AΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΛΑΤΖΙΑΝΑ

Ο μεγάλος ναός της Αγίας Βαρβάρας (γιόρταζε χθες 4 Δεκεμβρίου) στο μικρό οικισμό Λατζιανά του χωριού Βουλγάρω είναι κτισμένος στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς με τρούλου οποίος στηριζόταν σε τέσσερις χονδρούς ρωμαϊκούς κίονες σε δεύτερη χρήση. Η μεσαία αψίδα είναι τρίπλευρη και οι πλάγιες ημικυλινδρικές. Οι εξωτερικές επιφάνειες διαμορφώνονται πλαστικά με κομψά τυφλά αψιδώματα, όπου εντοπίζεται και η τεχνική της "κρυμμένης πλίνθου", καθώς και της εγχάραξης τοιχοποιίας πάνω στο κονίαμα, επιδράσεις της αρχιτεκτονικής της Κωνσταντινούπολης. Το εικονογραφικό πρόγραμμα συνδυάζει μετωπικές μορφές αγίων στους τοίχους και μνημειακές παραστάσεις από τον ευαγγελικό κύκλο στις καμάρες.

Η ωραία κεφαλή του Αγίου Μάμαντος, με τη γραμμική διατύπωση των χαρακτηριστικών, αλλά και μια λανθάνουσα πλαστικότητα παράσταση μαζί με τη μορφή του Αγίου Μερκουρίου, κοσμούσε το τύμπανο του νοτιοδυτικού γωνιαίου διαμερίσματος του ναού. Ο ναός, που υπήρξε καθολικό μονής, καθώς και οι τοιχογραφίες του, χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 11ου αιώνα και δείχνουν την επιρροή της μνημειακής τέχνης της Πρωτεύουσας στην Κρήτη.
Μέρος των τοιχογραφιών του ναού, που βρέθηκαν σε πεσμένα κομμάτια τοιχοποιίας κατά τις εργασίες καθαρισμού και στερέωσης, αποτοιχίστηκαν και φιλοξενούνται στη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Συλλογή Χανίων, ενώ αρκετές άλλες παραμένουν επί τόπου.