Η Μονή Πρέβελη, που βρίσκεται σε απόσταση 37χλμ από το Ρέθυμνο περιλαμβάνει δύο μοναστήρια που απέχουν μεταξύ τους 3χλμ: τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, την «Κάτω Μονή» που βρίσκεται βορειότερα κοντά στο Μέγα Ποταμό, και είναι εγκαταλειμμένη. Και τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου ή «Πίσω Μοναστήρι», προς την πλευρά της θάλασσας, που λειτουργεί, είναι επισκέψιμο, και βρίσκεται η έδρα του ηγουμένου και τα κελιά των περισσοτέρων μοναχών.
Βρίσκεται στη νότια βραχώδη ακτή του υψώματος Μεσοκορφή, νομού Ρεθύμνου, 170μ πάνω από το Λιβυκό πέλαγος. Η ευρύτερη περιοχή της οριοθετείται από χαμηλά άγρια βουνά, που αποτελούν προέκταση των Λευκών Ορέων. Η κλειστή αυτή περιοχή, που επικοινωνεί με τον υπόλοιπο Νομό και την Επαρχία Σφακίων μέσα από δύσβατα φαράγγια περιλαμβάνει μια ομάδα από χωριά, που συναποτελούν τον Δήμο Φοίνικα. Η κύρια πρόσβαση από την πλευρά του Ρεθύμνου γίνεται μέσα από ένα απότομο φαράγγι, το Κουρταλιώτικο, που πήρε το όνομά του από τους κροταλισμούς (κούρταλα), που ακούγονται καθώς οι άνεμοι διαπνέουν το στενό πέρασμα. Στο βάθος τρέχει ο ποταμός Κουρταλιώτης, ο οποίος με άλλα ρέματα σχηματίζει το Μέγα Ποταμό που καταλήγει στην τοποθεσία Λίμνη, όπου τα νερά χάνονται στο Λιβυκό Πέλαγος. Δυστυχώς το μοναδικό για την ομορφιά του τοπίο, με την ποικίλη τοπική βλάστηση και τους αυτοφυείς φοίνικες που έδιναν εξωτική αίσθηση, καταστράφηκε το καλοκαίρι αυτό, από πυρκαγιά.
Το μοναστηριακό συγκρότημα, είναι κτισμένο σε επάλληλα επίπεδα λόγω της κατωφέρειας του εδάφους. Στον κεντρικό περίβολο δεσπόζει ο δίκλιτος ναός του Αγ.Ιωάννου Θεολόγου και του Ευαγγελισμού. Δυτικά και Νότια αναπτύσσονται τα κελιά και το ηγουμενείο. Ο ναός είναι σύγχρονος και χτίστηκε πάνω σε παλαιότερο βυζαντινό. Σε χαμηλότερο επίπεδο βρίσκεται η κρήνη με χρονολογία 1701 στην επιγραφή, και το Μουσείο της Μονής που περιλαμβάνει άμφια και εικόνες που μετά τον επιτυχή καθαρισμό από τους συντηρητές της υπηρεσίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων είναι υπέροχες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πρώτος πυρήνας της Μονής οργανώθηκς στο κτιριακό συγκρότημα του Κάτω Μοναστηρίου, κατά τη Β΄ βυζαντινή περίοδο της Κρήτης, περί το τέλος του 10ου ή αρχές του 11ου αι., τότε που τα νότια παράλια της Κρήτης γέμισαν με μοναστήρια. Η παλαιότερη χρονολογία που σχετίζεται με το μοναστήρι είναι του 1594, και είναι χαραγμένη σε μια καμπάνα. Η πρώτη ονομασία της Μονής (πριν το 1700), σύμφωνα με την παλαιά, ορειχάλκινη σφραγίδα της είναι: «του Μεγάλου Ποταμού κατά την νήσον Κρήτην». Για τη σημερινή ονομασία υπάρχουν πολλές παραδόσεις. Σύμφωνα με μία, το όνομα του μοναστηριού που καθιερώθηκε μετά το 17ο αι προέρχεται ή από κάποιον κάτοικο του χωριού Πρεβελιανά Ηρακλείου, που μετά από φόνο που διέπραξε κατέφυγε εκεί ή θα πρέπει να ήταν το όνομα κάποιου ανακαινιστή της. Το πιο πιθανό είναι ότι κάποιος ιερομόναχος με το επώνυμο Πρέβελης, της μεγάλης Ρεθεμνιώτικης οικογένειας των Πρεβέληδων, υπήρξε ο ανακαινιστής της. Το 1670 ο καλόγερος
