Της Δέσποινας Βαλλιάνου
Επίτιμη εφόρου Αρχαιοτήτων
Τα Μάταλα, το αρχαίο Μάτελον, ήταν μια από τις αρχαίες πόλεις λιμάνια της νότιας Κρήτης, στον κόλπο της Μεσαράς. Η έκτασή της ήταν αρκετά μεγάλη. Απλωνόταν στις μικρές κοιλάδες γύρω από το λιμάνι και στο λόφο νότια, όπου και η Ακρόπολη. Άρχισε να ανασκάπτεται στη δεκαετία του ’80 από την ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, κυρίως με αφορμή τις νέες ανοικοδομήσεις, και ήρθαν στο φως μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια. Αξιοσημείωτα είναι τα ερείπια και αντικείμενα που βρέθηκαν και τεκμηριώνουν την ύπαρξη εργαστηρίων μετάλλων, αγγειοπλαστικής, ξυλουργείων κ.ά. δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τα λιμάνια και πιθανότατα την ξυλοναυπηγική.
Ο αρχαίος οικισμός των Ματάλων χρονολογείται, σύμφωνα με τα ως τώρα ευρήματα, από τους αρχαϊκούς χρόνους, τον 6ο π.Χ. έως και τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Στα μεσαιωνικά επίσης χρόνια φαίνεται πως είχε σημαντική ζωή.
Οι "σπηλιές" ήταν τάφοι
Οι λεγόμενες «σπηλιές» στην πλαγιά του βόρειου λόφου, όπου ζούσαν και κοιμούνταν τα «παιδιά των λουλουδιών», δεν είναι φυσικά σπήλαια αλλά λαξευμένοι στο μαλακό βράχο θαλαμωτοί τάφοι, δηλ. δωμάτια με κόγχες στις παρειές/πλευρές, περιμετρικές κλίνες με λίθινα προσκέφαλα και στο δάπεδο λαξευμένους επιμήκεις λάκκους/θήκες, με αξιοσημείωτη οικονομία του χώρου, ώστε να χωρέσουν κατά το δυνατό περισσότεροι νεκροί.
Όπως φαίνεται, οι νεκροί τοποθετούνταν αρχικά στις κλίνες και στη συνέχεια οι σκελετοί μεταφέρονταν στους λάκκους ή απ’ ευθείας στους λάκκους, αφού προηγουμένως τα παλαιότερα οστά μεταφέρονταν στα άκρα τους.
Στους λάκκους και γύρω από αυτούς βρέθηκαν λίγα σχετικά κτερίσματα που συνόδευαν τους νεκρούς στον άλλο κόσμο, κυρίως πήλινα λυχνάρια και αγγεία που πιθανόν μαρτυρούν κάποιες τελετές ή νεκρόδειπνα.
Το πιο αξιοσημείωτο εύρημα είναι ο εξαιρετικά μεγάλος αριθμός οστών. Σε κάθε θάλαμο ή και στους προθαλάμους τους και έξω απ’ αυτούς υπήρχε πολύ μεγάλος αριθμός σκελετών σε πάρα πολύ καλή κατάσταση διατήρησης, εξαιτίας του εδάφους και της προστασίας τους μέσα στους θαλάμους. Στους εννέα τάφους που ανασκάφηκαν συστηματικά βρέθηκαν περίπου 300 σκελετοί ή τμήματά τους που αποτελούν το σημαντικότερο αντικείμενο έρευνας και μελέτης.
Η μητέρα με το μωρό ...
Επίτιμη εφόρου Αρχαιοτήτων
Τα Μάταλα, το αρχαίο Μάτελον, ήταν μια από τις αρχαίες πόλεις λιμάνια της νότιας Κρήτης, στον κόλπο της Μεσαράς. Η έκτασή της ήταν αρκετά μεγάλη. Απλωνόταν στις μικρές κοιλάδες γύρω από το λιμάνι και στο λόφο νότια, όπου και η Ακρόπολη. Άρχισε να ανασκάπτεται στη δεκαετία του ’80 από την ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, κυρίως με αφορμή τις νέες ανοικοδομήσεις, και ήρθαν στο φως μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια. Αξιοσημείωτα είναι τα ερείπια και αντικείμενα που βρέθηκαν και τεκμηριώνουν την ύπαρξη εργαστηρίων μετάλλων, αγγειοπλαστικής, ξυλουργείων κ.ά. δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τα λιμάνια και πιθανότατα την ξυλοναυπηγική.
Ο αρχαίος οικισμός των Ματάλων χρονολογείται, σύμφωνα με τα ως τώρα ευρήματα, από τους αρχαϊκούς χρόνους, τον 6ο π.Χ. έως και τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Στα μεσαιωνικά επίσης χρόνια φαίνεται πως είχε σημαντική ζωή.
Οι "σπηλιές" ήταν τάφοι
Όπως φαίνεται, οι νεκροί τοποθετούνταν αρχικά στις κλίνες και στη συνέχεια οι σκελετοί μεταφέρονταν στους λάκκους ή απ’ ευθείας στους λάκκους, αφού προηγουμένως τα παλαιότερα οστά μεταφέρονταν στα άκρα τους.
Στους λάκκους και γύρω από αυτούς βρέθηκαν λίγα σχετικά κτερίσματα που συνόδευαν τους νεκρούς στον άλλο κόσμο, κυρίως πήλινα λυχνάρια και αγγεία που πιθανόν μαρτυρούν κάποιες τελετές ή νεκρόδειπνα.
Το πιο αξιοσημείωτο εύρημα είναι ο εξαιρετικά μεγάλος αριθμός οστών. Σε κάθε θάλαμο ή και στους προθαλάμους τους και έξω απ’ αυτούς υπήρχε πολύ μεγάλος αριθμός σκελετών σε πάρα πολύ καλή κατάσταση διατήρησης, εξαιτίας του εδάφους και της προστασίας τους μέσα στους θαλάμους. Στους εννέα τάφους που ανασκάφηκαν συστηματικά βρέθηκαν περίπου 300 σκελετοί ή τμήματά τους που αποτελούν το σημαντικότερο αντικείμενο έρευνας και μελέτης.
Η μητέρα με το μωρό ...
