-Ghrissoscaletessa-Χρυσοσκαλίτισσας
Του Βασίλη Ν. ΚνιθάκηΠολλά χρόνια τώρα ένας θρύλος και ένα μυστήριο πλανώνται πάνω στις παραδόσεις των ανθρώπων που κατοικούσαν στην περιοχή των Εννιά Χωριών στην Κίσαμο του Ν. Χανίων, 'το αρχαίο Ιναχώριο'. Άγνωστο πριν πόσες γενιές άρχισε να μεταδίδεται από στόμα σε στόμα το μυστήριο των χαμένων 'τριών μοναστηριών'.
Ποια ήταν τα μοναστήρια; Πού ήταν κτισμένα; Ποιοι και πότε τα είχαν κτίσει; Σε ποιον Αγιο ήταν αφιερωμένα; Γιατί και πώς χάθηκαν χωρίς να αφήσουν ούτε ένα ίχνος; Είναι μερικά ερωτήματα που προσπάθησαν να απαντήσουν πριν από πολλά χρόνια πολλοί αρχαιολόγοι και ιστορικοί ερευνητές χωρίς ένα καθαρό αποτέλεσμα.
Τα αποδεικτικά στοιχεία είναι λίγα και η ποικιλία των θρύλων μεγάλη. Ο χρόνος πάντα σβήνει τους ανθρώπους και μαζί τους και τις μνήμες και μπερδεύει τον μύθο με την πραγματικότητα σε ένα κουβάρι που δεν γνωρίζει κανένας πού είναι η αρχή και ποιο το τέλος του.
H ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ GEROLA
Το 1900 έρχεται στην Κρήτη ένας μεγάλος αρχαιολόγος .....
..... και αρχιτέκτονας ο G. Gerola.
Οι μετέπειτα αρχαιολόγοι, παίρνοντας τα γραφόμενα του Gerola σαν αξίωμα, δεν επιδίωξαν ούτε να αναστηλώσουν, αλλά ούτε και να διερευνήσουν περισσότερο την εκκλησία.
Και η Φύση συνέχισε το έργο της φθοράς που είχε αρχίσει πολλά χρόνια πριν. Ένα δέντρο φύτρωσε στην οροφή και άπλωσε τις ρίζες του από την οροφή στους τοίχους. Οι τοίχοι άνοιξαν και το εκκλησάκι έγινε ετοιμόρροπο. Φόβιζε με κατάρρευση οποιονδήποτε επιχειρούσε να μπει μέσα έστω για λίγα λεπτα. Σημάδια βανδαλισμού παλαιότερων εποχών υπήρχαν μέσα του έντονα. Η Αγία Τράπεζα είχε μετατραπεί σε πυρομάχι. Είχε ανοιχτεί μια ..