Το νησί της Κρήτης έχει μία ιδιαίτερη ιστορία, λόγω της σχετικής απομόνωσής του από την ηπειρωτική Ελλάδα και την εγγύτητά του με την βόρεια Αφρική, την Αίγυπτο και τις ακτές της Παλαιστίνης. Ανάλογα με την εξουσία που κυριαρχούσε κατά περιόδους στην ανατολική Μεσόγειο, η Κρήτη βρέθηκε υπό διάφορες επιρροές, πολιτικές, οικονομικές, πολιτισμικές.
Μετά από ένα μεγάλο διάστημα απομόνωσης με εσωτερικές έριδες, η Κρήτη βρέθηκε στο κέντρο του ελληνιστικού κόσμου που είχε δημιουργηθεί μετά τον Μεγάλο Αλέξανδρο. Στα πλαίσια αυτού του κόσμου, μεγάλοι πληθυσμοί Εβραίων μετακινήθηκαν σε σημαντικές ελληνιστικές πόλεις, όπως ήταν η Αλεξάνδρεια, η Αντιόχεια, η Έφεσος και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν και στην Κρήτη που, καθώς ήταν κοντά στα μεγάλα ελληνιστικά κέντρα, βρέθηκε στο κέντρο νέων δρόμων του εμπορίου, που τα ένωναν με τη Ρόδο, τη Δήλο και τη Θεσσαλονίκη.
Οι Εβραίοι της Κρήτης αναφέρονται για πρώτη φορά στο Β΄ Μακκαβαίων (2ος π.Χ) και φαίνεται ότι είχαν κοινότητα στη Γόρτυνα. Η πόλη αυτή ήταν διοικητικό κέντρο κατά τα ελληνιστικά χρόνια και προσέλκυσε τεχνίτες και μάστορες από την Αλεξάνδρεια. Είναι πιθανό, επομένως, τα πρώτα μέλη της κοινότητας αυτής να προέρχονταν από την Αίγυπτο.
Τώρα για την ιστορία στην 4η αίθουσα του ορόφου του Μουσείου Κισάμου (φωτο) υπάρχει αυτή η επιγραφή που συμβαδίζει με τα λεγόμενα της συναγωγής αλλά και του κανόνα (Μακαβαίων) της Παλαιάς Διαθήκης βιβλίων που αποδέχεται και η ορθόδοξος εκκλησία.
Η επιγραφή γράφει:
"Σοφία Γορτυνία
πρεσβυτέρα και
αρχισυναγώγησα
Κισάμου
ένθα μνήμη
δικαίας εις αιώνα
Αμήν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου