης τεχνολογικών εργαλείων για την καταπολέμηση της λειψυδρίας δεν θα σταματήσειεδώ. Η Ημερίδα στα Πεζά ήταν το εφαλτήριο για τις επόμενες κινήσεις στη σκακιέρα των αρμοδιοτήτων. Κανείς δεν μπορεί πλέον να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε. Η μέθοδος ήρθε και παρουσιάστηκε επί τόπου στην Κρήτη. Τυχόν απόρριψή της δεν μπορεί να οφείλεται, τελικά, σε άγνοια αλλά σε σκοπιμότητες, που δε μας αφορούν.
Όποιος τολμήσει, θα είναι ο gamechanger της νέας εποχής.
Όποιος απορρίπτει τη σύγχρονη εφαρμοσμένη τεχνολογία, θα πρέπει να αποδείξει τις ενστάσεις του, την ώρα που χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τις καταστροφικές επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής.
Η πρωτοβουλία των κινήσεων είναι, από σήμερα, στην Περιφέρεια Κρήτης.
Αναμένουμε από τον Περιφερειάρχη, μετά από νέα αξιολόγηση των τεχνικών δεδομένων και των πραγματικών συνθηκών, να ζητήσειτο συντομότερο από το Κεντρικό Κράτος, την άμεση πιλοτική εφαρμογή της τεχνικής διαχείρισης καιρού στην Κρήτη.
Για τη βιωσιμότητα του μέλλοντος, για την ανάπτυξη του παρόντος. Για τη διατήρηση του συνεκτικού ιστού στις τοπικές κοινωνίες της περιοχής μας και την επιβίωση της κρητικής υπαίθρου, για να βρισκόμαστε όλοι στην ίδια πλευρά της Ιστορίας.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΔΙΧΩΣ ΤΕΛΟΣ, ΣΚΛΗΡΟ ΠΟΚΕΡ ΜΕ ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΗ ΤΡΑΠΟΥΛΑ, ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ.

Γράφει ο Νίκος Αντωνακάκης

Η κρητική ύπαιθρος ζει μια «ζοφερή» πραγματικότητα. Το μέλλον μοιάζει αβέβαιο και οι υποσχέσεις του Κράτους κενό γράμμα.

Σε πλήρες αδιέξοδο βρίσκεται η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια, απαριθμώντας μικρά και μεγάλα προσωπικά δράματα, παραγωγών που αγωνιούν για να επιβιώσουν. Γεωργοί και ετεροεπαγγελματίες που με το υστέρημά τους στηρίζουν την κρητική ύπαιθρο.

Καθημερινός αγώνας και πάλη τόσο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, όσο και για το μόχθο των προγόνων τους,τις περιουσίες που κι αυτοί θα παραδώσουν μια μέρα στα παιδιά τους.

Στο νησί μας, οι αγρότες της ελιάς βλέπουν τις καλλιέργειές τους να καταστρέφονται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Πλημμύρες, ξηρασίες και ακανόνιστες θερμοκρασιακές συνθήκες πλήττουν συνεχώς τις σοδειές. Η κλιματική αλλαγή είναι μια ύπουλη απειλή που κάνει την καθημερινότητα των αγροτών ακόμα πιο δύσκολη, καθώς τα έσοδα των γεωργών συρρικνώνονται, ενώ τα έξοδα συνεχώς αυξάνονται.

Και η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη αφού η νεολαία, που κάποτε έβλεπε τη γεωργία ως επαγγελματική επιλογή, πλέον την απορρίπτει μαζικά. Το ποσοστό των νέων αγροτών στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 10%, και το μέσο ηλικιακό όριο των αγροτών είναι 58 ετών. Οι νέοι εγκαταλείπουν τα χωριά για τις πόλεις, αναζητώντας πιο σίγουρες δουλειές, αφήνοντας πίσω μια γεωργία που σταδιακά γερνάει και φθίνει σε παραγωγικότητα.

Όμως, οι ατέλειωτες ώρες δουλειάς στη γη, οι αγώνες με το σκληρό καιρό και οι ελπίδες για καλύτερες τιμές και επιδοτήσεις, φαίνεται πως είναι καταδικασμένες σε απογοήτευση και σιωπή.

Στην Κρήτη, αυτή την εποχή, οι τιμές ελαιοπαραγωγού έχουν πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, περίπου 4,50 έως 4,80 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.

Η τιμή κάθε προϊόντος σύμφωνα με τους νόμους της Οικονομική Θεωρίας, καθορίζεται από τη ζήτηση, την προσφορά και το κόστος παραγωγής του.

Όσο πιο μεγάλη είναι η ζήτηση ενός προϊόντος, τόσο πιο υψηλή διαμορφώνεται και η τιμή της αγοράς του. Και αντίστοιχα, όσο πιο μικρή η προσφορά του προϊόντος, τόσο πιο μεγάλη η τιμή του. Εξυπακούεται δε ότι, στη φιλελεύθερη οικονομία που πρεσβεύουμε, δεν νοείται τίμια συναλλαγή που η τιμή της πώλησης να είναι μικρότερη του κόστους παραγωγής. 

Ας ξεκινήσουμε από τη ζήτηση. 

Κατά τα τελευταία χρόνια, η ζήτηση των καταναλωτών για ελαιόλαδο έχει διεθνώς αυξηθεί κατακόρυφα, λόγω της παγκόσμιας τάσης προς τη μεσογειακή διατροφή.

Στις ΗΠΑ, η ζήτηση για ελαιόλαδο έχει αυξηθεί κατά 300% τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ενώ στη Γαλλία, τη «χώρα του βουτύρου», η κατανάλωση έχει αυξηθεί κατά 400% και οι πωλήσεις έχουν ξεπεράσει ακόμη και τις αντίστοιχες της Ελλάδας. Πρωταθλήτρια στην αύξηση της κατανάλωσης ελαιολάδου είναι, όμως, μακράν η Βρετανία, με ποσοστό 1.100% από το 1990!

Ακόμη και στις αναδυόμενες αγορές, όπως για παράδειγμα στη Βραζιλία, είναι ανάλογα θεαματική η αύξηση της ζήτησης για το υγιεινό «πράσινο υγρό χρυσάφι» που μπορεί να βάλει κάποιος στο πιάτο του και στον οργανισμό του.

Άρα, με βάση τα παγκόσμια δεδομένα της υψηλής ζήτησης, η τιμή του ελαιολάδου θα έπρεπε να είναι υψηλή για τον παραγωγό.

Η χαμηλές τιμές ελαιοπαραγωγού δεν δικαιολογούνται από τη διεθνή καλπάζουσα ζήτηση του προϊόντος.

Πάμε, τώρα, στην προσφορά.

Η προσφορά διαμορφώνεται σε συνθήκες πανικού και ανασφάλειας για τον αγρότη. Πολλοί ελαιοπαραγωγοί αναγκάζονται να προσφέρουν σε χαμηλές τιμές, «όσο κι όσο», όχι γιατί έχουν περιθώριο, αλλά γιατί έχουν υποχρεώσεις και μεγάλες οικονομικές ανάγκες.

Ερχόμαστε μετά από μια χρονιά μειωμένης ελαιοπαραγωγής και οι αγρότες της ελιάς χρειάζονται τα χρήματα. 

Όσο πουλάνε, βεβαίως, η τιμή δεν πρόκειται να αυξηθεί.

Αντίθετα, υπάρχει ο κίνδυνος να μειωθεί ακόμη περισσότερο η τιμή στο χωράφι.

Το κλίμα αυτό δεν ευνοούν, βεβαίως, οι μεθοδευμένες δηλώσεις κρατικών και επαγγελματικών παραγόντων κυρίως στην Ισπανία και Ελλάδα που «έσπευσαν» να προβλέψουν πολύ αυξημένη παραγωγή για φέτος, προαναγγέλλοντας, με τον τρόπο τους τις χαμηλές τιμές στο χωράφι και διασπείροντας τον τρόμο στους παραγωγούς.

Και οι μεν κρατικοί παράγοντες, με τις προβλέψεις τους για μεγάλη παραγωγή, αποσκοπούν στην πτώση των τιμών παραγωγού, ελπίζοντας λανθασμένα, ότι έτσι θα επιτευχθεί η πτώση του πληθωρισμού.

Όμως, να τους ενημερώσουμε ότι, ο πληθωρισμός, δεν εξαρτάται από τις τιμές παραγωγού αλλά από τις τιμές καταναλωτή (στο ράφι), οι οποίες εξακολουθούν να διατηρούνται ακόμη στα ίδια υψηλά επίπεδα!

Οι δε επαγγελματικοί παράγοντες που δραστηριοποιούνται στην μεταποίηση και διανομή, κυρίως στην Ελλάδα και Ισπανία, με τις εξαγγελίες τους για αυξημένη παραγωγή, σκοπεύουνσε περαιτέρω συμπίεση των τιμών στο χωράφι, υπολογίζοντας ότι, σε συνδυασμό με την ελεγχόμενη από αυτούς διατήρηση των τιμών καταναλωτή, θα πετύχουν αύξηση της κερδοφορίας τους.

Ποια είναι όπως η αλήθεια για την προσφορά κρητικού ελαιολάδου;

Φέτος έχουμε μείωση κατά 70% στην παραγωγή ελαιολάδου στην Κρήτη. 

Άρα η προσφορά δεν είναι τόσο μεγάλη όσο θέλουν κάποιοι να φαίνεται. 

Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω της ξηρασίας και έχουμε μεγάλη ακαρπία. 

Και αν συνεχιστεί η ανομβρία θα έχουμε πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή.

Και δεν σταματάει εκεί το παιχνίδι.

Η προσφορά, στην ουσία,ρυθμίζεται μέσω των ελαιοπαραγωγών χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τουρκία,Τυνησία, Αίγυπτος, Μαρόκο, Λιβύη, Συρία), οι οποίες ανταγωνίζονται Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία, Πορτογαλία.

Έξι μη ευρωπαϊκές χώρες εναντίον τεσσάρων ευρωπαϊκών.

Οι τρίτες χώρες, που παράγουν ελαιόλαδο, χωρίς να τηρούν όμως στο ελάχιστο τις αυστηρές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπαίνουν στην εξίσωση της προσφοράς, μέσα από απροσδιόριστες διαδρομές. 

Έτσι αυξάνεται η «προσφορά» και οδηγούμαστε σε επιπλέον συμπίεση των τιμών του Έλληνα παραγωγού προς όφελος των κερδών των καρτέλ. 

Το παιχνίδι, μοιάζει να έχει χαμένους αμφότερους τους «παίκτες» της αγοράς: και τους παραγωγούς που ρυθμίζουν την προσφορά και τους καταναλωτές που ρυθμίζουν τη ζήτηση. Κερδισμένοι οι «μεσάζοντες» των καρτέλ που αισχροκερδούν, γιατί απλά, «μπορούν».   

Και δεν το λέμε χωρίς στοιχεία! 

Ας δούμε τη διαδρομή του ελαιολάδου από το χωράφι, μέχρι να φτάσει στα ράφια των supermarket και από εκεί στον καταναλωτή. 

Οι ελαιοπαραγωγοί πωλούν μία ποσότητα 5 κιλών στην τιμή των 25 ευρώ περίπου (5 ευρώ ανά κιλό). 

Έπειτα, προστίθενται 0,25 ευρώ για το φιλτράρισμα, 1,5 ευρώ για το δοχείο, 0,45 λεπτά για το καπάκι και 0,5 ευρώ για το ειδικό χαρτόνι με τις κυψέλες. 

Το κόστος μεταφοράς ανέρχεται στα 1,30 ευρώ, με τον μεταποιητή να έχει 3 ευρώ κέρδος. Σε αυτά προστίθενται 6,30 ευρώ ΦΠΑ και 38 ευρώ για το κέρδος του λιανεμπόρου.

Κάνοντας κανείς τις προσθέσεις καταλήγει πως για πέντε κιλά ελαιολάδου τα οποία φεύγουν από τα χέρια του παραγωγού στην τιμή των 25 ευρώ, τοποθετούνται στο ράφι σχεδόν στην τιμή των 70 ευρώ.

Κρίσιμο στοιχείο της ανάλυσης είναι επίσης και το γεγονός ότι, ο παραγωγός πουλάει με κιλά και ο έμπορος πουλάει με λίτρα.

Άρα ο μεσάζων, εκτός από το οικονομικό κέρδος, έχει καιυλικό κέρδος περίπου 100 γρ. ανά κιλό ελαιολάδου.

Ας δούμε στη συνέχεια το κόστος παραγωγής του ελαιοπαραγωγού.Το κόστος παραγωγής για ένα αρδευόμενο ελαιώνα είναι στα 3,5 ευρώ το κιλό. Μπορεί να φτάσει και σε διπλάσια τιμή λόγω αυξανόμενου κόστους του νερού.

Στον ξερικό, μπορεί να έχει λιγότερα έξοδα αλλά έχει και μειωμένες αποδόσεις, οπότε το κόστος ξεπερνά τα 5 ευρώ το κιλό. 

Ακόμη και ζημιές στα δίχτυα και απώλειες στις ελιές από αφύλαχτα αιγοπρόβατα που καταπατούν τους ελαιώνες δημιουργούν επιπλέον κόστος.

Εξάλλου, η έλλειψη εργατικών χεριών αποτελεί ένα από τα νέα σοβαρά προβλήματα που ανεβάζουν το κόστος της συγκομιδής σε σχεδόν στο διπλάσιο από ότι πέρυσι ιδίως για τους μικρούς παραγωγούς, οι οποίοι πληρώνουν ημερομίσθια 70-80 ευρώ συν πρωινό.

Επίσης, πολλοί συγκρίνουν τις τιμές παραγωγού της Ελλάδας με  τις τιμές της Ισπανίας αλλά δεν υπολογίζουν το μειωμένο κόστος που έχουν οι Ισπανοί ελαιοπαραγωγοί, λόγω πυκνής φύτευσης στην Ισπανία.

Σε κάποιες χώρες της ΕΕ έχει θεσμοθετηθεί εδώ και χρόνια η υποχρέωση πώλησης αγροτικών προϊόντων πάνω από το κόστος παραγωγής. 

Στην Ελλάδα όχι.

Αφήσαμε για το τέλος, το έσχατο ανάχωμα του κρητικού ελαιοπαραγωγούστη μάχη των τιμών.

Ένα όπλο που αν είχε ο αγρότης στα χέρια του εγκαίρως, θα μπορούσε να αντισταθεί πιο αποτελεσματικά στις πιέσεις της αγοράς. Επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).Η ΚΑΠ θα έπρεπε να αποτελεί βασικό εργαλείο για την βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.

Η εφαρμογή της ΚΑΠ απαιτεί διαφάνεια, τήρηση των διαδικασιών και σαφή επικοινωνία, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική αξιοποίησή της από τους παραγωγούς.

Δυστυχώς, όμως, τίποτε από τα παραπάνω δε φαίνεται να υπάρχει.

Τα πρόσφατα δεδομένα δείχνουν μια ανεξήγητη μείωση στις ενισχύσεις, γεγονός που έχει προκαλέσει απογοήτευση στον αγροτικό κόσμο.

Και το βασικότερο, όλοι βαδίζουν στα τυφλά!

Ενώ υπήρχε η προσδοκία ότι οι πληρωμές θα ήταν μεγαλύτερες, η πραγματικότητα είναι διαφορετική, με το συνολικό ποσό να είναι μικρότερο από αυτό που είχαν υπολογίσει οι παραγωγοί. 

Ορισμένοι παραγωγοί δεν πήραν καμία πληρωμή παρά τις μεγάλες τους ανάγκες, ενώ οι επιδοτήσεις που καταβλήθηκαν είναι ανεπαρκείς, αν όχι ασήμαντες, μπροστά στις αναγκαίες δαπάνες για λιπάσματα, καύσιμα και άλλες πρώτες ύλες.

Μετά το ναυάγιο στις επιδοτήσεις και στην εξισωτική, νέο ψαλίδι αναμένεται στην πληρωμή των οικολογικών σχημάτων στα τέλη Φλεβάρη, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για οριζόντια περικοπή της τάξης του 40%.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Από τη μία, οι συνεχείς μειώσεις κάθε χρόνο των ποσών ενίσχυσης που δίνονται στους Έλληνες παραγωγούς

Οι διαχρονικές πληρωμές άμεσων ενισχύσεων ΚΑΠ στην Ελλάδα δίνουν μόνιμη πτωτική τάση, ως εξής :

• 2016 : 1.706 εκ. ευρώ

• 2017 : 1.633 εκ. ευρώ

• 2018 : 1.560 εκ. ευρώ

• 2019 : 1.599 εκ. ευρώ

• 2020 : 1.497 εκ. ευρώ

• 2021 : 1.484 εκ. ευρώ

• 2022 : 1.502 εκ. ευρώ

• 2023 : 939 εκ. ευρώ

• 2024 : 916 εκ. ευρώ

Ειδικά για το 2024, οι άμεσες ενισχύσεις που πιστώθηκαν στους λογαριασμούς των δικαιούχων ανήλθαν σε 915.875.879,39 ευρώ, έναντι 1.878.941.917 ευρώ που έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εφαρμογή του Πυλώνα Ι της ΚΑΠ για το έτος 2024. 

Σχεδόν τα μισά χρήματα, δηλαδή, δεν έφτασαν φέτος στον Έλληνα παραγωγό.Συνολικά, 971 εκατομμύρια ευρώ δεν έχουν αποδοθεί μέχρι σήμερα στους δικαιούχους παραγωγούς για το 2024.

Η συνολική προκαταβολή των ενισχύσεων ανήλθε φέτος σε περίπου 450εκατ. ευρώ, εμφανώς χαμηλότερη από το αντίστοιχο ποσό της προηγούμενης χρονιάς. 

Η μείωση αυτή προκαλεί έντονες αντιδράσεις, καθώς οι αγρότες έλαβαν κατά 40% λιγότερα από τα περσινά επίπεδα, γεγονός που επιβαρύνει τη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας.

Ειδικά για την ελαιοκαλλιέργεια έγιναν και αρκετές άλλες περικοπές. Μερικές από τις περικοπές αυτές είναι:

Η πλήρης κατάργηση των ενισχύσεων για όσους δήλωναν κάτω από 4 στρέμματα και για όσους λαμβάνουν κάτω από 250 €! 

Εξαιρέθηκαν συνεπώς από τις ενισχύσεις πάνω από το 50% των ελαιοπαραγωγών.

Η λεγόμενη «αναδιανεμητική» ενίσχυση, η οποία εξαφανίζει τους υπόλοιπους μικρούς ελαιοπαραγωγούς κάτω από 10 στρέμματα, αφού τα 11 € που προβλέπει ανάστρέμμα θα δίδονται μόνο σε όσους δηλώνουν από 10-40 στρέμματα!

Επίσης πολλά ΚΥΔ ενεργοποίησαν προεισπράξεις για τα «οικολογικά σχήματα» και οι αγρότες βλέπουν ποσά μειωμένα και τους κάθε λογής τρίτους να αυξάνονται.

Όπως αποδεικνύουν οι αριθμοί, το 2024 εξελίσσεται στη χειρότερη χρονιά πληρωμών από την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στη χώρα μας. 

Η χώρα μας βρίσκεται στον δεύτερο χρόνο της εσωτερικής σύγκλισης και αντί να επιτυγχάνεται η προσέγγιση των στόχων, οι αγρότες διαπιστώνουν την απόκλιση της αξίας των δικαιωμάτων τους από το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ. 

Μία σύγκλιση ιστορικών δικαιωμάτων της Κρήτης που ξεκίνησε από το μακρινό 2015 ώστε να γίνει ομαλά και σταδιακά, αλλά δυστυχώς, οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, επέσπευσαν δραστικά και σχεδόν τιμωρητικά το ρυθμό της σύγκλισης, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται πλέον τεράστιες μειώσεις στις ενισχύσεις από χρόνο σε χρόνο στην Κρήτη.

Το ιστορικό δικαίωμα στην Κρήτη έχει χαθεί κατά 60% και η πτώση δεν έχει σταματήσει οι επιδοτήσεις κατευθύνονται προς άλλες περιοχές της Χώρας!!

Είναι φανερό πως το κράτος πορεύεται εδώ και χρόνια χωρίς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα. 

Με γραφειοκρατικές επιλογές, πελατειακές εξυπηρετήσεις, κυκλώματα εντός και εκτός ΟΠΕΚΕΠΕ με διαχρονική διαφθορά και κακό συντονισμό, προκάλεσαν διαχειριστική κρίση στον ΟΠΕΚΕΠΕ, οδηγώντας τον σε ευρωπαϊκή επιτήρηση. 

Τα λάθη, η ανασφάλεια δικαίου και η κακοδιαχείριση εντός του Οργανισμού μειώνουν κι άλλο τις ενισχύσεις στον παραγωγό, κάθε χρόνο.

Η καταβολή των ενισχύσεων της ΚΑΠ πριν λίγα χρόνια δεν αποτελούσε είδηση γιατί γινόταν τακτικά με καταβολή τον Οκτώβριο το 70% και τον Δεκέμβριο το 30% η οποία για τις ελιές ονομαζόταν πράσινη.

Σήμερα χάρη στην λεγόμενη «απλοποίηση» της τελευταίας αναθεώρησης της ΚΑΠ – που βέβαια έγινε μετά από «διαβούλευση» και συναίνεση της χώρας μας- η καταβολή αποτελεί κορυφαίο γεγονός το οποίο προβάλλεται από πολλά ΜΜΕ ως σημαντική είδηση!

Ωστόσο, η μόνη πραγματική είδηση που υπάρχει είναι οι περικοπές που γίνονται, άλλες γιατί προβλέπονται από την λεγόμενη «σύγκλιση» της ΚΑΠ και άλλες λόγω διαφόρων περίεργων λαθών για τα όποια έλεγχος της ΕΕ βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου οι αγρότες δεν γνωρίζουν με ακρίβεια το ποσό των ενισχύσεων που δικαιούνται και το χρονοδιάγραμμα πληρωμών. 

Την ίδια στιγμή, στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ΚΑΠ εφαρμόζεται με σαφείς διαδικασίες και προκαθορισμένες χρονικές περιόδους πληρωμών. 

Οι καθυστερήσεις, σε συνδυασμό με τα χρόνια προβλήματα στις διαδικασίες του ΟΠΕΚΕΠΕ, έχουν οδηγήσει σε ένα αγεφύρωτο ρήγμα εμπιστοσύνης μεταξύ των παραγωγών και του κράτους. 

Οι συνεχείς καθυστερήσεις και η έλλειψη προγραμματισμού καθιστούν αδύνατο για τους αγρότες να σχεδιάσουν τη δραστηριότητά τους και να εξασφαλίσουν τη ρευστότητα που απαιτείται για τις καλλιέργειές τους. 

Οι καθυστερήσεις αυτές πλήττουν το εισόδημά τους και δημιουργούν οικονομική ανασφάλεια σε έναν ήδη επιβαρυμένο πρωτογενή τομέα, ο οποίος αντιμετωπίζει αυξανόμενα κόστη παραγωγής και πληθώρα εξωτερικών προκλήσεων. 

Η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Υπουργείο επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση, καθώς δεν υπάρχει πλέον η σιγουριά για την έγκαιρη καταβολή των ενισχύσεων.

Η έλλειψη διαφάνειας και σαφήνειας στη διανομή των ενισχύσεων δημιουργεί πλείστα ερωτηματικά, καθώς πολλοί δικαιούχοι αδυνατούν να ελέγξουν την ακρίβεια των πληρωμών και να κατανοήσουν τις παρακρατήσεις.

Το πρόβλημα της υπολειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ και της κακής διαχείρισης των πληρωμών αποτυπώνει μια κατάσταση αδιαφορίας και έλλειψης λογοδοσίας, που αφήνει τους αγρότες εκτεθειμένους σε σημαντικές οικονομικές δυσκολίες. Η έλλειψη διορθωτικών ενεργειών και διαφάνειας ενισχύει την αίσθηση παραμέλησης και απογοήτευσης στον αγροτικό κόσμο.

Η ανασφάλεια σχετικά με το ύψος των ενισχύσεων της ΚΑΠ και η απογοήτευση, δεν είναι καλοί σύμβουλοι στη διαπραγμάτευση της τιμής του προϊόντος τους. 

Επιπλέον, φέτος, είχαμε εξαιρέσεις από την πληρωμή, λόγω λειτουργίας του συστήματος παρακολούθησης εκτάσεων(monitoring) του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Οι παραγωγοί αμφισβητούν έντονα το τηλεσκοπικό σύστημα ελέγχου από δορυφόρους.

Θα ακολουθήσουν, βεβαίως, ενστάσεις.

Πώς γίνεται, όμως, να έχουμε ταυτόχρονα δύο κρατικούς Οργανισμούς που ο ένας αναιρεί τον άλλο;

• ο ΟΠΕΚΕΠΕ, που δεν πληρώνει τους δικαιούχους γιατί εντοπίζει ευρήματα λόγω του συστήματος monitoring και "παγώνει" κάθε διαδικασία πληρωμής, 

• ο ΕΛΓΑ που παρακρατάει από τους αγρότες ασφαλιστικές εισφορές για το σύνολο των δηλωθέντων ακινήτων, χωρίς αμφισβήτηση

Επιπροσθέτως, τελειωμό δεν έχουν τα πρόστιμα που επιβάλλονται στον ΟΠΕΚΕΠΕ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για λόγους κακοδιαχείρισης των προηγούμενων ετών.

Πρόστιμα, που μπορεί να αναστείλουν για άγνωστο χρονικό διάστημα τις πληρωμές των εκατοντάδων εκατομμυρίων επιδοτήσεων που παγίως εισρέουν κατ’ έτος από τα κοινοτικά ταμεία. Χρήματα που χάνονται για την Ελλάδα κάθε χρόνο και επιστρέφουν άθιχτα στα Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως τα προγράμματα των ελαιοπαραγωγών ΕΟΦ, που χάθηκαν στο τέλος του 2023. Πάνω από 10 εκ. ευρώ χάθηκαν για τον Έλληνα ελαιοπαραγωγό, στο τέλος του 2023. 

Ειδικά για την Κρήτη, το πλήγμα ήταν διπλό γιατί εκτός που χάθηκαν ευρωπαϊκά κονδύλια, το τέλος του 2023, μειώθηκε και ο αριθμός των επιδοτούμενων προγραμμάτων Ε.Ο.Φ. από 53 σε μόνο 30!! Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της περήφανης διαπραγμάτευσης ενός Κρητικού Υπουργού.

Όταν θέλει ο ΟΠΕΚΕΠΕ και οι Διοικήσεις του….

Το πιο διάσημο “τρικ” αδιαφάνειας με ρεκόρ σε χρόνια είναι αυτό με τα παράνομα ή και ανύπαρκτα βοσκοτόπια!!! Η αναβίωση με φωτογραφικούς ρυθμούς κυρίως των απατών με βοσκοτόπια χωρίς ζώα, οι οποίες μετά την ύφεσή τους για 18 μήνες το 2022 και 2023, επανήλθαν δριμύτερα μετά την απόφαση της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ να πληρώσει 6.000 δεσμευμένα ΑΦΜ, αλλάζοντας, όπως λέγεται, τις διαδικασίες ελέγχου γι’ αυτόν τον λόγο μέσω τη θεσμοθέτησης συγκεκριμένων διαδικασιών διά των εγκυκλίων, οι οποίες περιέγραφαν τους ελέγχους, εμποδίζοντας την ουσιαστική έρευνα, και με την αξιοποίηση της εσωτερικής πληροφόρησης και πρόσβασή τους στις δυνητικά ελεύθερες εκτάσεις των δημόσιων βοσκοτόπων, καθώς επίσης και των διαφόρων ειδών μητρώων. 

Είναι πραγματικά άδικο. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, να έχει καταφέρει να εξασφαλίσει την περίοδο της διαπραγμάτευσης της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής σχεδόν ακέραια τα χρήματα της προγραμματικής περιόδου 19,6 δισεκατομμύρια ευρώ, τη στιγμή μάλιστα που χώρες μεγάλες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία υπέστησαν σοβαρότατες μειώσεις και να πανηγυρίζουμε και ορθώς πανηγυρίσαμε τότε για αυτό το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, αλλά οι αγρότες μας από τον Οκτώβρη του 2023 και εντεύθεν να μη γνωρίζουν ούτε τι εισπράττουν ούτε τι αναμένουν να εισπράξουν και στο διά ταύτα να πληρώνονται λιγότερα από τα δικαιούμενα των κοινοτικών ενισχύσεων. 

Δεν φταίει, λοιπόν, τίποτα σε αυτό ο αγροτικός κόσμος. 

Δεν φταίει ούτε η Νέα Δημοκρατία. Και επειδή μου αρέσουν οι καθαρές κουβέντες δεν φταίει η Νέα Δημοκρατία ούτε ο αγροτικός κόσμος να πληρώνει τους μοιραίους χειρισμούς των διοικήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ και των πολιτικά υπόλογων Υπουργών και Γενικών Γραμματέων. 

Τι έχει κάνει διαχρονικά το ελληνικό Κράτος για να διασώσει τις τιμές του ελαιοπαραγωγού και τις ενισχύσεις της ΚΑΠ;

Μήπως κάνει ελέγχους για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές; 

Θα ήμασταν πολύ ικανοποιημένοι αν μας ενημέρωνε κάποιος, πόσοι αυτεπάγγελτοι έλεγχοι έχουν γίνει από το 2023 που ενεργοποιήθηκε η αρμόδια Επιτροπή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ποια τα συμπεράσματα και τι μέτρα έχει λάβει το αρμόδιο Υπουργείο.

Μήπως έχει απαιτήσει από τους ευρωπαίους εταίρους να γίνονται αυστηρές παρακολουθήσεις κι έλεγχοι στην εισαγωγή ελαιολάδου από τρίτες χώρες, που οδηγούν σε στρέβλωση του ανταγωνισμού των τιμών στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά; Έχει γίνει ποτέ τέτοια διαπραγμάτευση από τους Έλληνες Υπουργούς στην Ευρώπη κατά τα τελευταία χρόνια;

Δεν υπάρχει τέτοια εικόνα.

Αντίθετα, η ενημέρωση που έχουμε είναι ότι, το Κράτος αποφάσισε να ελέγξει τον παραγωγό.

Με το υποχρεωτικό ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής από το χωράφι και την απαγόρευση της μεταφοράς του ελαιολάδου με το παραδοσιακό δοχείο 17 λίτρων, χωρίς τα απαραίτητα παραστατικά.

Με βάση το νέο μέτρο που βρίσκεται στο τραπέζι των αρμόδιων υπουργείων, η μεταφορά του λαδιού με τον τενεκέ 17lt θα επιφέρει διοικητικό πρόστιμο έως και 5.000 ευρώ.

Οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να συμπληρώσουν ψηφιακό δελτίο αποστολής και δήλωση συγκομιδής, ενώ έπειτα θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν τα κιλά ελαιόκαρπου από το χωράφι αλλά και τα λίτρα ελαιολάδου που βγαίνουν από το ελαιοτριβείο.

Ποιο σκοπό εξυπηρετεί αυτή η ηλεκτρονική παρακολούθηση των παραγωγών; Σε τι θα ωφελήσει αυτή η επιπλέον γραφειοκρατική διελκυστίνδα, που σκέφτηκαν οι τεχνοκράτες των Υπουργείων;

Μήπως, για να μπορεί ανά πάσα στιγμή το Κράτος να γνωρίζει την πραγματική ποσότητα ελαιολάδου που έχει παραχθεί;

Μήπως για να είναι εγκαίρως εις γνώση των ιθυνόντων η παραχθείσα και δυνητικά προσφερόμενη ποσότητα ελαιολάδου στην αγορά, ώστε να έχουν το πάνω χέρι οι γνώστες κατά τη διαπραγμάτευση της τιμής του λαδιού με τον παραγωγό;

Σε τι καθεστώς ζούμε άραγε; 

Σε καθεστώς διευθυνόμενης οικονομίας και κεντρικού σχεδιασμού; 

Σε συνθήκες κρατικού κορπαρατισμού κι ενσωμάτωσης οργανωμένων συμφερόντων στη διαδικασία διακυβέρνησης με προνομιακή θέση συγκεκριμένων ομάδων και δυνατότητα επηρεασμού της υλοποίησης δημόσιας πολιτικής;

To αποτέλεσμααναμένεται δυσοίωνο αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των παραγωγών.

Η καλλιέργεια θα γίνεται ασύμφορη και μη βιώσιμη. Οι περιουσίες θα ξεπουληθούν.

Οι επενδυτές που θα έρθουν θα αλλάξουν όλο το τοπίο στην ελληνική ύπαιθρο και οι ελαιώνες θα αντικατασταθούν από λαμαρίνες παραγωγής ενέργειας.

Και αυτό θα είναι το τέλος της κρητικής επιβίωσης. 

Ο αγροτικός τομέας δεν είναι μόνο η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η πηγή ζωής για τις αγροτικές περιοχές. 

Αν οι αγρότες μας δεν στηριχθούν τώρα, θα αναγκαστούμε να εισάγουμε τα προϊόντα που παράγουμε, εξαρτώμενοι από άλλες χώρες για τα βασικά αγαθά. 

Αυτό όχι μόνο θα πλήξει την οικονομία, αλλά θα μας αφήσει χωρίς τη δυνατότητα να θρέψουμε τις επόμενες γενιές. Ειδικά όταν μιλάμε για τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, κάθε καθυστέρηση μπορεί να σημαίνει καταστροφή.

Η ανάγκη για μια πολιτική που θα δίνει πραγματικές λύσεις, και όχι απλές υποσχέσεις, είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η στήριξη των αγροτών δεν είναι απλώς ζήτημα οικονομικό, αλλά ζήτημα εθνικό. 

Αν οι αγρότες μας παραμείνουν αβοήθητοι, το μέλλον της ελληνικής γεωργίας και της χώρας μας θα είναι θολό και αβέβαιο.

Η χώρα μας χρειάζεται άμεσα δράση και αλληλεγγύη, όχι μόνο λόγια. Ας φροντίσουμε για τους ανθρώπους που κρατούν τη γη ζωντανή, για τους ανθρώπους που με τον κόπο τους μας προσφέρουν το φαγητό μας και συντηρούν τις τοπικές κοινωνίες. Αν δεν το κάνουμε τώρα, θα είναι πολύ αργά.

Περιμένουμε από το Υπουργείο να αποσαφηνίσει άμεσα το τοπίο με τις επιδοτήσεις :

• Να δημοσιοποιήσει την αξία των δικαιωμάτων ανά αγρονομική περιφέρεια (Αρόσιμες Εκτάσεις, Μόνιμες Καλλιέργειες, Βοσκότοποι).

• Να δώσει στοιχεία για τα Οικολογικά Σχήματα, τις εκτάσεις που καλύπτουν και τον αριθμό των δικαιούχων.

• Να παρουσιάσει το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των υπολοίπων πληρωμών των άμεσων ενισχύσεων για το 2024.

• Να εξηγήσει πώς σκοπεύει να κατανεμηθούν τα αδιάθετα δικαιώματα και πόροι.

• Να υπάρξει νέο οικολογικό σχήμα, με την ονομασία «κλάδεμα ανανέωσης» για την οικονομική στήριξη των αγροτών, ώστε να μπορέσουν οι αγρότες να σώσουν τους ελαιώνες τους αλλά και να γίνουν και πάλι παραγωγικοί, μετά από χρονικό διάστημα τριών ετών.

• Να εντάξει την Κρήτη στις δράσεις προστασίας νησιωτικής πολιτικής.

• Να γίνει η Κρήτη ειδική αγρονομική περιφέρεια ελαιολάδου και ελιάς

• Να ενισχύσει το βήμα διαλόγου με τους εκπροσώπους των παραγωγών στην νέα προγραμματική περίοδο.

• Η επιδότηση να δίνεται στην παραγωγή και όχι στα ιστορικά δικαιώματα

Δεν είναι θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο πρωτογενής τομέας είναι ένας σταθερός και παραγωγικός χώρος. Συμβάλλει αδιανόητα σημαντικά στην κοινωνική συνοχή της χώρας και πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε με μια ολιστική προσέγγιση ανεξαρτήτως κομμάτων και χρωμάτων.

ΑΘΕΜΙΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΛΑΔΙ. ΣΚΙΕΣ, ΨΙΘΥΡΟΙ ΚΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ

Γράφει ο Νίκος Αντωνακάκης
Ελαιόλαδο : το ανώτερο προϊόν διατροφής στον κόσμο. 
Στην Κρήτη έχουμε την τύχη να παράγουμε από τα καλύτερα ελαιόλαδα παγκοσμίως, αλλά, δυστυχώς, αυτό δεν αποτιμάται στην τιμή που κερδίζει ο παραγωγός.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ελαιόλαδο οι Έλληνες παραγωγοί συνεχίζουν να λαμβάνουν από τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη, ενώ οι Έλληνες καταναλωτές αντιμετωπίζουν τις υψηλότερες τιμές αγοράς. 
Η τιμή παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στην Ελλάδα, το Νοέμβριο, είναι κατά μέσο όρο 5,33 ευρώ ανά κιλό, ενώ στην Ισπανία φτάνει τα 6,15 ευρώ και στην Ιταλία τα 8,61 ευρώ. 
Ο Έλληνας παραγωγός λαμβάνει σαφώς τη χαμηλότερη τιμή ανά παραγόμενο κιλό σε σχέση με τους ευρωπαίους αγρότες.
Το υψηλότερο κόστος τυποποίησης στην Ελλάδα δεν είναι αρκετά πειστική αιτιολογία για τις παρατηρούμενες διαφορές.
Εξάλλου, μήπως δεν αντιμετωπίζει ο αγρότης πολύ μεγάλο κόστος παραγωγής και ανασφάλεια; 
Καλλιέργεια, κλάδεμα, δακοκτονία, συγκομιδή, ρίσκο θερμοκρασιακών συνθηκών.
Αυτά γιατί δεν αμείβονται ανάλογα;
Κάθε χρόνο έχουμε τα ίδια και τα ίδια.
Οι ίδιες σκιές και ψίθυροι που κανείς αρμόδιος δεν ενδιαφέρεται να διαλύσει.
Τίποτε δεν άλλαξε σε σχέση με πέρυσι.
Και πώς να αλλάξει; Μαγικά;
Με τα καρτέλ,υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι να τα έχουν καλά.
Και αφήνουν να ρυθμίζει την αγορά ένα «χρηματιστήριο λαδιού» χωρίς κανόνες.
Ή, μάλλον, με κανόνες που θέτουν τα καρτέλ.
Γιατί τα τελευταία, δεν έχουν κάτι να χάσουν. Μόνο να κερδίσουν.
Αγοράζουνμε εξευτελιστικές «ανοιχτές τιμές» και αν δεν τους συμφέρει δεν πουλάνε.
Κρατάνε το εμπόρευμα στην αποθήκη.
Ο παραγωγός όμως, που θέλει να κάνει Χριστούγεννα (τέτοια εποχή γίνεται κάθε χρόνο η συναλλαγή), πουλάει όσο κι όσο, ακόμη και με «ανοιχτές τιμές».
Για να καλύψει τις ανάγκες του.
Αυτή είναι η περίφημη διαπραγμάτευση που γίνεται κάθε χρόνο στο λάδι.
Έτσι και φέτος, όπως και πέρυσι, η τιμή καταναλωτή σε σχέση με την τιμή παραγωγού είναι σχεδόν τριπλάσια.
Αυτό το διάστημα,  παραγωγική τιμή του ελαιολάδου είναι κάτω από ευρώ το κιλό, αλλά στα ράφια βλέπουμε τιμές που αγγίζουν τα 14 ευρώ ανά λίτρο.
Αλήθεια, ποια έξοδα καλύπτει ο μεσάζων για να τριπλασιάζει την τιμή στο ράφι;
Κι εδώ, κρατήστε κι ένα ακόμη τρικ.
Η τιμή παραγωγού είναι σε κιλά, ενώ η τιμή καταναλωτή είναι σε λίτρα. 
Πουλάει ο αγρότης το ελαιόλαδο με το κιλό. 
Το ένα λίτρο λαδιού έχει βάρος περίπου 900 γραμμάρια.
Που σημαίνει ότι, από το ένα κιλό λάδι, που πουλάει ο αγρότης σε μία τιμή, τα 900 γρ φτάνουν στον καταναλωτή. 
Τα υπόλοιπα 100 γρ. μένουν στην «κάβα» του καρτέλ, που κερδίζει επιπλέον, 100 γρ. στο ένα κιλό που αγόρασε από τον παραγωγό.
Χοντρικά, το καρτέλ στα δέκα κιλά που θα αγοράσει από τον αγρότη, θα πουλήσει έντεκα λίτρα στον καταναλωτή.
Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το επιπλέον καπέλο στο κέρδος των καρτέλ.
Ποιος έχει επιτρέψει αυτή τη σύγχυση τόσα χρόνια;
Και μιλάμε για πολλά χρόνια…
Πόσες εντολές ελέγχου έδωσε πέρυσι, ας πούμε, ο αρμόδιος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων;
Ποιος θα πρέπει να παρέμβει θεσμικά για να προστατέψει τους παραγωγούς, αν όχι ο αρμόδιος Υπουργός; 
Τα προβλήματα της τιμής του λαδιού δεν είναι καινούρια.
Κάθε χρόνο τα αντιμετωπίζουμε ξανά και ξανά χωρίς να πέφτει φως στις σκιές, χωρίς να σωπαίνουν οι ψίθυροι πίσω από τις κλειστές πόρτες των αρμοδίων φορέων.
Ο ρόλος της Πολιτείας, και ειδικά του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι να κάνει ελέγχους για την πάταξη των αθέμιτων πρακτικών.
Να εισάγει ρυθμίσεις για την προστασία των παραγωγών.
Να θεσπίσει την υποχρεωτική συνεκτίμηση του κόστους παραγωγής στη διαμόρφωση των τιμών παραγωγούεισάγοντας το κόστος παραγωγής ως «ελάχιστο στοιχείο βάσης» στις συμβάσειςπαραγωγού και µεταποιητή, όπως έχουν πράξει άλλα Ευρωπαϊκά Κράτη (μεταξύ άλλων, η Γαλλία και η Ισπανία).
Να στηρίξει το θεσμό  τωνΔημοπρατηρίων Αγροτικών Προϊόντων, που όπως δείχνει η ευρωπαϊκή εμπειρίασυμβάλλει στη μείωση της ψαλίδας τιμών παραγωγού και καταναλωτή και παράλληλακαταπολεμά το φαινόμενο των «ανοιχτών τιμών», που αφήνουν απροστάτευτο των παραγωγό.
Γιατί δεν έχει επέμβει στα καρτέλ του ελαιολάδου το αρμόδιο Υπουργείο;
Ειδικά όταν οι Υπουργοί προέρχονται από ελαιοπαραγωγικές περιοχές, η επιτηδευμένη παράλειψη θεσμικής παρέμβασης, προκαλεί αδυσώπητα ερωτηματικά. 
Ερωτηματικά που γεννούν περισσότερες σκιές και πιο πολλούς ψίθυρους…

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΞΗΡΑΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΙΛΙΚΤΗ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΜΕΣΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Η διεκδίκηση αποζημιώσεων δεν φέρνουν βροχή ..

Άβολες αλήθειες ..

Του Νίκου Αντωνακάκη
Στους καιρούς που ζούμε, είμαστε όλοι, πολύ ή περισσότερο κοινωνοί του ίδιου προβλήματος. Της κλιματικής αλλαγής και των προβλημάτων που δημιουργεί.
Λύσεις ακούγονται πολλές. Ευχές ακόμη περισσότερες. Οι προθέσεις όλων είναι οι καλύτερες.
Η πραγματικότητα, όμως βρίσκεται πίσω από άβολες αλήθειες που πρέπει όλοι ν΄ αποδεχθούμε για να προχωρήσουμε μπροστά.
Αλήθεια Πρώτη :
Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της δεν είναι πλέον ένας μακρινός κίνδυνος. Είναι ένα απολύτως παρατηρήσιμο φαινόμενο στην καθημερινότητα όλων μας.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ήδη εδώ.
Οι κλιματικές καταστροφές (weather related disasters) είναι επίσης παρούσες με συνεχώς αυξανόμενο κόστος σε ζωές και περιουσίες.
Η παρατεταμένη ανομβρία και η προκαλούμενη ξηρασία, ρημάζουν τις καλλιέργειες και την πρωτογενή παραγωγή μας.
Οδηγούμαστε σε συνθήκες ερημοποίησης της υπαίθρου με μελλοντικές μετακινήσεις πληθυσμών και εγκατάλειψη της περιφέρειας.
Αλήθεια Δεύτερη :
Τα μεγάλα φαραωνικά υδραυλικά έργα που σχεδιάζονται και βεβαίως είναι καλοδεχούμενα, έχουν μεσοπρόθεσμα, για να μην πούμε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η καλπάζουσα επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών, δημιουργεί ανάγκη διαρκούς τροποποίησης του σχεδιασμού των υδραυλικών υποδομών και ανατροφοδότηση.
Τεράστια ποσά δεσμεύονται από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, για έργα αμφίβολης λειτουργικής επάρκειας, σε χρονικό ορίζοντα 10ετίας.
Προκαλούνται συνεχώς καθυστερήσεις στην υλοποίηση και λειτουργία τους με επιπλέον διοικητικά και οικονομικά άχθη, που έρχονται να προστεθούν στην αβεβαιότητα του εφιαλτικού μέλλοντος.
Εξάλλου, τα φράγματα δεν φέρνουν βροχή…
Αλήθεια Τρίτη :
Οι αποζημιώσεις των πληγέντων παραγωγών (ελαιοκαλλιεργητών, αμπελουργών, μελισσοκόμων) τις οποίες η Κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί να ρυθμίσει σε αμέσως επόμενο Νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι φυσικά μία προσωρινή ανακούφιση για τους παραγωγούς μας, αλλά δεν είναι η λύση που περιμένουμε για το πρόβλημα.
Εξάλλου το λέει και η λέξη «από – ζημίωση». Δηλαδή η αποκατάσταση της ζημιάς.
Ο σκοπός όμως, είναι να μη μετράμε ζημιές, στο βαθμό τουλάχιστον που μπορούμε να τις προλάβουμε.
Κρείττον προλαμβάνειν του θεραπεύειν, όπως έλεγαν και οι σοφοί μας πρόγονοι.
Εξάλλου, ούτε οι αποζημιώσεις φέρνουν βροχή….
Η πραγματικότητα είναι, λοιπόν, αμείλικτη και απαιτεί άμεσες λύσεις.
Με αξιοποίηση της καινοτομίας και τεχνολογίας στην υπηρεσία των σύγχρονων αναγκών, για αυτό που διεθνώς καλείται reshaping climate.
Σε πολλές χώρες του κόσμου με αντίστοιχα προβλήματα λειψυδρίας (Αραβικά Εμιράτα, Κίνα, Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) χρησιμοποιούν τη μέθοδο σποράς νεφών για αύξηση βροχοπτώσεων.
Δεν πρόκειται, βεβαίως, για μαγικά φίλτρα ούτε για ματζούνια.
Η μέθοδος είναι απόλυτα επιστημονική και έχει ελεγχθεί πειραματικά, αλλά και στο πεδίο, πολλές δεκαετίες πριν.  
Η σπορά νεφών περιλαμβάνει τη «διέγερση» των υφιστάμενων σύννεφων ώστε να βοηθήσουν στην παραγωγή περισσότερης βροχής.
Είναι μία τεχνική που βοηθάει περιοχές με έντονη ξηρασία να αντιμετωπίσουν την έλλειψη νερού.
Εδώ και δεκαετίες τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δημιουργούν τεχνητές βροχές.
Με τη βοήθεια των μετεωρολογικών προβλέψεων, εντοπίζονται σύννεφα που πιθανώς μπορεί να προκαλέσουν βροχή και με μία τεχνική ψεκασμού παράγουν περισσότερη βροχή.
Τη μέθοδο αυτή εφαρμόζει και ο ΕΛΓΑ, στην Ελλάδα.
Μάλιστα υπήρχε ενεργή σύμβαση του ανωτέρω φορέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία είχε χρονική διάρκεια από το 2020 μέχρι και το 2023, και αφορούσε στις περιοχές Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Στο πλαίσιο αυτής της σύμβασης, προβλεπόταν η δυνατότητα του ΕΛΓΑ χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση να χρησιμοποιεί το μισθωμένο εξοπλισμό, τόσο στις συμβατικές περιοχές εφαρμογής, όσο και σε άλλες περιοχές της Χώρας, για την πραγματοποίηση πτήσεων, με σκοπό την αύξηση βροχής.
Επίσης η ίδια σύμβαση παρείχε στον ΕΛΓΑ το δικαίωμα προαίρεσης, να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης για ένα επιπλέον έτος (2024). Η Κρήτη αποκλείστηκε από την προαίρεση για το χειμώνα του 2024, όταν τα εφιαλτικά σενάρια είχαν ήδη ξεδιπλωθεί.
Και το αποκορύφωμα:
Κατά το χειμώνα του 2024, όταν καταρτίζονταν τα τεύχη δημοπράτησης της επόμενης ανάλογης σύμβασης του ΕΛΓΑ για τα έτη 2025-2029, πάλι η Κρήτη δεν προβλέφθηκε στο συμβατικό αντικείμενο εφαρμογής της μεθόδου, παρόλο που άλλες περιοχές της Ανατολικής, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και Κεντρικής Ελλάδας προστέθηκαν.
Γεννιούνται πολλά ερωτήματα για τη διαχείριση της σύμβασης του ΕΛΓΑ.
Γιατί δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ για την Κρήτη, μέσα σε ένα τόσο βεβαρυμμένο ιστορικό λειψυδρίας και ιδιαίτερα κατά το χειμώνα του 2024, όπου όλα τα δεδομένα οδηγούσαν με βεβαιότητα στην επερχόμενη κλιματική καταστροφή;
Σημειωτέον ότι, ειδικά για την περιοχή της Κρήτης ο επιστήμονας εγνωσμένου κύρους, καθηγητής Daniel Rosenfeld έχει εκπονήσει τη μελέτη εφαρμογής του προγράμματος αύξησης βροχοπτώσεων και η Περιφέρεια Κρήτης είχε δείξει ενδιαφέρον στην υλοποίησή της.
Γιατί δεν συμπεριελήφθη η Κρήτη στα τεύχη δημοπράτησης της νέας σύμβασης;
Γιατί να μην ενδιαφερθεί κανείς για την Κρήτη, τη στιγμή που η Πολιτεία έχει μεριμνήσει για άλλες περιοχές της Πατρίδας μας;
Τα ερωτήματα πολλά, αλλά τώρα δεν είναι η ώρα για απόδοση ευθυνών.
Είναι η ώρα για δράση.
Καθήκον όλων να διεκδικήσουμε το αυτονόητο.
Ενωμένοι, πολίτες και παραγωγοί της Κρήτης, εκπρόσωποι των Δήμων και της Περιφέρειας Κρήτης να απαιτήσουμε καινοτόμες λύσεις που για την υπόλοιπη Ελλάδα θεωρούνται δεδομένες.
Να ζητήσουμε τις άμεσες τεχνολογικές λύσεις που θα σώσουν τις ζωές και τις περιουσίες μας.
Τις λύσεις που μας αξίζουν.
Η ξηρασία δεν αντιμετωπίζεται με ευχές. Ούτε περιμένοντας τη βροχή. Λύνεται με εφαρμοσμένες διεθνώς τεχνολογικές λύσεις και αποφασιστικότητα.
Όπως με σθένος και αποφασιστικότητα αντιμετωπίζει ολόκληρη η διεθνής κοινότητα την κλιματική αλλαγή, με καινοτομίες αιχμής όπως, η εντατικοποίηση τεχνητής της φωτοσύνθεσης, η μετατροπή του διοξειδίου του άνθρακα σε πρώτη ύλη για παραγωγή καυσίμων ή και δομικών υλικών, η χρήση βιοκαυσίμων κ.α..
Λύσεις που για πολλούς ακούγονται επιστημονική φαντασία. Κι όμως είναι το αύριο του κόσμου μας.
Σε ένα κόσμο που η τεχνολογία δίνει τη σκυτάλη ολοένα και σε νέες υποσχόμενες καινοτόμες λύσεις, ποιος άραγε θα περίμενε να ξημερώσει ο ήλιος τη μέρα για να δει φως;;;