Και επειδή είναι ο καιρός -28 Οκτωβρίου- που κατά τον ποιητή το έθνος έχει συνήθειο να εορτάζει λαμπρά τον μεγάλο και νικηφόρο κατά των Ιταλών πόλεμο του 1940. Ένας πόλεμος όμως που τελείωσε με την Γερμανική εισβολή και κατοχή 1941 και την μακρά οδύνη τεσσάρων χρόνων ανείπωτης φρίκης.
Έχουν γραφτεί εκατοντάδες βιβλία και χιλιάδες σελίδες. Ξεχωριστή είναι η ιστορία της παγκόσμια αναγνωρισμένης για την σπουδαιότητά της «Μάχη της Κρήτης – Μάης 1941» ένας αγώνας που συνεχίστηκε ασταμάτητα ως το 1945.
Μέσα στην φρικτή απανθρωπιά του Γ΄ Ράιχ και πρίν και μετά τον πόλεμο, οι Κρητικοί τίμησαν και τους ξένους δολοφόνους με την ιερότητα που αξίζει στο κάθε νεκρό . Αυτή ήταν η ηθική σεβασμού των νεκρών από τον νεκρό του Πάτροκλου στην Ιλιάδα και την Αντιγόνη στον Σοφοκλή.
Επαναλαμβάνοντας το γνωστό ριζίτικο, που µόνο η κρητική λεβεντιά και η σοφία µπορεί να εκφράσει, αποκαλύπτει κι αυτό το µέγεθος του προβλήµατος: «Γροικάτε είντα παράγγελνε η Κρήτη τω(ν) παιδιώ(ν) τζη. Μετρήσετε τα µνήµατα των εδικώ(ν) και ξένω(ν), σ’ ούλα ν’ ανάψετε κερί, λιβάνι και καντήλι, κι αν έρθου(ν) κι εδικολογιές τω(ν) ξένω(ν) σκοτωµένω(ν), να τσι φιλοξενήσετε…».
Μέσα από τις λίγες γραµµές, το παραπάνω ριζίτικο διδάσκει, ακόµη και σήµερα, ένα διαφορετικό ήθος. Προσδίδει βάλσαµο παρηγοριάς για τις αξίες και τις αρετές που ήταν συνυφασµένες µε τον λαό µας στις λέξεις πρεπιά, ανθρωπιά, φιλότιµο, τιµή, αξιοπρέπεια. Η πολύπαθη Κρήτη δίδει παραγγελιά στα παιδιά της να µετρήσουν τα µνήµατα, δικά και ξένα, να ανάψουν κεριά και να θυµιατίσουν όλα τα µνήµατα χωρίς διάκριση.
Έχει κατ’ επανάληψη αναφερθεί και είναι γνωστή η προσφορά της Εκκλησίας- Ιδιαίτερα δε της Μονής Γωνιάς - δίπλα στην Ακαδημία, να φιλοξενήσει τις οστεοθήκες των νεκρών αυτών, ώσπου να ετοιμασθεί το Νεκροταφείο στο Μάλεµε. Οι Μοναχοί λησµόνησαν τα προσωπικά τους βάσανα στη διάρκεια του πολέµου και τις ζημιές που είχε υποστεί η Μονή τους. ……Μία φιλοξενία, λοιπόν, µία αγκαλιά στα χώµατα της ιερής Κρήτης …
Την ίδια στιγµή τα µνηµεία στην Κρήτη στέκουν αγέρωχα και µας θυµίζουν κι αυτά ότι στο ίδιο χώµα υπάρχουν µνήµατα µε κρητικόπουλα, αδέλφια, οικογένειες ολόκληρες, µανάδες µε τα παιδιά στην αγκαλιά… Τί σηµαίνουν, όµως, όλα αυτά για τα νέα παιδιά οι τόποι που δεινοπάθησαν περισσότερο κατά την κατοχή (π.χ. Ανώγεια, Αµάρι, Κερίτης, Κοντοµαρί, Κακόπετρος, Μαλάθυρος, Κάντανος, Μονή, Λειβαδάς, Κουστογέρακο, Βιάννος κ.ά.); Υπάρχει µνήµη και πώς ορίζεται; Τι είναι η µνήµη; Πώς έγινε αυτός ο απερίγραπτος ηρωϊσμός, ο ακατανόητος από τον άλλο κόσμο-η Κρήτη ένα νησί!
Στο ερώτηµα από πού πήραν άραγε εντολές και οδηγίες, όλοι αυτοί οι απλοί άνθρωποι της Κρήτης, απαντά µε σθένος ο µακαριστός Κισάµου και Σελίνου κυρός (Ειρηναίος Γαλανάκης): «Κι αν µε ρωτήσει κανείς ποιος πρόσταξε τη Μάχη της Κρήτης, θα απαντούσα: η Παράδοση της Κρήτης. Η Ιστορία της Κρήτης. Όχι εκείνη που είναι γραµµένη στα βιβλία για να διδάσκεται επ’ αµοιβή µισθού και βαθµού στα Σχολεία µας, µα η άλλη που είναι γραµµένη στη Μνήµη, στην ψυχή του Λαού µας και διδάσκεται στις δύσκολες ώρες, µε αυθόρµητες και γενναίες πράξεις. Όταν πέφτανε οι Γερµανοί στην Κρήτη, οι Κρητικοί δεν περίµεναν να πάρουν οδηγίες ούτε από την Κυβέρνηση (δεν υπήρχε), ούτε από τα κόµµατά των. Πήρανε οδηγίες από τη συνείδηση και την ιστορία των, από τη µνήµη και τους προγόνους των. Από τον Καντανολέων, από τον Σήφακα, τον Χατζηµιχάλη, τον Κριάρη και τον Σκαλίδη»
Στην μετέπειτα εποχή- μετά την ήττα του γερμανικού ολοκληρωτισμού - Ο μακαριστός αοίδιμος Ειρηναίος και ο Αλέξανδρος Παπαδερός συνιδρυτές της Ακαδημίας πολλά οφείλουν στην συνδρομή και συνεργασία, της Γερμανίας εκείνης των επιστημών, της τέχνης των επιστημονικών ερευνών και της μελέτης του Ελληνικού πολιτισμού.
Πρόσφατα είδε το φως της δηµοσιότητας ένα σηµαντικό βιβλίο, µε τον τίτλο «Πρακτικά Γερµανικών ∆ικαστηρίων για Εγκλήµατα Πολέµων στην Κρήτη» (Χανιά 2024, 350 σελ.), της Εταιρείας Ίδρυσης Μουσείου της Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης, µε την επιµέλεια του ∆ρ Αλέξανδρου Παπαδερού.
Ο UlrichKaldebach, Γερμανός κληρικός διακεκριμένος θεολόγος και συγγραφέας, σε ειδική τελετή στην ορθόδοξη Ακαδημία- που καιρό τώρα με πρόεδρο τον σεβασμιώτατο Αμφιλόχιο και γενικό Δ/ντή τον Δρ. Κων/νο Ζορμπά συνεχίζει να προσφέρει την εδώ και 56 χρόνια ανεκτίμητη πνευματική και κοινωνική προσφορά- προσέφερε ένα πολύτιμο δώρο505 σελίδων τα γερμανικά έγγραφα δικαστικού περιεχομένου, που αναφέρονται σε εγκλήματα πολέμου διαπραχθέντα από Γερμανούς στην μάχη της Κρήτης και την κατοχή καθώς και μεγάλο αριθμό φωτογραφιών.
Στο βιβλίο- που πολλοί συνέβαλλαν, υπάρχουν σημαντικά έγγραφα (µεταφρασµένα στην ελληνική γλώσσα) των γερµανικών αρχών της δεκαετίας 1960-1970, προκειµένου να απαντηθούν αιτήµατα προς την Οµοσπονδιακή ∆ηµοκρατία της Γερµανίας που υπέβαλλε το Ελληνικό Κράτος, σχετικά µε τη διερεύνηση συγκεκριµένων καταγγελιών για εγκλήµατα πολέµου των γερµανικών κατοχικών στρατιωτικών. Επισημαίνεται όχι πρώτη φορά και από επισήμους της Ελληνικής πολιτείας, η «απροθυµία των αρµόδιων γερµανικών αρχών να εξετάσουν σε βάθος τις κατηγορίες».
