Της Ευτυχίας Δεσποτάκη
Στην Κίσσαμο η εβδομάδα της Διακαινησίμου κλείνει με την εορτή της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής, στην οποία είναι αφιερωμένο το γυναικείο μοναστήρι, που δεσπόζει στον ένα από τους τρεις λόφους, νότια της κωμόπολης.
Αρκετός κόσμος συμμετέχει στον εορτασμό, τόσο στον εσπερινό, όσο και στην λειτουργία, ανήμερα της εορτής. Οι μοναχές κάθε χρόνο μετά την λειτουργία και τη λιτάνευση της εικόνας στον περίβολο, έχουν ετοιμάσει με αγάπη, ωραία και νοικοκυρεμένη φιλοξενία, από το κόκκινο αυγό, το κουλουράκι, την εικονίτσα της ανάστασης, μέχρι το πλούσιο πασχαλιάτικο τραπέζι. Το μοναστήρι γιορτάζει και ανοίγεται.
Κομμάτι από τη ζωή των Καστελλιανών, για πολλούς λόγους, το μοναστήρι του Παρθενώνα, όπως συνήθως λέγεται, αλλά και κυρίως γιατί εκεί βρίσκονται οι «κεκοιμημένοι μας», εκεί είναι το κοιμητήρι και εκεί ψηλά σιγά-σιγά ανεπαίσθητα μεταφέρεται η κάτω πόλη και διαμορφώνονται άλλες γειτονίες,....οι γειτονιές των αγγέλων.
Το μοναστήρι του Παρθενώνα ιδρύθηκε και κτίσθηκε η μικρή εκκλησία περί το 1910 επί επισκόπου Ανθίμου Λελεδάκη, φωτισμένου ιεράρχη, ιδρυτή επίσης του Γυμνασίου Κισάμου. Την ίδια εποχή, ο ίδιος επίσκοπος αποφασίζει τη δημιουργία του κοιμητηρίου νότια της μονής. Ένας πλατύς δρόμος, άσφαλτος, σήμερα, σε οδηγεί στην είσοδο του μοναστηριού, αλλά και άλλα μικρά μονοπάτια ανηφορικά από την πλαγιά του λόφου επίσης. Ο επισκέπτης πριν να μπει στο μοναστήρι θα θαυμάσει όλο τον κόλπο της Κισάμου με τα δυο του ακρωτήρια σε όλο του το μεγαλείο, θα ανασάνει τον αέρα του Μυρτίλου και θα κάνει όποιες προσωπικές σκέψεις για την πόλη που όλο και απλώνεται.
Αφού περάσεις τη μεγάλη σιδερένια καγκελόπορτα του περιβόλου, μια άλλη ξύλινη πόρτα σε βάζει σε μια μεγάλη αυλή γεμάτη από λουλούδια και δέντρα. Στη μέση είναι ο μικρός ναός Βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής μετά τρούλου. Πολύ πρόσφατα ο ναός αγιογραφήθηκε δια χειρός του εκλεκτού συντοπίτη μας αγιογράφου κ. Γιαννακάκη, σύμφωνα με το εικονογραφικό πρόγραμμα των βυζαντινών ναών. Ο Παντοκράτορας από τον τρούλλο «τα πάνθ΄ορά». Από παλιά, όμως, υπάρχουν κρεμασμένες γύρω στους τοίχους και αξιόλογες φορητές εικόνες. Δεσπόζει στο προσκυνητάρι η εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και στο τέμπλο η όμοια ασημένια.
Γύρω-γύρω από την αυλή τα κελιά των μοναζουσών, το ηγουμενείο, η τραπεζαρία,τα εργαστήρια των ποικίλων δραστηριοτήτων των μοναχών. Εκατέρωθεν της εκκλησίας νότια και βόρεια, εφαπτόμενα του ναού είναι οι τάφοι δύο επισκόπων. Στη νότια πλευρά μια πλατιά σκάλα και μια μεγάλη ξύλινη πόρτα σε έβγαζε παλιότερα, αφού διέσχιζες ένα μικρό κτήμα στο κοιμητήρι. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται πια αυτή η πρόσβαση. Το κοιμητήρι είναι εντελώς ανεξάρτητο.
Στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης, η μονή χρησίμευσε και ως παρθεναγωγείο και παρείχε στοιχειώδη εκπαίδευση σε νεαρά κορίτσια τα οποία μάθαιναν γραφή ανάγνωση, ζωγραφική, μουσική, κέντημα. Ήταν τα λεγόμενα κολλυβογράμματα και οι κολλυβοδασκάλες. Κοπέλες από κοντινές και μακρινές περιοχές έφταναν στομοναστήρι εχειροτονούντο και απάρτιζαν το πλήρωμα της μονής. Με βίο άλλοτε κοινοβιακό και άλλοτε ιδιόρρυθμο πέρα από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα ασχολούνταν με την ψαλτική, υφαντική, το κέντημα και την αγιογραφία.
Το μοναστήρι του Παρθενώνα, καταφυγή κάποιων γυναικών που έκαναν επιλογή τους τον ησυχασμό και την προσευχή πορεύτηκε μέσα στο χρόνο προσφέροντας φως γαλήνη, καταλλαγή σε όσους την αναζήτησαν και την αναζητούν.
Θυμάμαι ...
..στα παιδικά μας χρόνια κάποια απογευματάκια μας έπαιρναν οι μητέρες μας και μέσα από το μονοπατάκι του λόφου ανηφορίζαμε μέχρι τον Παρθενώνα ,να ανάψομε το καντηλάκι των παππούδων και ύστερα να πάμε στο μοναστήρι. Η αυλή ήταν πάντα λουλουδιασμένη και η μικρή εκκλησία όμορφη, μα πιο πολύ μου άρεσε εκείνη η εικόνα της Παναγίας με το χριστό που φορούσε όμορφα κόκκινα παπούτσια. Θυμάμαι επίσης κάποιες μοναχές να μας υποδέχονται στο κελί τους, να μας δείχνουν τα κεντήματα τους και τους αργαλειούς τους, μέσα στους οποίους είχαν υφάνει πολλά υφαντά παραγγελία για τις προίκες των κοριτσιών της περιοχής Ενδεικτικά αναφέρω τις μακαριστές Χριστονύμφη, Τιμοθέα, Συγκλητική, Παρθενία, Μηνοδώρα, Καλλινίκη τα ονόματα των οποίων σαν παιδί που ήμουν μου έκαναν εντύπωση, γιατί δεν έμοιαζαν με τα δικά μας, μα πιο πολύ σαν άκουγα, ότι αυτό ήταν το δεύτερο όνομα τους.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής και της αντίστασης κατά των Γερμανών το μοναστήρι με τις παραπάνω μοναχές είχε παίξει και αυτό το δικό του ρόλο και μάλιστα στην προστασία και φυγάδευση συμμάχων, γεγονός για το οποίο τιμήθηκε η μοναχή Καλλινίκη.
Στη δεκαετία του 60 επί επισκόπου Ειρηναίου η μονή, φιλοξένησε τη σχολή κωφών μέχρι να ανοικοδομηθεί το αντίστοιχο κτίριο.Το ίδιο διάστημα μοναχές προσέφεραν και κοινωνική εργασία στα οικοτροφεία της μητρόπολης, αλλά και της Αθήνας όπως η μοναχή Μηνοδώρα η οποία με εντολή του επισκόπου είχε μεταβεί στο οικοτροφείο των φοιτητών στην Αθήνα για να μαγειρεύει το φαγητό τους.
Ο αριθμός των μοναχών ήταν πάντα αυξομειούμενος, ποτέ όμως το μοναστήρι δεν άδειασε. Σήμερα εκτός από τις δικές μας μοναχές το πλήρωμα της μονής έχουν συμπληρώσει και μοναχές με καταγωγή από βαλκανικές χώρες, χώρες με ιδιαίτερη παράδοση στην ορθοδοξία και το μοναχισμό, οι οποίες αφοσιωμένες εργάζονται φιλότιμα και συντηρούν το μοναστήρι καθώς και άλλα παρεκκλήσια που ανήκουν σε αυτό.
Για μας τους παλιότερους η ψυχή του μοναστηριού είναι οι Αδελφές Μαρίνα, Νεκταρία Ευβούλη και η ηγουμένη Μαρκέλλα. Είναι η παλιά φρουρά ιδιαίτερα δεμένες με τον τόπο και τους ανθρώπους. Η Μαρίνα και η Νεκταρία για πάρα πολλά χρόνια αλλά και η Ευβούλη και η Μαρκέλλα προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο οικοτροφείο θηλέων στην Κίσαμο και στάθηκαν σαν μητέρες δίπλα στα παιδιά που πολύ μικρά άφηναν το χωριό τους για έρθουν στην πόλη να μάθουν γράμματα. Ύστερα αποσύρθηκαν, αφιερώθηκαν και υπηρετούν το θεό. Η συνάντηση μαζί τους, η κουβέντα τους και η ευχή τους γαληνεύουν τον επισκέπτη.
Στο μοναστήρι τελείται κατανυκτική λειτουργία κάθε Σάββατο πρωί, καθώς και τις εορτές της Παναγίας, τις Παρασκευές των νηστειών ψάλλονται στις πέντε οι Χαιρετισμοί, τη Μ. Παρασκευή στις 3μ.μ. ψάλλεται ο επιτάφιος και περιφέρεται στο κοιμητήριο. Κάθε σούρουπο υπάρχει ο εσπερινός και το Δεκαπεντάυγουστο το βραδάκι οι κατανυκτικές παρακλήσεις.
Όπως και αν είναι, όμως, το ανηφόρισμα στο μοναστήρι, στη Ζωοδόχο Πηγή, στον Παρθενώνα, είναι μια ευκαιρία,περισυλλογής, ανάσας και ανάτασης
Στην Κίσσαμο η εβδομάδα της Διακαινησίμου κλείνει με την εορτή της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής, στην οποία είναι αφιερωμένο το γυναικείο μοναστήρι, που δεσπόζει στον ένα από τους τρεις λόφους, νότια της κωμόπολης.
Αρκετός κόσμος συμμετέχει στον εορτασμό, τόσο στον εσπερινό, όσο και στην λειτουργία, ανήμερα της εορτής. Οι μοναχές κάθε χρόνο μετά την λειτουργία και τη λιτάνευση της εικόνας στον περίβολο, έχουν ετοιμάσει με αγάπη, ωραία και νοικοκυρεμένη φιλοξενία, από το κόκκινο αυγό, το κουλουράκι, την εικονίτσα της ανάστασης, μέχρι το πλούσιο πασχαλιάτικο τραπέζι. Το μοναστήρι γιορτάζει και ανοίγεται.
Κομμάτι από τη ζωή των Καστελλιανών, για πολλούς λόγους, το μοναστήρι του Παρθενώνα, όπως συνήθως λέγεται, αλλά και κυρίως γιατί εκεί βρίσκονται οι «κεκοιμημένοι μας», εκεί είναι το κοιμητήρι και εκεί ψηλά σιγά-σιγά ανεπαίσθητα μεταφέρεται η κάτω πόλη και διαμορφώνονται άλλες γειτονίες,....οι γειτονιές των αγγέλων.
