ΠΟΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ;

 Γράφει ο Γιώργος Πευκιανάκης*.
Είναι καιρός που κάποιοι φίλοι παλιοί μας μαθητές με ελέγχουν για αραιότερη γραφή μου σε επίκαιρα θέματα.
  Ζούμε τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς σε ένα αδιέξοδο παραλογισμό, όπου οι όποιες αντιλήψεις περί ηθικής και της άλλης αρετής ούτε ως αξίες παιδείας βιώνονται, ούτε στην  διαδικτυακή πληροφόρηση προβάλλονται και βέβαια στην αποκορύφωση της επιστήμης της τεχνολογίας, αγνοούνται.
Κατά τον Πλάτωνα «πάσα επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής πανουργία, ου σοφία φαίνεται». Είναι φανερό πώς ο Σωκράτης αποδέχεται την αξία της επιστήμης, δηλαδή της γνώσης. Χωρίς αυτήν δεν είναι δυνατόν να προκόψει ὁ άνθρωπος. Μόνη όμως ἡ γνώση δεν εξασφαλίζει την προκοπή και την ανέλιξη. Δηλαδή είναι λάθος να θεοποιείται και επομένως να θεωρείται ύψιστη αξία στη ζωή, ο όρος δικαιοσύνη ανευρίσκεται πολύ συχνά στο λεξιλόγιό μας. Το δίκαιο και τη δικαιοσύνη επικαλούμαστε για την αποκατάσταση της ηθικής τάξεως και αυτό ορίζει το πνεύμα των νόμων.
Σήμερα βρίσκουμε ανθρώπους που κατέχουν πλήθος γνώσεων. Και είναι μεν σε όλους γνωστό πως ο όγκος των γνώσεων που κατέχει ο άνθρωπος είναι πλέον τεράστιος. Σε ποιο όμως ποσοστό αυτές οι γνώσεις χρησιμοποιούνται προς όφελος του συνόλου; Σε ποιο ποσοστό γίνονται οδηγός και εργαλείο για αποφυγή της αδικίας και της ανισότητας;
Γενικότερα, είναι εύκολο να διακρίνουμε γύρω μας ανθρώπους που πράγματι, κατά τον Σωκράτη, είναι όχι σοφοί αλλά πανούργοι. Πάντα θα υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, και επειδή αυτή η συμπεριφορά είναι απόρροια γνωρισμάτων που έχει η φύση μας και επειδή οι υπόλοιποι εμφανιζόμαστε διστακτικοί στον τρόπο αντίδρασης και καταγγελίας των σχετικών φαινομένων. Συνήθως κάνουμε λόγο για «εμπορευματοποίηση των γνώσεων» δεν τολμάμε όμως να θίξουμε τη βαθύτερη αιτία, την μεγιστοποίηση - θεοποίηση- του κέρδους, την έλλειψη συναισθηματικής και πνευματικής καλλιέργειας.
Τα παραδείγματα από το πλήθος των πολιτικών ηγετών αλλά και ακαδημαϊκών και εκκλησιαστικών παραγόντων, δεν αποτελούν αξιακά πρότυπα.
Με την αφορμή της πάνδημης κηδείας του μακαριστού αρχιεπισκόπου Αλβανίας κύρου Αναστασίου και της καθολικής αναγνώρισης του ορθόδοξου και διαχριστιανικού του έργου διερωτάται και θαυμάζει κανείς πώς μια κοινωνία μπορεί με ένα πνευματικά εμπνευσμένο ηγέτη να πετύχει τόσα πολλά. Σε επικαιροποιημένη συνέντευξή του καυτηρίασε την απληστία, το ψέμα και τον εγωκεντρισμό- ιδιαίτερα των πλουσιοτέρων- ως πρωταρχικές αιτίες της κακοδαιμονίας των κοινωνιών και της ανθρώπινης δυστυχίας. 
     Στα καθ’ημας.  

Τι μαρτυρούν οι καθημερινές ειδήσεις: Όπλα ναρκωτικά, κακοποίηση ενηλίκων, ανηλίκων και εγκλήματα, αλκοόλ, τροχαία εκφοβισμός, παρανομία, ασυδοσία ξεπούλημα των πάντων για τον τουρισμό και το χρήμα και σε όλα αυτά να πρωτοστατεί η Κρήτη και δή ο νομός Χανίων! Πώς εξελίσσεται η κοινωνία μας;
     Η  Ευρώπη! Ποια είναι σήμερα η Ευρώπη και πως η νεότερη  Ελλάδα βίωσε την ψευδεπίγραφη ευημερία  με ταυτόχρονη αποδόμηση της παραγωγικότητας της ώστε να καταντήσει οικονομικά υπόδουλη, είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο της γενικότερης παρακμής.
    Τόση μικρόνοια ηγετών δεν είναι κατανοητή, για παράδειγμα στο κεφάλαιο του πολέμου με την Ρωσία, όταν ήταν ορατή ποια θα ήταν η κατάληξη, εκτός αν προσέβλεπαν σε ακόμη χειρότερη εξέλιξη, την παγκόσμια σύρραξη! Εκατομμύρια θύματα στον παραλογισμό των συμφερόντων.
Ο Θουκυδίδης, στο έργο του "Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου", αναφέρεται συχνά στην έννοια της ισχύος και του δικαίου, ιδίως μέσα από τον περίφημο «Διάλογο των Μηλίων». Σε αυτόν τον διάλογο, οι Αθηναίοι συνομιλούν με τους Μηλίους, επιχειρώντας να τους πείσουν να υποταχθούν στην αθηναϊκή ηγεμονία.
Οι Αθηναίοι εκφράζουν ξεκάθαρα την άποψη ότι το δίκαιο καθορίζεται από την ισχύ και όχι από ηθικές αρχές. Η χαρακτηριστική τους φράση είναι:«Οι ισχυροί πράττουν ό,τι τους επιτρέπουν η δύναμή τους, ενώ οι αδύναμοι υποχωρούν και δέχονται ό,τι τους επιβάλλεται.»
Αυτή η φράση αντανακλά μια ρεαλιστική προσέγγιση της διεθνούς πολιτικής, όπου οι ισχυροί επιβάλλουν τη θέλησή τους, ενώ οι αδύναμοι προσπαθούν να προσαρμοστούν. Οι Αθηναίοι παρουσιάζουν το επιχείρημα ότι η ηθική ή το δίκαιο είναι άσχετα στις σχέσεις μεταξύ πόλεων-κρατών, καθώς η δύναμη είναι αυτή που τελικά καθορίζει το αποτέλεσμα.
Ο διάλογος αποκαλύπτει τις διαφορές ανάμεσα στον ρεαλισμό των Αθηναίων και τον ιδεαλισμό των Μηλίων, που υπερασπίζονται την ανεξαρτησία τους, πιστεύοντας στη δικαιοσύνη και τη θεϊκή παρέμβαση. Τελικά, η Μήλος κατακτάται και οι Μήλιοι σφάζονται από τους Αθηναίους, γεγονός που υπογραμμίζει τη σκληρότητα της αθηναϊκής πολιτικής και την επιβεβαίωση του «δικαίου του ισχυρού».
Ο Θουκυδίδης δεν εκφράζει ανοιχτές δικές του κρίσεις για το θέμα, αλλά καταγράφει τα γεγονότα με τρόπο που αφήνει τον αναγνώστη να προβληματιστεί για τις συνέπειες αυτής της θεώρησης της εξουσίας.
Στου κύκλου τα γυρίσματα όμως στο  τέλος του πελοποννησιακού  πολέμου 404π.χ., οι Αθηναίοι υπέστησαν ανάλογες συμφορές  πληρώνοντας  με ήττα και ταπείνωση την  αλαζονεία της δύναμης. Και το τέλος της κλασσικής εποχής.
Το αναπότρεπτο τέλος των γήινων ηγεμονιών και την τραγική κατάληξη αρνούνται να το  προείδουνοι κενόδοξοι άρχοντες το καιρό της υπερφίαλης εξουσίας τους.
 Η  απροσχημάτιστη χρηματοκρατίασ την Αμερική ως υπερδύναμης είναι μια άλλη μορφή φασισμού με τον μανδύα ψευδεπίγραφης Δημοκρατίας. Σε μια εποχή που το περιβάλλον καταστρέφεται, που αυξάνουν οι ανισότητες:- γράφτηκε ότι ο πλούτος μερικών εκατοντάδων ανθρώπων, που ήταν το 2000μ.χ μόλις 500δις φθάνει σήμερα τα 40 τρις, σχεδόν τα μισά του παγκόσμιου ετήσιου εισοδήματος. Είναι να μη χοροπηδούν και να χαίρονται οι κλόουν της πολιτικής; Αλλά αγνοούν: « Ζεύς φθόγγους γλώσσης υπερεχθαίρει» Ο Θεός- Δίας- μισεί τα μεγάλα λόγια- αλαζονεία-.
 Επιβάλλεται σήμερα με την ευχερέστερη επικοινωνία των λαών, η ανάδειξη των μνημείων και του πολιτισμού, των τεχνών και των γραμμάτων η πνευματική εγρήγορση και επιδίωξη διαρκών αγώνων που θα επιδιώκουν την αλληλεγγύη, την δικαιοσύνη και την ειρήνη για την ευημερία της ανθρωπότητας. Η ευθύνη είναι και ατομική. Αφύπνιση συνειδήσεων κατά τον άγιο Κισάμου μακαριστό Ειρηναίο.
Κάπου γράφει ο Καζαντζάκης « στο σχολείο ο αυθάδης μαθητής ρώτησε τον δάσκαλο - Είναι κύριε τόσο παντοδύναμος ο Θεός; - ώστε η δύναμή του να κάνει μια πέτρα τόσο μεγάλη που να μη μπορεί να τη σηκώσει;
- Μήπως όμως εμείς σήμερα υποβιβάζοντας τον πνευματικό πολιτισμό και τις αξίες του, απερίσκεπτα και ανώριμα, τι  επιδιώκομε  να κάνομε με την τεχνητή νοημοσύνη; ένα βράχο μεγάλο που στην προσπάθειά μας να τον σηκώσομε μας πλακώσει και μας θάψει;…
Το Σύμπαν δεν θα συγκινηθεί κι αν χαθεί ο πλανήτης γη!

*Φιλόλογος - Πρώην Λυκειάρχης