ΟΛΩΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΩΣ: Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Γράφει ο Μανώλης Κουφάκης 
Η Τεχνητή Νοημοσύνη και ο άνθρωπος
Ας θυμηθούμε τον Τάλω, τον μυθικό φύλακα της Κρήτης. Το πρώτο ρομπότ που έφτιαξε ή φαντάστηκε ο άνθρωπος· μια σκεπτόμενη μηχανή. Η ιδέα λοιπόν της Τεχνητής Νοημοσύνης, δηλαδή του να δημιουργήσουμε μια σκεπτόμενη μηχανή είναι πολύ παλιά. Σήμερα ζούμε ήδη την τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση της οποίας βασική συνιστώσα είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Στα νεότερα χρόνια, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1950 και μετά τις τεχνολογικές εξελίξεις του 21ου αιώνα, φαίνεται πια εφικτό να κατασκευάσουμε μια «σκεπτόμενη μηχανή». Βάζουμε τη λέξη σε εισαγωγικά επειδή δεν πρόκειται ακριβώς για σκέψη αλλά για την εκπληκτική δυνατότητα που έχει στο να αναλύει σε ελάχιστο χρόνο δεδομένα, να κάνει ακριβείς προβλέψεις, να ταξινομεί, να κάνει συστάσεις, με βάση τα μοντέλα μάθησης με τα οποία την έχουμε εφοδιάσει.
Ήδη με αυτά που έχουμε πει ως τώρα μπαίνουν αρκετά θέματα, όπως:
Πώς μαθαίνει η μηχανή; Μπορεί να γίνει πιο έξυπνη από εμάς; Πώς συγκεντρώνονται, που φυλάσσονται και από ποιόν τα δεδομένα που χρειάζεται η «σκεπτόμενη μηχανή», δηλαδή Τεχνητή Νοημοσύνη, για να λειτουργήσει; Με ποια κριτήρια προτείνει ή παίρνει αποφάσεις; Πρέπει να «εμφυσήσουμε» και ηθική διάσταση στην οντότητά της; 

Βλέπουμε δηλαδή ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα σύνθετο εγχείρημα το οποίο μας θέτει απαιτητικά θέματα προς επίλυση -έγκαιρα- πριν αυτή η ίδια αναλάβει την πρωτοβουλία να τα ρυθμίσει. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να παρομοιωθεί με ένα τεχνητό εγκέφαλο που μιμείται τον ανθρώπινο εγκέφαλο, δηλαδή το πιο έξυπνο πράγμα στον πλανήτη.
Η Μηχανική Μάθηση είναι συστατικό μέρος της Τεχνητής Νοημοσύνης και βασίζεται σε μαθηματικούς και λογικούς αλγορίθμους και τεχνολογία νευρωνικών δικτύων (που μιμούνται τον ανθρώπινο εγκέφαλο) και που βέβαια αξιοποιεί τα άφθονα δεδομένα και την τεράστια υπολογιστική ισχύ που έχουμε επιτύχει στην εποχή μας.

Σχετικά λοιπόν με τα δεδομένα. Τι είναι τα δεδομένα; Μα είναι το αποτύπωμα πληροφορίας που αφήνουμε όση ώρα δραστηριοποιούμαστε στο διαδίκτυο, όλη την ημέρα και κάθε ημέρα. Όταν σερφάρουμε στο ίντερνετ, όταν ψωνίζουμε, όταν εκδηλώνουμε την άποψή μας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, όταν, όταν. Για την Τεχνητή Νοημοσύνη τα δεδομένα είναι το Α και το Ω. Αυτά αναλύει, από αυτά μαθαίνει, βάσει αυτών θα κάνει τις προβλέψεις και θα αλλάξει διαδικασίες και συμπεριφορές. Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν κατανοεί. Διαβάζει τιμές και αξιοποιεί τη στατιστική για να εξάγει συμπεράσματα. Επειδή η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται ότι θα μας λύνει όλο και περισσότερα προβλήματα, είναι φυσικό ότι τα δεδομένα, που στην κυριολεξία είναι η πρώτη ύλη της, θα γίνονται όλο και πιο πολύτιμα. Όποιος λοιπόν τα κατέχει, στην πραγματικότητα κατέχει μια μεγάλη δύναμη. Σήμερα η Google είναι το μεγαλύτερο εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης στον πλανήτη. Θα πρέπει βέβαια να συνειδητοποιήσουμε ότι εμείς οι χρήστες της είμαστε τα πειραματόζωα του εργαστηρίου, που της παρέχουμε τα δεδομένα, αλλά και την ανατροφοδότηση για την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης πάνω σ’ εμάς. Είναι π.χ. αληθινό ότι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, στα οποία παρέχουμε αφειδώς δεδομένα, έχουν στόχο να μετατρέψουν τον άνθρωπο σε μια προβλέψιμη μηχανή που καταναλώνει.

Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη σαν εργαλείο χειραγώγησης και προσπαθούν να μας κάνουν να ενεργούμε καθ’ υπόδειξη των αλγορίθμων τους.
Βέβαια δεν είναι μόνο αυτές οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε. Στο προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε εκτενέστερα για την αναμενόμενη υποχώρηση του ανθρώπου από την αγορά εργασίας, τις πιέσεις που εκτιμάται ότι θα δεχθεί η Δημοκρατία, την ανάγκη ενσωμάτωσης ενός ηθικού κώδικα στην τεχνολογία (Φιλοσοφία της Τεχνολογίας) και τέλος το μέγα ερώτημα: τι θα κάνει ο άνθρωπος όταν θα έχει μέσα στην κοινωνία του τα νέα δημιουργήματά του, δηλαδή όντα πιο έξυπνα και πιο δυνατά από αυτόν, που θα έχουν την δυνατότητα να εξελίσσονται περεταίρω από μόνα τους;

 Δρ. Μηχανικός
τ. Δ/ντής ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.