Ουσιαστικά και υστερόχρονα-1960- υπάρχει βάσει πολυσέλιδων νομικίστικων ερμηνειών και πολυσέλιδων δικογραφιών η αθώωση όλων. Παρά ταύτα διασταυρώνονται τα περισσότερα εγκλήματα ,οι αγώνες των Κρητικών αλλά και οι οι τόποι θυσίας καθώς και η ολική καταστροφή δεκάδων χωριών .Βιβλίο ιστορικά πολύτιμο ιδιαίτερα των μελετητών και των Ιστορικών Αρχείων.
Η µνήµη, λοιπόν, δεν µπορεί να είναι µόνο µέσα από τη θύµηση της βίας, των στρατιωτικών εκδηλώσεων, την κατάθεση στεφάνων, Είναι, λοιπόν μνήμη, και η αέναη επιστροφή του νου και η ιστορία, όχι εις το παραχρήμα -στο τώρα- αλλά ες αεί-πάντοτε-υπομινήσκει και διδάσκει: ποια η ανθρώπινη φύση, ποια η πνευματική δύναμη, ποιος ο άνθρωπος που αγωνίζεται στο σκοτάδι για το φως ή ποιες σκοτεινές δυνάμεις παραμονεύουν πάντα, όταν και στις μέρες μας βιώνομε μορφές βίας και τρόμου.
Τα άλλοτε θύματα του ολοκαυτώματος «οι Εβραίοι» πρωτοστατούν στη γενοκτονία των Παλαιστινίων και η Ευρώπη συμμετέχει σ’ ένα αδιέξοδο πόλεμο στο έδαφός της, στο όνομα επίπλαστων αξιών αλλά εξόφθαλμα συγκεκριμένων συμφερόντων.
Όσο υπάρχομε ως ‘Έθνος, ζητούμενο θα είναι οι ψυχές μας και ιδιαίτερα των νέων, να εμπνέονται από τα ιδανικά των αγώνων για αξιοπρέπεια και ελευθερία και γι’ αυτό η μάχη της Κρήτης θα συνεχίζεται. Η ιστορία από γραπτές πηγές, τα μνημεία και τα Μουσεία αναμφίβολα είναι η αναμφισβήτητη ζωντανή και διδάσκουσα μνήμη στο ατομικό και συλλογικό μας γίγνεσθαι.
Γ. Πευκιανάκης – φιλόλογος
Έχουν γραφτεί εκατοντάδες βιβλία και χιλιάδες σελίδες. Ξεχωριστή είναι η ιστορία της παγκόσμια αναγνωρισμένης για την σπουδαιότητά της «Μάχη της Κρήτης – Μάης 1941» ένας αγώνας που συνεχίστηκε ασταμάτητα ως το 1945.
Μέσα στην φρικτή απανθρωπιά του Γ΄ Ράιχ και πρίν και μετά τον πόλεμο, οι Κρητικοί τίμησαν και τους ξένους δολοφόνους με την ιερότητα που αξίζει στο κάθε νεκρό . Αυτή ήταν η ηθική σεβασμού των νεκρών από τον νεκρό του Πάτροκλου στην Ιλιάδα και την Αντιγόνη στον Σοφοκλή.
Επαναλαμβάνοντας το γνωστό ριζίτικο, που µόνο η κρητική λεβεντιά και η σοφία µπορεί να εκφράσει, αποκαλύπτει κι αυτό το µέγεθος του προβλήµατος: «Γροικάτε είντα παράγγελνε η Κρήτη τω(ν) παιδιώ(ν) τζη. Μετρήσετε τα µνήµατα των εδικώ(ν) και ξένω(ν), σ’ ούλα ν’ ανάψετε κερί, λιβάνι και καντήλι, κι αν έρθου(ν) κι εδικολογιές τω(ν) ξένω(ν) σκοτωµένω(ν), να τσι φιλοξενήσετε…».
Μέσα από τις λίγες γραµµές, το παραπάνω ριζίτικο διδάσκει, ακόµη και σήµερα, ένα διαφορετικό ήθος. Προσδίδει βάλσαµο παρηγοριάς για τις αξίες και τις αρετές που ήταν συνυφασµένες µε τον λαό µας στις λέξεις πρεπιά, ανθρωπιά, φιλότιµο, τιµή, αξιοπρέπεια. Η πολύπαθη Κρήτη δίδει παραγγελιά στα παιδιά της να µετρήσουν τα µνήµατα, δικά και ξένα, να ανάψουν κεριά και να θυµιατίσουν όλα τα µνήµατα χωρίς διάκριση.
Έχει κατ’ επανάληψη αναφερθεί και είναι γνωστή η προσφορά της Εκκλησίας- Ιδιαίτερα δε της Μονής Γωνιάς - δίπλα στην Ακαδημία, να φιλοξενήσει τις οστεοθήκες των νεκρών αυτών, ώσπου να ετοιμασθεί το Νεκροταφείο στο Μάλεµε. Οι Μοναχοί λησµόνησαν τα προσωπικά τους βάσανα στη διάρκεια του πολέµου και τις ζημιές που είχε υποστεί η Μονή τους. ……Μία φιλοξενία, λοιπόν, µία αγκαλιά στα χώµατα της ιερής Κρήτης …
Την ίδια στιγµή τα µνηµεία στην Κρήτη στέκουν αγέρωχα και µας θυµίζουν κι αυτά ότι στο ίδιο χώµα υπάρχουν µνήµατα µε κρητικόπουλα, αδέλφια, οικογένειες ολόκληρες, µανάδες µε τα παιδιά στην αγκαλιά… Τί σηµαίνουν, όµως, όλα αυτά για τα νέα παιδιά οι τόποι που δεινοπάθησαν περισσότερο κατά την κατοχή (π.χ. Ανώγεια, Αµάρι, Κερίτης, Κοντοµαρί, Κακόπετρος, Μαλάθυρος, Κάντανος, Μονή, Λειβαδάς, Κουστογέρακο, Βιάννος κ.ά.); Υπάρχει µνήµη και πώς ορίζεται; Τι είναι η µνήµη; Πώς έγινε αυτός ο απερίγραπτος ηρωϊσμός, ο ακατανόητος από τον άλλο κόσμο-η Κρήτη ένα νησί!
Στο ερώτηµα από πού πήραν άραγε εντολές και οδηγίες, όλοι αυτοί οι απλοί άνθρωποι της Κρήτης, απαντά µε σθένος ο µακαριστός Κισάµου και Σελίνου κυρός (Ειρηναίος Γαλανάκης): «Κι αν µε ρωτήσει κανείς ποιος πρόσταξε τη Μάχη της Κρήτης, θα απαντούσα: η Παράδοση της Κρήτης. Η Ιστορία της Κρήτης. Όχι εκείνη που είναι γραµµένη στα βιβλία για να διδάσκεται επ’ αµοιβή µισθού και βαθµού στα Σχολεία µας, µα η άλλη που είναι γραµµένη στη Μνήµη, στην ψυχή του Λαού µας και διδάσκεται στις δύσκολες ώρες, µε αυθόρµητες και γενναίες πράξεις. Όταν πέφτανε οι Γερµανοί στην Κρήτη, οι Κρητικοί δεν περίµεναν να πάρουν οδηγίες ούτε από την Κυβέρνηση (δεν υπήρχε), ούτε από τα κόµµατά των. Πήρανε οδηγίες από τη συνείδηση και την ιστορία των, από τη µνήµη και τους προγόνους των. Από τον Καντανολέων, από τον Σήφακα, τον Χατζηµιχάλη, τον Κριάρη και τον Σκαλίδη»
Στην μετέπειτα εποχή- μετά την ήττα του γερμανικού ολοκληρωτισμού - Ο μακαριστός αοίδιμος Ειρηναίος και ο Αλέξανδρος Παπαδερός συνιδρυτές της Ακαδημίας πολλά οφείλουν στην συνδρομή και συνεργασία, της Γερμανίας εκείνης των επιστημών, της τέχνης των επιστημονικών ερευνών και της μελέτης του Ελληνικού πολιτισμού.
Πρόσφατα είδε το φως της δηµοσιότητας ένα σηµαντικό βιβλίο, µε τον τίτλο «Πρακτικά Γερµανικών ∆ικαστηρίων για Εγκλήµατα Πολέµων στην Κρήτη» (Χανιά 2024, 350 σελ.), της Εταιρείας Ίδρυσης Μουσείου της Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης, µε την επιµέλεια του ∆ρ Αλέξανδρου Παπαδερού.
Ο UlrichKaldebach, Γερμανός κληρικός διακεκριμένος θεολόγος και συγγραφέας, σε ειδική τελετή στην ορθόδοξη Ακαδημία- που καιρό τώρα με πρόεδρο τον σεβασμιώτατο Αμφιλόχιο και γενικό Δ/ντή τον Δρ. Κων/νο Ζορμπά συνεχίζει να προσφέρει την εδώ και 56 χρόνια ανεκτίμητη πνευματική και κοινωνική προσφορά- προσέφερε ένα πολύτιμο δώρο505 σελίδων τα γερμανικά έγγραφα δικαστικού περιεχομένου, που αναφέρονται σε εγκλήματα πολέμου διαπραχθέντα από Γερμανούς στην μάχη της Κρήτης και την κατοχή καθώς και μεγάλο αριθμό φωτογραφιών.
Στο βιβλίο- που πολλοί συνέβαλλαν, υπάρχουν σημαντικά έγγραφα (µεταφρασµένα στην ελληνική γλώσσα) των γερµανικών αρχών της δεκαετίας 1960-1970, προκειµένου να απαντηθούν αιτήµατα προς την Οµοσπονδιακή ∆ηµοκρατία της Γερµανίας που υπέβαλλε το Ελληνικό Κράτος, σχετικά µε τη διερεύνηση συγκεκριµένων καταγγελιών για εγκλήµατα πολέµου των γερµανικών κατοχικών στρατιωτικών. Επισημαίνεται όχι πρώτη φορά και από επισήμους της Ελληνικής πολιτείας, η «απροθυµία των αρµόδιων γερµανικών αρχών να εξετάσουν σε βάθος τις κατηγορίες».
Ουσιαστικά και υστερόχρονα-1960- υπάρχει βάσει πολυσέλιδων νομικίστικων ερμηνειών και πολυσέλιδων δικογραφιών η αθώωση όλων. Παρά ταύτα διασταυρώνονται τα περισσότερα εγκλήματα ,οι αγώνες των Κρητικών αλλά και οι οι τόποι θυσίας καθώς και η ολική καταστροφή δεκάδων χωριών .Βιβλίο ιστορικά πολύτιμο ιδιαίτερα των μελετητών και των Ιστορικών Αρχείων.
Η µνήµη, λοιπόν, δεν µπορεί να είναι µόνο µέσα από τη θύµηση της βίας, των στρατιωτικών εκδηλώσεων, την κατάθεση στεφάνων, Είναι, λοιπόν μνήμη, και η αέναη επιστροφή του νου και η ιστορία, όχι εις το παραχρήμα -στο τώρα- αλλά ες αεί-πάντοτε-υπομινήσκει και διδάσκει: ποια η ανθρώπινη φύση, ποια η πνευματική δύναμη, ποιος ο άνθρωπος που αγωνίζεται στο σκοτάδι για το φως ή ποιες σκοτεινές δυνάμεις παραμονεύουν πάντα, όταν και στις μέρες μας βιώνομε μορφές βίας και τρόμου.
Τα άλλοτε θύματα του ολοκαυτώματος «οι Εβραίοι» πρωτοστατούν στη γενοκτονία των Παλαιστινίων και η Ευρώπη συμμετέχει σ’ ένα αδιέξοδο πόλεμο στο έδαφός της, στο όνομα επίπλαστων αξιών αλλά εξόφθαλμα συγκεκριμένων συμφερόντων.
Όσο υπάρχομε ως ‘Έθνος, ζητούμενο θα είναι οι ψυχές μας και ιδιαίτερα των νέων, να εμπνέονται από τα ιδανικά των αγώνων για αξιοπρέπεια και ελευθερία και γι’ αυτό η μάχη της Κρήτης θα συνεχίζεται. Η ιστορία από γραπτές πηγές, τα μνημεία και τα Μουσεία αναμφίβολα είναι η αναμφισβήτητη ζωντανή και διδάσκουσα μνήμη στο ατομικό και συλλογικό μας γίγνεσθαι.
Γ. Πευκιανάκης – φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου