ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Το φρούριον έχει ύψος 6 μέτρα και πάχους περί τα 5 μέτρα, καθ΄ όλην της εξωτερικής επιφάνειας εξέχοντο πολεμικάς μικράς σχισμάς-θυρίδας (σμαγδάλια), όπισθεν των οποίων μεγάλος διάδρομος. Επί των τριών μερών (νότια- ανατολικά και δυτικά) είχον τοποθετήσει τηλεβόλα. Εντός του φρουρίου κατώκουν και ήδρευον ο έπαρχος της Κισάμου ( Καϊμακάμης), ο βοηθός του (Μουτεσαρίφις), ο διοικητής της Χωροφυλακής (Γιουμπασής), εντός αυτού δε ήτον και αι φυλακαί και λοιπά κρατητήρια. Εντός του φρουρίου ήτο επίσης και τέμενος με μηναρέν όχι πολύ μεγάλου ύψους 16-20 μέτρων...ανερχόμενος ο Μουεζίνης προσεκάλει τους Τούρκους είς προσευχάς. Το εμβαδόν του φρουρίου μετά των οικιών και λοιπών εγκαταστάσεων, δεν θα ήτο μεγαλύτερον των 10 στρεμμάτων. Μεταξύ των οικιών και του φρουρίου υπήρχε κυκλοτερώς διάδρομος πλάτους 15 μέτρων με λιθόστρωτον (Καλτηρήμι). Το φρούριο είχε πάντοτε ικανήν και αρκετήν φρουράν εκ Νιζαμήδων και εντόπιων Τούρκων.
Η Καταστροφή του φρουρίου
Ο πρώην βουλευτής Κισάμου και χρηματίσας υπουργός επί Βενιζέλου κ. Στρατής Γεωργιλαδάκης, κατόρθωσε όπως το δημόσιον κατά το έτος 1920 εκχωρήσει το φρούριον Καστελλιου μεθ΄όλων των περιεχομένων του εις την Κοινότητα και αύτη να το εκποιήσει δια πλειοδοσίαν εις διάφορους, ώστε να κατακρημνηστεί να διαιρεθεί εις οικόπεδα και επί αυτών να οικομομηθούν διάφοραι οικίαι, καταστήματα και άλλα εξωραϊστικά κτίρια και αξιοποιήσαντα τον χώρον ον κατείχεν άλλοτε το φρούριον.
Μιχαήλ Αναστασάκης 1954