Το μοναστήρι του Παρθενώνα ιδρύθηκε και κτίσθηκε η μικρή εκκλησία περί το 1910 επί επισκόπου Ανθίμου Λελεδάκη, φωτισμένου ιεράρχη, ιδρυτή επίσης του Γυμνασίου Κισάμου. Την ίδια εποχή, ο ίδιος επίσκοπος αποφασίζει τη δημιουργία του κοιμητηρίου νότια της μονής. Ένας πλατύς δρόμος, άσφαλτος, σήμερα, σε οδηγεί στην είσοδο του μοναστηριού, αλλά και άλλα μικρά μονοπάτια ανηφορικά από την πλαγιά του λόφου επίσης. Ο επισκέπτης πριν να μπει στο μοναστήρι θα θαυμάσει όλο τον κόλπο της Κισάμου με τα δυο του ακρωτήρια σε όλο του το μεγαλείο, θα ανασάνει τον αέρα του Μυρτίλου και θα κάνει όποιες προσωπικές σκέψεις για την πόλη που όλο και απλώνεται.
Αφού περάσεις τη μεγάλη σιδερένια καγκελόπορτα του περιβόλου, μια άλλη ξύλινη πόρτα σε βάζει σε μια μεγάλη αυλή γεμάτη από λουλούδια και δέντρα. Στη μέση είναι ο μικρός ναός Βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής μετά τρούλου. Πολύ πρόσφατα ο ναός αγιογραφήθηκε δια χειρός του εκλεκτού συντοπίτη μας αγιογράφου κ. Γιαννακάκη, σύμφωνα με το εικονογραφικό πρόγραμμα των βυζαντινών ναών. Ο Παντοκράτορας από τον τρούλλο «τα πάνθ΄ορά». Από παλιά, όμως, υπάρχουν κρεμασμένες γύρω στους τοίχους και αξιόλογες φορητές εικόνες. Δεσπόζει στο προσκυνητάρι η εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και στο τέμπλο η όμοια ασημένια.
Γύρω-γύρω από την αυλή τα κελιά των μοναζουσών, το ηγουμενείο, η τραπεζαρία,τα εργαστήρια των ποικίλων δραστηριοτήτων των μοναχών. Εκατέρωθεν της εκκλησίας νότια και βόρεια, εφαπτόμενα του ναού είναι οι τάφοι δύο επισκόπων. Στη νότια πλευρά μια πλατιά σκάλα και μια μεγάλη ξύλινη πόρτα σε έβγαζε παλιότερα, αφού διέσχιζες ένα μικρό κτήμα στο κοιμητήρι. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται πια αυτή η πρόσβαση. Το κοιμητήρι είναι εντελώς ανεξάρτητο.
Στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης, η μονή χρησίμευσε και ως παρθεναγωγείο και παρείχε στοιχειώδη εκπαίδευση σε νεαρά κορίτσια τα οποία μάθαιναν γραφή ανάγνωση, ζωγραφική, μουσική, κέντημα. Ήταν τα λεγόμενα κολλυβογράμματα και οι κολλυβοδασκάλες. Κοπέλες από κοντινές και μακρινές περιοχές έφταναν στομοναστήρι εχειροτονούντο και απάρτιζαν το πλήρωμα της μονής. Με βίο άλλοτε κοινοβιακό και άλλοτε ιδιόρρυθμο πέρα από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα ασχολούνταν με την ψαλτική, υφαντική, το κέντημα και την αγιογραφία.
Το μοναστήρι του Παρθενώνα, καταφυγή κάποιων γυναικών που έκαναν επιλογή τους τον ησυχασμό και την προσευχή πορεύτηκε μέσα στο χρόνο προσφέροντας φως γαλήνη, καταλλαγή σε όσους την αναζήτησαν και την αναζητούν.
Θυμάμαι ...
..στα παιδικά μας χρόνια κάποια απογευματάκια μας έπαιρναν οι μητέρες μας και μέσα από το μονοπατάκι του λόφου ανηφορίζαμε μέχρι τον Παρθενώνα ,να ανάψομε το καντηλάκι των παππούδων και ύστερα να πάμε στο μοναστήρι. Η αυλή ήταν πάντα λουλουδιασμένη και η μικρή εκκλησία όμορφη, μα πιο πολύ μου άρεσε εκείνη η εικόνα της Παναγίας με το χριστό που φορούσε όμορφα κόκκινα παπούτσια. Θυμάμαι επίσης κάποιες μοναχές να μας υποδέχονται στο κελί τους, να μας δείχνουν τα κεντήματα τους και τους αργαλειούς τους, μέσα στους οποίους είχαν υφάνει πολλά υφαντά παραγγελία για τις προίκες των κοριτσιών της περιοχής Ενδεικτικά αναφέρω τις μακαριστές Χριστονύμφη, Τιμοθέα, Συγκλητική, Παρθενία, Μηνοδώρα, Καλλινίκη τα ονόματα των οποίων σαν παιδί που ήμουν μου έκαναν εντύπωση, γιατί δεν έμοιαζαν με τα δικά μας, μα πιο πολύ σαν άκουγα, ότι αυτό ήταν το δεύτερο όνομα τους.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής και της αντίστασης κατά των Γερμανών το μοναστήρι με τις παραπάνω μοναχές είχε παίξει και αυτό το δικό του ρόλο και μάλιστα στην προστασία και φυγάδευση συμμάχων, γεγονός για το οποίο τιμήθηκε η μοναχή Καλλινίκη.
Στη δεκαετία του 60 επί επισκόπου Ειρηναίου η μονή, φιλοξένησε τη σχολή κωφών μέχρι να ανοικοδομηθεί το αντίστοιχο κτίριο.Το ίδιο διάστημα μοναχές προσέφεραν και κοινωνική εργασία στα οικοτροφεία της μητρόπολης, αλλά και της Αθήνας όπως η μοναχή Μηνοδώρα η οποία με εντολή του επισκόπου είχε μεταβεί στο οικοτροφείο των φοιτητών στην Αθήνα για να μαγειρεύει το φαγητό τους.
Ο αριθμός των μοναχών ήταν πάντα αυξομειούμενος, ποτέ όμως το μοναστήρι δεν άδειασε. Σήμερα εκτός από τις δικές μας μοναχές το πλήρωμα της μονής έχουν συμπληρώσει και μοναχές με καταγωγή από βαλκανικές χώρες, χώρες με ιδιαίτερη παράδοση στην ορθοδοξία και το μοναχισμό, οι οποίες αφοσιωμένες εργάζονται φιλότιμα και συντηρούν το μοναστήρι καθώς και άλλα παρεκκλήσια που ανήκουν σε αυτό.
Για μας τους παλιότερους η ψυχή του μοναστηριού είναι οι Αδελφές Μαρίνα, Νεκταρία Ευβούλη και η ηγουμένη Μαρκέλλα. Είναι η παλιά φρουρά ιδιαίτερα δεμένες με τον τόπο και τους ανθρώπους. Η Μαρίνα και η Νεκταρία για πάρα πολλά χρόνια αλλά και η Ευβούλη και η Μαρκέλλα προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο οικοτροφείο θηλέων στην Κίσαμο και στάθηκαν σαν μητέρες δίπλα στα παιδιά που πολύ μικρά άφηναν το χωριό τους για έρθουν στην πόλη να μάθουν γράμματα. Ύστερα αποσύρθηκαν, αφιερώθηκαν και υπηρετούν το θεό. Η συνάντηση μαζί τους, η κουβέντα τους και η ευχή τους γαληνεύουν τον επισκέπτη.
Στο μοναστήρι τελείται κατανυκτική λειτουργία κάθε Σάββατο πρωί, καθώς και τις εορτές της Παναγίας, τις Παρασκευές των νηστειών ψάλλονται στις πέντε οι Χαιρετισμοί, τη Μ. Παρασκευή στις 3μ.μ. ψάλλεται ο επιτάφιος και περιφέρεται στο κοιμητήριο. Κάθε σούρουπο υπάρχει ο εσπερινός και το Δεκαπεντάυγουστο το βραδάκι οι κατανυκτικές παρακλήσεις.
Όπως και αν είναι, όμως, το ανηφόρισμα στο μοναστήρι, στη Ζωοδόχο Πηγή, στον Παρθενώνα, είναι μια ευκαιρία,περισυλλογής, ανάσας και ανάτασης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου