Γράφει ο Ευτύχης Τζιρτζιλάκης
Πολύτιμο σύμβολο ενός κόσμου που χάθηκε, το σπαθοράβδι κρύβει μέσα του όλη τη δύναμη της αυθεντικής Κρήτης και όλη την άγνοια της εποχής μας. Το πιο διαδεδομένο όπλο των φτωχών επαναστατών με τη μακραίωνη ιστορία εξαφανίστηκε ακόμη και ως ανάμνηση μέσα σε λίγες δεκαετίες!
Το σπαθοράβδι (ή σπαθόβεργα) είναι αυτό που λέει η λέξη, δηλαδή ένα ραβδί σε σχήμα σπαθιού, ένα ξύλινοσπαθί. Δεν πρόκειται όμως για αναιμικό ομοίωμα ή ξύλινο παιχνίδι, αλλά για στιβαρή κατα-σκευή από χοντρό και σκληρό ξύλο.
Το σπαθοράβδι είχε το σχήμα και τις διαστάσεις που επέλεγε ο κάτοχός του. Παρότι ξύλινη, η «κόψη» του ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή και μπορούσε να τραυματίσει σοβαρά τον αντίπαλο, σπάζοντάς του τα κόκκαλα ή και το κεφάλι. Η λαβή είχε εγκοπές, ώστε να εφαρμόζει απόλυτα στο χέρι του χρήστη.
σπαθί. Δεν πρόκειται όμως για αναιμικό ομοίωμα ή ξύλινο παιχνίδι, αλλά για στιβαρή κατασκευή από χοντρό και σκληρό ξύλο.
Το ξεχασμένο σήμερα ξύλινο αυτό κρητικό όπλο, είχε μεγάλη διάδοση σε όλο το νησί. Ήταν αντικείμενο συχνής χρήσης και σε ορεινά σημεία του νησιού οι κάτοικοι το κρατούσαν μαζί τους στα καφενεία μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Το όπλο αυτό μαζί με την απλούστερη «χουρχούδα», δηλαδή ένα μακρύ ραβδί με εξόγκωμα στην μία του άκρη (κάτι σαν ρόπαλο- κεφαλοθραύστης), αποτελούσαν τα κύρια όπλα των Κρητικών κατά
τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και ειδικά την περίοδο πριν ξεκινήσουν οι πρώτες επαναστάσεις.
Το γεγονός αυτό ακούγεται παράξενο,......
........ γιατί έχοντας συνηθίσει να αντικρίζουμε στα μουσεία τα περίτεχνα και στολι-σμένα όπλα των επιφανών επαναστατών, θεωρούμε ότι κάπως έτσι πρέπει να γίνονταν οι επαναστάσεις των Κρητικών εναντίον των Τούρκων, δηλαδή με πλήρες, αστραφτερό και άψογα ασημοστολισμένο οπλοστάσιο!
Η αλήθεια, όμως, είναι πολύ διαφορετική, καθώς η επιτυχία μιας επανάστασης στηρίζεται στο φρόνημα, στην ψυχή, και όχι μόνο στον εξοπλισμό. Οι ψυχωμένοι επαναστάτες, οι προετοιμασμένοι να πεθάνουν, θα νικήσουν με αυτά πρωτόγονα όπλα έκτακτης ανάγκης στις πρώτες συγκρούσεις και θα εξοπλιστούν καλύτερα με τα λαφυραγωγημένα όπλα από τα πεδία των μαχών.
Οι Κρητικοί χωρίς όπλα
Καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά ιδιαίτερα πριν από την επανάσταση του 1821, ο Κρητικός, φτωχός και καταπιεσμένος δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει πολεμικό εξοπλισμό. Τόσο τα πυροβόλα όπλα όσο και τα σπαθιά κόστιζαν ολόκληρη περιουσία καθιστώντας την απόκτησή τους απαγορευτική. Ακόμη και οι οικονομικά εύρωστοι δεν είχαν τη δυνατότητα να εξοπλίσουν όλους τους άντρες του σογιού τους, καθώς εκείνα τα χρόνια οι οικογένειες ήταν ιδιαίτερα πολυπληθείς.
Και στις σπάνιες περιπτώσεις, όμως, που υπήρχαν τα χρήμα-τα, η απόκτηση οπλισμού ήταν εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Οι Τούρκοι ήλεγχαν απόλυτα το εμπόριο όπλων και πρώτων υλών. Επιπλέον ίσχυε απαγόρευση οπλοκατοχής και οπλοφορίας για τους χριστιανούς. Όποιος ήθελε να αγοράσει όπλα ή μπαρούτη έπρεπε να βρει τρόπο να τα προμηθευτεί εκτός νησιού. Οι Τούρκοι, όμως, ήλεγχαν όλους θαλάσσιους δρόμους και η διακίνηση όπλων ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη.
Μόνο ελάχιστοι Κρητικοί και οι Σφακιανοί, που διέθεταν αρκετά καράβια, μπορούσαν να εισαγάγουν όπλα και πολε-μοφόδια στο νησί.
Οι χριστιανοί δεν είχαν πρόσβαση ούτε στα κρητικά μαχαίρια. Οι μαχαιροποιοί ήταν μου-σουλμάνοι και είχαν τα εργα-στήριά τους στις μεγάλες πόλεις.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι σπάνια συναντάμε χριστιανικές χρονολογίες στα παλιά μαχαίρια που έχουν διασωθεί. Πολύ σπάνια βρίσκουμε, επίσης, μαχαίρια με ελληνικά ονόματα, τουλάχιστον μέχρι το 1870, οπότε επιτράπηκε στους Χριστιανούς να κατέχουν όπλα… Ακόμη και όταν επιτράπηκε η οπλοκατοχή, η κατάσταση που περιγράψαμε δεν άλλαξε… Ένας περιηγητής του τέλους του 19ου αιώνα που επισκέφτηκε την Αγία Ειρήνη Σελίνου, είδε έναν κάτοικο που δεν είχε άλλο όπλο, να τον προϋπαντά κρατώντας ένα ξύλινο ακόντιο!
Τα ξύλινα όπλα των επαναστατών
Για τους λόγους που προανα-φέραμε, πριν από την επανάσταση του 1821, όσοι ήθελαν να έχουν όπλο έπρεπε να το φτιάξουν μόνοι τους. Καθώς το σίδερο ήταν σε ανεπάρκεια και η τεχνολογία του απρόσιτη στον απλό κρητικό, το έφτιαχναν
από ξύλο! Ο καθένας έφτιαχνε το δικό του σπαθοράβδι ή σπαθόβεργα, διακοσμώντας το με ιδιαίτερη επιμέλεια και μεράκι και σκαλίζοντας πάνω του παραδοσιακά καλλωπιστικά μοτίβα.
Κάποιοι προτιμούσαν το (απλούστερο) είδος ροπάλου που λεγόταν χουρχούδα, μάλλον από τον ήχο «χουρ-χουρ» που έκανε σκίζοντας τον αέρα όταν ανεβοκατέβαινε.
Η κατασκευή αυτών των όπλων εντάσσεται σε μια ολόκληρη παράδοση χρησιμοποίησης του ξύλου σε κατασκευές στην Κρήτη. Έκτος από τους αργαλειούς και τους μηχανισμούς των μύλων βλέπουμε και άλλες απίθανες ξύλινες κατασκευές, όπως τα αυτοσχέδια μηχανήματα επεξεργασίας του λιναριού με ξύλινα γρανάζια, ξύλινες μέγγενες που συγκρατούσαν το αντικείμενο μόνο με σφήνες κ.ά.
Τα σπαθοράβδια του Διγενή
Πότε, όμως, άρχισαν να κατασκευάζονται και να χρησι-μοποιούνται τα σπαθοράβδια;
Σίγουρα πρόκειται για παμπάλαια όπλα, καθώς όλα όσα έχουν διασωθεί έχουν πολλές ομοιότητες. Σαν να ακο-λουθούν ένα πολύ παλιό πρό-τυπο με κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά.
Δυστυχώς, απ’ όσο ξέρουμε, κανείς επιστήμονας δεν έχει ασχοληθεί με την προέλευση και τη χρήση των ξύλινων αυτών όπλων. Έτσι δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια πότε άρχισαν να κατασκευάζονται και να χρησιμοποιούνται. Η παλαιότερη αναφορά που διαθέτουμε, πάντως, μας μεταφέρει οκτώ ολόκληρους αιώνες πίσω…
Στο βυζαντινό έπος του Διγενή Ακρίτα του 1200 μ.Χ. το σπαθοράβδι αναφέρεται αρκετές φορές.Οι αναφορές αυτές είναι οι παλαιότερες που διαθέτουμε για το ξύλινο σπαθί. Αποδεικνύουν ότι βρίσκεται σε διαρκή χρήση τα τελευταία 800 χρόνια. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα ότι αυτός ο ξύλινος τύπος σπαθιού δημιουργήθηκε τη βυζαντινή εποχή. Είναι πολύ πιθανόν να υπήρχαν παρόμοια όπλα και πολύ παλαιότερα ακόμη, κατά την αρχαιότητα… Ορισμένες εικονογραφήσεις από το χειρόγραφο του Σκυλίτζη δείχνουν βυζαντινά σπαθιά με λαβές που θυμίζουν ή είναι σπαθοράβδια. Δυστυχώς δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ήταν φτιαγμένα από ξύλο ή σίδερο.
Οι τελευταίοι κατασκευαστές
Τα τελευταία έξι χρόνια προ-σπαθούμε να συλλέξουμε πλη-ροφορίες για τις σπαθόβεργες σε όλη την Κρήτη. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας ανακαλύ-ψαμε τους δυο τελευταίους, μακάρι να κάνουμε λάθος, κατασκευαστές σπαθόβεργας στο νησί. Δυστυχώς και οι δυο δεν βρίσκονται πια στη ζωή.
Ο Ηρακλής Περισυνάκης από το Μάραθο Μαλεβιζίου ήταν 97 χρονών το 2005 όταν τον επισκεφτήκαμε στο σπίτι του. Έφτιαχνε σπαθόβεργες από ξύλο πρίνου και τις που-λούσε στα γύρω χωριά και σε καταστήματα στο Ηράκλειο. Λίγες μέρες μετά τη συνάντησή μας απεβίωσε.
Ο Γιάννης Πολυχρονάκης, πολυτεχνίτης από το Μυξόρουμα, είχε φτιάξει μόνο λίγες σπαθόβεργες, αντιγράφοντας μια που είδε στην Ανώπολη Σφακίων. Το ξύλινο σπαθί του είχε έντονη διακόσμηση γιατί έτσι ακριβώς ήταν και το πρω-τότυπο. Ο Πολυχρονογιάννης απεβίωσε το περασμένο καλοκαίρι, πριν προλάβει να μας φτιάξει μια ακόμη σπαθόβεργα, προκειμένου να φωτογραφήσουμε τη διαδικασία κατασκευής της, όπως μας είχε υποσχεθεί…
Στις μέρες μας αυτό το τόσο ιδιαίτερα κοινό έως πρόσφατα αντικείμενο καθημερινής χρήσης έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Σπαθοράβδια συναντάμε μόνο σε ελάχιστες ιδιωτικές συλλογές και σε κάποια μουσεία (Βώρων, Λαογραφικό Ιστορικό Ρεθύμνου και Ιστορικό Ηρακλείου).
Τα σπαθοράβδια της Αναγέννησης
Εκτός από τον ελλαδικό χώρο, ξύλινα σπαθιά συναντά-με και στη μεσαιωνική Ευρώπη. Ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της Αναγέννησης είναι αρκετά διαδεδομένη η χρήση βαριών ξύλινων σπαθιών για εκπαίδευση, αλλά και ως κανονικά όπλα από όσους δεν είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν σιδερένια.
Στην Ιταλία, τον Μεσαίωνα, ομάδες νέων αντιμάχονταν σε ανοιχτά πεδία με ασπίδες και ξύλινα σπαθιά, σε συγκρούσεις που είχαν πολύ συχνά τραυματίες και μερικές φορές και νεκρούς.
Στη Βενετία, από τον 14ο έως και τις αρχές του 18ου αιώνα, χιλιάδες πολίτες έπαιρναν μέρος στις περίφημες «μάχες στις γέφυρες», ένα βίαιο είδος σπορ της εποχής, κατά τη διάρκεια του οποίου αντίπαλες ομάδες με εκατοντάδες μέλη η καθεμιά μάχονταν με ξύλινα σπαθιά για την κατάληψη μιας γέφυρας.
Πολύτιμο σύμβολο ενός κόσμου που χάθηκε, το σπαθοράβδι κρύβει μέσα του όλη τη δύναμη της αυθεντικής Κρήτης και όλη την άγνοια της εποχής μας. Το πιο διαδεδομένο όπλο των φτωχών επαναστατών με τη μακραίωνη ιστορία εξαφανίστηκε ακόμη και ως ανάμνηση μέσα σε λίγες δεκαετίες!
Το σπαθοράβδι (ή σπαθόβεργα) είναι αυτό που λέει η λέξη, δηλαδή ένα ραβδί σε σχήμα σπαθιού, ένα ξύλινοσπαθί. Δεν πρόκειται όμως για αναιμικό ομοίωμα ή ξύλινο παιχνίδι, αλλά για στιβαρή κατα-σκευή από χοντρό και σκληρό ξύλο.
Το σπαθοράβδι είχε το σχήμα και τις διαστάσεις που επέλεγε ο κάτοχός του. Παρότι ξύλινη, η «κόψη» του ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή και μπορούσε να τραυματίσει σοβαρά τον αντίπαλο, σπάζοντάς του τα κόκκαλα ή και το κεφάλι. Η λαβή είχε εγκοπές, ώστε να εφαρμόζει απόλυτα στο χέρι του χρήστη.
σπαθί. Δεν πρόκειται όμως για αναιμικό ομοίωμα ή ξύλινο παιχνίδι, αλλά για στιβαρή κατασκευή από χοντρό και σκληρό ξύλο.
Το ξεχασμένο σήμερα ξύλινο αυτό κρητικό όπλο, είχε μεγάλη διάδοση σε όλο το νησί. Ήταν αντικείμενο συχνής χρήσης και σε ορεινά σημεία του νησιού οι κάτοικοι το κρατούσαν μαζί τους στα καφενεία μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Το όπλο αυτό μαζί με την απλούστερη «χουρχούδα», δηλαδή ένα μακρύ ραβδί με εξόγκωμα στην μία του άκρη (κάτι σαν ρόπαλο- κεφαλοθραύστης), αποτελούσαν τα κύρια όπλα των Κρητικών κατά
τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και ειδικά την περίοδο πριν ξεκινήσουν οι πρώτες επαναστάσεις.
Το γεγονός αυτό ακούγεται παράξενο,......
........ γιατί έχοντας συνηθίσει να αντικρίζουμε στα μουσεία τα περίτεχνα και στολι-σμένα όπλα των επιφανών επαναστατών, θεωρούμε ότι κάπως έτσι πρέπει να γίνονταν οι επαναστάσεις των Κρητικών εναντίον των Τούρκων, δηλαδή με πλήρες, αστραφτερό και άψογα ασημοστολισμένο οπλοστάσιο!
Η αλήθεια, όμως, είναι πολύ διαφορετική, καθώς η επιτυχία μιας επανάστασης στηρίζεται στο φρόνημα, στην ψυχή, και όχι μόνο στον εξοπλισμό. Οι ψυχωμένοι επαναστάτες, οι προετοιμασμένοι να πεθάνουν, θα νικήσουν με αυτά πρωτόγονα όπλα έκτακτης ανάγκης στις πρώτες συγκρούσεις και θα εξοπλιστούν καλύτερα με τα λαφυραγωγημένα όπλα από τα πεδία των μαχών.
Οι Κρητικοί χωρίς όπλα
Καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά ιδιαίτερα πριν από την επανάσταση του 1821, ο Κρητικός, φτωχός και καταπιεσμένος δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει πολεμικό εξοπλισμό. Τόσο τα πυροβόλα όπλα όσο και τα σπαθιά κόστιζαν ολόκληρη περιουσία καθιστώντας την απόκτησή τους απαγορευτική. Ακόμη και οι οικονομικά εύρωστοι δεν είχαν τη δυνατότητα να εξοπλίσουν όλους τους άντρες του σογιού τους, καθώς εκείνα τα χρόνια οι οικογένειες ήταν ιδιαίτερα πολυπληθείς.
Και στις σπάνιες περιπτώσεις, όμως, που υπήρχαν τα χρήμα-τα, η απόκτηση οπλισμού ήταν εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Οι Τούρκοι ήλεγχαν απόλυτα το εμπόριο όπλων και πρώτων υλών. Επιπλέον ίσχυε απαγόρευση οπλοκατοχής και οπλοφορίας για τους χριστιανούς. Όποιος ήθελε να αγοράσει όπλα ή μπαρούτη έπρεπε να βρει τρόπο να τα προμηθευτεί εκτός νησιού. Οι Τούρκοι, όμως, ήλεγχαν όλους θαλάσσιους δρόμους και η διακίνηση όπλων ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη.
Μόνο ελάχιστοι Κρητικοί και οι Σφακιανοί, που διέθεταν αρκετά καράβια, μπορούσαν να εισαγάγουν όπλα και πολε-μοφόδια στο νησί.
Οι χριστιανοί δεν είχαν πρόσβαση ούτε στα κρητικά μαχαίρια. Οι μαχαιροποιοί ήταν μου-σουλμάνοι και είχαν τα εργα-στήριά τους στις μεγάλες πόλεις.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι σπάνια συναντάμε χριστιανικές χρονολογίες στα παλιά μαχαίρια που έχουν διασωθεί. Πολύ σπάνια βρίσκουμε, επίσης, μαχαίρια με ελληνικά ονόματα, τουλάχιστον μέχρι το 1870, οπότε επιτράπηκε στους Χριστιανούς να κατέχουν όπλα… Ακόμη και όταν επιτράπηκε η οπλοκατοχή, η κατάσταση που περιγράψαμε δεν άλλαξε… Ένας περιηγητής του τέλους του 19ου αιώνα που επισκέφτηκε την Αγία Ειρήνη Σελίνου, είδε έναν κάτοικο που δεν είχε άλλο όπλο, να τον προϋπαντά κρατώντας ένα ξύλινο ακόντιο!
Τα ξύλινα όπλα των επαναστατών
Για τους λόγους που προανα-φέραμε, πριν από την επανάσταση του 1821, όσοι ήθελαν να έχουν όπλο έπρεπε να το φτιάξουν μόνοι τους. Καθώς το σίδερο ήταν σε ανεπάρκεια και η τεχνολογία του απρόσιτη στον απλό κρητικό, το έφτιαχναν
από ξύλο! Ο καθένας έφτιαχνε το δικό του σπαθοράβδι ή σπαθόβεργα, διακοσμώντας το με ιδιαίτερη επιμέλεια και μεράκι και σκαλίζοντας πάνω του παραδοσιακά καλλωπιστικά μοτίβα.
Κάποιοι προτιμούσαν το (απλούστερο) είδος ροπάλου που λεγόταν χουρχούδα, μάλλον από τον ήχο «χουρ-χουρ» που έκανε σκίζοντας τον αέρα όταν ανεβοκατέβαινε.
Η κατασκευή αυτών των όπλων εντάσσεται σε μια ολόκληρη παράδοση χρησιμοποίησης του ξύλου σε κατασκευές στην Κρήτη. Έκτος από τους αργαλειούς και τους μηχανισμούς των μύλων βλέπουμε και άλλες απίθανες ξύλινες κατασκευές, όπως τα αυτοσχέδια μηχανήματα επεξεργασίας του λιναριού με ξύλινα γρανάζια, ξύλινες μέγγενες που συγκρατούσαν το αντικείμενο μόνο με σφήνες κ.ά.
Τα σπαθοράβδια του Διγενή
Πότε, όμως, άρχισαν να κατασκευάζονται και να χρησι-μοποιούνται τα σπαθοράβδια;
Σίγουρα πρόκειται για παμπάλαια όπλα, καθώς όλα όσα έχουν διασωθεί έχουν πολλές ομοιότητες. Σαν να ακο-λουθούν ένα πολύ παλιό πρό-τυπο με κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά.
Δυστυχώς, απ’ όσο ξέρουμε, κανείς επιστήμονας δεν έχει ασχοληθεί με την προέλευση και τη χρήση των ξύλινων αυτών όπλων. Έτσι δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια πότε άρχισαν να κατασκευάζονται και να χρησιμοποιούνται. Η παλαιότερη αναφορά που διαθέτουμε, πάντως, μας μεταφέρει οκτώ ολόκληρους αιώνες πίσω…
Στο βυζαντινό έπος του Διγενή Ακρίτα του 1200 μ.Χ. το σπαθοράβδι αναφέρεται αρκετές φορές.Οι αναφορές αυτές είναι οι παλαιότερες που διαθέτουμε για το ξύλινο σπαθί. Αποδεικνύουν ότι βρίσκεται σε διαρκή χρήση τα τελευταία 800 χρόνια. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα ότι αυτός ο ξύλινος τύπος σπαθιού δημιουργήθηκε τη βυζαντινή εποχή. Είναι πολύ πιθανόν να υπήρχαν παρόμοια όπλα και πολύ παλαιότερα ακόμη, κατά την αρχαιότητα… Ορισμένες εικονογραφήσεις από το χειρόγραφο του Σκυλίτζη δείχνουν βυζαντινά σπαθιά με λαβές που θυμίζουν ή είναι σπαθοράβδια. Δυστυχώς δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ήταν φτιαγμένα από ξύλο ή σίδερο.
Οι τελευταίοι κατασκευαστές
Τα τελευταία έξι χρόνια προ-σπαθούμε να συλλέξουμε πλη-ροφορίες για τις σπαθόβεργες σε όλη την Κρήτη. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας ανακαλύ-ψαμε τους δυο τελευταίους, μακάρι να κάνουμε λάθος, κατασκευαστές σπαθόβεργας στο νησί. Δυστυχώς και οι δυο δεν βρίσκονται πια στη ζωή.
Ο Ηρακλής Περισυνάκης από το Μάραθο Μαλεβιζίου ήταν 97 χρονών το 2005 όταν τον επισκεφτήκαμε στο σπίτι του. Έφτιαχνε σπαθόβεργες από ξύλο πρίνου και τις που-λούσε στα γύρω χωριά και σε καταστήματα στο Ηράκλειο. Λίγες μέρες μετά τη συνάντησή μας απεβίωσε.
Ο Γιάννης Πολυχρονάκης, πολυτεχνίτης από το Μυξόρουμα, είχε φτιάξει μόνο λίγες σπαθόβεργες, αντιγράφοντας μια που είδε στην Ανώπολη Σφακίων. Το ξύλινο σπαθί του είχε έντονη διακόσμηση γιατί έτσι ακριβώς ήταν και το πρω-τότυπο. Ο Πολυχρονογιάννης απεβίωσε το περασμένο καλοκαίρι, πριν προλάβει να μας φτιάξει μια ακόμη σπαθόβεργα, προκειμένου να φωτογραφήσουμε τη διαδικασία κατασκευής της, όπως μας είχε υποσχεθεί…
Στις μέρες μας αυτό το τόσο ιδιαίτερα κοινό έως πρόσφατα αντικείμενο καθημερινής χρήσης έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Σπαθοράβδια συναντάμε μόνο σε ελάχιστες ιδιωτικές συλλογές και σε κάποια μουσεία (Βώρων, Λαογραφικό Ιστορικό Ρεθύμνου και Ιστορικό Ηρακλείου).
Τα σπαθοράβδια της Αναγέννησης
Εκτός από τον ελλαδικό χώρο, ξύλινα σπαθιά συναντά-με και στη μεσαιωνική Ευρώπη. Ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της Αναγέννησης είναι αρκετά διαδεδομένη η χρήση βαριών ξύλινων σπαθιών για εκπαίδευση, αλλά και ως κανονικά όπλα από όσους δεν είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν σιδερένια.
Στην Ιταλία, τον Μεσαίωνα, ομάδες νέων αντιμάχονταν σε ανοιχτά πεδία με ασπίδες και ξύλινα σπαθιά, σε συγκρούσεις που είχαν πολύ συχνά τραυματίες και μερικές φορές και νεκρούς.
Στη Βενετία, από τον 14ο έως και τις αρχές του 18ου αιώνα, χιλιάδες πολίτες έπαιρναν μέρος στις περίφημες «μάχες στις γέφυρες», ένα βίαιο είδος σπορ της εποχής, κατά τη διάρκεια του οποίου αντίπαλες ομάδες με εκατοντάδες μέλη η καθεμιά μάχονταν με ξύλινα σπαθιά για την κατάληψη μιας γέφυρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου