Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΜΑΝΟΣ !

Ο Μάνος Κατράκης γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1908 στο Καστέλι. Ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του έμπορου Χαράλαμπου Κατράκη και της Ειρήνης. Πριν συμπληρώσει τα 10 του χρόνια η οικογένεια του μετακόμισε στην Αθήνα καθώς οι δουλειές του πατέρα δεν πήγαιναν και τόσο καλά και θεώρησαν πως η πρωτεύουσα θα προσέφερε περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες από τη Μεγαλόνησο. Τον μικρό Μάνο "γοήτευε" το ποδόσφαιρο. Έπαιζε αρχικά στην ομάδα του "Κεραυνού" και μετά στον "Αθηναϊκό". Κάποια στιγμή σε νεαρή ηλικία αναγκάζεται να γίνει ο "προστάτης" της οικογένειας καθώς ο πατέρας του λείπει πια συνεχώς και ο μεγαλύτερος αδερφός του Γιάννης είναι ήδη ξενιτεμένος στην Αμερική. Γρήγορα πάντως το ταλέντο του θα ανακαλυφθεί. Εμφανίζεται για πρώτη φορά σε θεατρική σκηνή στην Αθήνα το 1927. Ο σκηνοθέτης Κώστας Λελούδας θα ενθουσιαστεί από το μπρίο και τη δυναμικότητα του νεαρού και έτσι ένα χρόνο αμέσως μετά θα παίξει στην πρώτη βουβή ταινία "Το λάβαρο του '21" (1928). Ταυτόχρονα σχεδόν συμμετέχει σε θεατρικές παραστάσεις τοπικών θιάσων, όπως του «Θιάσου Νέων» του Ανδρέα Παντόπουλου και του θιάσου της Μαρίκας Κοτοπούλη, μέχρις ότου καταφέρνει να μπει στο Εθνικό Θέατρο (1931). Από κει και πέρα όλα άλλαξαν ραγδαία για τον Κατράκη. Η δεκαετία του '30 έφερε την καταξίωσή του στο θεατρικό σανίδι, τη γνωριμία του με εξέχουσες προσωπικότητες του καιρού (όπως ήταν η φιλία του με τον μαέστρο Δημήτρη Μητρόπουλο) αλλά και τον πρώτο του γάμο, σε ηλικία 25 ετών, με την επίσης ηθοποιό, Άννα Λώρη. Από το 1933 έπαιξε κατά σειρά με τους θιάσους Λουδοβίκου Λούη, Μήτσου Μυράτ, Βασίλη Αργυρόπουλου και Μαρίκας Κοτοπούλη μέχρι το 1935 όταν επαναπροσλήφθηκε από το Εθνικό θέατρο. Ο γάμος του τέλειωσε σύντομα και γρήγορα ήρθε ο πόλεμος κι η κατοχή. Συμμετείχε στο μέτωπο και πολέμησε γενναία αλλά δραματικά γεγονότα στιγμάτισαν την τότε ζωή του: ένας δεύτερος γάμος που κι αυτός δεν ορθοπόδησε, ο χαμός κατά τη γέννα των μοναδικών δίδυμων παιδιών του, η ένταξή του στο ΕΑΜ και στην αριστερά, που τον έβαλαν αργότερα στο στόχαστρο των συντηρητικών παρατάξεων. Το 1943, όταν ανέλαβε Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών συνέβαλε τα μέγιστα στην ίδρυση του Κρατικού θεάτρου Θεσσαλονίκης όπου και έπαιξε μέχρι το 1946 όταν επαναπροσλήφθηκε στο Εθνικό Θέατρο για ένα έτος. Τότε, αρνούμενος να υπογράψει «δήλωση μετανοίας», εξορίστηκε στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και τον Αη Στράτη, μέχρι το 1952. Η φιλία του και η κοινή πορεία με συναγωνιστές του, όπως ο Γιάννης Ρίτσος και ο Γιάννης Χοντζέας, τον βοήθησαν να αντιμετωπίσει τις δραματικές αυτές στιγμές. Ταυτόχρονα είχε τη δύναμη να εμψυχώνει όποιον συναντούσε στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη. Όταν πια στις αρχές της δεκαετίας του '50 επιστρέφει στην Αθήνα οριστικά, το μετεμφυλιακό κλίμα είναι βαρύ. Λίγες πόρτες ανοιχτές, λίγες δουλειές. Αναγκάζεται να εργαστεί ευκαιριακά (στο ραδιόφωνο στην αρχή) αλλά σιγά-σιγά κατορθώνει να πάρει μικρούς ή μεγαλύτερους ρόλους στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Επίσης το 1951 - 1952 διοργανώνει «ποιητικές απογευματινές» στο θέατρο Μουσούρη. Το 1952 πρωταγωνίστησε στον «Προμηθέα» του Αισχύλου με τον Θυμελικό θίασο του Καρζή σε Δελφούς και Αθήνα όπου μετά την παράσταση δέχεται την έκφραση συγχαρητηρίων από τους Βασιλείς. Ακολούθως πρωταγωνίστησε στο θίασο της Κοτοπούλη και το 1953 οργάνωσε δικό του θίασο. Από του 1954 είναι πρωταγωνιστής του «Θεάτρου Αθηνών» και από το επόμενο έτος του «Εθνικού Λαϊκού Θεάτρου» στο οποίο ανέβαιναν συνεχώς παραστάσεις και με μεγάλη επιτυχία. Στα 1954 θα γνωρίσει την πιο σημαντική σύντροφο της ζωής του και μετέπειτα σύζυγό του (τρίτη και τελευταία), τη Λίντα Άλμα μετά από μία θεατρική πρεμιέρα. Από κείνη τη μέρα και μετά δε θα τους ξαναχωρίσει τίποτα, μονάχα ο θάνατος του μεγάλου ηθοποιού, τριάντα χρόνια αργότερα. Η επόμενη περίοδος ήταν η πιο λαμπρή για τον Κατράκη, τον καθιέρωσε και τον καταξίωσε ως μεγάλο άνθρωπο της τέχνης στη συνείδηση όλων. Οι μεγάλες αγάπες του Μάνου Κατράκη ήταν εκτός από το θέατρο και την τέχνη γενικότερα (σκιτσάριζε και έγραφε ποίηση), οι γυναίκες και ο ιππόδρομος. Πολλά έχουν ειπωθεί για αυτά του τα πάθη, ωστόσο το μόνο αναμφισβήτητο είναι το αστείρευτο και φυσικό του ταλέντο, η υπέροχη φωνή του (π.χ. όταν απαγγέλλει το "Άξιον Εστί" του Ελύτη ή το "Πέντε η ώρα που βραδιάζει" από το θρήνο για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας του Λόρκα), τα αδιαπραγμάτευτα ιδανικά του. Η συνεχής καταπόνηση του οργανισμού του δημιούργησε με τον καιρό προβλήματα και η υγεία του εξασθένησε. Μανιώδης καπνιστής σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής του, αρνήθηκε να ακολουθήσει αυστηρό πρόγραμμα θεραπείας. Έτσι, λίγο μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της τελευταίας ταινίας στην οποία πρωταγωνίστησε -το Ταξίδι στα Κύθηρα με σκηνοθέτη το Θόδωρο Αγγελόπουλο- άφησε την τελευταία του πνοή στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984, σε ηλικία 76 ετών.
φιλμογραφίαΤο λάβαρο του '21 (1929), Έτσι κανείς, σαν αγαπήσει (1931), Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας (1932), Καταδρομή στο Αιγαίο (1946), Μαρίνος Κονταράς (1948), Εύα (1953), Μαγική πόλις (1954), Ο δρόμος με τις ακακίες (1956), Φλογέρα και αίμα (1961), Αντιγόνη (1961), Συνοικία το όνειρο (1961), Ηλέκτρα (1962), Τα κόκκινα φανάρια (1963), Ένας ντελικανής (1963), Ο αδελφός Άννα (1963), Το χώμα βάφτηκε κόκκινο (1964), Ενωμένοι στη ζωή και στο θάνατο (1964), Προδοσία (1964), Διωγμός (1964), Ιστορία μιας ζωής (1965), Σπαραγμός (1965), Το μπλόκο (1965), Κατηγορώ τους ανθρώπους (1966), Ο κατατρεγμένος (1966), Έρωτας στην καυτή άμμο (1966), Δάκρυα για την Ηλέκτρα (1966), Αιχμάλωτοι του πεπρωμένου (1966), Κοντσέρτο για πολυβόλα (1967), Ο δραπέτης (1967), Ξεριζωμένη γενιά (1968), Θα κάνω πέτρα την καρδιά μου (1968), Η λυγερή (1968), Ας με κρίνουν οι γυναίκες (1968), Το κανόνι και τ' αηδόνι (1968), Η καρδιά ενός αλήτη (1968), Η λεωφόρος της προδοσίας (1969), Κυνηγημένη προσφυγοπούλα (1969), Ψυχρός κι ανάποδος (1969), Ο πρόσφυγας (1969), Για την τιμή και τον έρωτα (1969), Η ζούγκλα των πόλεων (1970), Ορατότης μηδέν (1970), Κατηγορώ τους δυνατούς (1970), Εσένα μόνο αγαπώ (1970), Αυτοί που μίλησαν με τον θάνατο (1970), Με φόβον και πάθος (1972), Αντάρτες των πόλεων (1972), Η δίκη των δικαστών (1974), Κραυγή γυναικών (1978), Ελευθέριος Βενιζέλος: 1910-1927 (1980), Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο (1980), Τα χρόνια της θύελλας (1984), Ταξίδι στα Κύθηρα (1984).

Μπορείτε ακόμα να τον ακούσετε στον"ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟ" ΤΟΥ ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ με ΜΟΥΣΙΚΗ: ΝΙΚΟΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ όπου τραγουδά ο ΜΑΝΟΣ στο: http://www.youtube.com/watch?v=VfbfkWPmcbg

Φωτο 1&2 Ο Κατράκης στην Κίσαμο 1974-75