Άλλο δεν έχω στο νου μου
πάρεξ ελευθερία και γλώσσα.
Δ. Σολωμός.
Τα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός έθνους, λαού είναι κατά τον Ηρόδοτο, το όμαιμον, το ομόθρησκον, το ομόγλωσσον, το ομότροπον. Πιο απλά: η κοινή καταγωγή, η κοινή γλώσσα, η κοινή θρησκεία, ο κοινός τρόπος ζωής ή αλλιώς τα ήθη και έθιμα.
Βασικό στοιχείο, λοιπόν, για την ύπαρξη ενός λαού, την αυτονομία και πρόοδο του είναι η γλώσσα του. Με τη γλώσσα εκφράζεται η σκέψη. Η σκέψη προηγείται πάντα και η γλώσσα εκφράζει αυτό που σκεπτόμαστε. Άρα ο πλούτος σκέψης και ιδεών συνεπάγεται και πλούτο γλώσσας. Και αντίστροφα το πλούσιο λεξιλόγιο δηλώνει πλούτο γνώσης.
Η βουλευτής Μαρία Ρεπούση μίλησε για νεκρές γλώσσες και μέσα σε αυτές τοποθέτησε και τα Αρχαία Ελληνικά, των οποίων ζήτησε ........
........ την κατάργηση, ή μάλλον τον περιορισμό της διδασκαλίας τους μόνο σε ορισμένη μερίδα μαθητών.
Έτσι αυτόματα η βουλευτής εισηγείται και τη φτώχεια του λεξιλογίου των νεοελλήνων την ανορθογραφία και την ασύντακτη έκφραση, όπως χρόνια τώρα τα παρακολουθούμε στα Μ.Μ.Ε. από δημοσιογράφους και πολιτικούς και άλλους σημαίνοντες, αλλά και στους υπότιτλους της τηλεόρασης. Κλασικό παράδειγμα το γένος των χρημάτων τρεισήμιση εκατομμύρια αντί τριάμιση εκατομμύρια (το επίθετο ακολουθεί το γένος του προσδιοριζόμενου ουσιαστικού), ο σωρός του νεκρού, αντί η σορός, ο Σεμπτέμβριος και ο Οκτώμβριος, ο συγκραφέας και πλήθος άλλα.
Με τον τρόπο αυτό επίσης η βουλευτής φάνηκε να διαχωρίζει πλήρως την ομιλούμενη ελληνική γλώσσα από την Αρχαία ελληνική.
Κάποιος όμως που γνωρίζει καλά ελληνικά θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η ελληνική γλώσσα είναι ενιαία στην χιλιόχρονη πορεία της.
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική και το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου», μας υπενθυμίζει ο εθνικός μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης.
Και επειδή στην Ιωνία προβληματίστηκαν οι πρώτοι Έλληνες φιλόσοφοι για την αρχή των όντων η Ελληνική έδωσε τον όρο φιλοσοφία σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες ( philosophy). H Ελληνική είναι από τις πλουσιότερες γλώσσες λόγω της αρχαιότητος της. Αλλά και οι ποικίλες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες των Ελλήνων κατά καιρούς πλούτισαν τη γλώσσα με δάνειες και αντιδάνειες λέξεις.
Η Αρχαία ελληνική χαρακτηρίζεται από την συντομία και περιεκτικότητα της: το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν και υπενθυμίζομε τα γνωστά ρητά που με συντομία μεταφέρουν τόση σοφία, πράγμα που πέρασε στις παροιμίες του λαού μας.
Αλλά και η δομή του αρχαίου λόγου έχει μια λογική ,μαθηματική ακολουθία θα έλεγα που δεν αφήνει περιθώρια φλυαρίας και πλατειασμών.
Η ετυμολογία δε, η σύνθεση και η παραγωγή των λέξεων είναι μια μαγευτική διαδικασία που σε μαθαίνει, ότι και εμείς σήμερα χωρίς να το καταλαβαίνομε μιλούμε την ίδια γλώσσα με τον Όμηρο όταν λέμε πόσο νόστιμο είναι το φαγητό. Όπως εκείνο του νόστου δηλαδή της επιστροφής στην πατρίδα και στο φαί της μάνας μας. Νόστιμον ήμαρ ονομάζει ο Όμηρος την ημέρα του γυρισμού.
Το ήπαρ, του ήπατος, το άλγος, ο φρην του φρενός, η χειρ, της χειρός άριστος, κάλλιστος, χείριστος, ηπατοπάθεια, νευραλγία, χειρόφρενο, σχιζοφρένεια
Ορώ, όραση, είδον, είδος, άγω, αγωγή, παραγωγή, επαγωγή, διαγωγή, ο ενάγων, ο αγωγός, ωθώ και ωστικό κύμα και ο συνωστισμός….
Έχω, έσχον, πόθεν έσχες, επίσχεση, κατάσχεση, ανέχομαι και χιλιάδες άλλες λέξεις μας που προέρχονται από αρχαιότερους τύπους, μόνο οι φιλόλογοι και οι νομικοί πρέπει να τα γνωρίζουν κ. Μαρία;
Philosophy, mathematics,tragedy, comedy,idea, geographi, method, diagnosis, politics, economic: Λέξεις ελληνικές υιοθετημένες στο διεθνές λεξιλόγιο ,φανερώνουν την κατάθεση της ελληνικής σκέψης στον πνευματικό πολιτισμό του κόσμου. Ο Ξενοφών Ζολώτας έδωσε διάλεξη στα Αγγλικά στην Ουάσιγκτων κ. Μαρία μόνο με υιοθετημένες ελληνικές λέξεις.
Τέλος ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας εκφράζει όλες τις συναισθηματικές αποχρώσεις του ανθρώπου. Έτσι για τη δυσάρεστη ψυχική κατάσταση δέστε διαβάθμιση λύπη, πόνος, δυσθυμία, οδύνη, μελαγχολία. Όταν οι Άγγλοι για την αγάπη έχουν μόνο τη λέξη love η ελληνική διαχωρίζει: αγάπη, έρως, στοργή, φιλία
Και ερχόμαστε στα αρχαία κείμενα:Η αρχαία τραγωδία δεν αφήνει καμία πτυχή της ζωής μας ακάλυπτη και με τόση σοφία διδάσκει το μεγάλο μάθημα της ζωής: ύβρις, νέμεσις, τίσις. Που σημαίνει το ξεπέρασμα των ορίων οδηγεί στην αγανάκτηση και ύστερα έρχεται η εκδίκηση, η πληρωμή, πολύ απλά δεν πρέπει να ξεπερνά ο άνθρωπος το μέτρο και αυτό είναι που έδωσε η αρχαία ελληνική σκέψη στον άλλο κόσμο, αυτό το «μέτρο».
Αλλά και ο Θουκυδίδης και ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης δεν αξίζει να διδαχτούν σε όλα τα παιδιά; Μα η σκέψη τους είναι πάντα επίκαιρη και αποτελεί δροσιά στην τεχνοκρατούμενη εκπαίδευση μας, που έχει πάψει προ πολλού να είναι ανθρωπιστική. Δεν είναι τυχαίο ότι άλλοι σοφότεροι ονόμασαν όλους τους παραπάνω, κλασικούς.
Απλουστευμένη την αρχαία ελληνική, την κοινή γλώσσα των αλεξανδρινών χρόνων επέλεξε και ο χριστιανισμός, διεθνή τότε γλώσσα για να φτάσει στα πέρατα της οικουμένης, λέξεις δε από τις γραφές και το ευαγγέλιο, χρησιμοποιούμε και στην καθημερινή μας ομιλία.
Αυτά όλα καταργούνται με τέτοιου είδους αποφάσεις. Άλλο να φροντίζομε το πώς θα διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά και άλλο να καταργούμε. Η χώρα μας θα έπρεπε να είναι η κοιτίδα των κλασσικών σπουδών, κάτι που δεν καταφέραμε ποτέ.
Θα κλείσω αυτές τις σκέψεις με την άποψη του Νικηφόρου Βρεττάκου για την ελληνική γλώσσα.
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως θα ελιχθώ προς τα πάνω. Και αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους θα τους μιλήσω ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες και μιλάνε μεταξύ τους με μουσική».
