ΣΚΑΛΙΔΗΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ

 To παρακάτω απόσπασμα το βρήκα στο διαδίκτυο ... 

- Δύο μαρτυρικές μορφές Κρητικών πολεμιστών που έπεσαν για την Μακεδονία. Οι Μακεδονομάχοι, καπετάν Γιώργος Σκαλίδης από το Έλος Κισάμου και καπετάν Βαγγέλης Νικολούδης από τους Λάκκους Χανίων. Νεαροί οπλαρχηγοί οι οποίοι επικεφαλής μικρών ομάδων (15-20 ατόμων) έδρασαν στην περιοχή του Μορίχοβου που σήμερα δεν ανήκει στην Ελληνική επικράτεια. Το σώμα του Σκαλίδη (17 άνδρες) στις 23 Μαρτίου 1906 κυκλώθηκε από μια διλοχία του Τουρκικού στρατού, δυνάμεως 250 ανδρών στην τοποθεσία Κράπα του χωριού 'Ιβενι (17 χλμ βόρεια του χωριού Σκοπός). Οι ολιγάριθμοι Έλληνες αρνήθηκαν να παραδοθούν όταν ο Τούρκος επικεφαλής το ζήτησε και έπεσαν όλοι μαχόμενοι προξενώντας μεγάλες απώλειες στον εχθρό. Μάλιστα ο Σκαλίδης όταν τελείωσαν τα πυρομαχικά του τουφεκιού του, για να μην συλληφθεί αιχμάλωτος και για να μην περιέλθουν στα εχθρικά χέρια τα υπάρχοντα του, σκότωσε το άλογο του, έσπασε σε ένα βράχο το ασημοκαπνισμένο του Μάνλινχερ και όρμησε πάνω στους τούρκους με το περίστροφο στο ένα χέρι και το μαχαίρι στο άλλο ουρλιάζοντας: Ζήτω η Ελλάδα ! 

Το σώμα του Νικολούδη (20 άνδρες) κυκλώθηκε από ένα ολόκληρο τούρκικο τάγμα στο Γκορνίσοβο (Κέλλη) Φλωρίνης στις 15 Ιουλίου 1906. Και πάλι οι Έλληνες μαχητές κλήθηκαν να παραδοθούν αλλά αυτοί αρνήθηκαν και προτίμησαν να μείνουν και να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων. Εκεί έπεσε μαχόμενος ο Βαγγέλης Νικολούδης μαζί με δώδεκα από τους είκοσι άνδρες του. 
Πηγή φωτογραφίας: Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΜΑΣ, ΕΥΤΥΧΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΚΗΣ

Λίγοι είναι αυτοί που ασχολούνται συστηματικά και με πολύ αγάπη με την καταγραφή ορισμένων ξεχασμένων και μη, εν ζωή βέβαια, παραδοσιακών μουσικών της Κισάμου. Ένας απο αυτούς τους λίγους που διαθέτει πάθος και αγάπη για την Κρητική, και ιδιαίτερα την Κισαμίτικη μουσική, είναι ο Ευτύχης Κουβαράκης, που δεν σταματά να ψάχνει και να βρίσκει.

Στην φώτο με τον υπερήλικα Γουβεροπαντελή απο τα Παλιά Ρούματα, άριστο χειριστή του θιαμπολιού αλλά και όπως φαίνεται και του κλαρίνου. Ο Ευτύχης έχει κάνει πολλά χιλιόμετρα με αγάπη για την μουσική παράδοση της Κισάμου και εκτός απο τον Γουβεράκη έχει ηχογραφήσει τον Μιχάλη Πολυχρονάκη, τον Γρηγόρη Μαθιουδάκη, τον Αναγνωστάκη, έχει ανεβάσει πάμπολλες ηχογραφήσεις απο το στούντιο του Σταματόγιαννη στο Καστέλι και συνεχίζει ακούραστα.

Παρακάτω μια ερασιτεχνική ηχογράφηση του Ευτύχη με τον Παντελή Γουβεράκη να παίζει μια σειρά απο Κισαμίτικα συρτά με το θιαμπόλι του. ..

Όλες τις ηχογραφήσεις του θα τις βρείτε στο κανάλι του στο Youtube ΕΥΤΥΧΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΚΗΣ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ

"Ως χαρίεν εστ' άνθρωπος, όταν άνθρωπος η"
Πόσο ωραίος είναι ο άνθρωπος, αν είναι άνθρωπος»
ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ

Όσο δίνει κανείς από την ψυχή του, τόσο διαπιστώνει ότι αυτή γεμίζει όλο και περισσότερο! Υπάρχει πολλή δυστυχία στον κόσμο. Και τις περισσότερες φορές είναι τόσο απλό να δώσεις λίγη χαρά σ’ αυτούς που δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί στη ζωή τους.
Αναφέρομαι σ’ όλους τους φίλους και γνωστούς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μου, για τα έξοδα διαμονής της Ειρήνης Ραυτάκη στην «ΑΓΙΑ ΣΚΕΠΗ». 

Η ανταπόκριση ήταν τεράστια.Ένα τεράστιο ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.

«Αν δεν ελπίζεις, δεν θα βρεις το ανέλπιστο, που είναι ανεξερεύνητο και απλησίαστο» 

Τρεις μήνες: Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος είναι ήδη πληρωμένοι.

Χορηγοί είναι:
Αννουσάκης Χρήστος «ΜΟΥΡΑΚΙ»
Αννουσάκης Φώτης του Ιωαν.
Αθανασάκη Μικροβιολόγος
Γιαννενάκης Φώτης «Casa d’irine»
Θεοδωράκης Γεώργιος (Διευθυντής Καρδιολογίας στο Μετροπόλιταν General)
Λυγιδάκη Βασιλική (Ελαιουργείο)
Μοτάκης Μιχάλης
Μαυροδημητράκης Σπύρος του Αρτέμη
Μπενιουδάκης Λευτέρης (Οδοντίατρος)
Ομάδα Παραγωγών «Κομπογεννητάκης και ΣΙΑΟ.Ε», με πρόεδρο τον Λουπασάκη Θοδωρή
Παπαγιαννάκης Νίκος (Τυροκομείο)
Παπανικολάκης (Ζαχαροπλαστείο)
Σταθάκης Θεόδωρος (πρώην δήμαρχος Κισάμου)
Επίσης ευχαριστώ το Ιχθυοπωλείο - Κρεοπωλείο Αφοί Πατεράκη για μια προσφορά σε τρόφιμα.
Σ’ όλους εύχομαι μια ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ
«Η αγάπη σε οποιαδήποτε μορφή της είναι κινητήρια δύναμη.
Η αγάπη είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο ζούμε. Τίποτα άλλο δεν αξίζει παρά μόνο να πάρουμε και να δώσουμε αγάπη».
Ο Θεός να μας φωτίζει πάντα στο καλό.
Αριάδνη Νικολακάκη
Χήρα Στυλιανού Νικολακάκη

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Στημαδώρης σαν μανάβης και ο Πισσάνος σαν ψαράς, δεκαετία του 80 στην Λίμνη, ξεψαρίζουν τα δίκτυα. Παράδοση που κρατάει ακόμα και σήμερα, (όσοι έχουν απομείνει) κάθε ψαράς να έχει την μανάβη του!!!

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ....

Εορτή της φανερώσεως του Θεού, της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου Τριάδος!

                                                   1961

                                                    2016

                               2017 ΔΡΑΠΑΝΙΑΣ στην πόλη πολύ βροχή

                                                      2018

                                                  2019

                                            2020 κακοκαιρία
Χρόνια πολλά ας ελπίσουμε οτι του χρόνου αυτή η μεγάλη χριστιανική γιορτή θα γίνει δίχως προβλήματα και φόβους.

 Από το αρχείο του blog

ΕΦΥΓΕ ΕΝΑΣ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ

Έφυγε απο την παρούσα ζωή, για την μέλλουσα, ένας (κατά την άποψη μου), σπουδαίος άνθρωπος.  Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΕΠΤΟΣ.
Ένας οραματιστής, πραγματιστής και αναμορφωτής και μεγάλος επενδυτής πολλών περιοχών της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κύπρου, αλλά και πολλών άλλων περιοχών, ανά τον κόσμο. Μεταξύ αυτών και της πατρίδας μας, της Κρήτης και της τοπικής περιοχής της Κισάμου.
 Εάν δεν τον εμπόδιζαν 20 και πλέον χρόνια, το ανάλγητο κράτος μας, η ανισορροπία διοικούντων και εκπροσώπων, υπηρεσιών και  κυβερνώντων, θα είχε αναμορφώσει και τον κόλπο Κισάμου. 
Καλό παράδεισο να έχει, τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του, υγεία και ζωή να έχουν να τον θυμούνται και εύχομαι να συνεχίσουν το όραμα του για τον κόλπο Κισάμου και οποιαδήποτε άλλο είχε, με το ίδιο ζήλο και μεράκι. 
Αιωνία η μνήμη του.

Θοδωρής Σταθάκης 

πρώην Δήμαρχος Κισάμου

ΧΡΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΧΑΡΑΣ ΚΑΙ ΔΟΛΙΟΦΘΟΡΕΣ

Ο Δήμος Κισάμου επισημαίνει στους δημότες του ότι, τα όργανα που έχουν τοποθετηθεί στις παιδικές χαρές, στην πόλη της Κισάμου, για την ψυχαγωγική απασχόληση των παιδιών της περιοχής μας, είναι για χρήση από παιδιά ηλικίας έως 12 ετών.
Σημειώνεται, επίσης, ότι τυχόν δολιοφθορές που θα πραγματοποιηθούν στις παιδικές χαρές αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη δημόσια περιουσία του Δήμου μας, από πολίτες, τιμωρούνται από τον νόμο. 

Η δημόσια περιουσία ανήκει στους πολίτες και θα πρέπει να συμβάλλουμε όλοι ώστε να διαφυλάξουμε και να προστατέψουμε την περιουσία μας από κακόβουλες πράξεις. 

Εκ του Δήμου.

ΔΗΜΟΣ ΚΑΣΤΕΛΙΟΥ ΚΙΣΑΜΟΥ και ΚΑΛΟΥΔΙΑΝΑ ΤΟ 1954

Μια ματιά στο παρελθόν με το Δήμο Καστελλίου Κισάμου και την κοινότητα Καλουδιανών, με την ιστορική καταγραφή απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'

Αποτελείται απο την ομώνυμη κωμόπολη και των συνοικισμών, Πάνω και Κάτω Καμάρα, Πάνω και Κάτω Κουνουπίτσα Πύργου και Λίμνης. Έχει 2.000 κατοίκους

 Η κοινότης Καστελλίου υδρεύεται απο πηγές και φρεάτια. Μνημείο Άγνωστου στρατιώτου δεν έχει, ούτε ιδιόκτητο δημοτικό γραφείο. Έχει αποθήκη λιπασμάτων και 200 συνεταίρους. Έχει δημοτικό σχολείο και Γυμνάσιο.
Ο Δήμος προτίθεται να φτιάξει υδραγωγείον για μεταφορά πόσιμου νερού απο Νοπήγια. 

Έχει 6 δασκάλους και 9 δασκάλες, έχει 8 ιατρούς, 2 χημικούς, 3 φιλόλογους όλες γυναίκες, 1 φαρμακοποιό, 3 οδοντιάτρους, 1 πολιτικό μηχανικό, 5 δικηγόρους, και ένα καθηγητή μαθηματικών. Εις το γυμνάσιο φοιτούν 400 μαθητές και στο Πανεπιστήμιο 10.

Στρατιωτικούς έχει ένα μοίραρχο ένα ταγματάρχη, και ένα Πλωτάρχη εν αποστρατεία.

Το Καστέλι (Δήμος) ανέδειξε τους παρακάτω οπλαρχηγούς.

Κωνσταντίνο Κωνσταντουλάκη (Γραμβουσιανό) Μακεδονομάχο, Γεώργιο Γεωργακάκη αρχηγό σώματος στην Ήπειρο, τον οπλαρχηγό Λεωνίδα Λιονάκη.

Οι Γερμανοί προκάλεσαν πολλές καταστροφές σε σπίτια με τους βομβαρδισμούς, ανατίναξαν την προβλήτα Τελωνείου, κατά την αναχώρηση τους λεηλάτησαν σπίτια και καταστήματα. 

ΚΑΛΟΥΔΙΑΝΑ

Η κοινότητα έχει 550 κατοίκους και αποτελείται απο τα χωριά Καλουδιανά, Κορφαλώνα και Κουρθιανά. Πρόεδρος της είναι ο Αντώνης Ιντζές και σύμβουλοι οι Χαράλαμπος Σχετάκης, Φώτης Μαρκετάκης, Ιωάννης Δερμιτζάκης, Μανούσος  Δερμιτζάκης, και ιερέας είναι ο παπά Μιχάλης Φωτεινάκης.

Παράγει 150.000 οκάδες λάδι, 30.000 οκάδες κρασί, 150.000 οκ. σιτηρά, 250.000 οκάδες πεπονοειδή. Μνημείο Άγνωστου στρατιώτη δεν έχει. Έχει μαθητές στο γυμνάσιο (δεν αναφέρει αριθμό) στο πανεπιστήμιο 2, Μπαντουράκη Ελένη και Μπαντουράκη Δώρα του Δημητρίου.

Έχει αποθήκη συνεταιρισμού με ενοίκιο.

Οι Γερμανοί κατέστρεψαν πολλές οικίες.

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχή.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΛΕΠΤΟΥ

Θερμά συλλυπητήρια ύστερα από θλιβερό άγγελμα απώλειας προσφιλούς και αλησμόνητου προσωπικού φίλου Μιχαλάκη Λεπτού, ακάματου πρωτοπόρου επιχειρηματία, οραματιστή και αναμορφωτή, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα και ιδιαίτερα Κρήτη και αλλού. Η γενναιοδωρία της ψυχής του αείμνηστου Μιχαλάκη, το πάθος τής δημιουργίας και το υψηλό
πατριωτικό του αίσθημα, θα μείνουν ως φωτεινό παράδειγμα και πρότυπο για όλους. Ιδιαίτερα η παρακαταθήκη του Μιχαλάκη Λεπτού, ως Οικουμενικού και Εθνικού Έλληνα ακατάβλητου αγωνιστή, αναγεννημένου ως μυθικός Φοίνικας από την τέφρα της τουρκικής εισβολής και κατοχής, θα παραμείνει πολύτιμο κεφάλαιο για Ελλαδίτες και Κυπρίους, για πάντα.
Κυριάκος Ροδουσάκης
Πρέσβης επί τιμή
Τέως Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο.

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Μια σπάνια όσο και ενδιαφέρουσα φωτογραφία τότε που το παλιό τσαρσί άρχισε να αλλάζει όψη, δίχως βέβαια οι επόμενοι δήμαρχοι να καταφέρουν, πλην υποσχέσεων, να συνεχίσουν το έργο του Αντώνη Σχετάκη. Βέβαια πολλά άλλαξαν απο τότε και το μικρό κέντρο της πόλης μετατοπίστηκε νοτιότερα λόγω της νέας λεωφόρου, αλλά τότε ήταν ένα βήμα πολύ θαρραλέο και πρωτοπόρο για μια μικρή κωμόπολη όπως ήταν το Καστέλι..

Οι τσάπες του Σημαντηράκη, ρίχνουν τα μαγαζιά που ήταν στην μικρή νησίδα του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, (ανάμεσα σε πλατεία Τζανακάκη και Σκαλίδη) τέσσερα τον αριθμό, μετά απο απόφαση του Δημοτικού συμβουλίου Καστελίου Κισάμου, να απαλλοτριωθούν οι ιδιοκτήτες τους. Το 1982 πάρθηκε η απόφαση επί δημαρχίας Σχετάκη και τα έριξαν τέλος του 1983 αρχές 1984 επί δημαρχίας Κουφάκη. Το 1987 απαλλοτριώθηκε ακόμα ένα μαγαζί αυτό που βρισκόταν δίπλα στο φούρνο του Μελισσιανού, ήταν το παντοπωλείο Κουνελάκη, για να ανοίξει ο δρόμος και να χωράνε και αυτοκίνητα ... όταν δήμαρχος ξανάγινε ο Αντώνης Σχετάκης.

Βλέπουμε και το παλιό καμπαναριό με το περίφημο ρολόι του Μιχαήλ Αρχαγγέλου.

Η φώτο απο το αρχείο του Δεικτάκη Θανάση και μας την παραχώρησε ο Γιώργος Γεωργιλάκης που το έχει στα χέρια του.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΑΤΡΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ

Ένα πολύ λεπτό θέμα που δεν το ανοίγουμε για να δώσουμε συνέχεια απλά για να διαβάσουμε ορισμένες σημειώσεις απο το ημερολόγιο του ιατρού Μιχάλη Αναστασάκη σχετικά με τα γεγονότα που συνέβησαν λίγο πριν αποχωρήσουν οι Γερμανοί απο τα Χανιά, αλλά και με την κατάσταση του ΕΑΜ και ΕΟΚ στην Κίσαμο. 

- Να πω οτι στα Χανιά οι Γερμανοί έμειναν ως και τις 12 Ιουνίου του 1945 και έφυγαν με τον οπλισμό τους... ενώ στην Αθήνα έφυγαν τον Οκτώβρη του 1944, πράγματα που έχουν γραφτεί επανειλημμένως σε περιοδικά και εφημερίδες.

Στο Ημερολόγιο του Μιχάλη Αναστασάκη δεν υπάρχουν φώτο, και η πρώτη φώτο εδώ είναι τυχαία απο το αρχείο μου, η δεύτερη φωτογραφία μου την έστειλε ο αξιωματικός του Ελληνικού στρατού κ. Πυροβολάκης και εικονίζονται ο ίδιος με 4 άντρες στην αυλή του Αγίου Σπυρίδωνα το 1945.

  Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα το ακόλουθο κείμενο σχετικά με τη μαρτυρία του Σταύρου Μπίρη*, «Την πρωτοβουλία για την συνάντηση ΕΟΚ-ΕΑΜ την είχε ο αντιπρόσωπος του Συμμαχικού Στρατηγείου στο Νομό Χανίων ταγματάρχης Αλέκος (Σαν Φίλντινγκ)» ο οποίος παραβρέθηκε στην υπογραφή της συμφωνίας. Προς την κατεύθυνση της συνεννόησης των αντιστασιακών οργανώσεων, για την αποφυγή κατοχικών εμφύλιων συρράξεων, την 7 Νοεμβρίου 1943 στο χωριό Μεσκλά, λίγο μακρύτερα από το Θέρισσο υπεγράφη η γνωστή ως συμφωνία του Θερίσσου μεταξύ των οργανώσεων ΕΟΚ και ΕΑΜ. Μεταξύ των αντιπροσώπων των δύο οργανώσεων συγκαταλεγόταν και ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος και συνέταξε το σχετικό χειρόγραφο. Τη συμφωνία διαπραγματεύθηκαν και υπέγραψαν οι Νίκος Σκουλάς και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης από την πλευρά της ΕΟΚ και οι Μιλτιάδης Πορφυρογένης και Εμμανουήλ Μάντακας από την πλευρά του ΕΑΜ. Η συμφωνία του Θερίσσου συμπληρώθηκε με την συμφωνία της Τρομάρισσας, η οποία υπεγράφη την 15 Σεπτεμβρίου 1944.

Γράφει λοιπόν ο γιατρός στο ημερολόγιο του, (κρατάω την γραφή του) ενώ έχει υπογραφή η συμφωνία της Τρομάρισσας αλλά και οι Γερμανοί συνεχίζουν ....να σκοτώνουν στα Χανιά και στην επαρχία Κισάμου.

21 Οκτωβρίου 1944 

 Εις Καστέλλι Κισάμου εγένετο κατόπιν προσκλήσεως εξ όλης της επαρχίας σύσκεψις περί οργανώσεων. Ωμίλησαν πολλοί εν οις και εις Μαρής εκ Χανίων και Κισσαμίται Το πνεύμα η ενέργεια και διοργάνωσις ήτο Εαμική. Αι ενέργειαι των δεν επραγματοποιήθησαν. Ο Γ. Ντ εκ της ανατολικής Κισάμου μετά πολλών ενόπλων της ΕΟΚ δεν προσήλθε καίτοι εν Καστελλίω, αλλ' αντέδρασε καθώς και άλλοι εκλεκτοί της ΕΟΚ

13 Νοεμβρίου 1944 

 Σήμερον εγένετο κατόπιν προσκλήσεως συλλαλητήριον εν Καστελλίω είχον προσέλθει πλείστοι και εκ της ΕΟΚ και ΕΑΜ. Εις γυμνάσιον ωμίλησαν πολύ ωραία δυο καθηγητές, είπον αυτοί και άλλοι, οτι γίγνεται μάχη εις Κεραμειά μεταξύ επαναστατών και Γερμανών και οτι πρέπει να σπεύσουν όσοι έχουν όπλα εις βοήθειαν των αγωνιζόμενων. Εάν αδυνατούν, να δώσουν (τα όπλα) εις νεώτερους, όπως σπεύσουν εκεί. Πάντες εν αγαστή ομονοία εδέχτηκαν και πολλοί εδήλωσαν οτι θα μεταβούν.

20 Νοεμβρίου 1944

Προσκληθείς και μεταβάς εις την κοινή σύσκεψη ΕΑΜ-ΕΟΚ εις Καστέλλιον ( φαίνεται οτι ο γιατρός ήταν στις συναντήσεις και μιλάει επειδή τα έζησε τα γεγονότα) παρατήρησα πάνω απο 1.000 ένοπλους Κισσαμίτες, απο Κολένι, εως Καστέλλι διότι είχε διαδοθεί οτι οι Γερμανοί εκ Πλακαλώνων όπου απεσύρθησαν θα επιτίθετο. Δεν ήτο αληθές. Η σύσκεψις απέβλεπε την συνεργασία και των δυο. (ΕΑΜ-ΕΟΚ)

31 Ιανουαρίου 1945 

Εις Καστέλλι Κισάμου επήλθε σύγκρουσις μεταξύ των δυο παρατάξεων της ΕΟΚ και της ΕΑΜ και κατέλαβον οι μεν τον Παρθενώνα, οι δε τον Πύργον, προς ένοπλον ρήξιν. Ευτυχώς φρόνιμοι άνθρωποι επεμβάντες προέλαβον τον σπαραγμόν.

12 Φεβρουαρίου 1945

Συνέπεια συγκρούσεων εφονεύθει εις Καστέλι εις Εαμίτης και εις Εοκίτης. (αναφέρει ονόματα) Τη επεμβάσει φρονίμων απεσοβήθησαν μεγαλύτερα κακά.

Να πω οτι ενώ απ' όλη την Ελλάδα είχαν φύγει οι Γερμανοί στα Χανιά συνέχιζαν τους φόνους τους ανενόχλητοι. Γράφει και γι αυτό ο γιατρός.

14-Δεκ-1944 

Σήμερον περί την 11π.μ μετεφέρθηκαν υπέρ των 500 Ιταλών εκ διαφόρων καταυλισμών εις γήπεδον Σπηλιάς. Ανώτερος αξιωματικός και καθολικός Ιερέας ωμίλησεν επί πολύ εις τους στρατιώτες ζητήσας απ αυτούς όπως ορκισθώσιν οτι θα πολεμήσωσιν και θα συνεχίσουν τον πόλεμον μέχρι νίκης υπέρ Μουσολίνι και Χίτλερ. Πολλοί δεν ορκίστηκαν.

6-Φεβ-1945 

Γερμανοί φορούντες ρούχα πολιτικά ελθόντες εις Δρομόνερον με αυτοκίνητο επυροβόλησαν και εφόνευσαν 4 άνδρας, μια γυναίκα και ένα παιδί. Η πράξις αυτή των Ούνων έκαμε γενική κατάπληξιν. Βδελυροί δολοφόνοι.

28 Μαρτ.-1945

Οι Γερμανοί τρέχοντες προς Δρακόναν δια αυτοκινήτων εφόνευσαν τον Ιωάννη Σ. Φανδρίδη, προχωρούντες έτι περισσότερον προς Άστρικαν Καρρές και Ανώσχελην προέβησαν εις τον φόνον δυο παιδιών εις Άστρικαν 12 και 14 χρονών.

Σίγουρα καλές πληροφορίες απο τα 3 βιβλία  του γιατρού Μιχάλη Αναστασάκη (Ιστορία της Κισσάμου επί Τουρκοκρατίας (1939)- Αι Αξίαι της Κισάμου (1950) και το Ημερολόγιον της κατοχής (1954)), που δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο και θα ήταν ίσως μια καλή ιδέα να τα ξανατυπώσουμε για να μπουν έστω στις βιβλιοθήκες μας, μιας και όλα περιέχουν αλήθειες.

Το 1984 ο σύλλογος Κισαμιτών Αττικής "Η Κίσαμος" επανεκτύπωσε το βιβλίο "Ιστορία της Κισάμου επί Τουρκοκρατίας", αλλά και αυτό είναι μάλλον εξαντλημένο..

*Σταύρος Μπίρης(1921-1999) ήταν Έλληνας πολιτικός του 20ού αιώνα. Ήταν βουλευτής Ρεθύμνης με το κόμμα της ΕΠΕΚ

ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΑ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΤΑ ΦΩΤΑ

ΙΕΡΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, μέ ἀφορμή τίς πρόσφατες Κυβερνητικές ἐξαγγελίες, σχετικά πρός τήν ἀπαγόρευση συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στήν μεγάλη Ἑορτή τῶν Θεοφανείων καί με συναίσθηση τῆς ποιμαντικῆς Της εὐθύνης, ἀνακοινώνει, μέ ὁμόφωνη Ἀπόφασή Της, τά ἀκόλουθα:
1. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἐκφράζει τή δυσαρέσκεια καί τή θλίψη Της γιά τήν αἰφνίδια ἀνατροπή αὐτῶν πού νομοθέτησε ἡ ἴδια ἡ Ἑλληνική Πολιτεία, σύμφωνα μέ τήν μέ ἀριθμ. Δ1Α/ΓΠ.οικ. 80588/15-12-2020 (ΦΕΚ Β’ 5509) Κοινή Ὑπουργική Ἀπόφαση, κατά τήν ὁποία ἡ συμμετοχή ἑνός μέρους τοῦ ἐκκλησιάσματος στή Θεία Λειτουργία ἦταν δυνατή κατά τίς ἡμέρες τῶν Χριστουγέννων, τῆς Πρωτοχρονιᾶς καί τῶν Θεοφανείων.
2. Εἶναι γεγονός ὅτι στήν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης τά προβλεπόμενα μέτρα τηρήθηκαν ἀπολύτως καί ἐφαρμόσθηκαν μέ ὑπευθυνότητα, κατά τίς ἑορτές τῶν Χριστουγέννων καί τῆς Πρωτοχρονιᾶς. Μάλιστα, σέ πολλούς Ἱερούς Ναούς σέ ὁλόκληρο τό Νησί, τελέσθηκαν διπλές θεῖες Λειτουργίες, γιά τήν κάλυψη τῶν ποιμαντικῶν ἀναγκῶν, χωρίς τή δημιουργία συνωστισμοῦ τῶν ἀνθρώπων καί χωρίς ὁποιαδήποτε ἀπόκλιση ἀπό τά θεσμοθετηθέντα μέτρα.
Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης, ὁμολογουμένως συντάχθηκε, καθ᾽ ὅλο αὐτό τό διάστημα, μέ τά μέτρα τῆς Πολιτείας, μέ γνώμονα καί κριτήριο τή διαφύλαξη τοῦ ἀγαθοῦ τῆς ὑγείας καί τήν ἀποφυγή τῆς διασπορᾶς τῆς πανδημίας, κατηγορούμενη μάλιστα, ἀπό διάφορα πρόσωπα ὅτι ἀρνήθηκε τήν εὐθύνη καί τήν ἀποστολή Της, κάνοντας ὑπερβολικές «παραχωρήσεις».
3.  Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ἀδυνατεῖ νά ἀποδεχθεῖ τήν ἀπαγόρευση τῆς Πολιτείας, σχετικά πρός τή στέρηση τῆς συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στή Θεία Λειτουργία τῆς Ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων καί γιά τό λόγο αὐτό στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Κρήτης καί στίς Ἱερές Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, οἱ Ἱεροί Ναοί θά λειτουργήσουν τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων, τηρουμένων τῶν μέτρων, ὅπως ἀκριβῶς τά Χριστούγεννα (25 πρόσωπα στούς μικρούς Ἱ. Ναούς καί 50 πρόσωπα στούς Μητροπολιτικούς καί Καθεδρικούς Ἱ. Ναούς καί σύμφωνα μέ τά τετραγωνικά μέτρα πού προβλέπει ἡ Κ.Υ.Α.). Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, θά διασφαλίσει μέ ὑπευθυνότητα, ὅπως ἔπραξε μέχρι σήμερα, τήν τήρηση τῶν μέτρων καί κατά τή μεγάλη αὐτή Ἑορτή. 
Ἡ ἄσκηση τοῦ θεμελιώδους καί συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος τῆς θρησκευτικῆς λατρείας δέν μπορεῖ νά περιστέλλεται ἀδιακρίτως στά πλαίσια ὀριζόντιων καί γενικῶν μέτρων, ὁ δέ ὅποιος ἐπιβαλλόμενος περιορισμός ὀφείλει νά εἶναι ἀναλογικός σέ σχέση μέ τά μέτρα πού ἱσχύουν σέ λοιπές δραστηριότητες καί νά μήν ὁδηγεῖ  στήν ὁλική ἀπαγόρευση τῆς λατρείας.
4. Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης ἀποστέλλει ἐπιστολή διαμαρτυρίας πρός τήν Ἑλληνική Κυβέρνηση, μέ τό δίκαιο αἴτημα ἑνός εἰλικρινοῦς διαλόγου Ἐκκλησίας - Πολιτείας, γιά τό κοινό καλό τῶν ἀνθρώπων τοῦ Τόπου καί μέ γνώμονα τήν ψυχική ὑγεία καί τήν κοινωνική εἰρήνη, καί μάλιστα στίς δύσκολες αὐτές συνθῆκες καί περιστάσεις. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἀναμένει τόν ἀμοιβαῖο σεβασμό καί τήν ἀναγνώριση τῆς προσφορᾶς Της, σέ αὐτόν τόν κοινό ἀγῶνα καί ὄχι μεμονωμένες κινήσεις, πού δημιουργοῦν λανθασμένα συμπεράσματα.
5. Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης, εὔχεται πρός ὅλους αἴσιο καί εἰρηνικό τό νέο ἔτος 2021, μέ πλούσιο τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὑπέρβαση δυσκολιῶν, κρίσεων καί ἀδιεξόδων.
Ἡράκλειο, 4 Ἰανουαρίου 2021.
Ἀπό τήν Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης

ΕΟΡΤΗ ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΛΕΠΡΟΥ

Τον Όσιο Νικηφόρο τον Λεπρό τον μεγάλο και οικουμενικό Άγιο ο οποίος στους χαλεπούς καιρούς μας γίνεται αιτία και πηγή ανακούφισης, στήριξης και ενδυνάμωσης αναρίθμητων, ανά την Ορθοδοξία, ψυχών εόρτασε η Ι. Μητρόπολις Κισάμου και Σελίνου, στην γενέθλιο γη του Οσίου Νικηφόρου, το όμορφο Συρικάρι, καστανοχώρι της Επαρχίας Κισάμου. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος προεξήρχε των ιερών Ακολουθιών του εόρτιου διημέρου. Πανηγυρικός Εσπερινός, Ιερά Παράκλησις, Θεία Λειτουργία, Μεθεόρτιος Εσπερινός μετά Ιεράς Παρακλήσεως. Καθ΄ όλες τις Ιερές Ακολουθίες ως, επίσης, και την Θεία Λειτουργία μνημονεύθηκαν τα χιλιάδες ονόματα (υπέρ υγείας και αναπαύσεως) που έχουν σταλεί απ΄ όλη την οικουμένη και έχουν καταγραφεί στην παρρησία του Ι. Προσκυνηματικού Ναού του Οσίου Νικηφόρου• ονόματα πλείονα των 15.000. Επιπροσθέτως, ενώπιον του Ιερού Λειψάνου του Οσίου Νικηφόρου, ο Σεβασμιώτατος κ.Αμφιλόχιος ανέπεμψε δέηση, τόσο κατά την διάρκεια του Εσπερινού όσο και της Θείας Λειτουργίας: «υπέρ υγείας και αναρρώσεως πάντων των υπό ασθενούντων εκ της πανδημίας ταύτης, των ιατρών, νοσηλευτών και διακόνων της υγείας και υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των εκ της  πανδημίας τελειωθέντων». Τους χορούς των ψαλτών κάλλυναν οι Πρωτοψάλτες του Μητροπολιτικού Ναού κ.Αντώνιος Βακάκης και του Ι. Καθεδρικού Ναού Αγ. Σπυρίδωνος κ. Γεώργιος Χαχλάκης. Ο Ποιμενάρχης κ. Αμφιλόχιος, στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στο ιερό πρόσωπο του Οσίου Νικηφόρου και το επίκαιρο μήνυμα Του για τον κόσμο και τους καιρούς μας, σημειώνοντας: «Ο φετινός εορτασμός της ιεράς μνήμης του Οσίου πατρός ημών Νικηφόρου του Λεπρού, διαφορετικός απ΄ όλους τους άλλους, θα μείνει βαθιά χαραγμένος στις καρδιές μας ως εορτασμός της ελπίδας, της μακαρίας ελπίδας. Αυτός ο ταπεινός και άσημος, ο ανύπαρκτος και αδύναμος, ο λεπρός τω σώματι, υγιής όμως τω πνεύματι και τη καρδία, άνθρωπος του Θεού,  έρχεται στις μέρες και τους καιρούς μας να ανατρέψει και, εν πολλοίς, να ακυρώσει την λογική του κόσμου που θέλει τον άνθρωπο μόνο σώμα, μόνο ύλη, χωρίς ψυχή και πνεύμα, χωρίς καρδιά, δηλ. χωρίς ζωή. Ο λεπρός Νικηφόρος καταθέτει, στον σύγχρονο άνθρωπο, μαρτυρία πίστεως, υπομονής, καρτερικότητας και δοξολογίας στον Θεό. Κραυγή αφύπνισης για όλους μας η αγία βιωτή του. Φανερώνει πως η Εκκλησία υπάρχει για να γεννά αγίους. Είναι και παραμένει στο διηνεκές «εργαστήριο αγιότητας» και όχι Σωματείο, Σύλλογος, Φιλανθρωπική Οργάνωση, κ.α. ανθρώπινα και φευγαλέα όπως κάποιοι εμμονικά επιθυμούν να την καταστήσουν. Φάρος φωτεινός ο Όσιος Νικηφόρος φωτίζει τα σκοτάδια των καιρών μας. Ένας λεπρός γίνεται στήριγμα και απαντοχή, ελπίδα και φως. Στις πάσης φύσεως λέπρες των καιρών μας (κρίσεις, ανατροπές, απαξιώσεις) ως και τις θλίψεις και δοκιμασίες-πειρασμούς ας γίνεται πρότυπο μας η αγία βιωτή Του. Νικηφόρους της ζωής μας θέλει όλους η αγάπη του Θεού», κατέληξε ο Σεβ. Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος ευχαριστώντας τον Δήμο Κισάμου, ως και όλους όσους συμβάλλουν εις την προσπάθεια ολοκλήρωσης των εργασιών του προσκυνήματος, καθώς χτίζεται το περιστύλιο και προγραμματίζεται η ανέγερση παρακείμενου κτηρίου δια την κάλυψη των αναγκών των πολλών προσκυνητών που κατακλύζουν το προσκύνημα. Καθώς υπάρχει ενδιαφέρον στήριξης της προσπάθειας ολοκλήρωσης των απαραίτητων κτηριακών εγκαταστάσεων του προσκυνήματος ανακοινώθηκε, εκ της Ερανικής Επιτροπής, ο ειδικός Τραπεζικός λογαριασμός στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: GR4301103900000039029609078 για όσους επιθυμούν να συμβάλλουν στην ευλογημένη αυτή προσπάθεια. 

Εκ της Ι. Μητροπόλεως

ΔΩΡΑ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΝΝΟΥΣΑΚΕΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ

100 συσκευασίες κολώνιες για το Αννουσάκειο γηροκομείο έκανε δώρο ο εθελοντικός σύλλογος "Φίλοι του Αννουσάκειου Ιδρύματος". Ο Σύλλογος με πρωτεργάτη τον πρόεδρο του, κ. Παντελή Κατάκη συνεχίζει ακούραστα να προσφέρει δώρα αγάπης και ανάγκης προς τις ευπαθείς ομάδες και τα ιδρύματα της πόλης. 
Ένας σύλλογος που επιθυμεί να βρει όσο το δυνατόν περισσότερους μιμητές για εθελοντική προσφορά, ιδιαίτερα προς την «Τρίτη ηλικία», που τόσο πολύ ανάγκη έχουν οι απόμαχοι της ζωής.

ΖΕΤΑ ΜΑΚΡΗ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ

Ανακοινώθηκαν τα ονόματα της νέας κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, και στο υπουργείο Παιδείας, που τόσο μας ενδιαφέρει μιας και ο σκοπός μας είναι να έχουμε όσο το δυνατόν ένα νέο συγκρότημα Λυκείων, άλλαξε κατα τα 2/3. Η υπουργός παρέμεινε ενώ παρελθόν αποτελεί και η κα Ζαχαράκη αλλά και ο Χανιώτης υφυπουργός κ. Διγαλάκης που είχαμε στηρίξει τις προσπάθειες μας σε αυτόν. 

Οι νέοι υφυπουργοί είναι αφού η κα Κεραμέως παραμένει, η κα Ζέτα Μακρή και ο κ. Άγγελος Συρίγος. Ας ελπίσουμε οτι θα έχουμε το ίδιο "κανάλι" επικοινωνίας και τώρα και δεν θα χρειαστεί να ξαναξεκινήσουμε απο την αρχή με τις ενημερώσεις.... αν και λίγα πράγματα έγιναν ως προς το θέμα των Νέων Λυκείων στην πόλη μας απο τους προηγούμενους.

ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ Ο ΓΝΩΣΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ ΛΕΠΤΟΣ

 Απεβίωσε ο γνωστός Κύπριος επιχειρηματίας, ιδρυτής του "Ομίλου Λεπτός"  Μιχαλάκης Λεπτός σε ηλικία 84 ετών. Ο εκλιπών συνέδεσε το όνομα του με την οικοδομική, τουριστική βιομηχανία, τον τομέα της εκπαίδευσης και της υγείας στην Επαρχία Πάφου αλλά και σε άλλες περιοχές σε Κύπρο, Ελλάδα,και φυσικά στην Κρήτη.

Η επενδυτική του δραστηριότητα στον τομέα του τουρισμού στα Χανιά ήταν έντονη, και ιδιαίτερα στην Κίσαμο, όμιλος Λεπτός, διαθέτει ακίνητα σε 6 περιοχές, απο την Χώνη και τα Νοπήγεια ως και τον Τράχηλα, Βιγλιά και Φουρνάδω. Μάλιστα τον τελευταίο καιρό είχε γραφτεί οτι ξεκινάει το μεγάλο του έργο στην Χώνη, ένα τουριστικό χωριό με μαρίνα.

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Εκδρομή στα "Παρθένα νησιά μας" καλοκαίρι του 1967 με ένα μεγάλο ψαροκάικο του Μιχελιούδη απο την παλιά προβλήτα πίσω απο το Μαύρο Μώλος για Γραμβούσα και Μπάλο. Διακρίνω στο μέσον τον συμβολαιογράφο Βαρουχάκη, τον Σήφη Παπαδάκη στα δεξιά, την Μαρίκα Αναστασάκη, τον Κωστή Μουντάκη στα αριστερά, την Ιωάννα και την Νίκη Κουφάκη, την Βεατρίκη, την μάνα μου Μαρίκα Παπαδάκη και οι δυο μικροί δίπλα στον Κωστή, εγώ και ο Γιάννης Μιχελιουδάκης.

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ

«Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην πατρίδα μας που δεν ξεχνάει ποτέ το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας» απηύθυνε ο Προκαθήμενος του Δευτερόθρονου Παλαίφατου Πατριαρχείου κ. Θεόδωρος, κατά τη δοξολογία που ετέλεσε στην Αλεξάνδρεια, επί τη ενάρξει του νέου έτους.

Τελώντας την ακολουθία στον ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος ευχαρίστησε ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, για τη στήριξή τους στο ιεραποστολικό έργο της Αφρικής.
Εξέφρασε παράλληλα την ευγνωμοσύνη του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, «τον της Ρωμιοσύνης πατέρα», όπως τον χαρακτήρισε, αλλά και στον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ειρηναίο, που με τη δική τους υπογραφή, παραχωρήθηκαν οι κατασκηνώσεις του Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο της Κρήτης για τα παιδιά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που θα προέρχονται από την Αίγυπτο και την Αφρική, μιλώντας, από κοινού και για την προσφορά της Εκκλησίας της Κύπρου, και για την πραγματική αλληλεγγύη και αγάπη που δείχνουν στον ιεραποστολικό Πατριαρχείο της Αφρικής.

ΟΙ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ (ύψος βροχής) ΣΤΗΝ ΧΡΥΣΟΣΚΑΛΙΤΙΣΣΑ

 Οι βροχοπτώσεις στην Χρυσοσκαλίτισσα από τον σταθμό του Ινστιτούτου Υποτροπικών στο σπίτι του Σπύρου Λιτσαρδάκη, που ακούραστα μας ενημερώνει τόσα χρόνια.

2016 μια απο τις χειρότερες χρονιές όπως φαίνεται με μόλις 262 χιλιοστά όλο το χρόνο και η καλύτερη το 2019 με 768 χιλιοστά. Καλύτερος μήνας ο Φεβρουάριος του 2019 με 237 χιλιοστά, αλλά και το παράδοξο του 2015 τα 23 χιλιοστά τον Αύγουστο, στην πιο ζεστή περιοχή της Κισάμου.

ΜΑΛΑΘΥΡΟΣ ΚΑΙ ΣΑΣΣΑΛΟ 1954

 Μια ματιά στο παρελθόν με τις κοινότητες της Μαλαθύρου και του Σάσσάλου, με την ιστορική καταγραφή απο τον γιατρό Μιχάλη Αναστασάκη* στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του "Αι αξίαι της Κισάμου" την δεκαετία του 50'

ΜΑΛΑΘΥΡΟΣ

Η κοινότητα έχει 340 κάτοικους και πρόεδρος της είναι ο Κουμάκης Γιάννης του Στυλιανού, με συμβούλους τους Σημανδηράκη Ιωάννη, Καρτσωνάκη Ευάγγελο, Μπαχαδάκη Αλέξανδρο και Μπαμπουνάκη Δημήτριο.

Εφημέριος ο παπά Γιάννης Καρτσωνάκης.

Έχει 15.000 ελαιόδενδρα και παράγει 100.000 οκάδες λάδι και 100.000 οκάδες κρασί, 5.000 οκάδες αμύγδαλα, 6.000 οκάδες βαλανίδια.

Έχει δημοτικο σχολείο και κοινοτικό γραφείο. Εχει και 77 συνεταίρους στον Οινοπαραγωγικό συνεταιρισμό.

Οπλαρχηγοί Μιχάλης Βαρτσώνης (μάλλον Καρτσώνης), ΤΖανής Καρτσώνης, και Δημήτριος Μπαχαδάκης, Σωματάρχης Σημαντηράκης (Σημανδηράκης).

Έχουν εκτελεστεί στην κοινότητα όλα τα έργα άρδευσης και ύδρευσης, οι πηγές σε όλους τους οικισμούς και το 1950 με ίδια έξοδα και προσωπική εργασία ανοίξαμε δρόμο απο Μαλάθυρο ως και Τρία Αλώνια. 

Εκτός απο της ομαδικής εκτελέσεως 75 ανδρών το 1944, οι Γερμανοί λεηλάτησαν και έκαψαν όλα τα σπίτια, πήραν δε και όλα τα ζώα του χωριού.

Η κοινότης έχει στα Β.Α αρχαία ερείπια εις θέση Κάστρο, όπου ευρέθηκαν πήλινα αγγεία άλλα ευρήματα και τεράστιοι τετράγωνοι ογκόλιθοι.

ΣΑΣΣΑΛΟ

Η κάτοικοι της κοινότητας είναι 271 και πρόεδρος της είναι ο Ιωάννης Χαλκιαδάκης γραμματέας ο Εμμανουήλ Λυμπινάκης, σύμβουλοι ο Αντώνης Λυμπινάκης Ευτύχης Παπαντωνάκης, Γιώργος Νταγκουνάκης και Στάυρος Μαρονικολάκης. Ιερέας ο παπά Μανώλης Πατσουράκης, λαμπρός ιερέας.

Έχει 12.000 ελαιόδενδρα και παράγει 80.000 οκάδες λάδι, 25.000 οκάδες κρασί, 45.000 οκάδες αμύγδαλα, 65.000 οκάδες κάστανα.

Κύριο έργο η διάνοιξη της οδού Μαλάθυρου- Σάσσαλου και πραγματοποιήθηκαν 6.000 μεροκάματα προσωπικής εργασίας και στοίχισε το έργο 126.000.000 δρχ.

Φοιτούν στο γυμνάσιο 10 μαθητές και 4 απόφοιτους. 

Επιστήμονες έχει το χωριό τον Πρωτοδίκη Χαλκιαδάκη Αναστάσιο και δασκάλους τον Κωνσταντίνο Κονδυλάκη και Ιωάννη Δοξάκη.

Δεν έχουμε κοινοτικό γραφείο, έχουμε δημοτικό σχολείο. 

Οι Γερμανοί έκαψαν τις οικίες των Γιάννη Χαλκιαδάκη, Μιχάλη Καμηλάκη, Θανάση Αθανασάκη, Σπύρου Αθανασάκη, Λευτέρη Γεωργιλάκη, Μανώλη Γεωργιλάκη, Παναγιώτη Βεργιεράκη και εφόνευσαν όλα τα ζώα μικρά και μεγάλα.   

*Ο Μιχαήλ Αναστασάκης (1871-1967) απο την Σπηλιά Κισάμου, ήταν γιατρός, αγωνιστής και συγγραφέας. Υπηρέτησε ως βουλευτής Χανίων και έγραψε την "Ιστορία της Κισσάμου", "Αι Αξίαι της Κισσάμου" και το "Ημερολόγιο της Κατοχής.

 

ΟΙ ΧΑΛΙΚΟΥΤΗΔΕΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

Μια αναφορά που βρήκα στο βιβλίο του Μ. Αναστασάκη του 1938 σχετικά με τους Χαλικούτηδες των Χανίων ή όπως τους ονομάζει "Οι Βεγγάζιοι των Χανίων".
 Γράφει λοιπόν ο Αναστασάκης παραθέτοντας και μερικά άγνωστα στοιχεία για τους χαλικούτηδες του Κουμ-Καπί. 

-Μετά το 1880 και την εφαρμογήν της συνθήκης της Χαλέπας, το Χριστιανικόν στοιχείον της πόλεως, επλεόναζεν καταπληκτικώς. Το εμπόριον περιήλθεν εις χείρας Χριστιανών ολίγον κατ' ολίγον και σχεδόν εξ ολοκλήρου, καθώς και αυτό του ελαίου, όπερ ήτο πρότερον σχεδόν αποκλειστικώς εις χείρας των Λαδομαγατζετζήδων αγάδων και μπέηδων. Οι Τούρκοι, στεναχωρημένοι δια την μεταβολήν αυτήν, αρχικώς εζήτησαν και μετέφερον ως αχθοφόρους, ολίγους τινάς εκ Τριπόλεως Βεγγαζίους. Κατόπιν μετεκάλεσαν και άλλους, ανέλθοντας μετά των οικογενειών τους εις 3-4.000, με σκοπόν αποκλειστικόν πλέον την ενίσχυσιν του Τουρκικού στοιχείου των Χανίων. 
 Λαός ζωηρός, φιλόπονος και ευφυής τυχών και πλείστων περιποιήσεων εκ μέρους των ομοθρήσκων του, ταχέως απέκτησεν επιρροήν και πολιτικήν δύναμιν. Η διοίκησις τους εγκατέστησεν εις Φαλήρου, Μπόλαρη και Δικαστηρίων αγρούς, εις ιδίους συνοικισμούς, καθώς και εις την Καινούργιαν Χώραν μετα γραφικάς καλύβας των προ πάντων εις Άνω Κουμ-Καπί περί το Τζαμί.

 Ολίγον κατ ολίγον, πολλοί εξ αυτών εγένοντο πλούσιοι κτίσαντες και διώροφους οικίας, ήλθον δε εις επιμιξίαν και προς τους ομόθρησκους των. Επί 20ετίας, ήτοι μέχρι ελεύσεως του Πρίγκιπος Γεωργίου κατείχον τας μεταφοράς των πάντων και ήσαν οι μοναδικοί αχθοφόροι των Χανίων, σπανίως ενεφανίζετο Χριστιανός εις το επάγγελμα αυτό. Οι γεροντότεροι θα θυμούνται οτι είχον και σωματείον, δηλαδή ήταν οργανωμένοι, με επικεφαλής τους δυο αδελφούς Αρχιχαμάληδες, σοβαρούς και τίμιους Χαλιχούτες. Ο εις εξ αυτών μάλιστα εγένετο αρκετά πλούσιος με οικίας και οικόπεδα.    

Υ.Σ Όλοι σχεδόν οι χαλικούτηδες εγκατέλλειψαν τα Χανιά και την Κρήτη με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922, εκτός απο τον Σαλή Χελειδωνάκη και την Αμπλά Μαρμαράκη (ίσως και κάποιοι άλλοι) που έμειναν στην Κρήτη αποκτώντας όμως την Αγγλική υπηκοότητα. 

Και μια πληροφορία εκ των υστέρων η Αμπλά ήταν κάθε χρόνο όσο ζούσε έξω απο τις εκκλησίες της Αγιά Τριάδας στα Καλουδιανά αλλά και του Αγίου Παντελεήμονα στα Νοπήγεια όπου γινόντουσαν πανηγύρια και πουλούσε το παραδοσιακό "παστέλι"