ΑΡΧΑΙΑ ΜΗΘΥΜΝΑ

Με ευκαιρία την διάνοιξη του εθνικού δρόμου Κολυμβάρι- Καστέλι και κοντά στην περιοχή των Νοπηγείων βρέθηκε εκτεταμένος οικισμός προϊστορικών και ιστορικών χρόνων, πιθανότητα η αρχαία κρητική πόλη Μήθυμνα. Στο 6ο Διεθνές συνέδριο προϊστορικού Αιγαίου η αρχαιολόγος και διευθύντρια της ΚΕ΄ αρχαιολογικής εφορίας Χανίων υποστήριξε την άποψη αυτή, καταθέτοντας στοιχεία από την ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε στην περιοχή το 1983 -84 αλλά και το 1990-91.

Α) Από τις ως και σήμερα ενδείξεις στο νότιο άκρο της οδού και ΒΑ του λόφου «Τρουλιά» , ήρθε στο φως τμήμα αρχαίου ισχυρού παραλιακού τοίχου. Το εύρημα αυτό έδωσε το έναυσμα για την διεξαγωγή ανασκαφής πολύ περιορισμένης έκτασης, που έφερε στο φως μόνο ισχυρούς τοίχους.
Β) Νότια σε απόσταση 300 μέτρων από την εθνική οδό, στην περιοχή του νεκροταφείου του Αγίου Δημητρίου Δραπανιά, με αφορμή την κατασκευή αρδευτικού δικτύου το 1983 είχαν επισημανθεί αρχαιότητες που ανήκουν στην Μινωική περίοδο και εντάσσονται στις δραστηριότητες του αρχαίου οικισμού των Νοπηγείων.
Στην θέση «Σκούντενας» και μεταξύ των περιουσιών Ν. Κορακάκη και Γ. Λυγιδάκη το 1984 έγινε δοκιμαστική ανασκαφή και βρέθηκαν 73 ακέραια αγγεία – βρίσκονται στην πρώτη αίθουσα του νέου μας Μουσείου- στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχει εκεί τελετουργικός αποθέτης και κάπου ναός ή ιερό.
Το 1991 στην ίδια περιοχή και στην ίδια ανασκαφή βρέθηκαν άλλα 107 αγγεία, όλα άωτα κωνικά κύπελλα, εκτός από 6 κωδωνόσχημα (bell cups). Νότια της ανασκαφής έγινε άλλη τομή που έφερε στο φως άλλα 78 αγγεία ίδια με της άλλης τομής. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος έγινε και τρίτη τομή λίγο ποιο μακριά που έφερε στο φως άλλα 80 αγγεία τα περισσότερα άωτα κωνικά.
Κάπου υπάρχει λοιπόν ναός!!
Περισσότερα στοιχεία για την αρχαία Μήθυμνα δεν υπάρχουν ως και σήμερα, εκτός αν φέρει και άλλα στοιχεία στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη .

Φυσικά δεν μπορεί να μην αναφέρουμε και τον μεγάλο περιηγητή Robert Pashley (Ταξίδια στην Κρήτη 1834) που φτάνοντας στην περιοχή μας το 1834 αναφέρει στο βιβλίο του «Travels» :
«Θα προσθέσω ότι, στη νοτιοανατολική γωνία της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου υπάρχει τμήμα κυκλικού τοίχου. Έμαθα από τον Αντώνιο (Χαραδάκη) ότι την εποχή της επανάστασης οι Έλληνες έσκαψαν εδώ «και βρήκαν μια γυναίκα και ένα παιδί από μάρμαρο και τα έστειλαν στο Ανάπλι». Ήταν είκοσι πέντε αυτοί που έσκαψαν και ο καθένας έλαβε αργότερα εννέα δολάρια από την πώληση των αγαλμάτων. Εξάλλου αργότερα ήρθε εδώ ένας Μήλιος, ο Ιωάννης, ο επονομαζόμενος Αντίκα-Γιάννης, επειδή ήταν έμπορος αρχαιοτήτων. Μου λένε μάλιστα διάφορες καταπληκτικές ιστορίες σχετικά με την εμφάνιση ενός υπερφυσικού νέγρου ο οποίος, όταν οι ανασκαφές ανακάλυψαν κάποια είσοδο, στάθηκε μπροστά με το σπαθί του απαγορεύοντας τους να δουλέψουν και τους εμπόδισε να συνεχίσουν.»
και παρακάτω γράφει:
…Αφού ολοκλήρωσα την έρευνα των ερειπίων στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ανέβηκα σε ένα μικρό λόφο που βρίσκεται ένα τέταρτο του μιλίου Ν.-Ν.Α. της εκκλησίας και νότια της Νόπιας. Στην νοτιοδυτική πλαγιά του λόφου υπάρχουν δύο τετράγωνοι πύργοι οι οποίοι ενώνονται με τοίχο μήκους τριάντα βημάτων …Πρόκειται μάλλον για φρούριο, ενώ από την τοιχοδομία φαίνεται ότι πρέπει να ήταν έργο Ελλήνων ή των Σαρακηνών του ενάτου αιώνα ή της τελευταίας βυζαντινής περιόδου.. Τα κατάλοιπα στην εκκλησία, αν και ισχνά, αρκούν για να υποδηλώσουν ότι κάποτε υπήρχε εδώ μια αρχαία πόλη. Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι βρισκόμαστε στη θέση της Μήθυμνας".
Ο Βασιλάκης στο βιβλίο του «Οι 147 πόλεις της αρχαίας Κρήτης» δεν την αναφέρει, ούτε και ο Δετοράκης την αναφέρει στις 66 ως και σήμερα σωζόμενες από τις 100 αρχαίες πόλεις της Κρήτης, αλλά ούτε την καταγράφει σαν πιθανώς βρισκόμενη στα Νοπήγεια στο βιβλίο του «Ιστορία της Κρήτης». Ο δε Σπανάκης στο Β΄ τόμο του θαυμάσιου οδηγού του αναφέρει στην σελίδα 282 …μάλλον δεν υπάρχει πόλης με το όνομα Μήθυμνα αλλά πρόκειται για λανθασμένη γραφή του Ρίθυμνα (Ρέθεμνος). Αντλεί δε την πληροφορία αυτή από τον Svorono.

ΠΗΓΗ: ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ 1989-91, ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ, ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ, ΣΠΑΝΑΚΗΣ, ROBERT PASHLEY