Η επίσκεψη στην Κίσαμο είναι μοναδική εμπειρία. Η γνωριμία με την επαρχία δεν έχει να κάνει μονάχα με το ζεστό και φωτεινό ήλιο, την κρυστάλλινη θάλασσα, τα φαράγγια, την παρθένα γη, την μεγάλη χρονική διάρκεια διακοπών σας στην περιοχή. Η γνωριμία με την επαρχία Κισάμου είναι ταυτόχρονα κι ένα ταξίδι στην μακραίωνη ιστορία της, τον πολιτισμό, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, την φιλόξενη ψυχή των ανθρώπων της....Όσοι δεν μπορείτε να το ζήσετε... απλά κάντε μια βόλτα στο ιστολόγιο αυτό και αφήστε την φαντασία σας να σας πάει εκεί που πρέπει...μην φοβάστε έχετε οδηγό.... τις ανεπανάληπτες φωτογραφίες του καταπληκτικού Ανυφαντή.





Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2017

ΔΙΑΣΠΑΡΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ

 Της Ελπίδας Χατζηδάκη αρχαιολόγου
Κάποιος μπορεί να προσπαθήσει να γράψει την ιστορία της Φαλάσαρνας συγκεντρώνοντας τις διάσπαρτες πληροφορίες, ειδικά για την πρώιμη περίοδο. Όμως τα αρχαιολογικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο οικισμός κατοικείται από τους Μινωικούς χρόνους, 6ου αι π.Χ, (Βρήκα τα μεσομινωικά όστρακα διάσπαρτα στις πλαγιές του τα βόρεια βουνά, περίπου 500 μέτρα μακριά από το κύρια τοποθεσία. Τα κοχύλια πρώτα παρατηρήθηκαν από την Jennifer Moody, του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, ο οποίος το ανέφερε στο Τμήμα Κλασικών Αρχαιοτήτων Δυτικής Κρήτης), αλλά και οι τάφοι  πιστοποιούν την ύπαρξη της πόλης στην Αρχαϊκή περίοδο.(Τζεδάκης 1969)
Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν γραπτές πηγές για αυτή την πρώιμη περίοδο, πρέπει να βασιστούμε στην αρχαιολογική σκαπάνη, και στις αναφορές.
Τα πρώτα στοιχεία σχετικά με το πραγματικό όνομα της αρχαίας Φαλάσαρνας και το "κλειστό λιμάνι" φαίνεται να προέρχεται από το Σκύλαξ τον Καρυανδρεύς 6-5 αι π.Χ, του οποίου ο "Περίπλους" ολοκληρώθηκε από άγνωστους συντάκτες γύρω στο 350 π.Χ. 
Αναφέρει ότι « .... στο ακρωτήριο της Κρήτης, βρίσκεται η πρώτη πόλη και ονομάζεται Φαλάσαρνα έχει ένα κλειστό λιμάνι.»
Νομίσματα που ανακαλύφθηκε στο χώρο και χρονολογούνται από τον τέταρτο ή τρίτο αιώνα π.Χ. δείχνουν ότι η Φαλάσαρνα ήταν ανεξάρτητη
πόλη που είχε τα δικά της νομίσματα. Αυτά τα νομίσματα είχαν μια γυναίκα στη μία πλευρά, ίσως την νύμφη Φαλασάρνη και από την άλλη, μια τρίαινα με δύο γράμματα της πόλης. Άλλα νομίσματα εμφανίζουν από την μια μεριά ένα μεγάλο  δελφίνι και στην άλλη τριάντα πιθανώς εκείνη του θεού Ποσειδώνα, ο οποίος ήταν προστάτης της θάλασσας.
Κάποιος μπορεί να υποθέσει ότι μέχρι τα τέλη του 4ου αι π.Χ η Φαλάσαρνα ήταν η καθιερωμένη ανεξάρτητη θαλάσσια δύναμη της περιοχής. Το όνομα της εμφανίζεται στη συνέχεια στο τέλος του 4ου και αρχές 3ου αιώνα π.Χ. σε μια επιγραφή, μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ της Φαλάσαρνας και της γειτονικής πόλης της Πολυρρήνιας. (Η πέτρα βρέθηκε στις Μένιες στο Δικτυναίο ιερό και μεταφέρθηκε από μοναχούς στο κοντινό μοναστήρι της Γωνίας. Για πρώτη φορά την είδε εκεί ο J. Myres, "Επιγραφές του Κρήτη ", JHS 16 (1896), που παρερμήνευσε το περιεχόμενό της. Τα λάθη διορθώθηκαν και η πέτρα αναδημοσιεύτηκε από τον Savignoni-De Sanctis 495-96. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε η πέτρα στο μουσείο στα Χάνια, όπου φωτογραφήθηκε από τον Μ. Guarducci καταστράφηκε από τη φωτιά κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μαζί με πολλά άλλα πολύτιμα κομμάτια) 
Επάνω στην επιγραφή ήταν σκαλισμένη η φιγούρα της προστάτιδας της Πολυρρήνιας, της θεά Δίκτυννας, οπλισμένη, που έκανε χειραψία με την
νύμφη Φαλάσαρνη ντυμένη σε δωρικό χιτώνα να στέκεται στην πλώρη ενός πλοίου. Το πλοίο, προφανώς ήταν ένα πολεμικό πλοίο, χαμηλής κατασκευής με δύο καταστρώματα. Η παρουσία του πλοίου σκαλισμένη σε μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ δύο πόλεων κρατών, είναι μια ακόμη ένδειξη ότι η Φαλάσαρνα ήταν ναυτική πόλη και ασκούσε ναυτική εξουσία από την αρχή του 3ου αιώνα π.Χ.
  Δύο σημαντικοί αρχαίοι λογοτέχνες περιγράφουν το αρχαίο λιμάνι της Φαλάσαρνας. Η πρώτος είναι ο Διονύσιος, γιος του Καλλιφών 2ος αι π.Χ. Ο Διονύσιος άκουσε ότι "στην Κρήτη υπάρχει α πόλη που ονομάζεται Φαλάσαρνα, που βρίσκεται προς το περιβάλλον του ήλιου. Έχει ένα κλειστό λιμάνι και ένα ναό αφιερωμένο στην θεά Άρτεμις ή στην Δίκτυννα, όπως είναι το κρητικό της όνομα.» 
Η επόμενη περιγραφή προέρχεται από το περίφημο ανώνυμο Περίπλους, Stadiasmus Maris Magn, του οποίου ο λεπτομερής απολογισμός της ακτής της Κρήτης είναι ένας από τους πιο σημαντικούς πολύτιμο εργαλείο για κάθε αρχαιολόγο. (Το πληρέστερο ελληνικό κείμενο μαζί με λατινική μετάφραση δημοσιεύθηκε το 1855 από τον Karl Müller ως μέρος του έργου του Geographi Graeci Minores)
Ο Περίπλους έχει χρονολογηθεί στα μέσα του τρίτου ή του τέταρτου αιώνα μ.Χ., και αν συγκριθεί με τον χάρτη του Πτολεμαίου, δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι ο συγγραφέας χρησιμοποίησε αυθεντικές πηγές.
Η περιγραφή της Φαλασάρνας έχει ως εξής:
"Από το Βίεννο έως τη Φαλάσαρνα υπάρχουν 260 στάδια έχει έναν κόλπο, ένα εμπορικό λιμάνι και μια παλιά πόλη»
Τα  Φαλάσαρνα φαίνεται να ανακαλύφθηκαν εκ νέου στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Άγγλο ταξιδιώτη Robert Pashley, ο οποίος έγραψε δύο τόμους για την ιστορία, την αρχαιολογία και τη τοπογραφία της Κρήτης.
Στη δεκαετία του 1860, ο Spratt επισκέφθηκε την Κρήτη και έγραψε ένα βιβλίο σε δύο τόμους για τα ταξίδια και την έρευνα του. Τα βιβλία του είναι απαραίτητα αναφορά για τον κρητικό αρχαιολόγο, γιατί αυτός όχι μόνο περιγράφει την αρχαιολογία των περιοχών που επισκέφθηκε, αλλά και σχόλια για τη γεωλογία του νησιού και τα θαλάσσια ρεύματα.
χάρτης Spratt
Ήταν ο πρώτος που το είδε τα σημάδια στα βράχια (ανύψωση) και ήταν ο πρώτος που προσδιόρισε και σχεδίασε το χαμένο αρχαίο λιμάνι της Φαλάσαρνας. 

Τέλος, το 1923 δημοσιεύτηκε ο Karl Lehmann-Hartleben μια έρευνα των αρχαίων ελληνικών λιμανιών, με βάση τις αρχαιολογικές πληροφορίες, αποφάνθηκε ότι οι αρχαίες λέξεις "Λιμήν κλειστός"  αναφέρονται σε ένα λιμάνι που περιβάλλεται από τα τείχη της πόλης. Περιγράφει το λιμάνι της Φαλάσαρνας ως φυσική λιμνοθάλασσα που συγκοινωνούσε  με τη θάλασσα από ένα τεχνητό κανάλι.


Δεν υπάρχουν σχόλια: