Θα πρέπει να εκτιμήσουμε τις άμεσες σημερινές απαντήσεις των αξιότιμων κ. Μανούσου Βολουδάκη, βουλευτή Χανίων και του κ. Δημήτρη Βιριράκη Προέδρου του Λιμενικού Ταμείου Χανίων γιατί, αν μη τι άλλο μας αποκάλυψαν τους λόγους της ματαίωσης και βάλτωσης κάθε προοπτικής έργου αναβάθμισης του λιμένος Καβονησίου. Φοβούμαι, όμως, με την ευκαιρία αυτή, ότι τόσο το θέμα του λιμένα Καβονησίου όσο και το γενικότερο τού θέματος, της αλυσίδας λιμενικού, μεταφορικού, εμπορικού, αναπτυξιακού θέματος Κρήτης, αλλά και ο συνδυασμός αμυντικών αναγκών της Χώρας και οικονομικής προόδου, αντιμετωπίζεται από τίς Κυβερνήσεις με κριτήρια άλλων εποχών, χωρίς γενικότερη σύγχρονη στρατηγική αντίληψη. Και εμείς οι εντόπιοι, πρέπει να το παραδεχτούμε ότι ίσως περιοριζόμαστε στην επιδίωξη απλώς ενός σύγχρονου λειτουργικού λιμανιού Καβονησίου για τις άμεσες τουριστικές και εμπορικές ανάγκες της Περιοχής.
Η εικόνα όμως είναι ευρύτερη. Με την ένταση και στρατικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου, όλο και ενισχύεται ο στρατιωτικός χαρακτήρας του λιμένος Σούδας, όπως αποδεικνύουν και οι διαδοχικές διμερείς στρατιωτικές συμφωνίες (η επικείμενη ελληνο-αμερικανική θα το διατρανώσει πανηγυρικά) με φιλικές συμμαχικές χώρες και ο προγραμματισμός δεύτερου Ναυστάθμου από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Ενώ βασικές εμπορικές αποστολές, όπως ακτοπλοϊκή σύνδεση, ή ελλιμενισμός κρουαζιερόπλοιων δεν θίγονται, ο ρόλος τής Σούδας είναι πάντως κυρίως στρατιωτικός, που αποκλείει; μείζονες εμπορικές αναπτύξεις τύπου λιμένων Πειραιώς (ποια Κυβέρνηση αλήθεια θα επιχειρούσε να φέρει μια COSCΟ στό λιμάνι τής Σούδας?) ή Θεσσαλονίκης, ή Αλεξανδρούπολης ή και πρόσφατη λιμένος Ηρακλείου? Ήδη από τη δεκαετία 1990 και αρχές 2000, η τότε ανθούσα Εταιρία JET OIL συμφερόντων της Εταιρίας Μαμιδάκη: διαμαρτυρόταν με ολοσέλιδες καταχωρίσεις στον αθηναϊκό και χανιώτικο τύπο, εναντίον της απόρριψης του αιτήματός της για άδεια λειτουργίας εγκατάστασης εφοδιασμού καυσίμων πλοίων στη Σούδα, λόγω του στρατιωτικού χαρακτήρα της περιοχής.
Ενας ορθολογικός προγραμματισμός μπορεί και πρέπει από τώρα έστω και στο εξής να προβλέψει και να οργανώσει κατανομή ρόλων, Ασφάλειας και Οικονομίας. Ισορροπημένα και όχι ο ένας επί ζημία του άλλου. Να στηρίξει αφενός το στρατιωτικό ρόλο της Σούδας προς όφελος της Άμυνας της Χώρας και παράλληλα να δρομολογήσει τον εμπορικό και αναπτυξιακό ρόλο του λιμένος Καβονησίου, ο οποίος διαθέτει όλες τίς τεχνικές, προϋποθέσεις, εφόσον γίνουν τα πρόσθετα έργα κα ο εξοπλισμός που χρειάζεται, προς όφελος της οικονομίας τουλάχιστον της Δυτικής Κρήτης. Ενδεχόμενη σκέψη ότι η προγραμματιζόμενη αναβάθμιση, μέσω ιδιωτικοποίησης του λιμένος Ηρακλείου, θα καλύψει τις εμπορικές ανάγκες όλης της Κρήτης, προφανώς δεν ευσταθεί σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τη Δυτική Κρήτη, λόγω απόστασης και πρόσθετου κόστους χερσαίας μεταφοράς απο Ηράκλειο προς Δυτική Κρήτη. Όπως γράψαμε επίσης και πρόσφατα στη σελίδα αυτή, το επεσήμανε δε και το Εμπορικό Επιμελητήριο Χανίων, ήταν δε και στην αρχική σκέψη των Καστελλιανών εμπόρων πρωτοπόρων του λιμανιού, το Καβονήσι μπορεί ως, ευρισκόμενο στο πλησιέστερο σημείο, να εγκαινιάσει και την ναυτιλιακή διασύνδεση με τα λιμάνια τής Βόρειας Αφρικής και ιδιαίτερα Λιβύης. Η έναρξη ερευνών εξάλλου που ανήγγειλε η ΤΟΤΑL ως επί κεφαλής του σχετικού CONSORTIUM για την άντληση υδρογονανθράκων από τα μεγάλα κοιτάσματα Νοτιοδυτικά τής Κρήτης για την επόμενη δεκαετία θα απαιτήσει εγκαταστάσεις στέγασης προσωπικού και εφοδίων στη Περιοχή..
Η γεωγραφική τοποθέτηση πάντως τής Κρήτης στο μέσον της Ανατολικής Μεσογείου και η μορφολογία του εδάφους της επιβάλλουν ισόρροπη θεώρηση στρατιωτικών και αναπτυξιακών στόχων σε ό,τι αφορά τα λιμάνια. Το ίδιο ισχύει και για το οδικό δίκτυο. Ο σημερινός π.χ. σχεδιασμός του ΒΟΑΚ εξυπηρετεί μεταφορικές ανάγκες από Χανιά μέχρι Νεάπολη, αλλά παραλείπει ή αναβάλλει σχεδιασμό για προορισμούς τόσο στρατιωτικής όσο και οικονομικής σημασίας, όπως οι απολήξεις σε λιμένες του Βόρειου μετώπου, όπως της Κισάμου και τής Σητείας. Δεν φαίνονται δε στους σχετικούς σχεδιασμούς παντελώς ούτε και κάθετοι προς λιμένες του Νότου, προς Ιεράπετρα, Καλούς Λιμένες, Τυμπάκι, Πρέβελη, Σφακιά, Παλαιόχωρα που είναι απαραίτητοι τόσο για στρατιωτικές μετακινήσεις, όσο και για οικονομικούς λόγους. (Παραγωγή, εμπόριο, τουρισμός) Η Εγνατία π.χ. στη Βόρεια Ελλάδα με τις καθέτους προς τα σύνορα εξυπηρετεί και τους δύο αυτούς στόχους ασφαλείας και οικονομίας.
Κυριάκος Ροδουσάκης