Καπετάνισσες, Γυναίκες δηλαδή Μανάδες, που γεννούσαν κι αναθρέφανε τους ανδρειωμένους της Κρήτης. Καπετάνισσες, Γυναίκες δηλαδή που παντρευόταν τους Αρχηγούς-πολεμάρχους, και Καπετάνισσες, γυναίκες δηλαδή που ντυνόταν κι ίδιες τ' άρματα και γινόταν καπετάνιοι και πολέμαρχοι.
Για τούτες τις τελευταίες δε μιλώ, γιατί είναι γνωστές από τις σελίδες της Κρητικής ιστορίας. Μιλώ περισσότερο για κείνες τις Γυναίκες της Κρήτης, που γεννούσαν και μεγάλωναν τους ανδρειωμένους και για κείνες, που παντρευόταν τους καπετάνιους και μπαίνανε κι αυτές στους αγώνες των και στην τιμή των.
Από παππούδες και Γιαγιάδες των Παιδικών μου χρόνων, έχω ακούσει γι' αυτές τις Γυναίκες πολλές αληθινές ιστορίες.
Στην επανάσταση του '21 μια ριζίτισσα (από το Μαδαρό), γέννησε απάνω στη Μαδάρα κάτω από χιονισμένα πρινάρια ένα Γιο, που έγινε αρχηγός και καπετάνιος στην Επανάσταση του 66. Μια γέννα σε τέτοιες σκληρές συνθήκες και με ανατροφή που ακολούθησε πάλι σε παρόμοιες δυσκολίες, ήταν φυσικό να θεριέψει τις ψυχές της Μάνας και του Γιου και να τις κάμει δυνατές και παλληκαρίσιες.
Μια άλλη καπετάνισσα, από τα ψηλά χωριά του Αποκόρωνα, στην Επανάσταση του '66, σε ώρα Μάχης, που γινόταν ανάμεσα σε χριστιανούς και Τούρκους στις χαλέπες των χωριών μας (γύρω από τη σημερινή Αγ. Σοφία), ακούοντας τις τουφεκιές και βλέποντας σύννεφο τον καπνό του μπαρουτιού, που σκέπαζε τον ήλιο, έσυρε φωνή από ένα μουράκι στους γιους της: «Χτυπάτε παιδιά μου τους σκύλους», και πήρε να κατεβαίνει κατά τον πόλεμο. Μα από τη βιάση και τη σαστιμάρα της έβαλε ανάποδα τα στιβάνια της και στραμπούλισε τα πόδια της στο δρόμο.
Μια άλλη καπετάνισσα, σα λευτερώθηκε η Κρήτη, έβαζε πάλι τις κόρες της να σηκώνουν άρματα κι όταν οι γειτόνισσες της λέγανε πως δε ταιριάζει τώρα τούτο το πράγμα, εκείνη απαντούσε: Ας μάθουν οι κόρες μου τα δύσκολα πράγματα της ζωής, να τα ξέρουν αν χρειαστούνε.
Γιατί πέρα από τους πολέμους και τους «σηκωμούς» τα καπετανόσπιτα είχαν πάντα κι άλλες πολεμοσκοτούρες.
«Τον αντρειωμένο μη τον κλαις όσο κι αν αστοχήσει
μ' αν αστοχήσει μια και δυο, πάλι αντρειωμένος είναι.
Παντ’ είναι οι πόρτες του ανοιχτές κι οι τάβλες του στρωμένες...».
Στα καπετανόσπιτα γινόταν συχνά σύναξη παλληκαριών και ξεσπιτωμένων, του πολέμου. Κι η καπετάνισσα έπρεπε να ετοιμάζει τραπέζια και στρωμιά για τον περαστικό κόσμο.
Αξιώθηκα μια φορά να μπω σε σπίτι Καπετάνιου και να ακούσω τη Γυναίκα του να διηγάται μνήμες και βάσανα από τη ζωή της.
«Συχνά ο καπετάνιος μου έλειπε σε στρατιές και σε πολέμους, κι έπρεπε 'γω να διαφεντεύω το σπίτι του και το νοικοκυριό του. Να δίνω ψωμί και κουράγιο στις Γυναίκες των παλληκαριών που τον ακολουθούσαν. Όταν γινόταν πόλεμος στα κατωμέρια, ερχόταν στο σπίτι μου κι οι άλλες Γυναίκες και κάναμε τασίματα και μετάνοιες στους Αγίους με χίλια χτυποκάρδια για τους άνδρες μας. Κι όταν ερχόταν άσχημα χαμπέρια, έπρεπε να σταθούμε παλληκαρίσια....
Γυναίκα Καπετάνισσα της Κρήτης, που αιώνες γεννούσες, ανάθρεφες και συντρόφευες τους «ανδρειωμένους» της. Άραγε ζεις ακόμη;
Τώρα που οι πόλεμοι κι οι σηκωμοί γίνονται σ' άλλα «στρατόπεδα» της ζωής (ξενιτειά, σπουδές, επιχειρήσεις), πώς γεννάς και πώς ανατρέφεις τις κόρες και τους γιους σου; Και πώς συντροφεύεις τα «παλληκάρια» των καιρών, κείνους που σηκώνουνε στην εποχή μας «αξιώματα», ευθύνες και αξίες ηθών και παραδόσεων; Τώρα που το ραχάτι της κατανάλωσης, των καναλιών, και οι κρέμες των καλλυντικών και των απορρυπαντικών γεμίζουν τα 24ωρα της ζωής σου, θα αντέξεις άραγε σ’ αυτό το χαλασμό; Τώρα, που οι καιροί, πήρανε από το παιδικό σου στήθος την Παναγίτσα και στη θέση της κρεμνούνε τα μαγικά είδωλα, ποιος Άγγελος θα σε φυλάει; Τώρα που ο ελεύθερος έρωτας παίρνει από το κεφάλι σου το στεφάνι του τίμιου Γάμου, ποιος θα σου υπενθυμίζει το χρέος της Μάνας και της Συζύγου;
Τώρα που δε θέλεις να παντρευτείς στο χωριό σου και να δουλέψεις στο χώμα της Κρήτης, από που θα παίρνεις το αίμα και το πνεύμα της για να' σαι Γυναίκα της Κρήτης;
Κι ακόμη ένα λόγο: Στις καπετανιές του σημερινού κόσμου (επιστήμες, τέχνες, οικονομία, πολιτική κ.λπ.) μπορείς και συ Γυναίκα της Κρήτης να σηκώνεις τις σημαίες των. Δεν σου αρνούμεθα κανένα τίμιο σκαλοπάτι, όμως να το ξέρεις. Η πλειό Μεγάλη και Ιερή Καπετανιά για τη Γυναίκα ήταν και παραμένει πάντα η Καπετανιάτης Μάνας. Η Μάνα, που γεννά το Μέγα Καπετάνιο του κόσμου: Τον άνθρωπο.
Ένα απόσπασμα απο το βιβλίο του μακαριστού Ειρηναίου Γαλανάκη "Γυναίκες της Κρήτης".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου