ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ ΜΑΥΡΑ ΝΑ ΝΤΥΘΕΙΣ....

Κάστρων περίπλους 1998-2021... απο μια ανάρτηση του ιστορικού Γιάννη Σκαλιδάκη και κάνοντας μια σύγκριση ανάμεσα σε Σπιναλόγκα και Γραμβούσα προέκυψαν ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις. Γράφει ο Γιάννης .. 

-"Καταπληκτικό φρούριο Σπιναλόγκας. Άψογη κατάσταση με περίπου 10 φύλακες, σήμανση τόπων και αναψυκτήριο. Στο επιβλητικό φρούριο Γραμβούσας ούτε ένας φύλακας και εγκατάλειψη"
Κατ΄αρχάς.....
Το πρόγραμμα ΚΑΣΤΡΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ περιπλέει τα παράκτια αυτά κάστρα, ταξιδεύοντας κατά μήκος του Ιονίου και του Αιγαίου ακολουθώντας τα ίχνη των Αχαιών, των Βυζαντινών και των λαών της Δύσης. Προτείνει, μέσα από επιμέρους μελέτες, τρόπους διασφάλισης της επισκεψιμότητας (πορείες περιήγησης), της λειτουργικότητας (υποδομή και εξυπηρετήσεις), της επανάχρησης (πολιτιστικές εκδηλώσεις), του μνημειακού φωτισμού και τελικά του εξωραϊσμού της εικόνας τους. Πρόκειται για μια συντονισμένη και συστηματική προσπάθεια που επιχειρεί: Να συμβάλει στο έργο της συντήρησης και της προστασίας των ίδιων των μνημείων. Να προωθήσει τη γνωριμία της ιστορικής παράδοσης με τρόπο εύληπτο και ευχάριστο για τους επισκέπτες. Να υλοποιήσει ένα δίκτυο πολιτιστικό - τουριστικό στο χώρο της Μεσογείου που να εμπνέεται από την κοινή ιστορία του Ευρωμεσογειακού χώρου. Να αντιστρέψει την αντίληψη μιας «μουσειακού» τύπου λειτουργίας των μνημείων και να τα εντάξει στην τοπική κοινωνική ζωή.... όπως επισημαίνει στην αναφορά του ο Γιαννάκης Ξενοφών και η Χαρά Αυλωνίτου.

 Μάλιστα ανάμεσα στα 36 ή 38 κάστρα που συντηρήθηκαν τότε ήταν και το κάστρο της Γραμβούσας.. που όμως δεν είχε την τύχη της Σπιναλόγκας άγνωστο γιατί ως και σήμερα.

Να τι γράφει ο υπεύθυνος κ. Ανδριανάκης και γνώστης τη κατάστασης γι αυτήν την απρόσμενη καθυστέρηση της ανάπτυξης του κάστρου της Γραμβούσας. (Φυσικά εγώ επιμένω οτι μετά την συντήρηση του κάστρου κάτι μας προσπέρασε....)

- Τη Γραμβούσα την καταδίκασαν οι Δημοτικές αρχές μετά τον Αντώνη Σχετάκη, ο οποίος είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με την πολιτιστική κληρονομιά της Κισάμου. Το πρόγραμμα "Κάστρων Περίπλους" δεν προσπέρασε τη Γραμβούσα. Ολοκλήρωσε την επέμβασή του με τη δημιουργία κατάλληλων και συμβατών με το χώρο υποδομών, για να μπορέσει να λειτουργήσει ως οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος (ο πρώτος στο νομό Χανίων). Από εκεί και πέρα το θέμα ανήκε στην αρμοδιότητα της Εφορείας και του ΥΠΠΟ. Η διαδικασία προχωρούσε με την παραχώρηση από τον Υπουργό Οικονομικών Νίκο Χριστοδουλάκη της νησίδας στην Εφορεία (δε το παραχώρησε στην Τουρκία!) για να το διαχειριστεί συνολικά. Προτάθηκε τότε στο Δήμο να ενοικιάσει με συμβολικό τίμημα 500 ευρώ!!! το τέλειο κυλικείο, που είχε κτιστεί και να το εκμεταλλεύεται με υποχρέωση από τα έσοδα να αναλάβει τον καθαρισμό του χώρου. Το Υπουργείο θα είχε τα έσοδα από το εισιτήριο που είχε επιβληθεί και φυσικά θα είχε την ευθύνη για το μνημείο. Ο Δήμος, στηριζόμενος σε ένα νόμο του Ελ.Βενιζέλου, που παραχωρούσε τη χερσόνησο και τις νησίδες στην Κοινότητα Γραμβούσας σαν βοσκότοπους !!!, άρχισε τους πολυδάπανους δικαστικούς αγώνες για να πάρει πίσω το "λάφυρο" από τον "εχθρό", λέγοντας ότι και οι εγκαταστάσεις που έγιναν από το ΥΠΠΟ του ανήκαν (τζάμπα μαγκιά) και ότι το θέμα της "ανάπτυξης" της νησίδας (ποιας ανάπτυξης, της κατσίκας που επί είκοσι χρόνια δε μπορέσαμε να διώξουμε;) είναι δικό του. Με όλα αυτά και τα άλλα "ευτράπελα", όπως η καταστροφή των πανάκριβων πινάκων για τα φωτοβολταϊκά (ή μήπως δεν χρειαζόταν ρεύμα;) και η μόλυνση του πηγαδιού όπου τα πέταξαν κάποιοι, το ρήμαγμα της βλάστησης από τις κατσίκες, που προστατευόμενες από κάποιους, συνέχισαν να μην αφήνουν φύλλο χλωρό να ανοίξει, κάποιες παράνομες δραστηριότητες και η εκμετάλλευση του αρχαιολογικού χώρου από ιδιώτες, χωρίς όφελος για το κράτος και το Δήμο, κατάφεραν κάποιοι να δημιουργήσουν εκεί μια "εστία αντίστασης", που θύμιζε το απώτερο παρελθόν. Από το 2011 και μετά, δεν γνωρίζω-ούτε θέλω να ξέρω-τι συμβαίνει εκεί.

Επειδή όμως επικαλείστε το θέμα της Σπιναλόγκας, το οποίο χειρίστηκα στις πιο κρίσιμες φάσεις, σας πληροφορώ ότι η νησίδα της Σπιναλόγκας παραχωρήθηκε από τον ΕΟΤ στο αρμόδιο για τους αρχαιολογικούς χώρους ΥΠΠΟ, ο Δήμος Αγίου Νικολάου συνεργάζεται πολύ στενά με την Αρχαιολογική Υπηρεσία στην ανάδειξη και προβολή του μνημείου, ενοικιάζει και έχει έσοδα από το ανάλογο κυλικείο και κάνει ό,τι μπορεί χωρίς να θέτει τέτοια θέματα "κυριαρχίας". Και όσο σκέφτομαι πως ακόμη και η Σπιναλόγκα κινδυνεύει να μη γίνει δεκτή στον κατάλογο της UNESCO, μακαρίζω τον εαυτό μου που δεν πέρασε η πρότασή μου να πάνε και οι τέσσερις οχυρωμένες νησίδες (Σούδα, Γραμβούσα, Σπιναλόγκα, Θοδωρού) μαζί και όχι μόνο η Σπιναλόγκα. Φαντάζεστε γέλια που θα έκαναν οι αρμόδιοι συγκρίνοντας τα εκεί με τα εδώ; Όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να μελετήσει τους σχετικούς ογκώδεις φακέλλους στην Εφορεία Αρχαιοτήτων.

Βαριές καταγγελίες που δεν χρειάζεται να πάνε παραπέρα, απλά μιας και δεν υπάρχει προοπτική εγώ προτείνω να φτιαχτεί μια ομάδα φίλων του κάστρου της Γραμβούσας που με συνεργασία με τον Δήμο να τρέξει το θέμα όπως πρέπει. Η επισκεψημότητα στο νησί είναι περίπου ίδια με την Σπιναλόγκα.. αλλά η κατάσταση στο κάστρο είναι αντιστρόφως ανάλογη με την Σπιναλόγκα και τα έσοδα είναι μηδέν για μας.