ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ ΣΕ ΔΡΑΣΗ

Ο στρατιωτικός διοικητής Αντώνιος Ευδαιμονογιάννης και το φέουδο της Σούδας (τέλη 16ου αιώνα).
Γράφει η Κατερίνα Β. Κορρέ.

Ο Χανιώτης Αντώνιος Ευδαιμονογιάννης, στρατιωτικός διοικητής στην υπηρεσία των Βενετών, που αναδείχτηκε με τη δράση του στον πόλεμο της Κύπρου, υπήρξε ένα πρόσωπο με αξιοσημείωτη παρουσία τόσο στην Κρήτη, όσο και στις ισχυρότερες από τις ευρωπαϊκές αυλές. Ο Αντώνιος σταδιοδρόμησε στο βενετικό ναυτικό ως διοικητής μοίρας πλοίων και απέδειξε την πολεμική του ικανότητα κατά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου.
Ωστόσο, η δράση του δεν περιορίστηκε στο στρατιωτικό πεδίο, όπως προκύπτει από αρχειακά τεκμήρια που εντοπίστηκαν κυρίως στο Κρατικό Αρχείο της Βενετίας, αλλά και στο Γενικό Αρχείο Simancas της Ισπανίας και το Αρχείο του Βατικανού. Σημαντικότερος έτσι κρίνεται ο ρόλος του ως επίσημου μεσολαβητή ανάμεσα σε καθολικούς και ορθοδόξους για δογματικά ζητήματα, με δράση
που ξεκινά από την Αδελφότητα των Ελλήνων της Βενετίας και, περνώντας από τη Ρώμη, φτάνει ως το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Την ίδια περίοδο, σημαντικές ήταν και οι επαφές του με τους Ισπανούς που.......
......... δραστηριοποιούνταν στην ανατολική Μεσόγειο, με τους οποίους συνομιλούσε όχι μόνο στα πλαίσια της επιδιωκόμενης ενότητας του χριστιανικού στρατοπέδου έναντι των Τούρκων, αλλά και για ζητήματα χειρογράφων και κωδίκων.
Ο Αντώνιος Ευδαιμονογιάννης παρέμενε υπήκοος των Βενετών, οι οποίοι εκτιμώντας τις καλές του υπηρεσίες, στα πλαίσια της πολιτικής προσεταιρισμού του ελληνικού στοιχείου αλλά και ως συνειδητή επιλογή έναντι των προβλημάτων άμυνας που αντιμετώπιζε η Κρήτη μετά την απώλεια της Κύπρου, τον αντάμειψαν για τις υπηρεσίες του παραχωρώντας του ως φέουδο, μετά από δική του απαίτηση, μια έκταση γης στη Σούδα.
Ηαπόκτηση της γης αυτής αποδείχτηκε μια όχι και τόσο εύκολη υπόθεση τόσο για τον ίδιο, όσο και για τα αδέλφια του Μιχαήλ και Δούκα που το διεκδίκησαν μετά από τον αιφνίδιο θάνατό του. Δυσαρέσκειες και αντιθέσεις γεννήθηκαν γύρω από την παραχώρηση του φέουδου σε Έλληνες από την πλευρά των βενετών φεουδαρχών των Χανίων αλλά και των διοικητών της περιοχής, τις οποίες κλήθηκε να γεφυρώσει σε πρώτο βαθμό ο γενικός προνοητής της νήσου Giacomo Foscarini και σε τελικό, η ίδια η βενετική σύγκλητος.
Η καταγραφή των περιπετειών γύρω από την κατοχύρωση κληρονομικών δικαιωμάτων στο φέουδο αυτό, οι οποίες προκύπτουν από τα σχετικά διοικητικά έγγραφα, μας παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες τόσο για την ευρύτερη περιοχή της Σούδας στα τέλη του 16ου αιώνα, όσο και για τον οίκο των μισθοφόρων Ευδαιμονογιάννηδων των Χανίων και τον κοινωνικό χώρο δράσης τους. Επιπλέον, οι διάφορες πληροφορίες μας επιτρέπουν να συνθέσουμε την προσωπογραφία ενός από τα πιο διακεκριμένα μέλη της οικογένειας, του Αντωνίου Ευδαιμονογιάννη.