ΚΙΣΑΜΟΣ ΚΑΙ STILLMAN 1865

Συνεχίζω την χθεσινή ανάρτηση του περιηγητή Stillman στην Κίσαμο με το τι είδε στην πόλη της Κισάμου τον Σεπτέμβριο του 1865.

Κατ' αρχάς δεν αναφέρει πουθενά σε όλο το κείμενο του την λέξη Καστέλι, ονομάζει την πόλη Κίσαμο και ...γράφει:

"Φτάσαμε στην Κίσαμο στις τέσσερις μετά μεσημβρίας, και γυρέψαμε τον Μοντίρη (τοπικό διοικητή), για τον οποίον είχα ένα σημείωμα από τον Γενικό διοικητή, που του εφιστούμε την προσοχή στις επιθυμίες μου. Να μου βρει σπίτι για την νύχτα και να δω από κοντά τα δυο αγάλματα που βρέθηκαν σε μια ανασκαφή εκεί κοντά.

Πράγματι με βοήθησε να δω τα δυο αγάλματα, ένα από αυτά ήταν ο κορμός ενός Ρωμαίου αυτοκράτορα* με τμήμα ενός ποδιού και ενός χεριού. Ήταν σε περίκομψο βαρύ Ρωμαϊκό στυλ, πλαστική πόζα και ακαλαίσθητο. Ήταν όμως προσεγμένο στις λεπτομέρειες της διακόσμησης του, με την πανοπλία να φέρει οπλισμένη Αθηνά που στέκεται πάνω σε λύκαινα, με τους Ρωμαίους δίδυμους και να στεφανώνεται από δυο φτερωτές Νίκες.

Το άλλο άγαλμα ήταν ελληνικό, ήταν μια Αθηνά που ήταν σπασμένη σε αρκετά κομμάτια της έλειπες μόνο το δεξί χέρι. Όταν όμως ήταν συναρμολογημένη φανέρωνε την τελειότητα της. Το αριστερό χέρι που το έφερνε σταυρωτά στο στήθος, κρατούσε μια φωλιά από την  οποία ξεκουλουριαζόταν ένα φίδι. 

Τα ερείπια της αρχαίας πόλης απλώνονται νότια (από το φρούριο), φαίνεται τα συντρίμμια μιας Ρωμαϊκής πλινθοδομής και τα θεμέλια ενός κτίσματος που μάλλον ήταν θέατρο. Ανακαλύφτηκαν κατά τις πρόσφατες ανασκαφές πολλές κολώνες** το Ρωμαϊκό άγαλμα και αρκετά κομμάτια από γλυπτά στολίζουν σήμερα κήπους. Τα απομεινάρια μαρτυρούν μια πολύ πλούσια πόλη και προβλέπω ότι, αν γίνουν ανασκαφές κάποια θαυμαστά έργα θα έρθουν στο φως."

*Ενδιαφέρον αποτελεί πότε βρέθηκαν τα αγάλματα που σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Κισάμου στην τρίτη ισόγεια αίθουσα. Βρέθηκαν το 1863-65 σε ανασκαφή του αρχαίου θεάτρου (υπολογίζεται οτι ήταν στην πλατεία ΟΤΕ).

Αξίζει βέβαια αυτή η αναφορά του Stillman γιατί είναι απο τους ελάχιστους που είδε το αρχαίο Ρωμαϊκό θέατρο της πόλης, αλλά και για την πρόβλεψη του οτι η Ρωμαϊκή Κίσαμος ήταν πολύ πλούσια πόλη.

** Οι κολώνες που αποκαλύφτηκαν στο αρχαίο θέατρο τότε σήμερα στηρίζουν την οροφή του Αγίου Σπυρίδωνα.