Η επίσκεψη στην Κίσαμο είναι μοναδική εμπειρία. Η γνωριμία με την επαρχία δεν έχει να κάνει μονάχα με το ζεστό και φωτεινό ήλιο, την κρυστάλλινη θάλασσα, τα φαράγγια, την παρθένα γη, την μεγάλη χρονική διάρκεια διακοπών σας στην περιοχή. Η γνωριμία με την επαρχία Κισάμου είναι ταυτόχρονα κι ένα ταξίδι στην μακραίωνη ιστορία της, τον πολιτισμό, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, την φιλόξενη ψυχή των ανθρώπων της....Όσοι δεν μπορείτε να το ζήσετε... απλά κάντε μια βόλτα στο ιστολόγιο αυτό και αφήστε την φαντασία σας να σας πάει εκεί που πρέπει...μην φοβάστε έχετε οδηγό.... τις ανεπανάληπτες φωτογραφίες του καταπληκτικού Ανυφαντή.






Σάββατο 11 Απριλίου 2015

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΗΜΑΔΕΨΕ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ-ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ

Γράφει ο Χρήστος Τσάντης
 «…Οι βοσκοί, οι κλέφτες κι οι χαΐνηδες (αντάρτες) των σκλαβωμένων χρόνων της Κρήτης είχαν εκεί πάνω τα λημέρια τους και κάνανε τους όρκους τ’ «αδερφοποιτού» στα ξεθωριασμένα εικονίσματα του. Λένε ακόμη, πώς και τώρα στα υστερινά χρόνια, στη Γερμανική κατοχή, όταν το πρώτο γερμανικό απόσπασμα πάτησε την κορυφή του Ψηλορείτη και θέλησε να στήσει τη σημαία του Χιτλερισμού στο εκκλησάκι του Σταυρού, ο δυνατός άνεμος, που φυσά πάντα στην κορυφή αυτή, πήρε τη σημαία και την έριξε μ’ οργή κάτω και μακριά. Την υψώσανε για δεύτερη και τρίτη φορά κι όμως ο άνεμος την πετούσε πάντα, ώσπου την έκανε κομμάτια μπροστά στα μάτια των αφεντικών της. Σημάδι, πως η Κρήτη τίναζε τη λιονταρίσια ψυχή της και απόδιωχνε τη σκλαβιά».
Ο Σταυρός στον Ψηλορείτη
Στη μέση της Κρήτης στέκει πανύψηλο και μεγαλόπρεπο τo πολυθρύλητο βουνό της, o γέρο Ψηλορείτης. H κορυφή του ψηλώνει στα δυόμισι χιλιάδες μέτρα και οι ράχες του 
σταυρώνουνε την Κρήτη από το Αιγαίο ως το Λιβυκό πέλαγος κι ανοίγουνε πλατιές χαράδρες, γεμάτες από ηρωικά χωριά και περήφανους ανθρώπους.

Ο Ψηλορείτης μοιράζεται μαζί με τον Όλυμπο τη θεολογία και τη δόξα του πανάρχαιου κόσμου γιατί, αν οι Θεοί κατοικούσαν στο ψηλότερο βουνό της Θεσσαλικής γης, ο Δίας, ο πατέρας των Θεών και των ανθρώπων, γεννήθηκε στην Ίδη. Ψηλά στο οροπέδιο της Ίδης, που απλώνεται σαν πατάρι πάνω στις κορυφές του Ψηλορείτη, υπάρχει η μεγάλη και ιερή σπηλιά, που γεννήθηκε ο Δίας, το μυθολογικό Αρκέσιον και Ιδαίον Άντρον, όπως λέγεται και σήμερα ακόμα.
Ο ορειβάτης μπορεί να δει, ακόμα και σήμερα, .....
...μπροστά από τη σπηλιά αυτή, τη μεγάλη τετράγωνη πέτρα, που ήταν ο βωμός για τη λατρεία του μεγάλου ειδωλολατρικού Θεού. Και παραπέρα, στην πλατιά χαράδρα, που κάνει την όμορφη Αμαριώτικη επαρχία, στο χωριό Κουρούτες, ζούνε ασφαλώς ακόμα οι αρχαίοι Κουρήτες, που τους κάλεσε η Ρέα, η μητέρα του Δία, να χορέψουνε με τ’ άρ­ματά τους στη γέννησή του και να κρύψουν τις νηπιακές του φωνές να μην τις ακούσει ο τρομερός, ο παιδοφάγος πατέρας του ο Κρόνος. Αυτή ήταν η παλιά δόξα του Ψηλορείτη, πως γέννησε και λάτρεψε το Δία, το Δία, που δεν τον έφαγε τότε ο Κρόνος, τον έφαγε όμως αργότερα ο χρόνος…
Ύστερα ο Χριστός σημάδεψε την Κρήτη. Κι από τότε, που ο Απόστολος των Εθνών Παύλος έγραψε στον Τίτο, πρώτο Επίσκοπο της Κρήτης, που κατοικούσε κάτω στις ρίζες του Ψηλορείτη, στην αρχαία Γόρτυνα, το σύνθημα της μεγάλης αλλαγής: «Τέκνον Τῖτε, ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, παιδεύουσα ἡμἁς ἵνα ἀρνησάμενοι τήν ἀσέβειαν καί τάς κοσμικάς ἐπιθυμίας, σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς ζήσωμεν…» (Τίτ. Β’ 11), τα σημάδια τού Χριστού χαραχτήκανε και πάνω στις κορυφές τού μεγάλου βουνού.
Κι έτσι πάνω από το πατάρι της Ίδης και πάνω από το Ιδαίον Άντρον, στην ψηλότερη κορυφή τού Ψηλορείτη, βρίσκεται σήμερα κτισμένο το εκκλησάκι του Σταυρού. Δεν είναι ασφαλώς ο πρώτος ναός, που κτίστηκε στην Κρήτη για τη λατρεία του αληθινού Θεού, είναι όμως στην ψηλότερη κορυφή της Κρήτης, γιατί ο Χριστιανισμός ζήτησε και ζητά πάντα τις κορυφές, όχι μόνον πάνω στα βουνά, άλλα και πάνω στα ψηλώματα της ανθρώπινης σκέψης. Η θρησκεία του Σταυρού έχει μια λιτότητα, που ξαφνιάζει τους λογοκόπους διανοητές κι όλους εκείνους, που μπερδεύουνε την αλήθεια και την αρετή σε άκαρπους και σκοτεινούς συλλογισμούς. Είναι όμως μια ζωή, μια οδός και μια αλήθεια, που μπορεί να βιωθεί μόνον από ψηλά και καθαρά πνεύματα.
Και το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού πάνω στην κορυφή του Ψηλορείτη είναι λιτό και απέριττο. Είναι κτισμένο χαμηλό με πέτρες, χωρίς πηλό κι ο βοριάς, που φυσά αδιάκοπα μέσα από τις χαραμάδες του και το συγκλονίζει ολόκληρο, θυμίζει «τη βιαία πνοή» του Υπερώου της Πεντηκοστής. Η ανάβαση στο εκκλησάκι αυτό είναι δύσκολη πορεία και μεγάλος άθλος, γι’ αυτό οι βουνίσιοι άνθρωποι του τόπου εκείνου λένε, πώς τέσσερα ανεβάσματα στην κορυφή του Σταυρού ισοδυναμούνε μ’ ένα προσκύνημα στα Ιεροσόλυμα. Εκείνος, που ανεβαίνει στην κορυφή τού Ψηλορείτη, γίνεται Χατζής.
Οι βοσκοί, οι κλέφτες κι οι χαΐνηδες (αντάρτες) των σκλαβωμένων χρόνων της Κρήτης είχαν εκεί πάνω τα λημέρια τους και κάνανε τους όρκους τ’ «αδερφοποιτού» στα ξεθωριασμένα εικονίσματα του. Λένε ακόμη, πως και τώρα στα υστερινά χρόνια, στη Γερμανική κατοχή, όταν το πρώτο γερμανικό απόσπασμα πάτησε την κορυφή του Ψηλορείτη και θέλησε να στήσει τη σημαία του Χιτλερισμού στο εκκλησάκι του Σταυρού, ο δυνατός άνεμος, που φυσά πάντα στην κορυφή αυτή, πήρε τη σημαία και την έριξε μ’ οργή κάτω και μακριά. Την υψώσανε για δεύτερη και τρίτη φορά κι όμως ο άνεμος την πετούσε πάντα, ώσπου την έκανε κομμάτια μπροστά στα μάτια των αφεντικών της. Σημάδι, πως η Κρήτη τίναζε τη λιονταρίσια ψυχή της και απόδιωχνε τη σκλαβιά.
Στου Ψηλορείτη την κορφή που ’ναι ψηλή και μέγα
 μήτε πουλί ανέβηκε, μήτε και χελιδόνι
 μουδέ του Δράκου κονταριά, μηδέ του Λιόντα πέτρα.
Ρηγόπουλο ανέβηκε κι έκατσε στην κορφή του…
Έτσι τραγουδά η λαϊκή μούσα της Κρήτης το περήφανο βουνό της. Και το Ρηγόπουλο, που ανέβηκε κι έκατσε στην κορυφή του, δεν είναι κανείς άλλος παρά ο «Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού», ο Αφέντης Χριστός, που γεννήθηκε ταπεινός στη φάτνη κι αναλήφθηκε δοξασμένος κι Αιώνιος στο Όρος της Γαλιλαίας και γεμίζει από τότε τις βουνοκορφές της γης με τη Μεταμόρφωση και την Ανάληψή Του. Οι λαοί πήρανε τη θρησκεία Του, οι δυνάστες της γης φορέσανε κορόνα το Σταυρό Του και η ανθρώπινη ψυχή Τον έχει αιώνιο Ορφέα και μνηστήρα στη χαρά της και μοναδικό παρηγορητή και Σωτήρα στους πόνους και στ’ άλυτα προβλήματά της. Και σήμερα ακόμη, που η ανθρωπότητα αρνείται με τόση μανία το παρελθόν της κι αδειάζει και πετά στο δρόμο όλα τ’ άγια πράγματα της ψυχής της, ο Χριστός θα μείνει τελευταίος στο άδειασμα αυτό. Τελευταίος όμως κι αμετάθετος, «Ακρογωνιαίος λίθος», πάνω στον οποίο θα κτιστεί πάλι ο νέος κόσμος, η οικουμενική κι αδελφωμένη ανθρωπότητα.
Η κορυφή του Ψηλορείτη δε δέχτηκε να κυματίσει πάνω της η σημαία του βάρβαρου Χιτλερισμού, όπως και πριν δε δέχτηκε ποτέ η Κρήτη να μείνει πάνω της το μισοφέγγαρο των Αγαρηνών και το λιοντάρι των Βενετσιάνων. Όμως τη σημαία του Χριστού θα τη δεχτεί και θα τη βάλει πάνω σ’ όλες τις κορυφές της γιατί ο Χριστός είναι ένας περίεργος κατακτητής. Είναι ο μοναδικός δυνάστης, που στρατοπεδεύει στην πύλη της ψυχής μας με το σύνθημα: «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…» και η κατάκτησή Του γίνεται σιγά-σιγά η μοναδική ελευθερία του ανθρώπου. Και η Κρήτη, που δοκίμασε στη μοίρα της πολλούς αφέντες, ξεχώρισε τον Αφέντη Χριστό και τον εθρόνιασε στις κορυφές των βουνών της και μέσα βαθιά στην καρδιά της.
Έτσι, μαζί με τον Τίμιο Σταυρό στην κορυφή τού Ψηλορείτη συναντούμε απέναντι δυτικά στο ψηλό βουνό τού Κέντρου την Ανάληψη, ακόμη δυτικότερα, πάνω στις απάτητες κορυφές των Λευκών Ορέων, τ’ Άγιο Πνεύμα. Το τρομερό φαράγγι της Σαμαριάς, που ’ναι ο τόπος των δαιμονικών πνευμάτων στη σύγχρονη μυθολογία της Κρήτης, θα εξαγιασθεί με το ερειπωμένο σήμερα εκκλησάκι της Santa Maria (Παναγία) και η τελευταία κορυφή στη δυτική άκρη της Κρήτης θα στολισθεί με τον σπάνιο στη χριστιανική λατρεία Άγιο Δίκαιο (Ιώβ). Στην ανατολική πάλι πλευρά πέρα από τον Ψηλορείτη, οι κορυφές και οι ράχες θα στολιστούνε μ’ εκκλησάκια και μοναστήρια. Τα Λασιθιώτικα βουνά θα ’χουνε πάνω τους τον Αφέντη Χριστό κι ως πέρα στη Σητεία, κάτω στις πολιτείες της Κρήτης, από τη Γόρτυνα και την Κνωσό ως το σημερινό Ηράκλειο, από τη μυθολογική Κυδωνία ως τα σημερινά Χανιά κι από την Κίσαμο και τα Φαλάσαρνα ως το σημερινό Καστέλι, θα κτιστούνε οι μεγάλοι χριστιανικοί ναοί της Κρήτης. Οι ευρύχωρες Βασιλικές των πρώτων χριστιανικών χρόνων, οι καμπυλόγραμμοι και τρουλωτοί ναοί των Βυζαντινών χρόνων, τα ταπεινά μονόθολα εκκλησάκια της τούρκικης σκλαβιάς και οι μεγάλες εκκλησίες στις σημερινές μας πολιτείες, Όμως πάνω στις ψηλές κορυφές των βουνών της Κρήτης θα κτιστούνε τα μικρά εκκλησάκια και θα βιγλίζουνε τον ουρανό και τα μακρινά πέλαγα, για να δείχνουνε στο λαό του νησιού μας την πορεία προς τα πάνω. Από τα ταπεινά αυτά εκκλησάκια εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια ο Αφέντης Χριστός, αληθινό Ρηγόπουλο του Ψηλορείτη, διαφεντεύει τη μοίρα του μεγάλου νησιού και το γεμίζει ανθρωπιά και δόξα.
Για όλη την ανθρωπότητα ο Χριστός στάθηκε ο ενσαρκωμένος Λόγος του Θεού, ο Θεάνθρωπος και για την Κρήτη ο Χριστός ενσαρκώθηκε… Κρητικός• Αμπελουργός, Ζευγάς, Ποιμένας, Σύντεκνος και Καπετάνιος. Αλέτρισε με το Ευαγγέλιό Του το γόνιμο χωράφι της κρητικής ψυχής, ημέρωσε με τη λατρεία Του τ’ άγρια παλικάρια των βουνών μας, κάθισε μουσαφίρης στο σκαμνί μας, τραγούδησε στη λύρα μας πάνω από τα κάστρα και τα μοναστήρια του μεγάλου νησιού στάθηκε προμάχος και Καπετάνιος μας.
Τώρα όμως οι καιροί αλλάζουνε… και τα τρομερά «αλλαξοβασιλίκια», που τόσο τα φοβήθηκε πάντα η κρητική θυμοσοφία, φοβερίζουνε και το Σταυρό του Ψηλορείτη.
Άραγε, τι θα κάνει η καινούρια γενιά της Κρήτης;
Ειρηναίος Γαλανάκης, 2013, Ο Χριστός σημάδεψε την Κρήτη, Χανιά, Εκδόσεις Προσδοκία
ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: