..στην ημερίδα της ΙΛΑΕΚ για το ΙΝΑΧΩΡΙΟ ΚΙΣΑΜΟΥ
Θέμα: Το φυσικό τοπίο των Εννιά Χωριών και η προστασία του
Φυσικό περιβάλλον είναι το σύνολο των βιοτικών και αβιοτικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής.
Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία η φύση και το τοπίο προστατεύονται και διατηρούνται μαζί με την βιοκοινότητα, τον βιότοπο και το ενδιαίτημα της ως βιογενετικά αποθέματα και ως συστατικά στοιχεία των οικοσυστημάτων ούτως ώστε να διασφαλίζονται οι φυσικές διεργασίες η αποδοτικότητα των φυσικών πόρων η ισορροπία και η εξέλιξη των οικοσυστημάτων καθώς και η ποικιλομορφία η ιδιαιτερότητα και η μοναδικότητά τους.
Στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Κρήτης έχει αναπτυχθεί εξαιρετικά πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Όσον αφορά την αυτοφυή χλωρίδα έχουν καταγραφεί μετά από διάφορες μελέτες πάνω από 220 είδη.
Για την δε πανίδα σπονδυλωτά-ασπόνδυλα- πουλιά, τα είδη που έχουν καταγραφεί ξεπερνούν τα 230.
Ορισμένα εκ των ειδών της χλωρίδας χαρακτηρίζονται ως ενδημικά, στενοενδημικά κινδυνεύοντα, απειλούμενα, σπάνια και ευρίσκονται στο κόκκινο βιβλίο των φυτών της Ελλάδας, παράρτημα II.1.
Μερικά παραδείγματα:
Adrocumbium rechingeri (κινδυνεύον)
Origanum dictamnus (απειλούμενο)
Camganula saxatilis (σπάνιο ενδημικό)
Viola sxorgiuzoides (σπάνιο ενδημικό)
Delphinium reregtinum (μοναδική αναφορά στην Κρήτη) απειλούμενο
Οικότοποι Προτεραιότητας κωδ. 1210-2110, 2120, 2220, 2260
Λιβάδια Ποσειδωνίας
Αλμυρές Στέπες
Καλαμιώνες
Λόγχες παραλιών με αρκεύθους
Φοίνικας Θεόφραστου
Παραλιακοί αμμώδεις οικότοποι με θίνες
Θεσμική προστασία
Ν 1335/1983 κύρωση διεθνούς σύμβασης της Βέρνης για την διατήρηση άγριας ζωής και φυσικού περιβάλλοντος
Ν 2204/1994 κύρωση διεθνούς σύμβασης
Ν 2742/1999 Χωροταξ. Σχεδ. και άλλες διατάξεις
Ν 998/1979 περί προστασίας δασών και δασικών οικοσυστημάτων
ΠΔ 67/1981 περί προστασίας αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας
Ν 1650/1986 περιβαλλοντική νομοθεσία
ΟΔΗΓΙΑ 92/43 ΕΟΚ
ΟΔΗΓΙΑ 79/409 ΕΟΚ
Ν 3010/2002
Η προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος δηλαδή της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης επιτυγχάνεται μόνο με συντεταγμένα σχέδια τα οποία θα θέτουν ως γενικό στόχο το συνδυασμό της διατήρησης και αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με τις κοινωνικές πολιτιστικές και οικονομικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
Η υλοποίηση των στόχων προστασίας και ανάδειξης φυσικού περιβάλλοντος δημιουργεί θέσεις εργασίας και πλούτο μεγάλης διασποράς στην κοινωνία.
Αυτά τα συντεταγμένα σχέδια είναι το προαναφερόμενο θεσμικό πλαίσιο το οποίο έπρεπε να έχει οδήγησε στην ύπαρξη Δασολογίου-Κτηματολογίου Γενικά και Ειδικά Χωροταξικά η υλοποίηση των οποίων ανήκει στην αποκλειστική ευθύνη του κράτους.
Ο υποκείμενος Πολεοδομικός Σχεδιασμός...
..... ΓΠΣ-ΣΧΟΟΑΠ ανήκει στην ευθύνη των Δήμων και των Περιφερειών.
Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) ανήκουν στην ευθύνη ΥΠΕΚΑ.
Τα Διαχειριστικά Σχέδια
Τα γνωστά ελλείμματα πολιτικής και Δημοκρατίας, η διαπλοκή, η διαφθορά και άλλες παθογένειες δεν έχουν επιτρέψει να υλοποιηθούν σε επαρκή βαθμό τα παραπάνω παρ’ όλο που το Θεσμικό Πλαίσιο υπάρχει όπως αναφέρουμε στα προηγούμενα.
Τα μη θετικά αποτελέσματα είναι γνωστά και στον πρωτογενή τομέα (Αγροτικό) και στον τριτογενή τομέα (Υπηρεσίες-Τουρισμός) και στον στόχο της προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην περιοχή της Δυτικής Κρήτης λόγω θέσης και κλιματολογικών-γεωλογικών συνθηκών υπάρχει ένα πολύ ιδιαίτερο και σε πολλές περιπτώσεις μοναδικό φυσικό περιβάλλον κυρίως από την άποψη της απίστευτα πλούσιας βιοποικιλότητας αλλά και του τοπίου με το έντονο ανάγλυφο και ιδιαίτερα γεωμορφολογικά στοιχεία όπου μέσα από αυτά είναι ορατές οι γεωλογικές μεταβολές οι οποίες έχουν συντελεστεί εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Η βιοποικιλότητα κυρίως αποτελεί ένα μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα, αρκεί να αναφέρουμε ότι η Κρήτη είναι μία από τις 25 σημαντικότερες περιοχές στον πλανήτη από την άποψη του πλούτου και της μοναδικότητας της χλωρίδας και της πανίδας.
Γενικά στοιχεία των οικοσυστημάτων όπου αναπτύσσονται ενδημικά και στενοενδημικά είδη, οικότοποι και είδη προτεραιότητας.
Η χλωρίδα της Κρήτης εδώ και 5000 -6000 χρόνια βρίσκεται στην επίδραση ανθρώπινων δραστηριοτήτων με έντονη βόσκηση, ξύλευση, έκπλυση εδαφών, πυρκαγιές, διαδικασία ερημοποίησης κλπ. Αποτέλεσμα είναι σιγά σιγά να έχουν μετατραπεί οι εκτάσεις οι οποίες καλύπτονται με δάση σε περιοχές με φρύγανα και ποώδη βλάστηση ή ακόμα γυμνές βραχώδεις εκτάσεις.
Σήμερα υπάρχουν κάποιες σημαντικές διάσπαρτες εκτάσεις με αξιόλογη δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση.
Γενικά στοιχεία ζωνών βλάστησης:
1. Βλάστηση αλόφυτων η οποία αναπτύσσεται σε αλμυρά εδάφη της παραλιακής ζώνης
2. Βλάστηση παράκτιων αμμώδων εκτάσεων η οποία φύεται σε ομαλές παραλιακές εκτάσεις (περίπου 117 είδη)
3. Ξυλώδης βλάστηση σκληρόφυλλων αείφυλλων η οποία είναι κυρίαρχη και αντικατοπτρίζει τις κλιματολογικές συνθήκες. Δύο τόποι αυτής της βλάστησης αναπτύσσονται κυρίως η ξηρόβιος μακκία βλάστηση και η υδρόβιος μακκία βλάστηση. Ο δεύτερος τόπος είναι περισσότερο εκτεταμένος στην Δυτική Κρήτη
4. Φρύγανα δηλ. βλάστηση η οποία εξαπλώνεται σε ασβεστολιθικά εδάφη λοφοειδών, ημιορεινών και ορεινών περιοχών.
5. Βλάστηση γυμνόσπερμων κωνοφόρων
6. Βλάστηση φυλλοβόλων Δασών (δρυς, καστανιά)
7. Βλάστηση υγρόφυλλος ξυλώδης η οποία αναπτύσσεται σε περιοχές με ευνοϊκές συνθήκες υγρασίας (λεύκα, πλάτανος, λυγαριά, πικροδάφνη)
8. Ελόβιος βλάστηση γλυκών υδάτων (βούρλα-καλάμι, ψαθί)
9. Βλάστηση ακανθωδών
10. Βλάστηση βράχων υψηλής ορεινής ζώνης
11. Βλάστηση λεκανών χιονιών και οροπεδίων
12. Βλάστηση κορυφών τελευταίας ορεινής ζώνης
Γενικά στοιχεία γεωμορφολογίας, γεωλογίας, …
Η γεωλογική δομή, ένα αποτέλεσμα συνεχών τεκτονικών γεγονότων εδώ και εκατ. χρόνια.
Γενικά η γεωλογική δομή της Κρήτης έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την συσσώρευση τεκτονικών καλυμμάτων τα οποία ευρίσκονται το ένα πάνω στο άλλο και κατατάσσονται σε 2 ομάδες.
• Τα κατώτερα καλύμματα (πλακώδεις ασβεστόλιθοι-φυλλίτες, χαλαζίτες κλπ)
• Τα ανώτερα καλύμματα (τεκτονικό κάλυμμα Τριπόλεως, Πίνδου, Βάτου, Άρβης, Αστερουσίων)
Πάνω από τα δύο καλύμματα αυτά υπάρχουν τα νεότερα ιζήματα (κροκάλες, μάργες, ψαμμίτες κλπ)
Το Δυτικό τμήμα της Κρήτης και του Ν Χανίων έχει ιδιαιτερότητα λόγω παρουσίας κρυσταλλοσχιστοδών πετρωμάτων φυλλίτες, χαλαζίτες και σχιστόλιθοι δίνουν γενικά όξινα εδάφη πυλλοαμμώδη με ειδικές υδατικές συνθήκες.
Οι ορεινοί όγκοι και οι χερσόνησοι αποτελούνται από σταθερό ασβεστόλιθο. Σ’ αυτά τα πετρώματα δημιουργείται έντονο ανάγλυφο, μεγάλες πτυχώσεις, σπήλαια υπόγεια και υπέργεια φαράγγια, και ένα εκπληκτικό δίκτυο αποστράγγισης.
Όλα τα στοιχεία τα οποία προαναφέρονται δημιουργούν ένα φυσικό περιβάλλον πολύ μεγάλης επιστημονικής αισθητικής αλλά και οικονομικής-αναπτυξιακής αξίας.
Γενικοί στόχοι προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής:
1. Προσδιορισμός του υπάρχοντος νομικού καθεστώτος σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο και βελτίωσή του όπου χρειάζεται
2. Υλοποίηση ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ για κάθε Δήμο και ολοκλήρωση όλων των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για τις προστατευόμενες περιοχές, ύπαρξη ολοκληρωμένου Δασολογίου-Κτηματολογίου
3. Διατήρηση και εάν είναι δυνατόν βελτίωση της βιοποικιλότητας
4. Βελτίωση του υπάρχοντος υδρολογικού πλέγματος
5. Κατάρτιση και υλοποίηση προγραμμάτων αποκατάστασης-προστασίας των περιοχών στρατηγικής σημασίας για το περιβάλλον
6. Συνεχή προγράμματα και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών
7. Η διατύπωση προτάσεων για ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πλευράς στις οικονομικές διαδικασίες και δραστηριότητες
8. Η ειδική εκπαίδευση και η συστηματική διασπορά της πληροφορίας και της γνώσης
9. Η ανάδειξη παραμελημένων ή υποβαθμισμένων φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής
10. Η ανεύρεση οικονομικών πόρων για την στήριξη των παραπάνω
Κουκουράκης Κωνσταντίνος
Θέμα: Το φυσικό τοπίο των Εννιά Χωριών και η προστασία του
Φυσικό περιβάλλον είναι το σύνολο των βιοτικών και αβιοτικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής.
Στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Κρήτης έχει αναπτυχθεί εξαιρετικά πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Όσον αφορά την αυτοφυή χλωρίδα έχουν καταγραφεί μετά από διάφορες μελέτες πάνω από 220 είδη.
Για την δε πανίδα σπονδυλωτά-ασπόνδυλα- πουλιά, τα είδη που έχουν καταγραφεί ξεπερνούν τα 230.
Ορισμένα εκ των ειδών της χλωρίδας χαρακτηρίζονται ως ενδημικά, στενοενδημικά κινδυνεύοντα, απειλούμενα, σπάνια και ευρίσκονται στο κόκκινο βιβλίο των φυτών της Ελλάδας, παράρτημα II.1.
Μερικά παραδείγματα:
Adrocumbium rechingeri (κινδυνεύον)
Origanum dictamnus (απειλούμενο)
Camganula saxatilis (σπάνιο ενδημικό)
Viola sxorgiuzoides (σπάνιο ενδημικό)
Delphinium reregtinum (μοναδική αναφορά στην Κρήτη) απειλούμενο
Οικότοποι Προτεραιότητας κωδ. 1210-2110, 2120, 2220, 2260
Λιβάδια Ποσειδωνίας
Αλμυρές Στέπες
Καλαμιώνες
Λόγχες παραλιών με αρκεύθους
Φοίνικας Θεόφραστου
Παραλιακοί αμμώδεις οικότοποι με θίνες
Θεσμική προστασία
Ν 1335/1983 κύρωση διεθνούς σύμβασης της Βέρνης για την διατήρηση άγριας ζωής και φυσικού περιβάλλοντος
Ν 2204/1994 κύρωση διεθνούς σύμβασης
Ν 2742/1999 Χωροταξ. Σχεδ. και άλλες διατάξεις
Ν 998/1979 περί προστασίας δασών και δασικών οικοσυστημάτων
ΠΔ 67/1981 περί προστασίας αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας
Ν 1650/1986 περιβαλλοντική νομοθεσία
ΟΔΗΓΙΑ 92/43 ΕΟΚ
ΟΔΗΓΙΑ 79/409 ΕΟΚ
Ν 3010/2002
Η προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος δηλαδή της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης επιτυγχάνεται μόνο με συντεταγμένα σχέδια τα οποία θα θέτουν ως γενικό στόχο το συνδυασμό της διατήρησης και αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με τις κοινωνικές πολιτιστικές και οικονομικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
Η υλοποίηση των στόχων προστασίας και ανάδειξης φυσικού περιβάλλοντος δημιουργεί θέσεις εργασίας και πλούτο μεγάλης διασποράς στην κοινωνία.
Αυτά τα συντεταγμένα σχέδια είναι το προαναφερόμενο θεσμικό πλαίσιο το οποίο έπρεπε να έχει οδήγησε στην ύπαρξη Δασολογίου-Κτηματολογίου Γενικά και Ειδικά Χωροταξικά η υλοποίηση των οποίων ανήκει στην αποκλειστική ευθύνη του κράτους.
Ο υποκείμενος Πολεοδομικός Σχεδιασμός...
..... ΓΠΣ-ΣΧΟΟΑΠ ανήκει στην ευθύνη των Δήμων και των Περιφερειών.
Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) ανήκουν στην ευθύνη ΥΠΕΚΑ.
Τα Διαχειριστικά Σχέδια
Τα μη θετικά αποτελέσματα είναι γνωστά και στον πρωτογενή τομέα (Αγροτικό) και στον τριτογενή τομέα (Υπηρεσίες-Τουρισμός) και στον στόχο της προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην περιοχή της Δυτικής Κρήτης λόγω θέσης και κλιματολογικών-γεωλογικών συνθηκών υπάρχει ένα πολύ ιδιαίτερο και σε πολλές περιπτώσεις μοναδικό φυσικό περιβάλλον κυρίως από την άποψη της απίστευτα πλούσιας βιοποικιλότητας αλλά και του τοπίου με το έντονο ανάγλυφο και ιδιαίτερα γεωμορφολογικά στοιχεία όπου μέσα από αυτά είναι ορατές οι γεωλογικές μεταβολές οι οποίες έχουν συντελεστεί εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Η βιοποικιλότητα κυρίως αποτελεί ένα μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα, αρκεί να αναφέρουμε ότι η Κρήτη είναι μία από τις 25 σημαντικότερες περιοχές στον πλανήτη από την άποψη του πλούτου και της μοναδικότητας της χλωρίδας και της πανίδας.
Γενικά στοιχεία των οικοσυστημάτων όπου αναπτύσσονται ενδημικά και στενοενδημικά είδη, οικότοποι και είδη προτεραιότητας.
Η χλωρίδα της Κρήτης εδώ και 5000 -6000 χρόνια βρίσκεται στην επίδραση ανθρώπινων δραστηριοτήτων με έντονη βόσκηση, ξύλευση, έκπλυση εδαφών, πυρκαγιές, διαδικασία ερημοποίησης κλπ. Αποτέλεσμα είναι σιγά σιγά να έχουν μετατραπεί οι εκτάσεις οι οποίες καλύπτονται με δάση σε περιοχές με φρύγανα και ποώδη βλάστηση ή ακόμα γυμνές βραχώδεις εκτάσεις.
Σήμερα υπάρχουν κάποιες σημαντικές διάσπαρτες εκτάσεις με αξιόλογη δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση.
Γενικά στοιχεία ζωνών βλάστησης:
1. Βλάστηση αλόφυτων η οποία αναπτύσσεται σε αλμυρά εδάφη της παραλιακής ζώνης
2. Βλάστηση παράκτιων αμμώδων εκτάσεων η οποία φύεται σε ομαλές παραλιακές εκτάσεις (περίπου 117 είδη)
3. Ξυλώδης βλάστηση σκληρόφυλλων αείφυλλων η οποία είναι κυρίαρχη και αντικατοπτρίζει τις κλιματολογικές συνθήκες. Δύο τόποι αυτής της βλάστησης αναπτύσσονται κυρίως η ξηρόβιος μακκία βλάστηση και η υδρόβιος μακκία βλάστηση. Ο δεύτερος τόπος είναι περισσότερο εκτεταμένος στην Δυτική Κρήτη
4. Φρύγανα δηλ. βλάστηση η οποία εξαπλώνεται σε ασβεστολιθικά εδάφη λοφοειδών, ημιορεινών και ορεινών περιοχών.
5. Βλάστηση γυμνόσπερμων κωνοφόρων
6. Βλάστηση φυλλοβόλων Δασών (δρυς, καστανιά)
7. Βλάστηση υγρόφυλλος ξυλώδης η οποία αναπτύσσεται σε περιοχές με ευνοϊκές συνθήκες υγρασίας (λεύκα, πλάτανος, λυγαριά, πικροδάφνη)
8. Ελόβιος βλάστηση γλυκών υδάτων (βούρλα-καλάμι, ψαθί)
9. Βλάστηση ακανθωδών
10. Βλάστηση βράχων υψηλής ορεινής ζώνης
11. Βλάστηση λεκανών χιονιών και οροπεδίων
12. Βλάστηση κορυφών τελευταίας ορεινής ζώνης
Γενικά στοιχεία γεωμορφολογίας, γεωλογίας, …
Η γεωλογική δομή, ένα αποτέλεσμα συνεχών τεκτονικών γεγονότων εδώ και εκατ. χρόνια.
Γενικά η γεωλογική δομή της Κρήτης έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την συσσώρευση τεκτονικών καλυμμάτων τα οποία ευρίσκονται το ένα πάνω στο άλλο και κατατάσσονται σε 2 ομάδες.
• Τα κατώτερα καλύμματα (πλακώδεις ασβεστόλιθοι-φυλλίτες, χαλαζίτες κλπ)
• Τα ανώτερα καλύμματα (τεκτονικό κάλυμμα Τριπόλεως, Πίνδου, Βάτου, Άρβης, Αστερουσίων)
Πάνω από τα δύο καλύμματα αυτά υπάρχουν τα νεότερα ιζήματα (κροκάλες, μάργες, ψαμμίτες κλπ)
Το Δυτικό τμήμα της Κρήτης και του Ν Χανίων έχει ιδιαιτερότητα λόγω παρουσίας κρυσταλλοσχιστοδών πετρωμάτων φυλλίτες, χαλαζίτες και σχιστόλιθοι δίνουν γενικά όξινα εδάφη πυλλοαμμώδη με ειδικές υδατικές συνθήκες.
Οι ορεινοί όγκοι και οι χερσόνησοι αποτελούνται από σταθερό ασβεστόλιθο. Σ’ αυτά τα πετρώματα δημιουργείται έντονο ανάγλυφο, μεγάλες πτυχώσεις, σπήλαια υπόγεια και υπέργεια φαράγγια, και ένα εκπληκτικό δίκτυο αποστράγγισης.
Όλα τα στοιχεία τα οποία προαναφέρονται δημιουργούν ένα φυσικό περιβάλλον πολύ μεγάλης επιστημονικής αισθητικής αλλά και οικονομικής-αναπτυξιακής αξίας.
Γενικοί στόχοι προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής:
1. Προσδιορισμός του υπάρχοντος νομικού καθεστώτος σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο και βελτίωσή του όπου χρειάζεται
2. Υλοποίηση ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ για κάθε Δήμο και ολοκλήρωση όλων των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για τις προστατευόμενες περιοχές, ύπαρξη ολοκληρωμένου Δασολογίου-Κτηματολογίου
3. Διατήρηση και εάν είναι δυνατόν βελτίωση της βιοποικιλότητας
4. Βελτίωση του υπάρχοντος υδρολογικού πλέγματος
5. Κατάρτιση και υλοποίηση προγραμμάτων αποκατάστασης-προστασίας των περιοχών στρατηγικής σημασίας για το περιβάλλον
6. Συνεχή προγράμματα και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών
7. Η διατύπωση προτάσεων για ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πλευράς στις οικονομικές διαδικασίες και δραστηριότητες
8. Η ειδική εκπαίδευση και η συστηματική διασπορά της πληροφορίας και της γνώσης
9. Η ανάδειξη παραμελημένων ή υποβαθμισμένων φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής
10. Η ανεύρεση οικονομικών πόρων για την στήριξη των παραπάνω
Κουκουράκης Κωνσταντίνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου