ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΙΘΩΜΑΤΑ

Μια απίθανη ιστορία μεταναστεύσεων και εξελικτικών αλμάτων δημιούργησε στη μεγαλόνησο έναν πληθυσμό από νάνους ελέφαντες και ιπποποτάμους Το νησί της Κρήτης είναι γνωστό για την πληθώρα των αρχαιολογικών ευρημάτων, ορισμένα από τα οποία, όπως αυτά του μινωικού πολιτισμού, είναι παγκοσμίου φήμης. Η Κρήτη όμως είναι η κιβωτός και ενός άλλου, παλαιότερου θησαυρού: σε 63 περιοχές του νησιού βρέθηκαν τα λείψανα απολιθωμένων ζώων, τα περισσότερα από τα οποία έζησαν αποκλειστικά και μόνο στην Κρήτη. Πρόκειται για τα απολιθώματα νάνων ιπποποτάμων, ελεφάντων, ελαφιών, ενυδρίδων και πτηνών που έζησαν στην Κρήτη κατά την τελευταία γεωλογική περίοδο. Βέβαια ίσως αναρωτηθεί κάποιος ποια η μοναδικότητα των ελεφάντων, των ελαφιών και των ιπποποτάμων, αφού τα απολιθώματα τέτοιων ζώων έχουν βρεθεί σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας ενώ παρόμοια είδη διαβιούν ακόμη και σήμερα στην Αφρική. Τα κρητικά είδη όμως διαφέρουν από όλα τα άλλα στο ότι έζησαν μόνο στο νησί αυτό. Ο τρόπος που έφτασαν τα ζώα .....
..... αυτά στην Κρήτη, η προσαρμογή τους στο νησιωτικό περιβάλλον και εν τέλει η εξαφάνισή τους αποτελούν τμήματα μιας ιστορίας που διερευνά τα τελευταία χρόνια το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρόκειται για μιαν απίθανη, σχεδόν φανταστική ιστορία, η οποία όμως στηρίζεται σε αδιάσειστα στοιχεία που προκύπτουν από τη μελέτη των απολιθωμάτων και τις παρατηρήσεις της συμπεριφοράς των σύγχρονων ζώων. [Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα το Βήμα | Μιχάλης Δ. Δερμιτζάκης | Ο κ. Μιχάλης Δ. Δερμιτζάκης είναι καθηγητής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας, τ. αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών]
Στο οροπέδιο Καθαρό
Ένα μικρό εξελικτικό θαύμα έζησε η μεγαλόνησος πριν από 540.000 χρόνια, ένα μοναδικό φαινόμενο που ήρθε στο φως με τις ανασκαφές του Πανεπιστημίου Αθηνών στο οροπέδιο Καθαρό.
Η ύπαρξη απολιθωμένων ιπποποτάμων στο οροπέδιο Καθαρό του Λασιθίου Κρήτης ήταν γνωστή στον επιστημονικό κόσμο από τα μέσα του 19ου αιώνα. Αναφορές και περιγραφές απολιθωμένων οστών δημοσιεύτηκαν από διαφόρους συγγραφείς, οι οποίοι διαπίστωσαν το μικρό μέγεθος των ιπποποτάμων του οροπεδίου Καθαρού, δεν μπόρεσαν όμως να διατυπώσουν ικανοποιητική εξήγηση για αυτό το φαινόμενο.
Απολιθώματα έχουν ανακαλυφθεί στα λιμναία ιζήματα του Πλειστοκαίνου, ανάμεσα στα βουνά του οροπεδίου του Καθαρού της Κρήτης, που είναι ένα από τα ωραιότερα τοπία του νησιού. Στα λιμναία λοιπόν ιζήματα του Πλειστοκαίνου στο Καθαρό έχουν ανασυρθεί εκατοντάδες οστά νάνων ιπποποτάμων. Το ότι το οροπέδιο του Καθαρού, πάνω από την Κριτσά, είναι κατάσπαρτο από θραύσματα οστών ιπποποτάμων, των σπάνιων αυτών μεγάλων ζώων που παρόμοιά τους σώζονται σήμερα μόνο στην Αφρική, είναι γνωστό σε πολλές γενεές ντόπιων.
ΠΗΓΗ