πάρεξ ελευθερία και γλώσσα.
Δ. Σολωμός.
Τα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός έθνους, λαού είναι κατά τον Ηρόδοτο, το όμαιμον, το ομόθρησκον, το ομόγλωσσον, το ομότροπον. Πιο απλά: η κοινή καταγωγή, η κοινή γλώσσα, η κοινή θρησκεία, ο κοινός τρόπος ζωής ή αλλιώς τα ήθη και έθιμα.
Βασικό στοιχείο, λοιπόν, για την ύπαρξη ενός λαού, την αυτονομία και πρόοδο του είναι η γλώσσα του. Με τη γλώσσα εκφράζεται η σκέψη. Η σκέψη προηγείται πάντα και η γλώσσα εκφράζει αυτό που σκεπτόμαστε. Άρα ο πλούτος σκέψης και ιδεών συνεπάγεται και πλούτο γλώσσας. Και αντίστροφα το πλούσιο λεξιλόγιο δηλώνει πλούτο γνώσης.
Η βουλευτής Μαρία Ρεπούση μίλησε για νεκρές γλώσσες και μέσα σε αυτές τοποθέτησε και τα Αρχαία Ελληνικά, των οποίων ζήτησε ........
........ την κατάργηση, ή μάλλον τον περιορισμό της διδασκαλίας τους μόνο σε ορισμένη μερίδα μαθητών.
Έτσι αυτόματα η βουλευτής εισηγείται και τη φτώχεια του λεξιλογίου των νεοελλήνων την ανορθογραφία και την ασύντακτη έκφραση, όπως χρόνια τώρα τα παρακολουθούμε στα Μ.Μ.Ε. από δημοσιογράφους και πολιτικούς και άλλους σημαίνοντες, αλλά και στους υπότιτλους της τηλεόρασης. Κλασικό παράδειγμα το γένος των χρημάτων τρεισήμιση εκατομμύρια αντί τριάμιση εκατομμύρια (το επίθετο ακολουθεί το γένος του προσδιοριζόμενου ουσιαστικού), ο σωρός του νεκρού, αντί η σορός, ο Σεμπτέμβριος και ο Οκτώμβριος, ο συγκραφέας και πλήθος άλλα.
Με τον τρόπο αυτό επίσης η βουλευτής φάνηκε να διαχωρίζει πλήρως την ομιλούμενη ελληνική γλώσσα από την Αρχαία ελληνική.
Κάποιος όμως που γνωρίζει καλά ελληνικά θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η ελληνική γλώσσα είναι ενιαία στην χιλιόχρονη πορεία της.
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική και το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου», μας υπενθυμίζει ο εθνικός μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης.
Και επειδή στην Ιωνία προβληματίστηκαν οι πρώτοι Έλληνες φιλόσοφοι για την αρχή των όντων η Ελληνική έδωσε τον όρο φιλοσοφία σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες ( philosophy). H Ελληνική είναι από τις πλουσιότερες γλώσσες λόγω της αρχαιότητος της. Αλλά και οι ποικίλες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες των Ελλήνων κατά καιρούς πλούτισαν τη γλώσσα με δάνειες και αντιδάνειες λέξεις.
Η Αρχαία ελληνική χαρακτηρίζεται από την συντομία και περιεκτικότητα της: το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν και υπενθυμίζομε τα γνωστά ρητά που με συντομία μεταφέρουν τόση σοφία, πράγμα που πέρασε στις παροιμίες του λαού μας.
Αλλά και η δομή του αρχαίου λόγου έχει μια λογική ,μαθηματική ακολουθία θα έλεγα που δεν αφήνει περιθώρια φλυαρίας και πλατειασμών.
Η ετυμολογία δε, η σύνθεση και η παραγωγή των λέξεων είναι μια μαγευτική διαδικασία που σε μαθαίνει, ότι και εμείς σήμερα χωρίς να το καταλαβαίνομε μιλούμε την ίδια γλώσσα με τον Όμηρο όταν λέμε πόσο νόστιμο είναι το φαγητό. Όπως εκείνο του νόστου δηλαδή της επιστροφής στην πατρίδα και στο φαί της μάνας μας. Νόστιμον ήμαρ ονομάζει ο Όμηρος την ημέρα του γυρισμού.
Το ήπαρ, του ήπατος, το άλγος, ο φρην του φρενός, η χειρ, της χειρός άριστος, κάλλιστος, χείριστος, ηπατοπάθεια, νευραλγία, χειρόφρενο, σχιζοφρένεια
Ορώ, όραση, είδον, είδος, άγω, αγωγή, παραγωγή, επαγωγή, διαγωγή, ο ενάγων, ο αγωγός, ωθώ και ωστικό κύμα και ο συνωστισμός….
Έχω, έσχον, πόθεν έσχες, επίσχεση, κατάσχεση, ανέχομαι και χιλιάδες άλλες λέξεις μας που προέρχονται από αρχαιότερους τύπους, μόνο οι φιλόλογοι και οι νομικοί πρέπει να τα γνωρίζουν κ. Μαρία;
Philosophy, mathematics,tragedy, comedy,idea, geographi, method, diagnosis, politics, economic: Λέξεις ελληνικές υιοθετημένες στο διεθνές λεξιλόγιο ,φανερώνουν την κατάθεση της ελληνικής σκέψης στον πνευματικό πολιτισμό του κόσμου. Ο Ξενοφών Ζολώτας έδωσε διάλεξη στα Αγγλικά στην Ουάσιγκτων κ. Μαρία μόνο με υιοθετημένες ελληνικές λέξεις.
Τέλος ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας εκφράζει όλες τις συναισθηματικές αποχρώσεις του ανθρώπου. Έτσι για τη δυσάρεστη ψυχική κατάσταση δέστε διαβάθμιση λύπη, πόνος, δυσθυμία, οδύνη, μελαγχολία. Όταν οι Άγγλοι για την αγάπη έχουν μόνο τη λέξη love η ελληνική διαχωρίζει: αγάπη, έρως, στοργή, φιλία
Και ερχόμαστε στα αρχαία κείμενα:Η αρχαία τραγωδία δεν αφήνει καμία πτυχή της ζωής μας ακάλυπτη και με τόση σοφία διδάσκει το μεγάλο μάθημα της ζωής: ύβρις, νέμεσις, τίσις. Που σημαίνει το ξεπέρασμα των ορίων οδηγεί στην αγανάκτηση και ύστερα έρχεται η εκδίκηση, η πληρωμή, πολύ απλά δεν πρέπει να ξεπερνά ο άνθρωπος το μέτρο και αυτό είναι που έδωσε η αρχαία ελληνική σκέψη στον άλλο κόσμο, αυτό το «μέτρο».
Αλλά και ο Θουκυδίδης και ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης δεν αξίζει να διδαχτούν σε όλα τα παιδιά; Μα η σκέψη τους είναι πάντα επίκαιρη και αποτελεί δροσιά στην τεχνοκρατούμενη εκπαίδευση μας, που έχει πάψει προ πολλού να είναι ανθρωπιστική. Δεν είναι τυχαίο ότι άλλοι σοφότεροι ονόμασαν όλους τους παραπάνω, κλασικούς.
Απλουστευμένη την αρχαία ελληνική, την κοινή γλώσσα των αλεξανδρινών χρόνων επέλεξε και ο χριστιανισμός, διεθνή τότε γλώσσα για να φτάσει στα πέρατα της οικουμένης, λέξεις δε από τις γραφές και το ευαγγέλιο, χρησιμοποιούμε και στην καθημερινή μας ομιλία.
Αυτά όλα καταργούνται με τέτοιου είδους αποφάσεις. Άλλο να φροντίζομε το πώς θα διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά και άλλο να καταργούμε. Η χώρα μας θα έπρεπε να είναι η κοιτίδα των κλασσικών σπουδών, κάτι που δεν καταφέραμε ποτέ.
Θα κλείσω αυτές τις σκέψεις με την άποψη του Νικηφόρου Βρεττάκου για την ελληνική γλώσσα.
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως θα ελιχθώ προς τα πάνω. Και αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους θα τους μιλήσω ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες και μιλάνε μεταξύ τους με μουσική».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου