Ο ΔΙΑΛΛΙΝΟΜΙΧΑΛΗΣ

"Ο κόσμος τώρα περπατεί με ψεύδος και απάτη
κι ο εις τ' αλλού κυττάζουνε να βγάλουνε το μάτι.
Μ' εθνομαρτύρους ψεύτικους κι αληθινούς αγύρτας
και δραχμοκαταβροχθιστάς και εθνοκρημνοσύρτας."
 
Ο Μιχάλης Διαλλινάς (Νεάπολη Κρήτης, 1853 - 1927), γνωστός και ως Διαλλινομιχάλης, ήταν Κρητικός λαϊκός δραματουργός. Το λογοτεχνικό έργο του χρονολογείται από το 1892, όταν άρχισε να γράφει πεζά και έμμετρα, μέσα από τα οποία γνωρίζουμε τους ήρωες, καπεταναίους κι αρχηγούς της Ανατολικής Κρήτης διακριθέντες σε γενναιότητα. Πολύπλευρο ταλέντο ποίησης, έγραψε σατιρικά, ενώ το σκωπτικό του ύφος φαίνεται καθαρά σε κάθε στίχο. 

"Εσύ λαέ που ψήφιζες και Γούναρη και Ράλλη,
γλάκα εδά να πολεμάς τον Μουσταφά Κεμάλη."

Στα «Άπαντά» του περιέχονται συγκεντρωμένα τα πιο αξιόλογα ποιήματά του, πεζά κείμενα, καθώς και δύο θεατρικά. Το 1970 εκδόθηκε και δεύτερος τόμος με έργα του, σε επιμέλεια της εγγονής του Μαρίας Πυτικάκη. Οι σατιρικοί στίχοι του Διαλλινά αποτελούν μνημείο λαϊκής θυμοσοφίας και σε αυτούς κυρίως οφείλεται η εκτίμηση που του έτρεφαν οι χωρικοί της περιφέρειάς του. Η ανάμνησή τους υπάρχει ακόμη και σήμερα. Κορυφαία έργα του και τελευταία έπη της κρητικής λογοτεχνίας, υπήρξαν ο Καπετάν Καζάνης και η Κριτσωτοπούλα. 
"Ίσως θα πούνε μερικοί πως θέλω να προσβάλω,
άτομα ή Κυβέρνησιν. Λάθος έχουν μεγάλο.
Γνωρίζω πως η σημερνή καινούργια νεολαία
και λίγο αν εφράγγεψε είνε πολύ γενναία."