PALAZZO & VILLA RENIER

Η αριστοκρατική και πλούσια βενετσιάνικη οικογένεια Renier κατά την παραμονή της στην Κρήτη (1210 – 1645) δημιούργησε δύο εξαιρετικού ενδιαφέροντος κτίσματα, το Palazzo Renier μέσα στην  οχυρωμένη πόλη των Χανίων και τη Villa Renier στην ενδοχώρα του Νομού Χανίων, στα σημερινά Παλαιά Ρούματα. Τμήματα και των δύο κτισμάτων είναι ακόμα και σήμερα αναγνωρίσιμα.

Το Παρεκκλήσι της Παναγίας των Renier είναι το πιο καλοδιατηρημένο τμήμα του Palazzo της οικογένειας, βρίσκεται στη σημερινή οδό Μόσχων στην Παλιά Πόλη των Χανίων και είναι ενσωματωμένο στα κτίσματα που κάποτε αποτελούσαν το Palazzο Renier. Είναι ένα μικρό εντυπωσιακό οξυκόρυφο κτίσμα με είσοδο από τον βορά και χαρακτηριστικό στρογγυλό φανό πάνω από την είσοδό του. Αναπτύσσεται κατά μήκος του άξονα βοράς-νότος και στον ανατολικό του τοίχο υπάρχει στο πάχος της τοιχοποιίας χαρακτηριστικό υστερογοτθικό τρίλοβο τυφλό αψίδωμα. Την οξυκόρυφη καμάρα της στέγης στηρίζουν λίθινες κυλινδρικές νευρώσεις που οι βάσεις τους αιωρούνται μυστηριακά στο ύψος του διαζώματος. Στο εσωτερικό του διακρίνονται ίχνη τοιχογραφιών και εσοχές που συνέδεαν το παρεκκλήσι με τα εσωτερικά διαμερίσματα του Παλατιού των Renier. Το Παρεκκλήσι πιθανότατα κτίστηκε  τον 15ο αιώνα και έγιναν στην διαρρύθμισή του ουσιαστικές αρχιτεκτονικές τροποποιήσεις στις αρχές του 17ου αιώνα χωρίς να χάσει την αυτοτέλειά του και τη λατρευτική του ιδιότητα σε αντίθεση με το υπόλοιπο Μέγαρο της οικογένεια Renier που με τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις που δέχτηκε στο πέρασμα των πέντε αιώνων από την δημιουργία του έχασε την αρχιτεκτονική του συνέχεια και αλλοιώθηκε ο χαρακτήρας του.
Η οικογένεια Renier εκτός από το ευρύχωρο Παλάτι με το Παρεκκλήσι που διέθετε μέσα στα όρια της οχυρωμένης πόλης των Χανίων είχε στην ιδιοκτησία της μια εντυπωσιακή Έπαυλη (Villa) στην ενδοχώρα του σημερινού νομού Χανίων, εκεί που σήμερα βρίσκεται το χωριό Παλαιά Ρούματα. Η Έπαυλη διέθετε χώρους υποδοχής, κοιτώνες, αποθήκες, στάβλους, πατητήρια, δεξαμενές, μύλο, φάμπρικα και προστατευόταν από ψηλό τοίχο με εντυπωσιακή κεντρική είσοδο. Ακόμα και σήμερα διατηρείται το επιβλητικό ισόγειο της Έπαυλης με τις διαδοχικές πέτρινες καμάρες και το εγχάρακτο στην πέτρα, πάνω από την είσοδο του πρώτου ορόφου, οικόσημο της οικογένειας Renier.
Μετά την κατάκτηση των Χανίων από τους Οθωμανούς (1645) και τον διωγμό των Ενετών από την Κρήτη, ένα τμήμα της οικογένειας Renier επέστρεψε στη Βενετία αλλά και ένα μεγάλο τμήμα της παρέμεινε στο νησί και ενσωματώθηκε στον τοπικό χριστιανικό κοινωνικό ιστό. Απόγονοι τούτης της οικογένειας φέρουν ακόμα και σήμερα το όνομα Ρενιέρης.