ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ-ΕΞΩΡΑΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΓΗΠΕΔΟΥ

Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης

Αν κατά μια άποψη ως πολιτισμός ορίζεται το σύνολο των αυτονοήτων, έχομε να παρατηρήσομε μια ικανοποιητική κινητικότητα από μέρους του Δήμου και μάλιστα με πρωτεργάτες νέους συμβούλους που δραστηριοποιούνται, συνεργάζονται πρωτοστατούν.

Ο λόγος για αρκετές ενέργειες, οι οποίες, αν μη τι άλλο δίδουν χρώμα και αίσθηση ενδιαφέροντος στην αισθητική της καθαριότητας, την ανάδειξη του πρασίνου και τελευταία πολλά ελπίζομε και στην οδοποιία.

Ύστερα από τις δυσκολίες μια πανδημίας θα ήταν άδικο να επιζητούμε περισσότερα, όταν και οικονομικά και λειτουργικά- μελέτες- υπάρχουν εγγενείς δυσχέρειες και καθυστερήσεις. Ευρύτερα όμως υπάρχει μια κινητικότητα πολλά υποσχόμενη.

«Εν πάση περιπτώσει» ο λόγος και με την έναρξη του καλοκαιριού, περί της κεντρικής  παραλίας από γηπέδου: 

Από το 1998 η  όποια διαμόρφωση-στο τελωνείο δυτικά- δεν προχώρησε ούτε μέτρο. Αν εξαιρέσωμε τα φωτιστικά προς και από το γήπεδο.

Ο επισκέπτης από Μητρόπολη προς θάλασσα, φθάνει στη κεντρική παραθαλάσσια περιοχή σ΄ ένα αδιαμόρφωτο χώρο όχι αντάξιο παραλιακής πόλεως.

Με πρωτοβουλία του Δήμου, προ κορωνοϊού, τοποθετήθηκαν - έργο πρωτοποριακό για τα δεδομένα μας, τα παγκάκια. Σ’όλη την διάρκεια της πανδημίας, ο χώρος λειτούργησε και για αναψυχή και περίπατο. Πρόσφατα μια διαμόρφωση της παραλίας, μια «ποιοτική» ντουζιέρα, μια καμπίνα, η αναβάθμιση του ναυαγοσωστικού χώρου και η με αγάπη καθημερινή φροντίδα- του ναυαγοσώστη- νέου με εξαιρετικές ευαισθησίες- δίνουν την αίσθηση ενδιαφέροντος.

Η εκπεφρασμένη θέληση της δημοτικής Αρχής για αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου σε χώρο αναψυχής και περιπάτου θα δώσει ανάσα και αναπτυξιακή διάσταση, μια και τα δυτικά καταστήματα, με την ανοχή του Δήμου, ακόμη και χωρίς πελάτες έχουν καταλάβει και ιδιωτικοποιήσει τον πλακόστρωτο παραλιακό δρόμο.

Τέλος σαν πολίτες, καλό είναι ν’ ανταποκρινόμαστε στην όλη αξιοσημείωτη προσπάθεια καθαριότητας των εργαζομένων του Δήμου.

Οι νεώτεροι καθήμενοι στα παγκάκια γιατί τα καταστρέφομε; 

Η ηχορύπανση με αυτοκίνητα, μουσική και τα μηχανάκια που παρά τις προσπάθειες της αστυνομίας συνεχίζουν εγωιστικά να δηλώνουν την κενότητά τους, αμαυρώνουν την εικόνα της πόλης μας- στην ατομική ευθύνη αυτών των νέων και των γονέων τους ο Δήμος πόσο είναι υπεύθυνος;

Η αρχαία πόλις πριν από την αναζήτηση της δικαιοσύνης -Δίκη- ζητούσε από του πολίτες της την -αιδώ- κάτι περισσότερο από την ντροπή. Ζητούμενο ο σεβασμός, για ό,τι λέμε και κυρίως πράττομε. Γονείς, δάσκαλοι και κάθε αρχή διδάσκει πρώτιστα με το παράδειγμα.

Στη μικρή μας πόλη με την μεγάλη ιστορία, αξίζει να εκτιμούμε τις προσπάθειες οι οποίες αναδείχνουν τον πολιτισμό μας όχι μόνο στα μεγάλα και τα δύσκολα αλλά και στα καθημερινά αυτονόητα, τα οποία όμως μας αφορούν όλους. 

Καλό καλοκαίρι

Ο ΟΙΝΟΧΟΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΣΕΓΡΕΔΑΚΗ

Ένα καινούριο βιβλίο είδε το φως πρόσφατα στην Κίσαμο και όχι μόνο. Είναι το βιβλίο της Φωτεινής Σεγρεδάκη με τον τίτλο «Ο ΟΙΝΟΧΟΟΣ» που περιλαμβάνει την πρώτη ποιητική της  συλλογή. Ένα όμορφο βιβλίο, εξωτερικά σε χαρτί με ωραίο χρώμα και υφή και με ωραίες συμβολικές απεικονίσεις.
Το αφιερώνει στην οικογένεια της, πρόσωπα αγαπημένα, αλλά και σε όσους αρέσει να εκφράζονται με την καρδιά. Το βιβλίο προλογίζει η Μάχη Χουρδάκη, εκλεκτή φιλόλογος, εκπαιδευτικός που διδάσκει στα σχολεία μας χρόνια.
Η Φωτεινή Σεγρεδάκη είναι γνωστή γιατί χρόνια αρθρογραφεί στις τοπικές μας εφημερίδες, τόσο στα Χανιώτικα Νέα, όσο και στους Νέους Ορίζοντες. Ο λόγος της τρυφερός, ευγενικός, μόνο καλά έχει να διαλαλήσει ή να εκφράσει παράπονο και διαμαρτυρία, όταν χρειαστεί να μιλήσει για το δίκιο των πολλών και ελαχίστων. Αν έγραφε με πένα, όπως γράφαμε παλιά, είμαστε σίγουροι  πως πρώτα θα τη βουτούσε στην καρδιά κι ύστερα στο μελάνι.
Μέσα στα 61 ποιήματα, σε ελεύθερο στίχο που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό καλύπτονται όλες οι εκφάνσεις της ζωής.
Το μέγιστο και το ελάχιστο, το ελάχιστο, αυτόν τον κόσμο τον μικρό και τον μέγα αρέσκεται να υπογραμμίζει η Φωτεινή.
Παράξενος ο τίτλος,αλήθεια, όμως τι πιο ποιητικό απο το να φανταστούμε ένα ποίημα να το ρουφούμε σαν ένα κρασάκι που μόλις έβαλε ο κεραστής, ο οινοχόος της αρχαιότητας ή ο οικοδεσπότης μπροστά μας, κάθε φορά που γυρίζομε  μια σελίδα του βιβλίου. Η ποίηση του βιβλίου της Φωτεινής είναι βαθύτατα ερωτική, προκαλούσα και όλα τα συναφή συναισθήματα αναλόγως... χαρμολύπη, οδύνη, σεβασμό, λύπηση, γιατί πως να το κάνομε ο έρωτας, ή ο έρωντας όπως τον ονομάζει, είναι μελαγχολικός. Μελαγχολικός γιατί είναι πάντα ελλιπής, καθότι παιδί του Πόρου και της Πενίας, κατά τη μυθολογία. Και αναζητά, όλο αναζητά... αυτό το κάτι παραπάνω ή τη δικαίωση.... που δεν έρχεται πάντα... ή όταν έρχεται δεν είναι όπως φανταστήκαμε. Μια προδοσία, περίμενε,στο «Απτάλικο», ένα εκνευρισμό άφησε στην «Ανάφλεξη», αγωνία, στα «Λάθη» και μόνο μια ανάσα αισιοδοξίας και χαράς στη «Σπίθα», ποιήματα που θα διαβάσετε στο βιβλίο.
Αλλά και η ιερότητα του καθημερινού δε μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο τον ευαίσθητο αναγνώστη, όπως της χελιδόνας το φτερό, η προσευχή της Μαρίας, τα δουλεμένα χέρια  του άντρα, το κύμα που φιλεί το βράχο... και άλλα και άλλα.......
Από την ποίηση του «Οινοχόου» δε θα μπορούσε να λείπει η αναφορά στη γενέθλια γη με την απέραντη θάλασσα, με το κύμα του Μυρτίλου που τρυφερά η θυμωμένα καθημερινά της δίνει τα φιλιά του. Έτσι λοιπόν, με το ποίημα "Μυρτίλου Κύμα" κλείνει η όμορφη αυτή ποιητική συλλογή της Φωτεινής και φυσικά με τις Θερμές Ευχαριστίες  της προς όλους που συντέλεσαν να δει το φως, αλλά και σε όσους θα μεταλάβουν της αλληλουχίας των τρυφερών νοημάτων του και που πιθανόν να οδηγήσουν σε τρυφερούς συνειρμούς τον αναγνώστη.

Νάσαι καλά Φωτεινή μας με τους αγαπημένους σου... να μας απογειώνεις απο την καθημερινότητα με την ευαίσθητη πένα σου.
Καλοτάξιδος ο ΟΙΝΟΧΟΟΣ και γλυκόπιοτο το κέρασμα του.
Ευτυχία Δεσποτάκη-Πευκιανάκη
Γιώργος Πευκιανάκης

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΙΣΑΜΟΥ

Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης. π.Λυκειάρχης 
Στον τιτάνειο αγώνα που διεξάγει η κυβέρνηση στην πορεία της πανδημίας, αισθανόμαστε την ανάγκη ν’ αναφερθούμε στο δικό μας Κέντρο Υγείας. Όπως έλεγε ο μακαριστός άγιος, αοίδιμος Ειρηναίος «το καλό δεν αρκεί να το αναγνωρίζομε, οφείλομε και να το αναδείχνομε» και αυτό το αγαθό- την άψογη λειτουργία του κέντρου- διαπιστώνομε όχι μόνο από την υποδειγματική πορεία του άθλου των εμβολιασμών.
 Εδώ και καιρό –ιδιαίτερα δε καθ’όλο τον χρόνο της δύσκολης αντιμετώπισης του κορωνοϊού, το δικό μας κέντρο υγείας επιδεικνύει υποδειγματική λειτουργία. Τόσο ο ίδιος προσωπικά αλλά και πολλοί φίλοι και γνωστοί μαρτυρούμε, την ακούραστη εργατικότητα του προσωπικού του κέντρου  στη εφαρμογή του πρωτοκόλλου καθ’όλο το εικοσιτετράωρο. Επίσης τη στελέχωσή του με ικανό ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με επιστημονική κατάρτιση και κυρίως με ζήλο προσφοράς ,εργατικότητας και ανθρωπιά. Με υπερηφάνεια διαχωρίζομε εκ γνωριμίας, κάποιους που και μαθητές μας υπήρξαν. Κυρίως όμως διαπιστώνομε την συλλογικότητα της προσπάθειας, την εξαιρετική καθαριότητα την και την συμπάθεια με την οποία αντιμετωπίζουν το σύνολο των περιστατικών. Αν για τον καθένα από τους ιατρούς, τους νοσηλευτές, το βοηθητικό προσωπικό και το ΕΚΑΒ ανήκει ξεχωριστός έπαινος, σημαντικά αναμφισβήτητα συνέβαλλε και πρωτοστατεί, με διαπιστωμένες οργανωτικές και διοικητικές ικανότητες η Δ/ντρια κ.Νικολακάκη Κατάκη Λίτσα, η οποία ακούραστα προΐσταται υποδειγματικά στην όλη λειτουργία. Έμπειρη ύστερα από μακροχρόνια θητεία προσφοράς στο εν λόγω κέντρο. 
Ως επωφελούμενοι του Κέντρου Υγείας της πόλεώς μας, αισθανόμαστε εκείνη την ασφάλεια που κάθε δημόσιος φορέας οφείλει στους πολίτες του και ευχαριστούμε την στρατευμένη συνειδησιακή πατριωτική αυτή προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.
 Ελπίζομε δε και με αφορμή την πανδημία, η ευαισθητοποίηση της πολιτείας να παραμείνει εναργής και με αμείωτο ενδιαφέρον να εκτιμά και μελλοντικά τόσο την Δημόσια υγεία  και με την ανάλογη αξιολόγηση και αμοιβή όσων στο ύψιστο αυτό αγαθό υπηρετούν. 
‘Όσοι από του συμπολίτες μας όχι μόνο δεν υπολογίζουν, τόσο την Επιστήμη όσο και τον ακούραστο αυτόν μαραθώνιο των στρατιωτών της υγείας, που έφθασαν να εμβολιάζουν 200 και πλέον συμπολίτες μας ημερησίως- και εξακολουθούν να έχουν την δική τους « γνώμη» καλό είναι να γνωρίζουν, ότι γνώμη χωρίς γνώση δεν είναι άποψη αλλά επικίνδυνη ανοησία,  είναι ανευθυνότητα και εν τέλει ανηθικότητα στο βαθμό που βλάπτει την συλλογική προσπάθεια.

ΝΙΚΟΥ ΜΙΧΕΛΑΚΗ ΜΝΗΜΕΙΑΚΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΔΡΑ

                          Ζωντανά μνημεία της φύσης του ανθρώπου
Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης
Ο Νίκος Μιχελάκης (Ν.Μ) συμπατριώτης μου «εξ’ομόρων χωρίων της Σητείας» είναι τοις πάσι γνωστός για το ερευνητικό και συγγραφικό του έργο. Μια αδιάλειπτη επιστημονική παρουσία εδώ και 50 χρόνια 
Γνωστός και πέρα από την Ελλάδα για το πρωτοποριακό έργο του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων τού οποίου υπήρξε Δ/ντής 1971-2001.
Ακολουθεί η ίδρυση  του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης- ΣΕΔΗΚ- όπου ως  επιστημονικός σύμβουλος δραστηριοποιείται πολλαπλώς εδώ και 20 χρόνια.
Πολλά είναι τα συγγράμματά του, οι συνεργασίες- επιστημονικές δημοσιεύσεις οι οποίες  ανέδειξαν τον από αιώνων ανεξάντλητο χρυσό της Κρήτης και της  Ελλάδας.
Έχοντας προ καιρού παρουσιάσει το θέμα: «Η ελιά και το λάδι στη Χριστιανική θρησκεία», άντλησα  σημαντικές πληροφορίες, ιδιαίτερα δε από την ιστοσελίδα του ΣΕΔΗΚ –sedik.gr την οποία ο κάθε ένας και ιδιαίτερα οι ελαιοπαραγωγοί τακτικά επισκέπτονται-
 Η ηλεκτρονική σελίδα την οποία ο Ν. Μ, επιμελείται και τακτικότατα επικαιροποιεί, είναι ανοικτή εγκυκλοπαίδεια πάσης πληροφορίας για την διαδικασία της ελαιοκαλλιέργειας, των τρόπων παραγωγής και επεξεργασίας, την ποιότητα της παραγωγής, της εμπορίας και του χρηματιστηρίου των τιμών του ελαιολάδου διεθνώς.
«Τα μνημειακά ελαιόδενδρα» μεγαλόσχημος «πολυτελής» έκδοση με την υποστήριξη του ΣΕΔΗΚ και της περιφέρειας Κρήτης δεν είναι μια απαρίθμηση των δένδρων που κρατούν το νήμα της ζωής των προγόνων μας, Είναι επιστημονική και μεθοδική ανάδειξη, είναι η χρονολόγηση των σημερινών μνημειακών ελαιοδένδρων της Κρήτης και η συσχέτησή τους με την ιστορία, τις παραδόσεις του πολιτισμού μας- από τις Μινωϊκές, μυθικές και ιστορικές ελιές ως σήμερα.
Η πραγματοποίηση της επιστημονικής έρευνας έγινε σε συνεργασία φορέων και ιδιωτών, επιτόπιων μελετών των μνημειωδών δένδρων και όπως γράφεται «υποβλήθηκαν και αξιολογήθηκαν πάνω από 100 προτάσεις, εκ των οποίων ανακηρύχθηκαν μνημειακά συνολικά 25 ελαιόδενδρα.
Η συγκεκριμένη έκδοση σημειώνει ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σ. Αρναουτάκης επιβεβαιώνει την αντίληψη των ανθρώπων που ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια. Μια διαδικασία, που συνυπάρχει με την ιστορία και το μύθο που συνδέεται και με την λατρευτική ζωή, που εμπνέει την τέχνη, την ποίηση, την λογοτεχνία και η οποία συνδέεται με την καθημερινότητα των Κρητικών εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Όπως δε προλογίζει και καθηγητής και Ακαδημαϊκός Λευτέρης Ζούρος «το βιβλίο αυτό μας κάνει μέτοχους ενός κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε οι πιο πολλοί στην Ελλάδα και ότι αυτό το δένδρο και το προϊόν του επηρέασε την ιστορία μας, αλλά και την προσωπική και κοινωνική μας ζωή, όπως δε και ο Ελύτης έγραψε « Αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι».
Ο Ν. Μ. με το πολύ σημαντικό αυτό βιβλίο, μια ιστορική έκδοση με πλήθος εικόνων μας δίνει ολοκληρωμένη αίσθηση της ιστορίας και του πολιτισμού της μακροβιότητας στενά συνυφασμένης με την ευλογία του Θεού σε μια πορεία αιωνιότητας.
 Την ευτυχή μακροβιότητα να ευχηθούμε και στον συγγραφέα.

ΒΙΒΛΙOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ....

..δυο βιβλίων του ΗΛΙΑ ΜΑΖΟΚΟΠΑΚΗ*
1. Η κατανάλωση οίνου και ελαίου στην περί νηστείας παράδοση της Ορθοδόξου εκκλησίας 
2.Το ψυχοσωματικό στρες του Θεανθρώπου Χριστού στον κήπο της Γεθσημανή.                                           
Ο  διακεκριμένος ιατρός  διδάκτωρ, και Θεολόγος κ. Ηλίας Μαζοκοπάκης (- Η. Μ.-) γνωστός και για την ανθρωπιστική του προσφορά είναι και συγγραφικά ενεργός, στην προσπάθειά του  να δώσει εκείνη την άλλη διάσταση των πραγμάτων, του τρόπου ζωής που σχετίζεται με την άσκηση της ψυχής που συμβάλλει και στην  ενδυνάμωση  του σώματος.
Σεμνυνόμαστε εμείς ως διδάσκαλοι να τυχαίνομε τιμής από ένα μαθητή μας από τους εκλεκτοτέρους ο οποίος με σεμνότητα και ήθος επιμονή και επιμονή  από τα παιδικά και εφηβικά χρόνια, έχοντας στόχο την Ιατρική επιστήμη έφθασε να αναδειχθεί και διδάκτορας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. 
Βαθύτερες φιλοσοφικές αναζητήσεις αλλά και πίστης στο θεό, τον οδήγησαν στην ολοκλήρωση και θεολογικών σπουδών, τελειώνοντας και την Θεολογική Σχολή. Οι γιατροί ήταν παλαιότερο και φιλόσοφοι αλλά και γενικώς, πνευματικοί άνθρωποι..       
Προσωπικά έχω διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να είσαι Θεολόγος χωρίς φιλολογικές γνώσεις και αντιστρόφως, πώς θα είσαι Φιλόλογος -Ιστορικός χωρίς θεολογικές γνώσεις- ο ‘Όμηρος είναι  πατέρας των σχέσεων Θεών και Ανθρώπων- δυσκολότερο και ωραιότερο είναι ο γιατρός να είναι και  θεολόγος. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι έτσι ένας επιστήμων έχει σφαιρικότερη προσέγγιση στη ψυχοσωματική ολότητα.
 1. Το βιβλίο- Κατανάλωση οίνου και ελαίου- διατριβή-περί Νηστείας- τεκμηριωμένα  αναφέρεται στην παράδοση της εκκλησίας μας και αναδεικνύει την ψυχοσωματική επίδραση που ασκεί η νηστεία στον άνθρωπο. 
Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας προσεγγίζει τα θέμα της νηστείας και από άποψη Ιατρικής, μέσα από επιστημονικά δεδομένα, αλλά και με την παράθεση επιστημονικών απόψεων. Οι εμπεριστατωμένες αναφορές του στην φυσιολογία της γαστρικής κινητικότητας, καθώς και στο θέμα των λιπιδίων, καθιστούν την παρούσα μελέτη πολύτιμο οδηγό για τον τρόπο  διατροφής  μας, από την οποία δεν πρέπει να απουσιάζει ο οίνος και το έλαιον, δώρα του θεού και της φύσης, πολλαπλά ευλογούμενα από την εκκλησία. Δεν λησμονούμε, στην νηστεία «ιλαρύναι πρόσωπον εν ελαίω -οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου και άρτος στηρίζει»
2.Το ψυχοσωματικό στρες του Θεανθρώπου στον κήπο της Γεθσημανη.
 Των ημερών…-μετά τον Μυστικό Δείπνο- και πρό της συλλήψεως του Ιησού, οι μαθητές αναφέρονται στην προσευχή  Εκείνου, στον Πατέρα και Θεό- στο κήπο της Γεθσημανή- Κάθιδρος ο Ιησούς,  ύστερα από ψυχική πάλη προφανώς, κατά τα ανθρώπινα τολμά δειλά να ψιθυρίσει « Πατερ εί δυνατόν απελθέτω απ’εμου το ποτήριον τούτο» 
- Τι όμως αισθανόταν Αυτός, η προαιώνιος Αγάπη, Αυτός τον οποίο η Εκκλησία ονομάζει Ήλιον της Δικαιοσύνης, που παρέδωκε Εαυτόν εις την πονηρά κρίση εκείνων οι οποίοι Τόν κατεδίκασαν σε θάνατο;
  Για να προσεγγίσουμε συνειδητά έστω και λίγο για την κατανόηση του γεγονότος εκείνων των τραγικών ημερών για όλη την ιστορία του κόσμου, για να κατοπτεύσομε υπαρκτικώς έστω και «δι’εσόπτρου εν αινίγματι» την οδό που διήλθε ο Χριστός, κρίνεται από τον γιατρό Ηλία Μαζοκοπάκη, να θυμηθούμε και θεολογικά αλλά και υπό το πρίσμα της ιατρικής επιστήμης τον Θεάνθρωπο, ως άνθρωπο. Ο Ιησούς με την ανθρώπινη φύση του προσευχόμενος «δειλιά και η δειλία του οφειλόμενη στον φυσικό αποτροπιασμό της ψυχής ενώπιο της φρικαλεότητας του θανάτου» βιώνει μια οδυνηρή πραγματικότητα.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρεται ερμηνεύων θεολογικά, το κατά την προσευχή να είναι ο ιδρώτας Του « ωσεί θρόμβοι αίματος»
 Τελικά η υπακοή στον εκούσιο θάνατο και «διδάσκει» ότι και ο φυσικός θάνατος για τον άνθρωπο πρέπει να γίνεται δεκτός καταστέλλοντας τον φόβο, αφού εκ των υστέρων ο Κύριος  δια του θανάτου Του νικά τον θάνατο διανοίγοντας την προοπτική της Αναστάσεως.
Εκτός από την παράθεση και ερμηνεία των Ευαγγελικών κειμένων, έχομε πλήθος παραπομπών ώστε και για το μελετητή να είναι πύλη εισαγωγής στα ενδότερα της Θεολογίας.
Η περιγραφή της ψυχοσωματικής κατάστασης στη διάρκεια της προσευχής του Θεανθρώπου, αναδεικνύει  την αλληλεπίδραση της σωματικής και  ψυχικής διάστασης.
Η ιατρική προσέγγιση του γεγονότος της αγωνιώδους προσευχής με ψυχοσωματικά σύνδρομα γίνεται από τον ιατρό και θεολόγο Η. Μ. με πολλή προσοχή στηριζόμενος και στις θέσεις της Θεολογικής επιστήμης αλλά και στην μελέτη των προγενέστερων και σύγχρονων ιατρικών γνώσεων, όπου πλήθος παρατηρήσεων επί σωματικών ασθενειών, αίτιο είναι κάποιο ψυχικό βάσανο, που ξεσπά σωματικά. Είναι φανερό ότι ο συγγραφέας και ως ιατρός  επιθυμεί να ενισχύσει την πίστη μας, επεκτείνοντας με συγκεκριμένες μελέτες, τεκμήρια της ζωής και του μαρτυρίου του Κυρίου.
Τέλος και ως ιατρός  θεωρεί και επισημαίνει την ευεργετική επίδραση της προσευχής στην αγωνία και τη θλίψη κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Η προσευχή από του διδάγματος του Ιησού Χριστού είναι εκείνη που προσφέρει στον άνθρωπο παρηγοριά υπομονή και αντοχή και όχι μόνο. «Στον κήπο της Γεσθημανή, στον τόπο της πανανθρώπινης αγωνίας, ο Κύριος καθαγίασε κάθε ανθρώπινη οδύνη και υπαρξιακή αγωνία.»
Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι μετά από μια προσευχή σε περίοδο παραζάλης και πελαγώματος, ότι δεν ένιωσε πιο ανάλαφρος, σε μια ομιλούσα  ιαματική σιωπή των αγίων και ελπιδοφόρα προσδοκία.
 Καλό Πάσχα
 Κίσαμος 2021: Γιώργος και Ευτυχία Πευκιανάκη π. Γυμνασιάρχες   

Η ΘΛΙΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (1)

Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης 

Φιλόλογος π. Λυκειάρχης
Όσα συμβαίνουν στις ημέρες μας, η πανδημία που με τη παγκοσμιοποίηση έπαψε να είναι τοπικός λοιμός μιας παλιότερης εποχής και αφορά άμεσα όλη την ανθρωπότητα. Όσα συμβαίνουν στη χώρα μας: χρεωκοπία της οικονομίας, ανεργία των νέων και όχι μόνο, Πλούσιοι όχι από ιδρώτα αλλά από νομότυπες κλοπές όταν  αυτά  οι άλλοι καλούνται να πληρώσουν.
Η αλαζονεία πολλών που αισθάνονται ισχυροί είτε από πολιτική ισχύ, είτε από οικονομική είτε από επίπλαστη κοινωνική αναγνώριση. Μια  διαπλοκή σχέσεων φαίνεσθαι, που καταργεί όχι μόνο τις κοινά αποδεκτές αξίες αλλά και κάθε ηθικό φραγμό.
Μακρινό και ακατανόητο στους διαχειριστές των εξουσιών, το της φιλοσοφίας «αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις» δηλ η επιστημονική  εξέταση των πραγμάτων. Από τη Βίβλο επίσης το «αρχή σοφίας φόβος Θεού». Μάλλον για πολλούς δεν υπάρχει Θεός και όλα επιτρέπονται. 
Οι κοινωνίες όμως  με βάση τις αξίες των επιστημών της ηθικής και της θρησκείας θεσμοθέτησαν και πρέπει να υπηρετούν το αξιακό δίκαιο.
Δυστυχώς μια μεγάλη μερίδα, των λεγομένων συμπολιτών αυτών, παρερμηνεύοντας τις αρχές του ανθρωπισμού και την επιείκεια των νόμων  όχι μόνον απολαμβάνουν ατιμωρησία αλλά και το κυριότερο μεγεθύνουν την κοινωνική αναλγησία, εκβιάζουν συνειδήσεις εξασκούν βία με σωματική ταπείνωση και ως ανθρωπόμορφα κτήνη καταστρέφουν νέους  που τολμούν ακόμη να οραματίζονται.
Θα έλεγε κανείς εκμεταλλεύονται και την σιωπή του Θεού! Κατά μία ερμηνεία ο Θεός αίρει την παντοδυναμία του  για το ελεύθερον και αυτεξούσιο που δώρισε στον άνθρωπο.
-Λέει ο Θεός- «δεν μπορώ να κάνω κάτι για την μητέρα που χάνει τον γιο της- δεν μπόρεσα παρά μονάχα δάκρυα και ζωντανή σάρκα να σας δώσω.» Πράγματι γράφει ο δικός μας «άγιος» Ειρηναίος ο άνθρωπος στέκει ανίσχυρος στο μυστήριο του θανάτου. Ο Θεός εγκαταλείπει και τον γιο του στον Σταυρό. Υπάρχει μια σιωπώσα αγάπη, υπάρχει μια ελπίδα με την θριαμβευτική ανάσταση ,στο τέλος η ζωή θα νικήσει.
Στην καθημερινότητά μας διερωτώμεθα  αν εισακούονται οι  προσευχές μας ,όσες ανάβομε στα μανουάλια της ελπίδας. Πολλά τα οποία  μας συμβαίνουν απρόσμενα είναι  οδυνηρά και μερικά ανεπίστροφα, «όταν το νερό της πηγής κατεβαίνει από το βουνό πως εκεί πάνω θα ξαναγυρίσει;» Αναπάντητα ερωτήματα.
Δεν ακούγεται η φωνή του Θεού, που μας κυττάζει να τραβάμε προς τυφλωτικούς γκρεμούς χωρίς να μπορεί να μας τους υποδείξει, πόσο μάλλον να μας εμποδίσει.
Συνταραγμένος ο Θεός από τις βλαστήμιες και τις προσευχές των ανθρώπων, αν και βρίσκεται παντού, δεν μπορεί να φανερωθεί όπου επικρατεί, η δύναμη του πλούτου και η αλαζονεία της δύναμης, και εκεί όπου η βροντή και η καταιγίδα σπείρουν τον τρόμο!
 Ο Θεός είναι αύρα δροσιστική πνοή ταπεινής αγάπης.
«Βρίσκομαι παντού και πάντα, ζω μέσα σου άνθρωπε-δημιούργημά μου- μα δεν έχω χέρια και πρόσωπο.»
 Δεν ανακαλύπτεται με τον νου, αποκαλύπτεται στην ψυχή, πάει να πει: άνθρωπε ανακάλυψε πρώτα την ψυχή σου
« Σ’ ευχαριστώ Άνθρωπε, για ότι εκτελείς με σοβαρότητα στην πολυαγαπημένη μου γη, αυτά που κι αν είναι πρόσκαιρα έχουν την αιωνιότητα της αγάπης μου, γιατί είσαι Σύ το αγαπημένο μου τέκνο  θάρρος και ελπίδα του Θεού σου.»
«Λυπηθείτε το Θεό σας» - Επιστροφή του Ασώτου- μετάνοια- αν χαίρετε ο Θεός στην επιστροφή, πόσο λυπάται στην απομάκρυνση; 
Άνθρωποι:
«Έχετε νου και δάκτυλα για να πλάθετε τη ζωή καθώς επιθυμείτε. 
Ζωοποιείτε την λογική αλλά και την παραφροσύνη
Έχετε όλα τα ζωα και τα φυτά που σχηματίζουν την δημιουργία
Μπορείτε να σκοτώνετε και να σκοτώνεστε»
 Ο θεός, Νους, του υπερβατικού κόσμου. Θεός το πυρ, φωτιά για δημιουργία και θάνατο αλλά και φως από το άκτιστο φως. Λουζόμαστε στο φως όταν με πίστη δημιουργούμε, όταν αγωνιζόμαστε, το κακό συρρικνώνεται.
Το μέλλον του ανθρώπου εν Θεώ, σε μια πνευματική πορεία είναι κοινά αποδεκτή αξία.  Ανάγκη σταθερού οράματος, κάθε κοινωνία να τείνει σε πραγματικότητα ελευθερίας και δικαιοσύνης, η οποία αναζητείται και βιώνεται στην παιδεία. Το μυαλό συναντά κάθε μέρα την ύλη πρέπει ο νούς, ό λόγος να είναι πιο ισχυρός (2):

-Εν αρχή ήν ο Λόγος και  λόγος ήν προς τον Θεό και Θεός ήν ο λόγος.

1. Παραπλήσια – παραφράζοντας- ΗΧΩ : Ανδρρ. Καραντώνη. Μεταφράσεις ποιημάτων – Η θλίψη του Θεού Ζυλ Συπερβιελ-Αθήνα 1982

2. Κατά το Ιωάννη Ευαγγέλιο

ΜΝΗΜΗ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤ' ΕΓΚΩΜΙΩΝ -ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης -φιλόλογος
«Ο εκλεκτός φίλος συνάδελφος διδάσκαλος και ιερωμένος πολυβραβευμένος σεβαστός  Αρχιμανδρίτης θεολόγος Λυκειάρχης π. Ιγνάτιος ,με τον τίτλο του νέου βιβλίου …..» κάπως έτσι αρχίζαμε την παρουσίαση των σχεδόν 30 Βιβλίων -και αναρίθμητων κειμένων που μοίραζε σε γνωστούς και φίλους στην ακάματο πορεία της ζωής του, του να μεταλαμπαδεύει τον Λόγο του Θεού.
Η αγωνία του νέου -γύρω στα 1960- Επισκόπου Κισάμου Ειρηναίου, ήταν η σχέση Εκκλησίας και νέων- η σχέση Εκκλησίας και διανόησης και αυτή την ελπίδα ενσάρκωνε ο νέος. Αρχιμανδρίτης, Παπάς Θεολόγος με μεταπτυχιακές σπουδές και δάσκαλος.

Ποιος καλύτερος για Ιδρύματα- σχολεία;

Εκεί στα ιδρύματα της επισκοπής και στο σχολείο αναδείχνεται ο δάσκαλος, εκεί στη ζώσα πραγματικότητα ο Ιγνάτιος σχεδόν 40 χρόνια, Δάσκαλος- Γυμνασιάρχης - Λυκειάρχης και σε σκληρές εποχές, εκεί στα σχολεία να φωτίζει γενιές παιδιών, γονείς και παππούδες σήμερα. Από το Σχολειό στην Εκκλησία- ο παπάς, ο δάσκαλος με το χαμόγελο και την αγάπη να ζεσταίνει τις καρδιές να ζωοποιεί την ελπίδα, για ένα κόσμο καλύτερο για ένα μέλλον ελπιδοφόρο. Δεν επεδίωξε τίτλους πρωτοσυγκέλων και γραμματέων, όπου δημιουργούνται διασυνδέσεις και εφαλτήρια εξουσίας…… 
 Δεν «τον έκαναν Δεσπότη». Από πότε τα αξιώματα αξίωσαν τον άνθρωπο; Τι μεγαλύτερο από το έργο του δασκάλου συνδυαζόμενο με το ήθος και το παράδειγμα του εκκλησιαστικού ιερουργού; Εκεί στον Κόσμο δεν έπαψε να τρέχει ταπεινός ιερέας υπηρέτης του Θεού με απέραντη στοργή για τον άνθρωπο και ξεχωριστά να συντρέχει κάθε δοκιμαζόμενο. Όσο Υπάρχουν ιερείς- ποιμένες- και δάσκαλοι στον κόσμο σαν τον Ιγνάτιο, δείχνουν πόσο ακόμη ο Θεός φροντίζει τον κόσμο.
Συνυπηρετήσαμε πολλά έτη, συνάδελφοι στην Κίσαμο και μετά  Λυκειάρχης εκείνος στη Σούδα, εγώ στο Κολυμπάρι, όπου εκείνος και ηγούμενος της Ιερά Μονής Γωνιάς. Το ξεχωριστό και μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του!
Κατ’εξοχήν πνευματικός άνθρωπος. Φωτεινή προσωπικότητα της Εκκλησίας- Ηγούμενος και Λυκειάρχης με ιδιαίτερες διοικητικές ικανότητες.
Ο Ιγνάτιος θα εξακολουθεί να ζει ανάμεσα μας, αγαπητική ανάμνηση ζωής σεβαστού  ιερωμένου με ανεπιτήδευτη συμπεριφορά. 
Με παρρησία λόγου ελέγχει -προφορικά και γραπτά- την εκκοσμίκευση της Εκκλησίας, την κακοδαιμονία της πολιτικής, την κενοδοξία και την αλαζονεία των αρχόντων, κερδίζοντας την αγάπη του κόσμο.

Μέσα από τα εμπνευσμένα του κείμενα  δυναμωνόμαστε, οδηγούμαστε εις «νομάς σωτηρίας» πορευόμαστε και συμπορευόμαστε με τον όποιο συνάνθρωπο μας, αλληλλοστηριζόμεθα με τα μάτια μας στραμμένα στον ΧΡΙΣΤΟ. 
Με την ευκαιρία της Μεγάλης τεσσαρακοστής, την σταυραναστάσιμη αυτή περίοδο, η μνήμη- του εις τον κόσμο πλέον των αγίων μακαριστού Ιγνατίου,- μας δίνει την δυνατότητα  ανατρέχοντας στις πνευματικές του παρακαταθήκες- άρθρα και βιβλία - να προβληματιστούμε όχι μόνο σε θέματα όπως η νηστεία και η προσευχή αλλά και σε μια πνευματικότερη αναζήτηση στις ζωηφόρες πηγές της ορθόδοξης πίστης και ζωής, ώστε εξυψούμενοι ως λέγει ο Μένανδρος «Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος όταν άνθρωπος ή». Ζητούμενο, και από τον σωτήρα  Ιησού στην Ευαγγελική περικοπή του παραλυτικού και σε πολλά άλλα περιστατικά «η αλληλεγγύη «Κύριε άνθρωπον ούκ έχω»
Κατά τα χριστιανικά τέλη της ζωής του ο μακαριστός πατήρ ευτύχησε να έχει εκτός από τις ιατρικές υπηρεσίες γνωστών εκλεκτών γιατρών, άγγελο φύλακα και την κα Άννα, η ανεκτίμητη προσφορά της οποίας οφείλεται ν’αναγνωρισθεί και της οποίας η βοήθεια συνέδραμε κάθε του ανάγκη ώστε ο «Άγιος» ζώντας ειρηνικά να συνομιλεί με φίλους να συγγράφει και με αισιόδοξη διάθεση μέχρι τέλους  έζησε ευχαριστών και δοξάζων τον Θεό… 

Αιωνία η Μνήμη Αυτού!

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

 Με αφορμή το βιβλίο του Αντ. Κατσικανδαράκη: 
 «Η V Μεραρχία Κρήτης στο   Αλβανικό Έπος 1940-41 και η δολοφονία Παπαστεργίου»

Γράφει ο Γιώργος Πευκιανάκης
Περίεργη υπόθεση η ιστορία, είναι βέβαια επιστήμη. Αλλά τι είναι επιστήμη; Είναι η γνώση που προέρχεται από την έρευνα. 
Έχομε ως λαός την πιο μεγάλη μακραίωνη ιστορία αλλά δεν έχομε και ανάλογη γνώση. Αλλά και πώς να έχωμε; Ας πούμε η ιστορία που διδάσκεται στα σχολεία δεν έχει πολύ σχέση με τα γεγονότα.
Η ιστορία ενός που ιδεολογικά ανήκει στην αριστερά δε είναι η ίδια μ’εκείνου ας  πούμε του «συντηρητικού». Μα θα μου πείτε εκείνου του ερευνητή πανεπιστημιακού; Θα σας πω, στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι καθηγητές πανεπιστημίων αναδεικνύονται και βάσει της ιδεολογίας των γραφομένων τους. ‘Ένας  σύγχρονος ιστορικός είπε πως η νεότερη ιστορία δεν είναι επιστημονικός κλάδος αλλά πεδίο άσκησης πολιτικής
Θα ήταν δυνατόν πριν το 1974 να εκλεγεί καθηγητής με Αριστερή «προοδευτική» θεώρηση; Μετά το 1980  άρχισαν να ψηφίζουν στην ανάδειξη καθηγητών και οι φοιτητές. Δέστε για παράδειγμα σήμερα, όταν μετά από 40 χρόνια καταστροφής των πανεπιστημίων και όχι μόνο, από τον «προοδευτισμό» της αναρχίας και της καταστροφής, πολλοί πανεπιστημιακοί εξακολουθούν να συντάσσονται με τον προοδευτισμό του μηδενισμού γιατί τόσο αυτοί, πρωτίστως δε οι ανάλογοι πολιτικοί, ποντάρουν στην «κρίσιμη ψήφο» οι μεν δια την έδρα και τα πρυτανεία οι δε για την εξουσία και την νομή της. Είναι λοιπόν ηλίου φαεινότερο ότι η γνώση μας πρέπει να είναι συνισταμένη από περισσότερες πηγές πληροφόρησης και η απλούστερη θέση μας είναι: όποιος διαβάζει μια εφημερίδα, όποιος ακούει την μια άποψη, δεν ξέρει όλη την αλήθεια. Να μην αναφερθούμε στο FaceBook.
Η σύγχρονη Ελληνική ιστορία έχει σοβαρούς ιστορικούς και εκατοντάδες εκδόσεις βιβλίων και θεματογραφιών. Περισσότεροι ίσως έχουν ακουστά για τον Κ. Παπαρηγόπουλο, το Σπ. Τρικούπη, τον Π. Κανελλόπουλο, τον Πασχάλη Κιτρομηλίδη, τον Ν. Σβορώνο τον Α. Βακαλόπουλο, τον Θάνο Βερέμη*  κ.λ.π.. 
Επιτομή των όλων θεμάτων και συγγραφέων είναι «η Ιστορία της εκδοτικής Αθηνών -16τόμοι» Πληροφορίες  τελευταία αναφέρονται για τον Γ. Δερτιλή ως τον πρύτανη των ιστορικών μας. Το βιβλίο του «Ιστορία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1750-2015 είναι μια σφαιρική ιστορία γεγονότων και πολιτισμού  χιλίων περίπου σελίδων των Πανεπιστημιακών εκδόσεων Κρήτης»
 Και η πιο μεγάλη ιστορία όμως και η βαθύτερη ανάλυση και ερμηνεία, είναι συνάρτηση πολλών καταγραφών, μαρτυριών, πηγών κ.λ.π., που σημαίνει και ο πιο απλός άνθρωπος είναι ψηφίδα στο ψηφιδωτό της μεγάλης εικόνας και το κάθε συμβάν η κάθε μικρή ιστορία έχει κατά τόπο και χρόνο το ιδιαίτερο βάρος στην πορεία, όχι μόνο της διερεύνησης της αλήθειας αλλά και στον προβληματισμό και την διδαχή που άμεσα ή έμμεσα προκύπτει.
Όπως τον πόλεμο την ευθύνη διεξαγωγής μπορεί να έχει ο στρατηγός αλλά την μάχη δίνει κάθε στρατιώτης, έτσι και στην μικρή ιστορία της «μεγάλης ιστορίας» κάθε άνθρωπος που συμβάλλει, προσφέρει στην ιστορία του τόπου του. Πώς λοιπόν να μη κατατάξω το πρεσβύτη πολυτάλαντο αγωνιστή της ζωής Αντώνιο Κατσικανδαράκη στους εκλεκτούς του τόπου μας,  όταν με περισσή αγωνία, ακάματη προσπάθεια και ιερό ζήλο μεταξύ των πολλών άλλων προσφορών – που δεν είναι του παρόντος- έταξε εαυτόν στο χρέος να καταγράψει, να μας αφηγηθεί όσα ο ίδιος έζησε και έγραψε ώστε να υπάρχουν, στη διάθεση των επερχομένων. Ο Α. Κατσικανδαράκης αναδείχθηκε ικανός ιστοριοδίφης –άνθρωπος που συγκεντρώνει υλικό- που ο ίδιος παρουσιάζει, οπωσδήποτε χρήσιμο για την ιστορική μέριμνα.
Τέτοιες αναφορές και κρίσεις είναι οι αναμνήσεις και τα πολυσυλλεκτικά του αφηγήματα. Ό,τι αναφέρεται σε ιστορικά θέματα 1897-1922 δε είναι μόνο ιστορικά χρήσιμα, αλλά προτροπή και ευκαιρία για να ανατρέξει ο αναγνώστης ευρύτερα και συμπληρωματικά για πληρέστερη μελέτη και γνώση.
Σε μια τέτοια προσέγγιση το τελευταίο του βιβλίο «Η μεραρχία της Κρήτης στο Αλβανικό έπος 1940-41 και η δολοφονία του Παπαστεργίου στην Κίσαμο» γίνεται η αφορμή να πληροφορηθεί ο αναγνώστης γενικά για τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο και τα γεγονότα στα Βαλκάνια. Η ζωή  του στρατηγού συνυφαίνεται με την ιστορία μας και από τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο και την μικρά Ασία, όπου πέρα από τα βιογραφικά και ιστορικά στοιχεία υπάρχουν μαρτυρίες και κατατοπιστικοί χάρτες. 
Ο προβληματισμός του συγγραφέα υποδηλώνεται και στον ρόλο των ξένων ιδιαιτέρως των Άγγλων έστω και σε κάποια χρονική απόσταση για όσα θα ακολουθήσουν από την απελευθέρωση και μετά.
Το ίδιο το γεγονός της δολοφονίας του Γ. Παπαστεγίου μετά την αποβίβασή του στην Κίσσαμο 30 Απριλίου 1941, όπως περιγράφεται ή μάλλον όπως βιώνεται από τον προέφηβο τότε συγγραφέα τον οδηγεί σε υποθετικές διαπιστώσεις.
Πέρα από την καταδίκη του γεγονότος, συνειρμικά ακόμη και εκείνος που λίγα ξέρει από την ιστορία, εύκολα σήμερα πληροφορείται ότι, ναι μεν μιλάμε για για «έπος» που όμως με την συνθηκολόγηση λήγει άδοξα αλλά και στην τραγωδία ενός πολέμου όπου η Κρητική μεραρχία από τις 18.000 και πλέον άνδρες του «ήρωα» Παπαστεργίου έχασε το ένα τρίτο της δύνααμής της 4000 νεκροί και τραυματίες και 2-3000 κρυοπαγήματα Συν οι πολλές αιχμαλωσίες και θάνατοι που ακολούθησαν την οπισθοχώρηση. Η διαλυμένη μεραρχία**, οι κουρελήδες ήρωες περιφέρονταν αποδεκατιζόμενοι και οι τυχερότεροι  κάποια στιγμή, από την Αλβανία  εβδομάδες πεζοπόροι φθάνουν κάπου στην Πελοπόννησο και από εκεί στην Κίσαμο- Θα μπορούσα να τεκμηριώσω πληροφορίες του πατέρα μου, τραυματία, που νοσηλευόμενος στον Ευαγγελισμό συνταλαιπωρήθηκε με όσους εγκλωβίστηκαν στην Αθήνα και πώς κι εκείνος μ' άλλους έφτασε στο Καστέλλι - μετά την κατάληψη της Κρήτης -όπου έτυχαν της Κρητικής φιλοξενίας των ντόπιων και το ενδιαφέρον τους να προωθηθούν στο Ηράκλειο.
Των χιλιάδων ηρώων υπέρ πίστεως και πατρίδος πεσόντων μνημονεύει η Εκκλησία. Η εγκληματική πράξη αφαίρεσης της ζωής του Παπαστεργίου την ημέρα της επιστροφής του στην Κίσαμο, αλλά μετά τον χαμό τόσων χιλιάδων ήταν μια άλλη προστιθέμενη απώλεια. Το χέρι του εκτελεστού όπλισε η τυφλή οργή του άδοξου τέλους του πολέμου, η απώλεια τόσων παλικαριών, οι απόντες, τόσων που έμειναν πίσω χωρίς μέριμνα, στην αναπηρία την πείνα και την αθλιότητα και πόσοι χωρίς επιστροφή; Ο πόλεμος έχει τη δική του δικαιοσύνη μοιράζει δυστυχία και θάνατο- και της μοίρας το μερτικό δεν είναι δίκαιο.
Η αναφορά στη γενναιότητα της 5ης Μεραρχίας και όλων των αγωνισθέντων υπέρ πατρίδος στο έπος του 1940-41 δεν βρήκε δικαίωση όταν έληξε ο πόλεμος: Διχασμός το 1915 διχασμός το 1945! ζητούμενο παραμένει 100 -200 χρόνια μετά, το πώς και το γιατί, που δεν το αναζητούμε πάντα μεταξύ μας αλλά ελαφρύνομε την συνείδησή μας μεταθέτοντας τη ευθύνη στον "ξένο παράγοντα» λες και θα πάψουν ποτέ να διαπλέκονται τα συμφέροντα των ξένων. Πόσο δύσκολη είναι η αυτογνωσία που ωριμάζει και διδάσκει τους λαούς!
Ευχαριστίες στον «σοφό γέροντα» τον τόσο πνευματικά νέο  Αντώνη Κατσικανδαράκη  και να ευχηθούμε υγεία και δύναμη. 
Γ. Πευκιανάκης- 2021

* Με την ευκαιρία του εορτασμού 1821-2021. Η Cosmote Histori T.V παρουσιάζει  8 θεματικά Ντοκιμαντέρ ¨από την Οθωμανική κυριαρχία στη δημιουργία του Έθνους κράτους των Ελλήνων»

**Το Πλοίο που βούλιαξε,-η μεραρχία διαλύθηκε- πολλοί αξιωματικοί ευκολότερα σώζονται και άλλοι όσοι ικανότεροι. Ο Καπετάνιος νωρίς φθάνει στην ξηρά και θα πάει σπίτι του. Οι άλλοι που έμειναν πίσω πόσο καιρό θα κολυμπούν και πόσοι δεν σώθηκαν!

ΚΟΡΩΝΟΙΟΣ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

 Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης

 Από την αρχή της πανδημίας, πολύς λόγος  γίνεται αν ό,τι ζουμε είναι πόλεμος, μιλούμε για ήρωες που δεν κρατούν όπλα αλλά το χέρι μας για να μας παρηγορήσουν καθώς δίνουμε μάχη για τη ζωή μας. Προτείνεται να συνεργαστούν οι κυβερνήσεις με τους καλλιτέχνες για να τιμηθούν οι νέοι ήρωες της ανθρωπότητας και επισημαίνονται η ύπαρξη κινδύνου για τα ολιγαρχικά καθεστώτα, την ακροδεξιά και την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δράσει ως μια οντότητα. 
Στο πέρασμα του χρόνου πολλά επαναπροσδιορίζονται. Και η αλήθεια είναι ότι πρέπει να αλλάξει ο παλιός τρόπος ζωής που μας έφερε στο σημείο όπου βρισκόμαστε. Για να μην γίνουμε ποτέ ξανά τόσο ευάλωτοι όπως σήμερα πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξουμε. Η ερώτηση όμως, είναι αν θα έχουμε την απαραίτητη σοφία, αν θα συνεργαστούμε όπως πρέπει, προκειμένου οι αλλαγές αυτές να είναι θετικές.
Έχουμε ζήσει πολιτικές και οικονομικές κρίσεις, τίποτα όμως σαν και αυτό.. Μια κρίση πρωτόγνωρη με την επιβίωσή μας στο επίκεντρο.
Μπορούν οι επιστήμονες της κλιματικής αλλαγής να πουν με βεβαιότητα σε κάποιον που ζει στην Καραϊβική, ότι στο μέλλον ένας τυφώνας θα χτυπήσει τον τόπο του. Είναι αδύνατο να πεις το πότε και πόσο δυνατός θα είναι, αλλά είναι βέβαιο, ότι έρχεται. Αντίστοιχα ένας ιολόγος ή ένας επιδημιολόγος μπορεί να πει ότι είναι αναπόφευκτο να έρθουν μεγάλες επιδημίες. Δεν μπορούν να πουν όμως, πότε θα έρθουν και πόσο σοβαρές θα είναι, αν θα είναι σαν την ισπανική γρίπη του 1918 ή ακόμα χειρότερες, όμως ξέρουμε, ότι ο κόσμος πρέπει να είναι προετοιμασμένος για αυτή την πρόκληση.
Κάποιοι χρησιμοποιούν τη λέξη «πόλεμος» για να περιγράψουν αυτό που ζούμε. Διάβαζα στην Washington Post τη συνέντευξη ενός γιατρού σε νοσοκομείο αναφοράς που έλεγε ,ότι αισθάνεται ότι δουλεύει δίπλα σε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα, όμως δεν είναι πόλεμος, ο πόλεμος δεν διεξάγεται πάνω στη βάση της επιστήμης και της αλληλεγγύης. Τώρα είναι η ώρα που οι αρετές, οι ποιότητες των ανθρώπων ενεργοποιούνται και σίγουρα δεν είναι ίδιες με τις αξίες του πολέμου και του θανάτου. Τώρα είμαστε στη φάση που σώζουμε τις ζωές, δεν τις αφαιρούμε. Η διαφορά είναι προφανής.
Για τους πολίτες, η ιατρική, η επιστήμη, γίνονται η νέα θρησκεία μας, οι γιατροί και οι ερευνητές είναι μικροί θεοί. Μια νέα πίστη αναδύεται, άραγε;
Αυτό είναι υπέροχο, για πολλούς λόγους. Ας δούμε την περίπτωση της ισπανικής γρίπης, στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Μια χώρα γεμάτη με ατελείωτα μνημεία για τους στρατιώτες που έπεσαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, κάθε χρονιά γίνονται τελετές με πλήθος κόσμου, ακόμα και σήμερα. Η μνήμη είναι βαθιά, ισχυρή και σημαντική για τον πόλεμο αυτό. Υπάρχουν όμως άλλοι ήρωες που έχουν εντελώς ξεχαστεί. Σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει μόνο ένα μνημείο για όσους έδωσαν μάχη με την ισπανική γρίπη, γιατρούς και νοσοκόμες. Βρίσκεται στο Λονδίνο.  Εμείς εδώ δεν γνωρίζομε ανάλογα αν υπάρχει και πού.
Το ζητούμενο είναι πώς θα αντιδράσουμε... Από την παγκόσμια κινητοποίηση, την ταχύτητα  με την οποία παρασκευάσθηκαν τα εμβόλια, ελπίζομε στο μέλλον να λένε ότι οι ιατρικές μέθοδοι και δομές που θα απολαμβάνουν τότε θα οφείλονται στις αποφάσεις και τις αλλαγές που έγιναν τώρα μετά την πανδημία του κορωνοϊού. Ότι η ασφάλειά  θα είναι αποτέλεσμα της θυσίας όσων υποφέρουν σήμερα. Όπως τώρα οι μάσκες,  ή η καραντίνα που εφαρμόζουμε, είναι κληρονομιά που κερδίσαμε από ισπανική γρίπη. Όπως σήμερα μνημονεύομε, ότι ήρωες είναι ο Παστέρ και ο Κοχ που μας έδωσαν τη βάση για τα εμβόλια και για αποτελεσματικές θεραπείες Ας μην είμαστε λοιπόν απαισιόδοξοι, είμαστε ευάλωτοι και η επιβίωσή μας εξαρτάται από όσα μάθαμε από το παρελθόν και από το πώς θα λάβουμε αποφάσεις για το μέλλον με βάση τη σημερινή εμπειρία.
 Όλα επηρεάζονται από την πανδημία σήμερα, η πολιτική, η οικονομία, η κοινωνία, οι ιδέες. Δεν πρόκειται να σκεφτούμε ποτέ ξανά με τον ίδιο τρόπο για την παγκοσμιοποίηση και την παγκόσμια οικονομία, δεν θα αδιαφορούμε για το περιβάλλον. Τώρα είναι ώρα για αφύπνιση, τη στιγμή που μας χτυπά η συμφορά.Ας εκμεταλλευτούμε αυτό το γεγονός για να κάνουμε τις σωστές αλλαγές, να αντιμετωπίσουμε ανισότητες, να δώσουμε πρόσβαση στο σύστημα υγείας σε κάθε πολίτη αυτού του πλανήτη.
Προ καιρού πολιτικοί εισηγήθηκαν στην Ε.Ε να αγοράσει τις πατέντες για τα εμβόλια και τα τεστ του κορωνοϊού για την ταχύτερη και ευρύτερη δυνατή διάδοση των μέσων καταπολέμησής του. Ήδη τα εμβόλια με όποιες δυσκολίες πραγματοποιούνται υποδειγματικά και στη χώρα μας.  Η «θετική ψυχολογία» είναι η απάντηση στο κορωνοϊό. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Φράνκ Σνόουτεν που προαναφέραμε «Η απάντηση και το μυστικό της επιτυχίας σε όλο αυτό που  βιώνομε είναι ,η    «θετική ψυχολογία»,   . Να αναγνωρίσουμε τις δικές μας ικανότητες και να πορευθούμε με τα δυνατά μας σημεία, να δώσουμε έμφαση στις σχέσεις μας για να στηριχτούμε, να βάλουμε προτεραιότητες στη ζωή μας και να δούμε τι πραγματικά είναι σημαντικό για μας στη νέα εποχή: «Υπάρχουν πράγματα στην καθημερινότητά μας που μπορούν να μας δώσουν έστω και για 5 λεπτά χαρά, γαλήνη, ευγνωμοσύνη, ενδιαφέρον, περιέργεια, αγάπη. Να εκμεταλλευτούμε αυτές τις καταστάσεις γιατί έρευνες της τελευταίας 20ετίας μας έχουν δείξει ότι όταν βιώνουμε τέτοια θετικά συναισθήματα έστω και για 5 λεπτά -όταν πιω τον καφέ μου ήσυχος και τον ευχαριστηθώ, όταν καθίσω και σκεφτώ για τα πράγματα που είμαι ευγνώμων στη ζωή μου- ξεκινάει μια ολόκληρη διαδικασία βιολογική -με νευροδιαβιβαστές και ορμόνες- η οποία μας θωρακίζει, μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της ζωής».
Να αγνοήσομε όλους αυτούς που αρνούνται να δουν την πραγματικότητα των ανθρώπων που πεθαίνουν –κατά δεκάδες πια και στη χώρα μας καθημερινά– και αρλουμπολογούν διαρκώς για συνωμοσίες. Αυτούς που αρνούνται τη μάσκα, διαμαρτύρονται για τα μέτρα και καλούν σε αντίσταση.. Αυτούς που «αποκαλύπτουν» την αλήθεια πίσω από τις νέες τεχνολογίες, τα τσιπάκια, τα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων και –τραγική ειρωνεία– σε όλα αυτά-διαδίκτυο- οφείλουν τη μικρότερη ή μεγαλύτερη απήχησή τους. Γιατί σε σχέση με το παρελθόν είναι η σύγχρονη τεχνολογία που δίνει βήμα, προβολή και ισοπεδωτική «εγκυρότητα» σε όσα συνωμοσιολογικά, αντιεπιστημονικά, επικίνδυνα λέγονται.  
Σε όλους αυτούς έχει απαντήσει η επιστήμη και ο ορθός λόγος χιλιάδων αγωνιστών της επιστήμης και της καθημερινής θυσιαστικής εργασίας,. Ένας από τους πρώτους αγωνιστές , ένας 42χρονος πνευμονολόγος, ο οποίος κόλλησε κορωνοϊό και έχασε τη ζωή του στο νοσοκομείο Αττικόν, όπου νοσηλευόταν διασωληνωμένος έγραψε «Η Ιατρική είναι ορθός λόγος, είναι επιστήμη, είναι αποκάλυψη ενός κόσμου που προκαλεί ρίγη συγκίνησης σαν αντιληφθείς το μέγεθός του. 
Aυτοί οι αρνητές  υπονοϊκοί «ψεκασμένοι» προσβάλλουν βάναυσα την κοινή λογική, αλλά πολύ περισσότερο προσβάλλουν όλους εκείνους που μάχονται την ασθένεια  με ανθρωπιά  με ανυπολόγιστο κόπο επιστημονικής μελέτης και σωματικής προσπάθειας 
 Για τη στάση ορισμένων μελών του κλήρου μίλησαν πολλοί, ενδεικτικά ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος με αφορμή τη στάση τους την περίοδο της πανδημίας ,επισημαίνει την αναγκαιότητα συμμόρφωσης με τα μέτρα της κυβέρνησης, κάνει λόγο για την ευθύνη όσων πίστεψαν ότι είναι υπεράνθρωποι και άτρωτοι και όσων με «τα εγκληματικά τους κηρύγματα, που άρδευαν αλλοφροσύνη από την εωσφορική τους έπαρση, που τελικά σκότωσε συνανθρώπους τους…. «πιστέψαμε ότι είμαστε υπεράνθρωποι, κρύψαμε την προσβολή μας από τον ιό και οδηγηθήκαμε στον τάφο, αντί να ομολογήσουμε το λάθος μας και να σαλπίσουμε το ορθό. Δεν είναι ταπεινωτικό να παραδεχθείς ότι ως άνθρωπος κι εσύ πάσχεις. Αλαζονικό είναι να το κρύψεις, μόνο και μόνο για να μη διαψευστεί δημόσια ο εγωισμός σου. Όταν επικρέμεται θάνατος, τότε, καλά ειπώθηκε, "μαγκιές" δεν επιτρέπονται. Οι ευλαβείς εγωισμοί και  η εξουσιαστική διαστροφή, τι σχέση έχουν με την αγάπη και την ταπείνωση;»
Στο ίδιο πνεύμα ο προκαθήμενος της  Ελκκλησίας «άγιος» Ιερώνυμος,  και ο διακεκριμένος πνευματικός Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος  κ.α  στιγματίζουν…. «ότι ακόμα και ανώτεροι κληρικοί και λαϊκοί της θρησκοληψίας,-πιστέψαμε ότι συν-κυβερνούμε το κράτος μας, , αλλά όπως αποδείχτηκε, ότι πολύ καλύτερα  κυβερνούν οι πολιτικοί, επειδή εμείς δεν μπορούμε να κατευθύνουμε τελικά ούτε το ποίμνιό μας. Κάποιων η  ευσεβιστική αλλοφροσύνη μετέτρεψε τα λογικά πρόβατα σε απρόβλεπτα ερίφια που θέλησαν να υποκαταστήσουν τους ποιμένες. Ενώ ο ίδιος ο Θεός μας διδάσκει να υπακούμε ακόμα και στην κοσμική εξουσία (που στο κάτω-κάτω στις μέρες μας είναι από το λαό μας δημοκρατικά εκλεγμένη), πολλοί χριστιανοί μας ,κίνησαν επανάσταση ενάντια στην Εκκλησία τους, που δεν ξέρω αν φέρει ανάσταση, πάντως μέχρι τώρα σπέρνει θανάτους. Πιστέψαμε ότι εμάς, λόγω της πίστεώς μας, υποχρεούται ο Θεός να μας σώσει (τους άλλους όχι), και κάναμε επίδειξη αυτής της πίστεώς μας. Όμως αυτή η πίστη μας αποδείχθηκε λίγη, φτωχή, μικρή πίστη που όχι μόνο βουνά δεν μπορεί να μετακινήσει, αλλά ούτε καν τον απειροελάχιστο ιό…». Αναφορά γίνεται και για διχασμό των χριστιανών, που διακρίθηκαν «σε ευσεβείς: τάχα, όσοι ανεύθυνα αδιαφορούσαν για τον ιό και πίστευαν αφελώς ότι είναι άτρωτοι και σε ασεβείς: συνήθως έτσι λένε τους Επισκόπους και όσους συγκατανεύσαμε στα μέτρα και καλέσαμε σε υπακοή στην Εκκλησία και σε τάξη». «Και όσοι βιάστηκαν να πατάξουν τους ποιμένες, κηδεύουν σήμερα τα πρόβατα αλλότριας ποίμνης… Δεν κατάλαβαν πως όταν διακυβεύεται η υγεία και η ζωή, τότε ακόμα και ο θερμότερος πιστός, μεταβάλλεται σε θανάσιμο εχθρό. Τέλος, ο κ. Άνθιμος, καλεί τους «τάχα ευσεβείς, που δεν πίστεψαν ότι υπάρχει κορωνοϊός, να σοβαρευτούν και όσους «κρυμμένοι τώρα στα λαγούμια τους, ετοιμάζονται να δικαιολογήσουν τα εγκληματικά τους κηρύγματα, που άρδευαν αλλοφροσύνη από την εωσφορική τους έπαρση, που τελικά σκότωσε συνανθρώπους τους», να ηρεμήσουν. Ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος επισημαίνει ότι «η κάθε πανδημία εἶναι ἕνας πόλεμος, ὁ ὁποῖος ἀντιμετωπίζεται μέ φάρμακα, ἐμβόλια, ἰατρική παρακολούθηση. Ὅλα πρέπει νά τεθοῦν στήν ὑπηρεσία τῆς προστασίας τῆς σωματικῆς ὑγείας, πού δέν εἶναι αὐτοσκοπός, ἀλλά μέσον γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ ἀνθρώπου, γιά τήν ἐκπλήρωση τῶν σκοπῶν του καί κυρίως τήν ἕνωσή του μέ τόν Θεό». Σέ αὐτόν τόν πόλεμο, προσθέτει, « ἕνα ὅπλο εἶναι τό ἐμβόλιο, ὅπως βέβαια γίνεται καί σέ ἄλλες ἀσθένειες. Μέ τό ἐμβόλιο ἐνισχύεται τό ἀνοσοποιητικό σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ μας, γιά νά ἀντιμετωπίση κάθε ξένο σῶμα –ἀντιγόνο– πού εἰσέρχεται στόν ὀργανισμό μας -και συνεχίζει  ο φωτισμένος Μητροπολίτης- Σέ ὅλα τά παιδιά μέχρι τήν ἡλικία τῶν δέκα ἐτῶν γίνονται ἐμβολιασμοί ὑποχρεωτικά γιά 13 νόσους καί προαιρετικά γιά ἄλλες 3 νόσους, δηλαδή συνολικά γίνονται 16 ἐμβόλια, καί πολλά ἀπό αὐτά εἶναι ἐπαναλαμβανόμενα. Ἐπίσης, στίς ἑπόμενες ἡλικίες γίνονται ἄλλα ἐμβόλια καί σέ αὐτά ὀφείλεται ἡ αὔξηση τοῦ προσδόκιμου ὁρίου ζωῆς. Τά ἐμβόλια ἐνισχύουν τό ἀνοσιοποιητικό σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ γιά νά ἀντιμετωπίση τούς ἰούς.
 «Ὑπάρχουν, βέβαια, καί μερικοί συνωμοσιολόγοι, πού βλέπουν καί στό θέμα αὐτό διάφορες συνωμοσίες. Νομίζω, ὅμως, ὅτι τό θέμα αὐτό δέν εἶναι αὐστηρά θεολογικό, εἶναι καθαρά θέμα σωματικῆς ὑγείας τοῦ ἀνθρώπου, καί τόν πρῶτο λόγο ἔχει ἡ ἰατρική ἐπιστήμη καί ὁ θεράπων ἰατρός κάθε ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος γνωρίζει τό ἰατρικό ἱστορικό του. Ἄν θελήση κανείς νά βρῆ συνωμοσίες, σέ ὅλα τά θέματα, τότε πρέπει νά κλειστῆ σέ μιά “προστατευτική γυάλα”, νά μή χρησιμοποιῆ καθόλου τήν σύγχρονη τεχνολογία ἤ νά ἀναχωρήση στήν ἔρημο καί νά μή χρησιμοποιῆ τά ἐπιτεύγματα τῆς συγχρόνου ἐπιστήμης σέ ὅλες τίς πτυχές τῆς ζωῆς μας.» 
Πράγματι σήμερα η ιατρική επιστήμη θεραπεύει τις περισσότερες των ασθενειών αλλά δεν έχει  τέτοια δυνατότητα που να ανεβάζει με φάρμακο τον δείκτη νοημοσύνης και η ποιότητα του μυαλού είναι θέμα  που πρέπει να το βλέπομε με συμπάθεια αλλά με προσεχτική αντιμετώπιση όσων γίνονται επικίνδυνοι.

ΒΟΑΚ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ

 Γράφει ο Γ. Πευκιανάκης
Είναι γεγονός ότι τόσο η δημοσιογραφία όσο και η πολιτική κεντρική και περιφέρειας ασχολούνται μ’ένα θέμα που είναι και θα είναι επίκαιρα ενδιαφέρον.
Ήμουν μαθητής Λυκείου στη Σητεία 1964- κυβέρνηση Ένωσις Κέντρου- όταν στο  δρόμο προς Άγιο Νικόλαο μπήκε η μεγάλη οδική ταμπέλα « Νέα Εθνική οδός Σητείας - Χανίων» 
Τότε δεκαετία του -60 ο δρόμος Σητεία  Άγιος Νικόλαος 70 χιλ, ήταν χωματόδρομος -σκύδρα- στενός ελικοειδής στις παρυφές των βουνών, που χωρίς προστατευτικά, πολύ επικίνδυνος και αναγκαστικά αργός. Η διαδρομή κρατούσε 3 και πλέον ώρες και από Άγιο για Ηράκλειο άλλο τόσο. (άναβες υποχρεωτικά κερί στο Άη Γιώργη  Σεληνάρι) 

Σ’αυτό το χωματόδρομο Σητείας –Αγ. Νικολάου, άρχισε τότε η διαπλάτυνση και στα μετέπειτα χρόνια θυμούμαι αρκετές φορές στη διαδρομή, το λεωφορείο να κολλά στις λάσπες να παίρνομε τα μπαγκάζια στο χέρι και με τα πόδια να προχωρούμε μέχρι το άλλο λεωφορείο που ερχόταν σε αντικατάσταση.
Με τη δικτατορία 1967 η πορεία επιταχύνθηκε. Το έργο ανέλαβε η στρατιωτική τεχνική εταιρεία ΜΟΜΑ (μεικτή ομάδα μηχανημάτων ανασυγκροτήσεως) ο δρόμος διαπλατύνθηκε ασφαλτοστρώθηκε και παραμένει σχεδόν όπως είναι σήμερα. Μια νέα γέφυρα στο Χαμαίζι όπως το γεφύρι της Άρτας ,μου φαίνεται ότι τελείωσε πρόσφατα μετά από δέκα χρόνια.
Η ΜΟΜΑ λοιπόν – δικτατορία- έφτιαξε την Νέα Εθνική οδό Αγίου Νικολάου – Χανίων, άλλη χάραξη σε τέσσερα χρόνια ! συνδέθηκαν με νέο Εθνικό δρόμο οι πρωτεύουσες της Κρήτης.
Όταν λοιπόν εγκαταστάθηκα στην Κίσαμο 1973 είχα την «τύχη» να μπορώ να πηγαίνω στο χωριό μου- Χρυσοπηγή-  θέση μεταξύ Σητείας και Ιεράπετρας σε 6-7 ώρες δια μέσου των πόλεων πρωτευουσών των Νομών. Βέβαια χωρίς την νέα Εθνική, με τον παλιό δρόμο το ταξίδι  δώδεκα και πλέον ωρών θα ήταν διήμερο. Την ίδια εποχή 1972-… μη έχοντας την δυνατότητα να μη συμμορφωθούν τα ΚΤΕΛ, δρομολόγησαν λεωφορείο εξπρές! Χανιά- Ιεράπετρα. 
Με μελλοντικό προγραμματισμό, την παράκαμψη των πόλεων, στην Κρήτη εφαίνετο ότι ελύετο το κύριο οδικό πρόβλημα.
Την μακρά πορεία της μεταπολίτευσης 1975-2000 κατασκευάσθηκαν οι παρακαμπτήριες των πόλεων και ο δρόμος Κίσσαμος –Χανίων, και πράγματι έγινε δυνατή και άνετη η κυκλοφορία και η προαναφερθείσα διαδρομή μου γινόταν σε 4-5 ώρες, όμως η αύξηση των οχημάτων και η ανάπτυξη του τουρισμού έδειξαν την στενότητα και κυρίως την επικινδυνότητα του δρόμου και την ανάγκη νέας Εθνικής οδού του λεγομένου ΒΟΑΚ. Συζητήσεις επί συζητήσεων , προγραμματισμοί και εξαγγελίες και το λαϊκίστικο ρεφρέν: νέος δρόμος χωρίς διόδια.
Είκοσι και πλέον χρόνια μετά ο γηρασμένος ΒΟΑΚ δεν έχει ούτε επαρκή συντήρηση. Ο όποιος νέος; λέγεται θα στοιχίσει γύρω στα δύο δις, μέχρι τότε αν διετίθεντο εκατό εκατομμύρια, θα είχαν βελτιώσει σημαντικά τον υφιστάμενο. Επίσης δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιος νέος ΒΟΑΚ; Μερικές φορές – κουβέντα να γίνεται- ακούμε για νέα χάραξη; Πού; Ακούμε και για σιδηροδρομική γραμμή; Ο σημερινός αρμόδιος υπουργός – Καραμανλής- είπε βρήκε κάτι σχεδιάσματα.
Ας δούμε την πραγματικότητα όμως, όπως εγώ την διαπιστώνω πηγαινοερχόμενος 5-6 φορές το χρόνο επί πενήντα σχεδόν χρόνια.
Ηράκλειο- Ανατολική Κρήτη: Από τα Λινοπεράματα και Ανατολικά, τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι οδικές εργασίες δεν σταμάτησαν. Οι ανισόπεδοι δρόμοι στο Ηράκλειο, η συνέχιση του δρόμου με προστατευτικό τοιχίο και διπλή λωρίδα ανά κατεύθυνση μέχρι Χερσόνησο, επίσης  ολοκληρώθηκε νέα χάραξη διαπλατυσμένη με τεχνικά και άλλα συμπληρώματα μέχρι Μάλλια. Δέκα χρόνια  επίσης κράτησε η διαπλάτυνση και αντιστήριξη του βουνού μέχρι Σεληνάρι.            Νέα οδός και με τοιχία, όχι παντού, από από Άγιο Νικόλαο μέχρι Παχιά Άμμο, κατασκευάσθηκε επίσης την τελευταία δεκαετία και εγκαινιάσθηκε πρόπερσι- μένει η παράκαμψη του χωριού -Παχιά Άμμος- και η σύνδεση με τον κάθετο της πεδιάδας προς Ιεράπετρα. Άρα από Ηράκλειο  ως Ιεράπετρα δεν υπάρχει ουσιαστικό πρόβλημα δρόμου.  Επίσης συνεχίζονται τα έργα στις παράλληλες κυκλοφορίες και θα ενταθούν μετά τα πλημμυρικά φαινόμενα.
Από Παχιά Άμμο μέχρι κάπου στη Σητεία 40 χιλ η μορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει υπολογίσιμους σχεδιασμούς αλλά το κεφάλαιο Σητεία έχει και άλλες παραμέτρους και όχι του άμεσου μέλλοντος αλλά για να λέμε από Κίσαμο μέχρι Σητεία.
Άρα ενώ τα είκοσι αυτά χρόνια – χονδρικά από το 2000- δεν έπεσε σκαπετιά στα καθ’ημάς. Η ανατολική Κρήτη κυρίως Ηράκλειο δεν έχει άμεσο πρόβλημα, στη δε Σητεία ολοκληρώθηκε πέρυσι αεροδρόμιο διεθνών πτήσεων. Να προσθέσομε και τους νέους κάθετους άξονες  Ηρακλείου- Βιάνου, Ηρακλείου – Τυμπακίου και να μην αναφερθούμε στα έργα του Νότιο Άξονα.

Δυτική Κρήτη: Ηράκλειο- Ρέθυμνο, ο δρόμος που έφτιαξε η ΜOMA παραμένει λειτουργικός ακόμη και σήμερα, διότι στα κρίσιμα σημεία επιβράδυνσης έχει και τρίτη λωρίδα κυκλοφορίας. Στο τμήμα - Παντάνασα, Φόδελε- με τις στροφές και τις καθιζήσεις έχουν ενεργοποιηθεί εργολαβίες και ενέργειες για άλλη χάραξη- τούνελ- ενώ ολοκληρώνονται τα έργα στον  κόμβο Αγίας Πελαγίας. 
 Δυτικά λοιπόν,από Φόδελε- Πέραμα κάπου 40  χιλ. Είναι ζητούμενο το πώς και το πότε.;
Από Ρέθυμνο μέχρι Σούδα ο αρχικά καλύτερος δρόμος της Κρήτης- πλην των γνωστών τμημάτων- καιρό τώρα, λόγω της στενότητος του και λόγω της μεγάλης και άναρχης τουριστικής ανάπτυξης έγινε ο πιο δύσκολος κυκλοφοριακά. Ενώ δε την τελευταία εικοσαετία έχουν; εκπονηθεί και ολοκληρωθεί σημαντικές μελέτες, παρατηρούμε όχι μόνο απόλυτη απραξία αλλά και ανυπαρξία ικανοποιητικής συντήρησης.
Παρά δε τις συνεχείς αναφορές των μέσων ενημέρωσης δεν έχομε αποτελεσματικό ενδιαφέρον της εκάστοτε κυβέρνησης και της περιφέρειας και προσωπικά διερωτώμαι, στο πώς γίνεται, ώστε στη Ανατολική Κρήτη να έχομε αργή μεν αλλά ασταμάτητη πορεία εργασιών και σε μας τέτοια απραξία! ακόμα και αυτή η διασύνδεση Χανίων και πόσο μάλλον Αεροδρομίου μένουν πάντοτε στα αμέσως υπ’όψιν.
Συμπερασματικά, επειδή στον ορίζοντα διαφαίνεται δυνατότητα  κανονικών χρηματοδοτήσεων και επειδή οι εργολάβοι θα ενδιαφερθούν.                        
   Προβλέπω- καίτοι αναρμόδιος- ανέφικτο, ότι θα έχομε έναν άλλο δρόμο πέρα του νυν ΒΟΑΚ, εκτός κάποιων τμημάτων. Τα τμήματα Σεληνάρι - Αγ. Νικόλαος γύρω στα 20χιλ και Χανιά- Κίσαμος 30χιλ έχουν εύκολη διαπλάτυνση και επικερδή κατασκευή και κυρίως λόγω φόρτου κυκλοφορίας ικανοποιητικές εισπράξεις διοδίων και θα δημοπρατηθούν ως φιλέτα. Το τμήμα Πέραμα Φόδελε είναι δύσκολο και ερωτηματικό; Αλλά μη επείγον.
Στην Δυτική Κρήτη μας ενδιαφέρει άμεσα  Ρέθυμνο -Χανιά - Κίσαμος δεν ξέρω, αν υπάρχει θέμα απαλλοτριώσεων, και πόσο χρονοβόρες θα είναι οι διαδικασίες ! Με το ενδιαφέρον και την ως σήμερα πορεία μας μάλλον θα περιμένομε, δεν μπορεί θα'ρθει και η σειρά μας. Τώρα για την παράκαμψη της Κισάμου ας υποδείξει κάποιος από πού και μετά μιλάμε το πώς; 
 Τουλάχιστον τι γίνεται με τις υπάρχουσες μελέτες κάποιων τμημάτων; Γιατί τόση απραξία;
Ας ελπίσομε, ότι η πολική συγκυρία αυτή την φορά έχει ικανά πρόσωπα με το ενδιαφέρον, την γνώση και την ικανότητα των οποίων κάτι ουσιαστικά θα αλλάξει στο γενικότερο θέμα αλλά και στις προτεραιότητες.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ «Η ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ»

Μια πρόχειρη ανάμνηση και αναφορά
Του Γ. Πευκιανάκη.

Η ιστορία ενός τόπου γράφεται από τις δράσεις των ανθρώπων και πολλές μικρές ιστορίες συνθέτουν την μεγαλύτερη, που σαν συνισταμένη σ’ένα βαθμό αντιλαμβανόμαστε.
Προσωπικά με νεανικό έρωτα και  μέτρια φιλοδοξία είδα εξ’αρχής με ευχαρίστηση την προοπτική εγκατάστασης μου στην Κίσαμο. Η καταγωγή μου από χωριό της Σητείας και δόξα τω Θεώ.

Αυτή η μετοίκηση δεν μου στερούσε την αισιοδοξία να βλέπω ενιαία την Κρήτη απ άκρου σ’άκρο. Άλλωστε με την ιστορική μου ματιά δεν έβλεπα μόνο τον Μινωϊκό πολιτισμό στην Ανατολική Κρήτη κι ας άρχιζε τότε  προς τα εκεί να αναπτύσσεται ο τουρισμός. 

Και βέβαια διαπρεπείς συνάδελφοι οι μακαριστοί Κυριακογιαννάκης Σ. Ανδρουλάκης Ι. Γιακουμάκης Σ., ο και σήμερα Μαλαθράκης Ε. για ν’ άναφερθώ σε κάποιους φιλόλογους, ήταν φως επιστήμης και πολιτισμού για την κοινωνία και για τις υψηλές απαιτήσεις των τότε σχολείων. Αν προσθέσομε, ο Α. Σχετάκης ήταν αποκάλυψη επαναστατικού πνεύματος όχι μόνο μαθηματικός αλλά με ευρύτατη μόρφωση και αισιόδοξων οραματισμών.

   Αναφερόμενοι λοιπόν στη διετία 1973-74,( καίτοι η χειρότερη της δικτατορίας) στο Καστέλλι υπάρχει, εκτός των όποιων ενδεικτικά αναφέρω, και μια πλειάδα ανθρώπων διαφόρων επαγγελμάτων ανήσυχων πνευματικά   και  με δίψα για οικονομική και πολιτιστική πρόοδο.

Το κατ’ έμέ έχοντας μια κάποια κουλτούρα από τα Στειακά δρώμενα έβλεπα μια δυναμική ανάλογη στην μικρή μας πόλη.
Τώρα με την ευρύτερη πνευματικότητα, θρησκευτικές εορτές, πανηγύρια, μουσικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις υπήρχαν με πολυδυναμική συμμετοχή που ευτυχώς συνεχίζονται πέρα από Συλλόγους.

Αυτή την πνευματικότητα για την οποία είχε συνδράμει και συμμετείχε και ο από το 1957 νέος τότε επίσκοπος  θέλησε να μορφοποιήσει με τον θεσμό των Γραμβουσίων, ο αοίδιμος Ειρηναίος το 1971.

Ίσως να προϋπήρχε κάποια «γιορτή του κρασιού», από τον εμπορικό σύλλογο; για την ιστορία, στην Σητεία ανάλογα είχαμε το 1964 την πρώτη εορτή που βαπτίσθηκε «γιορτή Σουλτανίνας»

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ

Το 1966 έγινε στο Ηράκλειο το πρώτο Παγκόσμιο Κρητολογικό Συνέδριο ..έβλεπε λοιπόν ο Ειρηναίος μια πνευματικότητα σε αξιόλογα θέματα και ως το είχε συνήθειο προσκαλούσε συνέδρους, αναφέρομαι σε καθηγητές πανεπιστημίου ..Τωμαδάκης, Δασκαλάκης και άλλοι σύνεδροι έρχονταν για το Δεσπότη και να γνωρίσουν το Καστέλλι και είχε πάντα ο Δεσπότης  θεματολογία γενικότερου ενδιαφέροντος, 

Το Κρητολογικό συνέδριο θεσμοθετημένο διεξάγεται αδιάλειπτα μέχρι σήμερα ανά πενταετία. Το δεύτερο, 1971 πραγματοποιήθηκε στα Χανιά. Αν προσθέσωμε την λειτουργία της Ακαδημίας από το 1968, υπάρχει μια πνευματική δραστηριότητα στην περιοχή πού κατά τον Δεσπότη και στο Καστέλλι πρέπει ν’ αποτυπώνεται.

Τι είναι λοιπόν τα Γραμβούσια; είναι πρωτοβουλία του Ειρηναίου που στην ιδρυτική τους αφετηρία στοχεύουν σε  σειρά συμμετοχικών εκδηλώσεων πολιτισμού και ανάδειξης προϊόντων της παραγωγής και της λαϊκής τέχνης. Βέβαια θρησκειολογικά εφευρίσκει ο άγιος και τον «Βυζαντινό εσπερινό» όπου με την ικανότητα και το βάθος που τον διέκρινε άνοιγε παράθυρο στην τότε υποτιμημένη Βυζαντινή μας ιστορία.
Αλλά και ως «Σημαία η Γραμβούσα» το σύμβολο αγώνων και ηρωισμού, συνδέει την εποχή της Βενετοκρατίας της Οθωμανικής συνέχειας με την επανάσταση από το 1821 κ ε. οι Συνεταιρισμοί, οι γυναίκες της υπαίθρου, η Οικοκυρική σχολή τα τεχνικά σχολεία εργαστήρια, η ξυλογλυπτική, η κεραμοποιία, οι λαϊκοί μουσικοί, οι χοροί μας, κ.λ.π. συνθέτουν μια δυναμική. Αυτά θα αναδεικνύονταν συνοπτικά στο «Φεστιβάλ»  Γραμβούσια.  

Ακολουθεί η μετάβαση του Ειρηναίου στη Γερμανία 1972-80
Το 1972-75 έχουν συμβεί πάρα πολλά μέσα σε μόλις 3 χρόνια.

Όταν λοιπόν το 75 και εξής επαναλαμβάνονται τα Γραμβούσια, πρόεδρος ευρίσκεται (πιθανόν από το 1972) να είναι ο Μανώλης ο Ξηρουχάκης και αντιπρόεδρος ο Γιώργης ο Δεσποτάκης, αυτό το δίδυμο είναι επί μακρόν και μέχρι του Θανάση Δεικτάκη, η ψυχή των Γραμβουσίων με κεντρικό θέμα την αναβίωση- παράσταση του Κρητικού γάμου και τη γιορτή του κρασιού. Ο Κρητικός γάμος έστω σαν λαογραφικό δρώμενο έχει αρκετές δυσκολίες όπως και κάθε «θεατρική παράσταση» και μαζεύει πλήθος επισκεπτών θεατών. Η δε γιορτή του κρασιού στην πλατεία Τζανακάκη είναι μια αρκετά δύσκολη στην προετοιμασία εκδήλωση και για την συμμετοχή των μουσικών( βιολάρηδων) και για την οργάνωση του χορού – δεν υπάρχουν ακόμη χορευτικά συγκροτήματα- και η συμμετοχή εξελίσσεται μάλλον αυθόρμητα σε λαϊκό πανηγύρι. Κυρίως όμως πέρα από τη γενική φροντίδα, ο Σύλλογος ετοιμάζει τα ψητά και τα διαθέτει με συμβολική αμοιβή, αλλά το κρασί προσφέρεται από την Ένωση, από τους  Προυσαλίδη- Κοκολάκη και τον πρόεδρο Μ. Ξηρουχάκη και ρέει άφθονο δωρεά. 
Για την ιστορία το ότι στην μικρή μας πόλη είχαμε κινηματογράφο χειμώνα, το καλοκαίρι και δύο και ότι πέρα από την εμπορικότητα ο Γιάννης ο Σταματάκης έψαχνε και ποιοτικές ταινίες, ε΄ αυτό και αν ήταν πολιτιστικό δρώμενο. Η κοινωνία θυμάται με αγαπητική μνήμη και εύχεται στον Γιάννη Σταματάκη. 

Ο άλλος μεγάλος είναι ο πανταχού παρών με διεισδυτική ματιά αστείρευτο χιούμορ, ο ποιητής φωτογράφος Γιώργης Ανυφαντάκης

ΓΡΑΜΒΟΥΣΙΑ
ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΒΙΟΛΑΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ Μ.ΚΑΤΡΑΚΗ

Το 1975 κ.ε, Δήμαρχος είναι πια ο Α. Σχετάκης, πολιτιστικά μεταπολιτευτικά, ζούμε μια επανάσταση από συναυλίες θεατρικές παραστάσεις. Επίσης τόσο ο Μ. Μαλαθράκης όσο και εγώ έχομε την λεγόμενη Νομαρχιακή λαϊκή επιμόρφωση, ο δε Δήμος καθιερώνει το λεγόμενο λαϊκό Πανεπιστήμιο. Επαναδραστηριοποιείται με τον Ιάκωβο Μαρή και ο Φιλολογικός Σύλλογος και χωρίς λεπτομέρειες θέσεων και αντιπαραθέσεων τα Γραμβούσια συνεχίζουν  το Αυγουστιάτικο πανηγύρι.

Η μονότονη επανάληψη των Γραμβουσίων, ως Κρητικός γάμος  με την μορφή καλοκαιρινού καρναβαλιού και η μεγάλη προετοιμασία για την εκδήλωση της πλατείας ήταν μεγάλο χαμαλίκι. Ο Μανώλης Ξηρουχάκης και ο Γιώργος ο Δεσποτάκης και όσοι του συμβουλίου τους συνέδραμαν μέσα από την δική τους πραγματικότητα προσέφεραν πολλά στην κινητικότητα του ήρεμου ακόμη τότε καλοκαιριού, που με ενδιαφέρον και αγάπη ο κόσμος αγκάλιαζε

 Ο Θανάσης ο Δεικτάκης από το 90 και εξής, πλάτυνε την εορτή, έδωσε άρωμα και πνοή στα Γραμβούσια, και δικαιωματικά του ανήκει η πατρότητα ανάδειξης της περιοχής, με σειρά  παρουσιάσεων ιστορικών μελετών με ποιήματα μοναδικά και οικολογικές ευαισθησίες. Καθιέρωσε τότε τα δύσκολα ταξίδια επισκέψεων στην Γραμβούσα, τιμώντας την ιστορική μνήμη, καθιερώνοντας πανήγυρη αλλά και αναδείχνοντας τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές. Ανάδειξε επίσης τη ιστορία των μουσικών της  μουσικής και χορευτικής παράδοσης. Τα Γραμβούσια  αγκάλιασαν σειρά άλλων εκδηλώσεων και τα δρώμενα πια απλώθηκαν σ’όλη την πόλη. Για όσους με σκεπτικισμό, όπως πάντοτε συμβαίνει, υποτιμούσαν καμιά φορά κάποια επί μέρους, ο Θανάσης απαντούσε  -Εμείς οι «κουζουλοί» ασχολούμαστε μ’ αυτά και κάνομε ό,τι μπορούμε, - ελάτε και σεις οι γνωστικοί να συνδράμετε όπως καταλαβαίνετε. Και πράγματι πολλοί συνέδραμαν τον Θανάση που τραβούσε το κουπί και μόνο τα ημερολόγια που εξεδόθησαν είναι σύνοψη τοπικής ιστορίας και πολιτισμού. Ο Θ. Δεικτάκης χάραξε δρόμο μακρύ, στην πεπατημένη του οποίου μπορούν να συνεχίζουν οι επόμενοι μέχρι ν’αποκτήσουν και δικό τους βηματισμό.

Γιορτή Κρασιού 1971-72 
Δεσποτάκης -Ροδουσάκη-Καπής

Τα Γραμβούσια όπως και αν προέκυψαν εξέφρασαν την ανάγκη μιας συλλογικότητας. Ο πολιτισμός μπορεί ν’ άναφέρεται στην παράδοση αλλά δεν πρέπει να είναι στατικά επαναλαμβανόμενος. Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς, τα Γραμβούσια ως καλοκαιρινό δρώμενο ενεργοποίησαν πολλούς, και τον Δήμο που έχει την δική του ιστορία ιδιαίτερα στα χρόνια του Α. Σχετάκη. Στο μεταξύ η μετεξέλιξη του Φιλολογικού Συλλόγου προσέθεσε μια άλλη σημαντική πολιτιστική δρώσα παρουσία και η δημιουργία τα τελευταία χρόνια σταθερής θεατρικής ομάδας πολλά προσφέρουν μάλιστα και τους χειμερινούς μήνες. Η δημιουργία περιφερειακών συλλόγων για τους οποίους πολύ δραστηριοποιείται ο Σ. Κουνελάκης και όχι μόνο…δεν είναι της παρούσης, παρά σαν μια κάποια αναφορά του στιλ κουβέντα να γίνεται.
Ελπίζομε ότι όπως δεν έγιναν Γραμβούσια το 1974 και το 2020 για διαφορετικούς λόγους να είναι  η εξαίρεση της μακράς συνέχειας

Η Γραμβούσα εκτός από ιστορία , μύθος και ποίηση τι είναι σήμερα; Τι γίνεται με τον ορυμαγδό των επισκεπτών; Τι είναι για τους εμπόρους της στυγνής εκμετάλλευσης του θεϊκού κάλλους; Τι θα είναι σύντομα αν εμείς συνεχίζομε μόνο τα Γραμβούσια χωρίς την ευθύνη και του Δήμου στο πώς έχουν και πως διαμορφώνονται σήμερα τα πράγματα. 
Τέλος και ως υστερόγραφο και την προσωπική μου γνώμη: τα «δρώμενα του Κρητικού γάμου» και η κερδοσκοπική διάθεση όλων να γεμίσουν σουβλατζίδικα, φαγάδικα κ.λπ. καλό θα ήταν να μη διαταράσσουν την παράδοση της θρησκευτικότητας του 15αυγουστου επίσης δεν προάγει την μουσική μας, η ηχορύπανση που οι ενισχυτές επιβάλλουν σε όλους ντόπιους και ξένους και όχι μόνο στα Γραμβούσια.   

ΑΠΟΘΑΙΝΟΥΜΕ ΜΠΡΕ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΚΙ ΕΤΟΥΤΟΙΝΙΕ ΟΙ ΑΘΡΩΠΟΙ;

Θα λέγαμε στοχαστικότερα για την ανθρώπινη πορεία, τι γίνεται σήμερα στον κόσμο;

- Ρε που πάμε; η γνωστή κινηματογραφική ατάκα του Βασίλη Αυλωνίτη. 

Πανάρχαιο αναπάντητο και το αρχικό  φιλοσοφικό ερώτημα «τις η αρχή και η αιτία των όντων». Από που ερχόμαστε; γιατί είμαστε; 

Ο σοφός των παιδαγωγικών μας πραγμάτων Ε. Παπανούτσος μια γενιά πριν, είχε πει: 

«Προοδέψαμε πολύ σε τούτον τον αιώνα αλλά δεν ευτυχήσαμε».
Δεν ξέρω αλλά εκείνοι οι παλιοί που έζησαν πριν και μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο, οι άνθρωποι της υπαίθρου είχαν μια άλλη αίσθηση του κόσμου, πριν έλθει ο φανταχτερός ψευδεπίγραφος αγχώδης ακόρεστος καταναλωτισμός.
 Πριν είκοσι περίπου χρόνια παίρνω τον πατέρα μου -στα 85 του χρόνια- για μια βόλτα κοντινή στο χωριό μας, όπου ένα καινούργιο, μεγάλο πεντάστερο ξενοδοχείο – Από εκείνα που περικλείουν και ιδιωτικοποιούν τις παραλίες αλλά δεν απαγορεύουν την πρόσβαση –ως πελάτες- και στους ιθαγενείς. 

Αίφνης ο πατέρας μου1 βρέθηκε σ’ένα πρωτόγνωρο φαντασμαγορικού πλούτου περιβάλλον. Εκεί που πριν κάμποσα χρόνια στη «σωπάτα» οι φτωχοί όργωναν τα χωράφια για λίγο στάρι ή κριθάρι κι αν είχαν σύμμαχο τον καιρό- και στο γραφικό κολπίσκο κάποιοι κακομαγατζέδες2, όπου κάποιοι έμποροι αγόραζαν τα χαρούπια για να τα φορτώσουν στα καΐκια, τώρα ένας επίγειος παράδεισος. Τα υπερπολυτελή δωμάτια, τα ανακτορικά σαλόνια, οι μεγάλες βεράντες, το απέραντο πράσινο μ’ εκείνα τα σιντριβάνια και οι καταρράκτες- που βρέθηκαν τόσα νερά! Απορεί και θαυμάζει, ο γέρος πατέρας και ως ευρισκόμενος εν παραδείσω, βλέποντας εκείνους του άλλους τους προνομιούχους «κατοίκους»- τους υπερβορείους τουρίστες- τόσο άνετα, αεράτα να κυκλοφορούν, γυρίζει και με ρωτά "Αποθαίνουνε, μπρε παιδί μου κι ετουτοινιέ οι αθρώποι;"

Μερικά χρόνια τώρα μακάριος, ο πατέρας, «στα επέκεινα», σίγουρα ως ο Μένιππος3 θα διασκεδάζει για την ματαιότητα των γήινων θησαυρών και το πρόωρον λόγω κορωνοϊού ταξίδι πολλών μη εξαιρετέων και των πλουσίων. Εμείς δε απροσδόκητα διαπιστώνομε, πόσο μια αόρατη ασθένεια περιφρονεί την ανθρώπινη ματαιοδοξία και ενσπείρει τον φόβο, όπου περισσότεροι, αδιάκριτα και στα πολυόροφα πολυτελή ως ανάκτορα, οπωσδήποτε στα ταξίδια  με κρουαζιερόπλοια ή αεροπλάνα και όχι τόσο όπου φτωχότεροι σε καλύβα ή βάρκα.

Υπάρχουν ακόμη με λιγότερο κίνδυνο μικρά καταφύγια τα χωριά μας.
Ένας Άγγλος ιστορικός  διετύπωσε πριν δυο αιώνες, δεν ξέρω με ποια αφορμή, το ερώτημα «Μήπως ο πολιτισμός του ανθρώπου είναι μόνο ένα περίβλημα, που από μέσα μπορεί να ξεσπάσει η άγρια φύση του, αναλλοίωτη όσο ποτέ». Επαληθεύτηκε αρκετά με τους παγκόσμιους και όχι μόνο πολέμους, αλλά  και τούτο το νέο κακό, από πού και πόσο προέρχεται από την άγρια φύση, εκδίκηση στη μεταλλαγμένη κοινωνία μας;. 
Δεν μας έφταναν τα άλλα προστέθηκαν οι ΑΟΖ και τα πετρέλαια, σίγουρα  αμφίβολης αξίας μετά 20-  30 χρόνια και οι πανάκριβοι εξοπλισμοί στη προαιώνια συμφορά νάχεις γείτονα τον τούρκο!. 
Στην Ευρώπη- στον κόσμο- αλλά και στη χώρα μας γενικότερα- ο 21ος αιώνας μας οδηγεί πλέον σε γενικευμένη ανασφάλεια. Αν οι πόλεμοι, η ανεργία, ο φόβος δυσίατων ασθενειών και  η γενικευμένη μετανάστευση θα συνεχίζονται, δεν είναι δύσκολη κάθε δυσοίωνη πρόβλεψη .. Και όχι μόνο στην οικονομία … στο ότι μας ήλθαν φέτος πολύ λιγότεροι από άλλοτε  τουρίστες……

Πευκιανάκης Γιώργος
  

1. Υπάλληλος στα νιάτα του στο Ηράκλειο. Πολεμιστής και ανάπηρος του 1940, έζησε και στην Αθήνα και όλη τη ζωή του γεωργός.
 2. Φτωχικές αποθήκες
 3.Κυνικός φιλόσοφος έχοντας επίγνωση του πρόσκαιρου της ζωής και της ευτυχίας, στον άλλο κόσμο χλευάζει, όσους στενάζουν για την απώλεια του πλούτου τους .

ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΜΑΡΕΝΤΑΚΗ

 Άνθη της γής είμαστε- ως η χόρτος του αγρού ούτως εξανθήσει-  φυσιογνωμίες που διαβαίνομε, αναπόσπαστο μέρος του απείρου Σύμπαντος και η ψυχή με τον θάνατο του φθαρτού σώματος, αποδρά στην άλλη διάσταση, όπου Άρχων, ο Θεός και αρχόμενοι συμμετέχουν στην εξ αρχής μας προέλευση την Αθανασία.
( όταν χαλάσει το ραδιόφωνο δεν χάνεται και η μουσική)
 Ο Νίκος ο Μαρεντάκης εργάτης ακούραστος της ζωής και άρχων στους τρόπους και τη συμπεριφορά, με ευφυΐα και αστείρευτο χιούμορ, μας λύπησε εξαιρετικά, η σχεδόν αιφνίδια αναχώρησή του. 
Ο Ν. Μ. μέσα από τη συμμετοχική ζωή της Εκκλησίας και με την αγαπητική του σχέση με τους ανθρώπους, εξέφραζε την χάρη του πνεύματος τού Θεού και την ελπίδα της συνέχειας της ζωής- της μιας ζωής που έλεγε ο άγιος Ειρηναίος- που συνεχίζεται σε άλλη διάσταση.
Σ’αυτή την μετάσταση πέρασε ο Ν. Μαρεντάκης με ολοκληρωμένη συνειδητότητα, μια  ανωτερότητα που η ψυχή μπορεί να βιώνει.
Αυτή η συνειδητότητα μπορεί να συμβιώνεται ποικιλότροπα από οικείους και αγαπημένα πρόσωπα, προσεγγίζεται και στο όνειρο όπου ο νους –παρατηρητής- μένει ξάγρυπνος και  όταν ο εγκέφαλος κοιμάται. Μια μαρτυρία ονείρου εκφράζει την επικοινωνία μέσω μια  δυσερμήνευτης προσέγγισης των ψυχών.
Ο Ν. Μ. μπορεί ν’αναπαύεται στο μικρό χωριό της πόλης μας, με το πλήθος των κεκοιμημένων κατοίκων του, στον ιερό χώρο που καθαγιάζουν τα δάκρυα των αγαπημένων και οι προσευχές των συνανθρώπων μας, όμως τα λόγια και τα έργα του υπάρχουν  στη κοινωνία και στη ζωή  γνωστών και φίλων, συνεχίζονται στα παιδιά των παιδιών του και κατά ποιητή – Γ. Σεφέρη- όπως τα πεύκα κρατάνε την μορφή του αγέρα, κι όταν αγέρας έφυγε, μένει το άρωμα της ζωής μένει και η μορφή, κι όταν ο άνθρωπος έφυγε….. Αιωνία η μνήμη
Γ. Πευκιανάκης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ

Τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων δείχνουν κάθε χρόνο την ένδεια μιας ψευδεπίγραφης εκπαίδευσης και μιας ανύπαρκτης παιδείας.
Το πώς θα ήταν δυνατό να εισάγεται κάποιος σε πανεπιστήμιο με μηδενική βαθμολογία- κάτω της μονάδας- ούτε σαν ανέκδοτο δεν θα μπορούσε να λεχθεί.
Μάλιστα αυτά τα νούμερα, το ένα τρίτο των εισαγομένων 25.000, έχει γράψει κάτω του δέκα και επειδή υπάρχουν και ερωτήσεις, επιλογής απάντησης ,ουσιαστικά η πραγματική τους βαθμολογία είναι  για να θυμηθούμε παλαιότερο χαρακτηρισμό- όταν και ολογράφως βαθμολογούσαμε -«σχεδόν κακώς το 4,5,6.» Η κρίση για το αν έπρεπε να παίρνουν απολυτήριο Λυκείου αυτονόητη.
Την μακρινή εκείνη εποχή 1980 που κυριάρχησε πέρα από κάθε ιδεολογία ο άκρατος  λαϊκισμός, ο πρώτος υπουργός παιδείας «της Αλλαγής» ο Λευτέρης Βερυβάκης καθόλα έντιμος και αγωνιστής της δημοκρατίας –άσχετος με την παιδεία- ήταν ο πρώτος βραχύβιος υπουργός παιδείας που κατάργησε τις εισαγωγικές στα Λύκεια και παρότρυνε την προαγωγή όλων των μαθητών
Την επόμενη χρονιά παρατηρώντας την δυσαρμονία κάποιων μαθητών να παρακολουθήσουν  στην  νέα τάξη, γνωστός εκλεκτός συνάδελφος  είπε γι αυτή την δυσκολία την ατάκα: Α! αυτά  είναι είναι τα Βερυβάκια: Μαθητές που δεν άξιζαν την εισαγωγή ή την προαγωγή.
Η δημιουργία κομματικών συνδικαλιστικών παρατάξεων  είναι το μεγαλύτερο καταστροφικό γεγονός σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης ώστε «Παιδεία στην Ελλάδα να σημαίνει  στυγνά χρηστική εκδοχή του σχολείου, η χυδαία αλλά αυτονόητη εμπορευματοποίηση της μάθησης στο «φροντιστήριο». Σημαίνει εγκατάλειψη των πανεπιστημίων στις αγέλες των κομματικών νεολαιών, ακαδημαϊκό πρωτογονισμό του διπόλου: παραδόσεις – εξετάσεις, με τον φοιτητή αμέτοχο στην παραγωγή της γνώσης και θεσμοποιημένη την αποστήθιση ή την αντιγραφή. Είναι τα «κλειδιά» για να ετοιμάζει η Παιδεία οπαδούς, όχι πολίτες»
Η κοινωνία βαθμιαία εθίσθηκε να θεωρεί αυτονόητη την ήσσονα προσπάθεια και μια γενιά μετά το 1980 μεγάλωσε σε άλλα ήθη και έθιμα, και έκτοτε συνεχίζομε στο χειρότερο..
Χωρίς αξιολόγηση εκπαιδευτικών, με κάθε διευκόλυνση των μαθητών, ο χώρος των σχολείων  και της Μέσης  εκπαίδευσης υπέστη ανεπανόρθωτο πλήγμα όπου με τον καιρό παγιώθηκε η αντίληψη, ότι τα πάντα επιτρέπονται.
Η πολιτεία μετά το 1985 –θα έλεγε κανείς-καταργεί στρατόπεδα και αντισταθμιστικά ιδρύει  Πανεπιστήμια μοιράζοντας μια σχολή σε κάθε πόλη και ένα ΤΕΙ σε πολλές κωμοπόλεις:  Κρήτης, Μακεδονίας Θεσσαλίας Αιγαίου και πάσης Ελλάδος. Τριάντα πέντε  χρόνια και πλέον μετά, ο Γιαβρόγλου τακτοποιεί και το τελευταίο Βερυβάκι –προαγωγή μέχρι πτυχίο- αφού όπως σχολιάστηκε  ο μαθητής- των φετινών πανελλαδικών- που μάλλον βαρέθηκε να γράψει όλο το όνομά του και πήρε κάτω της μονάδος 0,600- αν ήταν καλώς γραμμένα τα προκαταρκτικά και το όνομα θα έπαιρνε –κατά τον νόμο-1,000 μόρια, είχε το θάρρος «Θράσος» να συμπληρώσει μηχανογραφικό –μια περίπλοκη διαδικασία – και να εισαχθεί σε σχολή-  Επίσης ένας άλλος με 3 βαθμολογία, εισήχθη σε Μαθηματική σχολή  και ούτω καθεξής.
 Για πολλούς τα νούμερα αυτά της επιδόσεων των μαθητών στις εισαγωγικές δεν περιγράφουν την αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος περιγράφουν την επιτυχία μιας άλλης «κοινωνικής πολιτικής». Σε αυτή τη λογική της μετάλλαξης, δωρεάν δημόσιο πανεπιστήμιο για όλους σημαίνει υπηρεσία καθολικής αποκατάστασης. Όποιος θέλει, μπαίνει.
Γιατί τι άλλο από μετάλλαξη είναι η γενική αποδοχή ότι αγώνας, εν μέσω δημοκρατίας είναι η κατάληψη δρόμων – εμπόδιο στην ελεύθερη διάβαση- για να ικανοποιηθούν αιτήματα μιας τάξης εις  βάρος του συνόλου ή κατά την αριστερή ιδεολογία πάλη ενάντια στην αστική τάξη –ποιας; ή της αορίστου πλουτοκρατίας.
Γιατί τι άλλο από μετάλλαξη είναι η κατάληψη των σχολείων  με υποβολιμαία αιτήματα, όταν π.χ όσα σήμερα τα τμήματα  είναι των 25 μαθητών, ήταν πριν 40 χρόνια των 50 – 60 και μόνο τα άνω των 60 αν υπήρχαν οι προϋποθέσεις εχωρίζοντο. Τότε που το σχολείο με το 1/5 των εκπαιδευτικών- που υπηρετούν σήμερα-  και με τα απείρως περισσότερα προβλήματα λειτουργούσε και απολάμβανε σεβασμό ως ο φάρος της κοινωνίας.
Μετάλλαξη να δεχόμεθα  από μαθητές και όχι μόνο, ότι τα πάντα είναι δικαιώματα  χωρίς υποχρεώσεις τα πάντα είναι ελευθερία χωρίς φραγμούς και καμιά πειθαρχία. Μεταλλαγμένη και μια νεολαία χωρίς αξιακά πρότυπα και αγωνιστικό όραμα.
Η καθιέρωση ενός συστήματος με αυστηρότερα κριτήρια εισαγωγής καταγγέλλεται ως μέτρο «ταξικό», που θα άφηνε εκτός ιδρύματος τους κοινωνικά ευπαθείς. Στην πραγματικότητα, από ταξική προκατάληψη διακατέχεται αυτός που προεξοφλεί ότι οι διαγωνιζόμενοι χαμηλότερων εισοδημάτων είναι καταδικασμένοι και σε χαμηλότερες επιδόσεις.Ταξική μεροληψία έχει εκείνος που συμβιβάζεται με την ιδέα ότι ένα μέρος του δημόσιου συστήματος εκπαίδευσης υπάρχει μόνο ως εκδοτήριο πτυχίων για κοινωνικό πρεστίζ-πλυετών ή και μονίμων φοιτητών-Υπάρχει για να συντηρεί μια ψευδαίσθηση κοινωνικής κινητικότητας, ενώ στην πραγματικότητα αναπαράγει τη στασιμότητα -ανεργία. –Προνόμιο πλέον των πτυχιούχων-  Την ίδια στιγμή  η ιδιωτική εκπαίδευση από τα φροντιστήρια μέχρι επιλεγμένα ιδιωτικά σχολεία –κολέγια- δίνουν την δυνατότητα στους θέλοντες και κυρίως στους δυναμένους οικονομικά, ν’ αποκτούν ουσιαστικότερα εφόδια με καλύτερες προοπτικές κυρίως στον ιδιωτικό τομέα. Άρα η εκπαίδευση με την ευρύτερη έννοια ουδέποτε ήταν περισσότερο «ταξική» όσο σήμερα .
Παρά την χαοτική κατάσταση στην μέση και ανώτατη παιδεία υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ευσυνείδητων εκπαιδευτικών και πολύ καλοί μαθητές και φοιτητές, που παρά τις αντίξοες συνθήκες και «τον χαβαλέ» του τρόπου λειτουργίας των δημοσίων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων έδιναν την ελπίδα επιτυχίας μιας μελλοντικής ευρύτερα συναινετικής πολιτικής ανατροπής. Ώσπου ήρθε και επισήμως η από καιρό αναμενόμενη χρεωκοπία που αντί σωφρονέστερου προβληματισμού έφερε στο προσκήνιο θυμικές συμπεριφορές αγανακτισμένων πολιτών της μεταλλαγμένης κοινωνίας. 

- Θα σκίσωμε τα μνημόνια- 

 Η φυγή στο εξωτερικό χιλιάδων απογοητευμένων επιστημόνων σηματοδοτεί, ότι και στο μέλλον η κοινωνία μας θα βιώνει την μετάλλαξη- το δημογραφικό πρόβλημα και την υπανάπτυξη, που η ψευδεπίγραφη αλλαγή την οδήγησε.
Είναι πανάρχαια κοινωνική διαπίστωση, η ευημερία- ο πλούτος χωρίς μόχθο- το θανάσιμο αυτό αμάρτημα, να συνοδεύεται με γενικευμένες ηθικές εκπώσεις, που θέλουν ξεχωριστή ανάλυση και η χώρα μας πριν την οικονομική χρεοκοπία βίωσε και βιώνει δραματική ηθική κρίση με ασύμμετρες συνέπειες ως και  σε άλλο σημείο συνεχίζει ο Χ. Γιανναράς «Η ελλαδική κοινωνία ούτε μπορεί, αλλά ούτε και θέλει πια να μεταμορφωθεί, όσες οικονομικές ευκαιρίες κι αν της δοθούν. Μετράμε ήδη αρκετές δεκαετίες αυτοκτονικής κομματικής ασυναρτησίας, κυρίαρχης διαφθοράς, ακόρεστης εξουσιαστικής αυθαιρεσίας, έχει μείνει άκριτο και ατιμώρητο τόσο έγκλημα, που ακόμα και χρυσάφι αν αρχίσει και γεννάει το χώμα, η ελλαδική κοινωνία δεν γίνεται να αναστηθεί. Αυτό το ξέρουν καλά Τούρκοι και Ευρωπαίοι, και το αξιοποιούν εναλλακτικά.»
Πέρα από τις όποιες  αντιτιθέμενες απόψεις θεολογικού και φιλοσοφικού περιεχομένου περί παρακμής, διανόηση και πολιτική δεν έχουν απαντήσει στο ερώτημα: Ποιες οι κοινωνικές μας αξίες και οι κοινωνικές ανάγκες που θα προσδιορίσουν τον μακροπρόθεσμο σκοπό της παιδείας ως ευρύτερα  αυτή εννοείται; Χωρίς κοινά αποδεκτό γενικό σκοπό παιδείας δεν προσδιορίζονται οι επί μέρους στόχοι, δεν συντάσσονται αναλυτικά προγράμματα σπουδών και χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις τα βιβλία που γράφονται θα ξαναγράφονται και διαρκώς θα είμαστε στο κενό σύνθημα "εκσυγχρονισμός των βιβλίων". Μεταρρύθμιση στη μεταρρύθμιση
Μετά την εννιάχρονη ή δεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση υπάρχει σε όλες τις αναπτυγμένες και μη χώρες συσχέτιση της πορείας στα Λύκεια, με τις κοινωνικές ανάγκες ,σύνδεση με την παραγωγικότηα. Στην δε Ανώτατη παιδεία φθάνει γύρω στο 25%. Εμείς με τους σπουδάζοντες στο εξωτερικό προπτυχιακά και μεταπτυχιακά σίγουρα αγγίζομε το 150%. 
Αλλά προπάντων δεν αποτολμάται, η παρεξηγημένη αξιολόγηση που δεν σημαίνει πρωτίστως απόρριψη, σημαίνει αξιολόγηση όχι μόνο των στείρων γνώσεων αλλά και των όποιων  δεξιοτήτων για σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό, που σε συνάρτηση με ένα παραγωγικό πρόγραμμα ανάπτυξης, θα μας αποεμπλέξουν από την μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας,  στο να επιζητεί άχρηστα πτυχία πολλών στείρων, αχρήστων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Η μετάλλαξη έφερε και στο πολιτικό προσκήνιο χειρότερους από αυτούς που άλλοτε αποκαλούσαμε κατεστημένο. Δεν έχομε ηγέτες!  Όσοι μεμονωμένα ηρωικά, ως υπουργοί παιδείας  προσπάθησαν έστω να σπάσουν το απόστημα, δραματικά απέτυχαν, ο Αρσένης- κάτσε καλά Γεράσιμε- Η Γιαννάκου, τόλμησε να βάλλει ως βάση εισαγωγής το 10! Η Διαμαντοπούλου καίτοι σχεδόν όλοι ψήφισαν ανατρεπτικές  μεταρρυθμίσεις, γρήγορα αναίρεσαν και έμεινε μόνη. Μόνο ο Γιαβρόγλου ,ολοκλήρωσε την μεγάλη αλλαγή! που αποσπασματικά ξεκίνησε ο Βερυβάκης: όλες οι σχολές-ΤΕΙ- Πανεπιστημιακές! οι εισακτέοι περισσότεροι από τις θέσεις. - «Δεν είχαμε  υποσχεθεί κατάργηση των Πανελλαδικών;» Ε! πως θα το κάνομε δηλ. που λέει και μια ατάκα παλιάς κινηματογραφικής ταινίας
Δεν είναι επίζηλη ή ελπιδοφόρα η θέση της Κεραμέως  και των συν αυτή. Δυστυχώς δεν  φαίνεται να έχουν αντιληφθεί καίτοι  διαφορετικά διατείνονται-  και αυτοί της νεότερης γενιάς πολιτικοί- ότι η παιδεία προϋποθέτει όραμα, πολιτική βούληση και συλλογική προσπάθεια, ότι η παιδεία είναι ένα από τα κλειδιά που ανοίγουν τις πόρτες του μέλλοντος και υπάρχουν χώρες ανάλογες της Ελλάδος που έχουν πετύχει τα μέγιστα. Βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς παιδεία και δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει. Δεν κτίζεται παιδεία χωρίς μόνιμους  δασκάλους  και η δικαιοσύνη με πολιτικές παρεμβάσεις δεν πείθει. 
Ας είμαστε όμως αισιόδοξοι η φύση μας προειδοποιεί, υπάρχουν και χειρότερα! και για μας και παγκοσμίως. Δεν ξέρω κατά πόσο, αν μπορεί και να μας διδάξει.
Περισσότερο από κάθε άλλη φορά η ευχή: Την υγειά μας νάχομε και  βλέπομε.
 Γ. Πευκιανάκης φιλόλογος π.Λυκειάρχης