ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Γράφει ο ΜΠΑΤΣΑΡΙΣΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Όταν η μιζέρια γίνεται κουλτούρα….
«Ένα κράτος δε μπορεί να κλείσει τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα δικαστήρια, να διαλύσει την αστυνομία και να παραμελήσει τις δημόσιες υπηρεσίες και να εκθέσει τον λαό του σε συνθήκες χάους και αναρχίας μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τους δανειστές του αλλοδαπούς ή ημεδαπούς».
Τα παραπάνω είναι ρήση της επιτροπής διεθνούς δικαίου του ΟΗΕ το 1980.
Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2007 στις ΗΠΑ, επεκτάθηκε και στις χώρες της ΕΕ λόγω της ευρύτατης πιστωτικής επέκτασης που υπήρξε για πολλά χρόνια και δημιούργησε μία κατάσταση που τείνει να αποδειχτεί μεγαλύτερη και χειρότερη από εκείνη του 1930.
Άλλη μία ρήση λέει ότι «ο αληθινός πλούτος μίας χώρας είναι ότι παράγουν οι εργαζόμενοι της στην διάρκεια ενός χρόνου», και ακόμη «καμία κοινωνία που τα περισσότερα μέλη της είναι φτωχά και αξιολύπητα, δεν μπορεί να προκόψει». 

Σε όλες τις κοινωνίες διαχρονικά αν δεν υπάρχει πολιτισμός, απλά δεν υπάρχει κοινωνία και περνάμε σε ένα άλλο επίπεδο που λέγεται αναρχία ή πόλεμος ή χάος και αλλοίμονο στις κοινωνίες που φτάνουν σε αυτό το επίπεδο.
Οι οικονομικές κρίσεις πάντα αναπτύσσουν....
.... ένα ιδιαίτερο πολιτισμό, αφενός μεν για να είναι καταλύτης ύπαρξης τους, αλλά αφετέρου όταν ο πολιτισμός συνδέεται με υψηλά οικονομικά τιμήματα ή επενδύσεις, δημιουργεί θύματα όπως κλείσιμο θεάτρων, κλείσιμο εκδοτικών οίκων, κ.λ.π., παρόλα αυτά όμως ο λαϊκός πολιτισμός αναπτύσσεται περισσότερο όπως π.χ συναυλίες ανοικτές, ομιλίες και παρουσιάσεις βιβλίων για την κρίση και τα προβλήματα που δημιουργεί στην κοινωνία, ανάπτυξη του μαζικού τουρισμού που συνδέεται με πολιτιστικά, όπως μαζικές (φτηνές) επισκέψεις, στα μουσεία, σε μοναστήρια και σε αρχαιολογικούς χώρους.
Πολιτισμός και κουλτούρα είναι όροι ταυτόσημοι, οι οποίοι επηρεάζονται σαφέστατα από την οικονομία και πόσο μάλλον από την οικονομική κρίση ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλη, όπως αυτή που ζούμε.
Η έννοια του “πολιτισμού-κουλτούρα” εμφανίστηκε τον 18ο αιώνα, όταν οι Γάλλοι διαφωτιστές φιλόσοφοι ονόμαζαν πολιτισμένη την κοινωνία που εδράζεται στις αρχές του λογικού και της δικαιοσύνης και ήταν χαρακτηριστικό του κοινωνικοοικονομικού συστήματος, κυρίως του καπιταλισμού, του συστήματος που κυριαρχεί στις περισσότερες χώρες του κόσμου αυτήν την εποχή.
«Οι κρίσεις είναι πάντα μόνο βίαιες λύσεις των υπαρχουσών αντιφάσεων, βίαιες εκρήξεις που αποκαθιστούν για μια στιγμή την διαταραγμένη ισορροπία». Η τελική αιτία όλων των πραγματικών κρίσεων παραμένει πάντα η φτώχεια και ο περιορισμός κατανάλωσης των μαζών».
Η παραπάνω ρήση του Μαρξ αποτυπώνει με σαφήνεια το διαχρονικό πρόβλημα της κατανάλωσης των μαζών που δημιουργεί πρόβλημα στον πολιτισμό ή μάλλον δημιουργεί άλλα επίπεδα σαφώς χαμηλότερα.
Τόσα χρόνια μνημονίων και ταλαιπωρίας του ελληνικού λαού έχουν δημιουργήσει την λεγόμενη μνημονιακή εποχή που μόνο στόχο έχει την πλήρη απαξίωση της εργασίας αλλά και της τεχνολογίας λόγω της χαμηλής ροής κεφαλαίων (βλέπε capital controls).
Ο κόσμος της εργασίας και του πολιτισμού που εκφράζεται από πολλούς γνωστούς συγγραφείς, προσπαθεί να αποτρέψει τα χειρότερα που μπορεί να προκύψουν από την λαίλαπα που ζούμε. 
Τέλος παρατηρείται παραβίαση ακόμη και του νομικού πολιτισμού που σε πολλές περιπτώσεις παραβιάζεται στο όνομα της Δημοσιονομικής σταθερότητας.
Αυτό πρέπει πραγματικά να το αποφύγουμε γιατί σε πολλές περιπτώσεις βλέπουμε νόμους να αντιβαίνουν το σύνταγμα μας και να έχουν το λόγο τα συνταγματικά δικαστήρια, αποφάσεις των οποίων με δυσκολία εφαρμόζονται.
Αλληλένδετα λοιπόν οικονομία και πολιτισμός - κουλτούρα, σε μία χώρα όπως η Ελλάδα που θεωρείται παγκόσμια η κοιτίδα του πολιτισμού, και αυτό αναγνωρίζεται απ’ όλους τους πολιτισμένους λαούς.